විකිපීඩියා

මැඩෙයිරා

මැඩෙයිරා දූපත් සමූහයේ පෘතුගාලයේ ස්වයං පාලන කලාපය

මැඩෙයිරා (/məˈdɪərə/ mə-DEER-ə or /məˈdɛərə/ mə-DAIR-ə;[3][4][5] European Portuguese: [mɐˈðɐjɾɐ] ⓘ), නිල වශයෙන් මැඩෙයිරා හි ස්වයං පාලන කලාපය (පෘතුගීසි: Região Autónoma da Madeira), පෘතුගාලයේ ස්වාධීන කලාපයකි. එය උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයේ, මැකරෝනීසියාවේ කලාපයේ, කැනරි දූපත් වලට උතුරින් කිලෝමීටර 400 (සැතපුම් 250) ට අඩුවෙන්, මොරොක්කෝ රාජධානියට බටහිරින් කිලෝමීටර 520 (සැතපුම් 320) සහ කිලෝමීටර 805 (සැතපුම් 500) සහ පෘතුගාලයේ ප්‍රධාන භූමියේ නිරිත දෙසින් පිහිටා ඇති දූපත් සමූහයකි.[6][7] මැඩෙයිරා තිබෙන්නේ අප්‍රිකානු භූ කම්පන තහඩුවේය, එය සංස්කෘතික, දේශපාලනික සහ ජනවාර්ගික වශයෙන් යුරෝපය සමඟ සම්බන්ධ වුවද, එහි ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් පෘතුගීසි පදිංචිකරුවන්ගෙන් පැවත එන්නකි.[8][9][10] 2021 දී එහි ජනගහනය 251,060 විය. මැඩෙයිරා අගනුවර වන්නේ ප්‍රධාන දිවයිනේ දකුණු වෙරළ තීරයේ ෆන්චල් ය.

මැඩෙයිරා
පෘතුගාලයේ ස්වයං පාලන කලාප සහ යුරෝපීය සංගමයේ පිටත කලාපය
මැඩෙයිරා හි ස්වයං පාලන කලාපය
Região Autónoma da Madeira  (පෘතුගීසි)
ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ රතු මායිම් සහිත සුදු කුරුසයක් සහිත නිල්-රන්-නිල් සිරස් ට්‍රිබෑන්ඩ්.
ධජය
නිල් සුදුමැලි හෝ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ කුරුසය සමඟ ආරෝපණය කර ඇත
රාජ්‍ය ලාංඡනය
Nickname(s): 
අත්ලාන්තික් සාගරයේ මුතු ඇටය
ආදර්ශ පාඨය: 
Das Ilhas as Mais Belas e Livres
(සිංහල: "සියලුම දූපත් අතරින්, වඩාත්ම ලස්සන හා නිදහස්")
නිල ගීය: Hino da Região Autónoma da Madeira
(සිංහල: "මැඩෙයිරා හි ස්වයං පාලන කලාපයේ ගීය")
මැඩෙයිරා හි පිහිටීම
පෘතුගීසි භූමිය තුළ මැඩෙයිරා පිහිටීම (තද කොළ) සහ යුරෝපීය සංගමය (ලා කොළ)
රට Portugal
පෘතුගීසි සොයාගැනීම්1418–1419
බේරුම්කරණයආ. 1425
ස්වාධීන තත්ත්වය1976 අප්‍රේල් 30
Named forසිංහල: දැව (පෘතුගීසි: madeira)
අගනුවර
and largest city
ෆන්චල්
32°45′N 17°0′W / 32.750°N 17.000°W / 32.750; -17.000ඛණ්ඩාංක: 32°45′N 17°0′W / 32.750°N 17.000°W / 32.750; -17.000
නිල භාෂාපෘතුගීසි
Demonym(s)සිංහල: මැඩෙයිරාන් (පෘතුගීසි: Madeirense)
රජය
• ජනරජයේ නියෝජිතයා
ඉරිනියු බැරේටෝ
• මැඩෙයිරා ප්‍රාදේශීය රජයේ ජනාධිපති
මිගෙල් ඇල්බකර්ක්
• ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ සභාපති
හෝසේ මැනුවෙල් රොඩ්රිගස්
ව්යවස්ථාදායකයව්‍යවස්ථාදායක සභාව
ජාතික සහ යුරෝපීය නියෝජනය
• ජනරජයේ රැස්වීම් සභාව (පෘතුගාලය)
පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන් 6 (230 කින්)
• යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තුව
යුරෝපීය පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන් 2 (පෘතුගීසි ආසන 21 කින්)
Area
• මුළු
801 km2 (309 sq mi)
Highest elevation
(පිකෝ රුයිවෝ)
ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත * මෙහෙයුම්කාරකය m (ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත / මෙහෙයුම්කාරකය ft)
Lowest elevation
(අත්ලාන්තික් සාගරය)
ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත * මෙහෙයුම්කාරකය m (ප්‍රකාශන දෝෂය: අනපේක්‍ෂිත / මෙහෙයුම්කාරකය ft)
Population
• 2021 census
250,769[1]
• Density
313/km2 (810.7/sq mi)
GDP (nominal)2024 (Fitch) estimate
• Per capita
Increase ඇ.ඩො. 46,326[2]
මුදල්යුරෝ € (EUR)
වේලා කලාපයUTC±00:00 (WET)
 • Summer (DST)
UTC+01:00 (WEST)
Date formatදිදි/මාමා/වවවව
රිය පැදවීමේ පැත්තදකුණ
Calling code+351 (291)
තැපැල් කේතය
90nn-94nn
ISO 3166 කේතයPT-30
අන්තර්ජාල TLD.pt
සුපුරුදු කෙටි යෙදුමRAM
වෙබ් අඩවියwww.madeira.gov.pt

