බෙරිලියම්

Beryllium (/iconbəˈrɪliəm/ bə-RIL-ee-əm) is the chemical element with the symbol Be and atomic number 4. It is a divalent element which only occurs naturally in combination with other elements in minerals. Notable gemstones which contain beryllium include beryl (aquamarine, emerald) and chrysoberyl. As a free element it is a steel-gray, strong, lightweight and brittle alkaline earth metal.

ලිතියම් ← බෙරිලියම් → බෝරෝන් - ↑ Be ↓ Mg 4Be ආවර්තිතා වගුව
මුහුණුවර
white-gray metallic
ප්‍රධාන ගුණ
නම, සංකේතය, ක්‍රමාංකය	බෙරිලියම්, Be, 4
උච්චාරණය	/bəˈrɪliəm/ bə-RIL-ee-əm
මූලද්‍රව්‍ය කාණ්ඩය	alkaline earth metal
කාණ්ඩය, ආවර්තය, ගොනුව	2, 2, s
සාපේක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධය	9.012182(3) g·mol−1
ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසය	1s2 2s2
කවච වල ඇති ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාව	2, 2
ද්‍රව්‍යමය ගුණ
අවධිය	solid
ඝනත්වය (කා.උ. දී)	1.85 g·cm−3
ද්‍රවාංකයේ දී ද්‍රව ඝනත්වය	1.690 g·cm−3
ද්‍රවාංකය	1560 K, 1287 °C, 2349 °F
තාපාංකය	2742 K, 2469 °C, 4476 °F
විලයන එන්තැල්පිය	12.2 kJ·mol−1
වාෂ්පීභවන එන්තැල්පිය	297 kJ·mol−1
විශිෂ්ට තාප ධාරිතාව	(25 °C) 16.443 J·mol−1·K−1
වාෂ්ප පීඩනය
පීඩ. (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k උෂ්. (K) 1462 1608 1791 2023 2327 2742
පරමාණුක ගුණ
ඔක්සිකරණ අංකය	2, 1 (amphoteric oxide)
විද්‍යුත් ඍණතාව	1.57 (පෝලිං පරිමාණයෙන්)
අයනීකරණ ශක්ති	1වන: 899.5 kJ·mol−1
	2වන: 1757.1 kJ·mol−1
	3වන: 14848.7 kJ·mol−1
පරමාණුක අරය	112 pm
සහසංයුජ අරය	96±3 pm
වැන්ඩ වාල්ස් අරය	153 pm
ප්‍රකීර්ණක
ස්එටික ආකෘතිය	hexagonal
චුම්බකත්වය	diamagnetic
විද්‍යුත් ප්‍රතිරෝධිතාව	(20 °C) 36 nΩ·m
තාප සන්නායකතාව	(300 K) 200 W·m−1·K−1
තාප ප්‍රසාරණය	(25 °C) 11.3 µm·m−1·K−1
ධ්වනි වේගය (තුනී දණ්ඩක් හරහා)	(කා.උ.) 12870 m·s−1
යං මාපාංකය	287 GPa
ව්‍යාකෘති මාපාංකය	132 GPa
නිකර මාපාංකය	130 GPa
පොයිසෝන් අනුපාතය	0.032
මෝ දැඩියාව	5.5
විකස් දැඩියාව	1670 MPa
බි‍්‍රනල් දැඩියාව	600 MPa
CAS ලේඛනගත අංකය	7440-41-7
ඉතාමත් ස්ථායී සමස්ථානික
ප්‍රධාන ලිපිය: බෙරිලියම් වල සමස්ථානික
සමස්. ස්.සු. අර්ධ ජීව කාලය ක්.නිය. ක්.ශ. (MeV) ක්.නිශ්. 7Be trace 53.12 d ε 0.862 7Li γ 0.477 - 8Be trace 7×10−17s α 4He 9Be 100% 9Be is stable with 5 neutrons 10Be trace 1.36×106 y β− 0.556 10B

See also

• Category:Beryllium compounds
• Sucker Bait, a story by Isaac Asimov in which the health hazard of beryllium dust is an important plot point

Further reading

• Newman LS (2003). "Beryllium". Chemical & Engineering News. 36: 38.
• Mroz MM, Balkissoon R, Newman LS. "Beryllium." In: Bingham E, Cohrssen B, Powell C (eds.) Patty's Toxicology, Fifth Edition. New York: John Wiley & Sons 2001, 177–220.
• Walsh, KA, Beryllium Chemistry and Processing''. Vidal, EE. et al. Eds. 2009, Materials Park, OH:ASM International.

External links

• ATSDR Case Studies in Environmental Medicine: Beryllium Toxicity U.S. Department of Health and Human Services
• WebElements.com – Beryllium
• It's Elemental – Beryllium
• MSDS: ESPI Metals
• National Institute for Occupational Safety and Health – Beryllium Page
• Former Worker Medical Screening Program, U.S. Department of Energy
• National Supplemental Screening Program (Oak Ridge Associated Universities)