ද්වාරය:උතුරු ඇමෙරිකාව
![]() | Portal maintenance status: (2024 අප්රේල්)
|
හැඳින්වීම

උතුරු ඇමෙරිකාව පෘථිවියේ උතුරු අර්ධගෝලයේ සහ බටහිර අර්ධගෝලයේ පිහිටි මහාද්වීපයකි. එය උතුරින් ආක්ටික් සාගරයෙන් ද, නැගෙනහිරින් උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයෙන් ද, ගිනිකොණින් කැරිබියන් මුහුදින් ද, බටහිරින් උතුරු ශාන්තිකර සාගරයෙන් ද වට වී ඇත. දකුණු ඇමෙරිකාව පිහිටා ඇත්තේ එයට ගිනිකොණ දෙසට වන්නටය.
වර්ග ප්රමාණය වර්ග කිමී 24,709,000ක පමණ වන උතුරු ඇමෙරිකාව මුළු පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් 4.8%ක් ද මුළු පෘථිවි භූමි ප්රමාණයෙන් 16.5%ක් ද වසා පවතියි. එය විශාලත්වය අතින් තුන්වැනි මහාද්වීපය වන අතර (ආසියාවට හා අප්රිකාවට පසුව) ජනගහණය අතින් සිව්වැනියා වේ (ආසියාවට, අප්රිකාවට හා යුරෝපයට පසුව).
තෝරාගත් ලිපි
-
Image 1
මෙහිකෝ හෙවත් මෙක්සිකෝ , නිල වශයෙන් එක්සත් මෙක්සිකානු ජනරජය, උතුරු ඇමරිකාවේ දකුණු කොටසේ පිහිටි රටකි. එය උතුරින් එක්සත් ජනපදයට සහ ගිනිකොන දෙසින් ග්වාතමාලාව සහ බෙලීස් සමඟ මායිම් වේ; බටහිරින් පැසිෆික් සාගරය, ගිනිකොන දෙසින් කැරිබියන් මුහුද සහ නැගෙනහිරින් මෙක්සිකෝ බොක්ක සමඟ සමුද්ර මායිම් ඇති අතර මෙක්සිකෝව වර්ග කිලෝමීටර 1,972,550 (761,610 වර්ග සැතපුම්) ආවරණය කරයි, සහ භූමි ප්රමාණය අනුව ලෝකයේ දහතුන්වන විශාලතම රට වේ; ජනගහනය මිලියන 130 ඉක්මවයි. මෙක්සිකෝව ලෝකයේ දහවන වැඩිම ජනගහනයක් සිටින රට වන අතර විශාලතම ස්වදේශික ස්පාඤ්ඤ භාෂාව කතා කරන්නන් සංඛ්යාවට නිවහන වේ. මෙක්සිකෝ නගරය අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන අතර එය ලෝකයේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ අගනගර ප්රදේශ අතර ශ්රේණිගත වේ.
පූර්ව-කොලොම්බියානු මෙක්සිකෝවේ මානව පැවැත්ම ක්රි.පූ. 8,000 දක්වා දිවෙන අතර එය ශිෂ්ටාචාරයේ තොටිල්ලන් හයෙන් එකක් ලෙස පවතී. මෙසෝඇමරිකාව ඔල්මෙක්, මායා, සැපොටෙක්, ටියෝටිහුවාකන් සහ පුරේපෙචා ඇතුළු ශිෂ්ටාචාර සඳහා සත්කාරකත්වය සපයයි. ස්පාඤ්ඤය ඇස්ටෙක් අධිරාජ්යය යටත් කර ගැනීමට පෙර මෙම ප්රදේශයේ ඇස්ටෙක් ආධිපත්යය දැරූ අතර, එය පැරණි අගනුවර වන ටෙනොච්ටිට්ලන් (දැන් මෙක්සිකෝ නගරය) කේන්ද්ර කර ගනිමින් නව ස්පාඤ්ඤයේ යටත් විජිතයක් ස්ථාපිත කළේය. 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේ මෙක්සිකානු නිදහස් යුද්ධයෙන් පසුව දේශපාලන හා සමාජ ආර්ථික කැලඹීම් ඇති විය. මෙක්සිකානු-ඇමරිකානු යුද්ධයේ ප්රතිඵලයක් ලෙස 1848 දී සැලකිය යුතු භෞමික පාඩු සිදුවිය. 1857 ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ හඳුන්වා දුන් ලිබරල් ප්රතිසංස්කරණ මගින් දේශීය ගැටුම්, ප්රංශ මැදිහත්වීම සහ අධිරාජ්යයක් පිහිටුවීමට හේතු වූ අතර, එය බෙනිටෝ ජුවාරෙස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් රිපබ්ලිකන් ප්රතිරෝධය මගින් ප්රතිරෝධය දැක්වීය. 19 වන සියවසේ පෝර්ෆිරියෝ ඩියාස්ගේ ආඥාදායකත්වයේ නැගීම 1910 දී මෙක්සිකානු විප්ලවය ඇති කළ අතර එය 1917 ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව වැනි ගැඹුරු වෙනස්කම් වලට තුඩු දුන්නේය. 20 වන සියවස තුළ මෙක්සිකෝව සැලකිය යුතු ආර්ථික වර්ධනයක් මෙන්ම මර්දනය සහ මැතිවරණ වංචා පිළිබඳ ගැටළු ද අත්විඳින ලදී. 20 වන සියවසේ අගභාගයේදී නව ලිබරල් ප්රතිපත්ති දෙසට මාරුවීමක් දක්නට ලැබුණු අතර, එය 1994 දී චියාපාස් හි නොසන්සුන්තාව මධ්යයේ උතුරු ඇමරිකානු නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම (NAFTA) අත්සන් කිරීමෙන් පෙන්නුම් කෙරේ. (තව දුරටත්...)
ඔබට යමක් සම්බන්ධයෙන් උදව් අවශ්ය ද?
ඔබට උතුරු ඇමෙරිකාව සම්බන්ධයෙන් පිළිතුරු සොයාගැනීමට අපහසු පැණයක් තිබේ ද?
සමහර විට විකිපීඩියා නිර්දේශ කවුලුව වෙත යොමුවීම, ඉක්මන් පිළිතුරක් සොයාගැනීමට මාර්ගයක් විය හැක.
උප මාතෘකා
Sovereign states |
| ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dependencies |
|
Dependent territories are in italics | ||||
|
Sovereign states | |
---|---|
Dependencies and other territories |
ආශ්රිත විකිමීඩියා
විකිබුක්ස්
පොත්

කොමන්ස්
මාධ්ය

විකිනිව්ස්
පුවත්

විකික්වෝට්
කියමන්

විකිසෝර්ක්
මූලාශ්ර

විකිවර්සිටි
ඉගෙනුම් මූලාශ්ර

වික්ෂනරි
අර්ථ දැක්වීම්

විකිඩේටා
දත්ත ගබඩාව