මෙම දූපත් සමූහයට මැඩෙයිරා, පෝටෝ සැන්ටෝ සහ ඩෙසර්ටාස් යන දූපත් ඇතුළත් වන අතර, සැවේජ් දූපත් වල වෙනම දූපත් සමූහයක් සමඟ පරිපාලනය කෙරේ. ජනගහනයෙන් අඩක් පමණ ෆන්චල් හි ජීවත් වේ.[11] පෘතුගීසි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් සපයා ඇති මැඩෙයිරා හි ස්වයං පාලන ප්‍රදේශයේ පරිපාලන දේශපාලන ප්‍රඥප්තිය හරහා කලාපයට දේශපාලන සහ පරිපාලන ස්වයං පාලනයක් ඇත. කලාපය පිටත කලාපයක් ලෙස යුරෝපීය සංගමයේ අනිවාර්ය කොටසකි.[12] මැඩෙයිරා සාමාන්‍යයෙන් මධ්‍යධරණී ගිම්හාන නියඟ සහ ශීත වර්ෂා සහිත මෘදු/මධ්‍යස්ථ උපනිවර්තන දේශගුණයක් ඇත. බොහෝ ක්ෂුද්‍ර ක්ලයිමට් විවිධ උන්නතාංශවල දක්නට ලැබේ.

මැඩෙයිරා, එවකට ජනාවාස නොවූ, පෘතුගීසි නාවිකයින් විසින් 1419 දී නාවික හෙන්රි කුමරුගේ සේවයේ යෙදී සිටි අතර 1420 න් පසු පදිංචි විය. මෙම දූපත් සමූහය සොයාගැනීමේ යුගයේ ගවේෂණාත්මක කාල පරිච්ඡේදයේ පළමු භෞමික සොයාගැනීමයි.

මැඩෙයිරා යනු වසර පුරා නිවාඩු නිකේතනයකි, විශේෂයෙන් පෘතුගීසි, නමුත් බ්‍රිතාන්‍ය (2021 දී සංචාරයන් 148,000), සහ ජර්මානුවන් (113,000).[13] එය මෙතෙක් වඩාත්ම ජනාකීර්ණ සහ ජනාකීර්ණ පෘතුගීසි දූපතයි. යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇති ප්‍රාග් ඓතිහාසික ලෝරල් වනාන්තර සහිත මැඩෙයිරා වයින්, වෘක්ෂලතා සහ සත්ත්ව විශේෂ සඳහා කලාපය ප්‍රසිද්ධය. ගමනාන්තය EarthCheck විසින් සහතික කර ඇත.[14] යුරෝපය, කැරිබියන් සහ උතුරු අප්‍රිකාව අතර අත්ලාන්තික් මගී යාත්‍රා සඳහා වැදගත් නැවතුම්පොළක් වන ෆන්චල්හි ප්‍රධාන වරාය බොහෝ කලක සිට කෲස් නැව් නැව් තටාකයේ ප්‍රමුඛ පෘතුගීසි වරාය වී ඇත.[15] මීට අමතරව, මැඩෙයිරා හි ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථානය, මැඩෙයිරා නිදහස් වෙළඳ කලාපය ලෙසද හැඳින්වේ, 1980 ගණන්වල පිහිටුවන ලදී. එයට (ප්‍රධාන වශයෙන් බදු සම්බන්ධ) දිරිගැන්වීම් ඇතුළත් වේ.[16]

ඉතිහාසය

සංස්කරණය

පුරාණ

සංස්කරණය

ප්ලූටාර්ක් ඔහුගේ සමාන්තර ජීවිතවල (සර්ටෝරියස්, ක්‍රි.ව. 75) හමුදාපති ක්වින්ටස් සර්ටෝරියස් (ක්‍රි.පූ. 72) ගැන සඳහන් කරමින්, ඔහු කැඩිස් වෙත ආපසු පැමිණීමෙන් පසු, ඔහුට සුන්දර අත්ලාන්තික් දූපත් ගැන කතා කළ නැවියන් මුණගැසුණු බව සඳහන් කරයි: "දූපත් යැයි කියනු ලැබේ. අප්‍රිකාවේ සිට කිලෝමීටර් 2,000ක් දුරින් ඉතා පටු සමුද්‍ර සන්ධියකින් වෙන් කර ඇති සංඛ්‍යාවෙන් දෙදෙනෙකු ඔවුන් හඳුන්වන්නේ ආශීර්වාද ලත් දූපත් ලෙසයි."[17]

900 සහ 1030 අතර කාලයේ දී වයිකින්වරුන් විසින් මෙම දූපත් වෙත පැමිණෙන්නට ඇති බව පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්ෂිවලින් පෙනී යයි.[18][19]

මුහම්මද් අල්-ඉද්‍රිසිගේ ගිණුම්වල සඳහන් වන්නේ මුගර්රරින් ("ත්‍රාසජනකයින්" - ලිස්බන්හි සිට මුහුදු යාත්‍රා කරන්නන්) වැඩි ජනාකීර්ණ කැනරි ප්‍රදේශයට යාමට පෙර "විශාල බැටළුවන් විශාල ප්‍රමාණයක්, තිත්ත සහ ආහාරයට ගත නොහැකි" මස් සොයා ගත් දූපතක් හමු වූ බවයි. දූපත්. මෙම දූපත, සමහරවිට මැඩෙයිරා හෝ හයිරෝ, පශු සම්පත් සිටීම සඳහා මිනිසුන් විසින් ජනාවාස වී හෝ කලින් සංචාරය කර තිබිය යුතුය.[20]

පුරාවෘත්තය

සංස්කරණය

එංගලන්තයේ තුන්වන එඩ්වඩ් රජුගේ පාලන සමයේදී, පෙම්වතුන් වූ රොබට් මැචිම් සහ ඇනා ඩී ආර්ෆෙට් 1346 දී එංගලන්තයේ සිට ප්‍රංශයට පලා ගිය බව කියනු ලැබේ. ප්‍රචණ්ඩ කුණාටුවකින් මාර්ගයෙන් ඉවතට පැන ඔවුන්ගේ නැව දූපතක වෙරළ තීරයේ ගිලී ගියේය. මැඩෙයිරා වී ඇත. පසුව මෙම පුරාවෘත්තය තරුණ පෙම්වතුන් සිහිපත් කිරීම සඳහා දිවයිනේ මැචිකෝ නගරය නම් කිරීමට පදනම විය.[21]

 
කෝර්බිටිස් ඇට්ලස් පත්‍ර හතරේ හතරවන සහ අවසාන පත්‍රය (1384-1410)

යුරෝපීය ගවේෂණය

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා 14 වන සියවසේ මුල් භාගයේ සිට සියලුම රාජධානි පිළිබඳ දැනුම පොත, 1351 සිට මෙඩිසි-ලෝරෙන්ටියන් ඇට්ලස්, 1380 සහ 1385 සිට සොලෙරි පෝර්ටෝලානි සහ 14 වන සියවසේ අගභාගයේ කෝර්බිටිස් ඇට්ලස් ඇතුළු මධ්‍යකාලීන අත්පිටපත් කිහිපයක පෙනී සිටියි. මෙම ග්‍රන්ථවල මැඩෙයිරා හැඳින්වෙන්නේ ලෙක්මේන්, ලොලෙග්නේම්, ලෙග්නාමි (දර දූපත), පුවර්ටෝ හෝ පෝටෝ සැන්ටෝ සහ ඩෙසියර්ටා ලෙසයි.[22] මෙම අත්ලාන්තික් දූපත් පිළිබඳ දැනුම පෘතුගාල රාජධානිය විසින් වඩාත් හොඳින් ලේඛනගත කර සොයා ගැනීමට සහ සාර්ථක ජනාවාස කිරීමට පෙර පැවති බව බොහෝ දෙනා පිළිගෙන ඇත.[23]

 
ජෝඕ ගොන්කල්ව්ස් සර්කෝ ගේ ප්‍රතිමාව

1418 දී, කපිතාන්වරුන් දෙදෙනෙකු වන ජෝඕ ගොන්සාල්වෙස් සර්කෝ සහ ට්‍රිස්ටෝ වාස් ටෙක්සෙයිරා, නාවික හෙන්රි කුමරුගේ සේවය සඳහා අප්‍රිකානු වෙරළ තීරය ගවේෂණය කරමින් සිටියදී, කුණාටුවකින් වූ නැව් අනතුරකින් බේරීමට ඔවුන් පෝටෝ සැන්ටෝ (ඉංග්‍රීසි: "ශුද්ධ වරාය") ලෙස නම් කරන ලද දූපතකට ගෙන යන ලදී.

ඊළඟ වසරේ, සර්කෝ සහ වාස් බාර්ටොලමියු පෙරෙස්ට්‍රෙලෝ සමඟ ගවේෂණයක් සංවිධානය කළහ. මෙම තිදෙනා පෝටෝ සැන්ටෝ දූපතට ගොස් පෘතුගීසි කිරීටය වෙනුවෙන් එයට හිමිකම් කියමින් ජනාවාසයක් පිහිටුවා ගත්හ. නව පදිංචිකරුවන් "නිරිත දෙසින් එල්ලා ඇති තද කළු වලාකුළක්" නිරීක්ෂණය කළ අතර, විමර්ශනය කිරීමේදී ඔවුන් මැඩෙයිරා ලෙස හැඳින්වූ විශාල දූපත සොයා ගත්හ.[24][25]

බේරුම්කරණය

සංස්කරණය

පළමු පෘතුගීසි පදිංචිකරුවන් 1420 හෝ 1425 දී පමණ දූපත් යටත් විජිතයක් බවට පත් කිරීමට පටන් ගත්හ.[26] පළමු පදිංචිකරුවන් වූයේ කපිතාන්-ඩූන් තිදෙනා සහ ඔවුන්ගේ පවුල්, වංශවත් සාමාජිකයන්ගෙන් යුත් කුඩා කණ්ඩායමක්, නිහතමානී තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින් සහ රාජධානියේ හිටපු රැඳවියන් ය.[තහවුරු කර නොමැත]

පදිංචිකරුවන්ගෙන් බහුතරයක් ධීවරයින් සහ ගොවි ගොවීන් වූ අතර ඔවුන් කැමැත්තෙන්ම පෘතුගාලයෙන් පිටත්ව ගොස් නව ජීවිතයක් සඳහා දූපත් වලට ගියහ, ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූයේ කළු මරණයෙන් විනාශ වූ පෘතුගාලයේ සහ හොඳම ගොවිබිම් දැඩි ලෙස පැවති පෘතුගාලයට වඩා හොඳ එකක් බවයි. වංශවත් අය විසින් පාලනය කරනු ලැබේ.

දිවයිනේ කෘෂිකාර්මික සංවර්ධනය සඳහා අවම කොන්දේසි ඇති කිරීම සඳහා, පදිංචිකරුවන්ට ඝන වනාන්තරයේ කොටසක් කපා දමා උතුරු වෙරළ තීරයේ බහුල ජලය දකුණට ගෙන යාම සඳහා "ලෙවාඩාස්" නම් ජල මාර්ග විශාල සංඛ්යාවක් ඉදි කිරීමට සිදු විය. දිවයිනේ වෙරළ තීරය.[තහවුරු කර නොමැත]

මුලදී, පදිංචිකරුවන් තම පැවැත්ම සඳහා තිරිඟු නිෂ්පාදනය කළ නමුත් පසුව පෘතුගාලයේ ප්‍රධාන භූමිය වෙත තිරිඟු අපනයනය කිරීමට පටන් ගත්හ.[තහවුරු කර නොමැත] පෙර කාලයේ පදිංචිකරුවන්ගේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය වූයේ මාළු සහ එළවළු ය.[27]

ධාන්‍ය නිෂ්පාදනය පහත වැටීමට පටන් ගත් අතර පසුව ඇති වූ අර්බුදය හේතුවෙන් දූපත් වලට ලාභ ලැබිය හැකි වන පරිදි වෙනත් වාණිජ භෝග වගා කිරීමට නියෝග කිරීමට හෙන්රි නාවිකයාට බල කෙරුනි.[තහවුරු කර නොමැත] දූපත් වල සහ පෘතුගීසි කර්මාන්තයට ඉන්ධන සපයන ලදී. මැඩෙයිරා හි පළමු ජලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන සීනි කම්හල හඳුන්වා දීමෙන් පසුව, 1455 වන විට සීනි නිෂ්පාදනය ඇරෝබා 6,000 (ඇරෝබා එකක් කිලෝග්‍රෑම් 11 සිට 12 දක්වා හෝ රාත්තල් 24 සිට 26 දක්වා) දක්වා වැඩි විය,[28] සිසිලියේ උපදේශකයින් භාවිතා කර මූල්‍යාධාර ලබා දුන්නේය. ජෙනෝස් අගනුවර (17 වන සියවස දක්වා දිවයින ආර්ථිකයේ අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස ජෙනෝවා ක්‍රියා කළේය). මැඩෙයිරා හි ප්‍රවේශ්‍යතාව වැනිසියානු ඒකාධිකාරය මග හැරීමට උනන්දු වූ ජෙනෝයිස් සහ ෆ්ලෙමිෂ් වෙළඳුන් ආකර්ෂණය විය.

"1480 වන විට ඇන්ට්වර්ප් නැව් හැත්තෑවක් පමණ මැඩෙයිරා සීනි වෙළඳාමේ නිරත වූ අතර, පිරිපහදු කිරීම සහ බෙදා හැරීම ඇන්ට්වර්ප් හි සංකේන්ද්‍රණය විය. 1490 ගණන් වන විට මැඩෙයිරා සීනි නිෂ්පාදකයෙකු ලෙස සයිප්‍රසය අභිබවා ගියේය."[29]

උක් නිෂ්පාදනය දිවයිනේ ආර්ථිකයේ මූලික එන්ජිම වූ අතර, එය ඉක්මනින් ෆන්චල් අගනගරයේ ආර්ථික සමෘද්ධිය ලබා දුන්නේය. උක් නිෂ්පාදනය යුරෝපයේ සෑම ප්‍රදේශයකින්ම වික්‍රමාන්විතයන් සහ වෙළෙන්දන් ආකර්ෂණය කර ගත් අතර, විශේෂයෙන් ඉතාලි, බාස්ක්, කැටලන් සහ ෆ්ලෙමිෂ්. මෙයින් අදහස් කළේ පහළොස්වන සියවසේ දෙවන භාගයේදී ෆන්චල් නගරය යුරෝපීය වෙළඳ මාර්ග සඳහා අනිවාර්ය වරායක් බවට පත් වූ බවයි.[30][31]

වහල් හිමිකරුවන් මැඩෙයිරාන් ජනගහනයෙන් සුළුතරයක් පමණක් වුවද, වහලුන් අයිතිකරුවන් කිහිප දෙනෙකුට පමණක් අයිති වුවද, ගෙවන කම්කරුවන් සමඟ උක් වගා කිරීම සඳහා දිවයිනේ සීනි වෙළඳාමේ කාල පරිච්ඡේදයේදී වහලුන් භාවිතා කරන ලදී. අප්‍රිකානු වෙරළ තීරය තවදුරටත් ගවේෂණය කිරීමෙන් පසු සීටා සහ බටහිර අප්‍රිකානුවන් යටත් කර ගැනීමෙන් බර්බර්වරුන් අල්ලා ගත් වහලුන් අසල පිහිටි කැනරි දූපත්වලින් පැමිණි ගුවන්චේස්ගෙන් සමන්විත විය.[32][33] මධ්‍යධරණී කලාපය පුරා නැව්වලින් සහ වෙරළබඩ ප්‍රජාවන්ගෙන් යුරෝපීයයන් වහල්භාවයට පත් කළ උතුරු අප්‍රිකාවේ බර්බරි කෝර්සෙයාර්වරු 1617 දී පෝටෝ සැන්ටෝහිදී පුද්ගලයන් 1,200ක් අල්ලා ගත්හ.[34][35]

දහසයවන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගය දක්වා මැඩෙයිරා අත්ලාන්තික් සාගරයේ ප්‍රධාන සීනි වෙළඳපොලක් විය. පෙනෙන විදිහට, සීනි නිෂ්පාදනයේ සන්දර්භය තුළ පළමු වරට වහල් ශ්‍රමය යෙදවූයේ මැඩෙයිරා හි ය. යටත් විජිත සීනි නිෂ්පාදන ක්‍රමය ඉතා කුඩා පරිමාණයෙන් මැඩෙයිරා දූපතේ ක්‍රියාවට නංවන ලද අතර පසුව මහා පරිමාණයෙන් වෙනත් විදේශීය නිෂ්පාදන ප්‍රදේශවලට මාරු කරන ලදී.[36]

පසුකාලීනව, මෙම කුඩා පරිමාණයේ නිෂ්පාදනය බ්‍රසීලියානු සහ සාඕ ටොමියන් වැවිලි වලින් අභිබවා ගියේය. මැඩෙයිරාන් සීනි නිෂ්පාදනය ගෘහාශ්‍රිත අවශ්‍යතා සඳහා ප්‍රමාණවත් නොවන ආකාරයෙන් පහත වැටුණු අතර, එම නිසා අනෙකුත් පෘතුගීසි ජනපදවලින් දිවයිනට සීනි ආනයනය කරන ලදී.[තහවුරු කර නොමැත] සීනි මෝල් ක්‍රමක්‍රමයෙන් අත්හැර දමන ලද අතර, ඉතිරිව තිබූ ස්වල්පයක් ඉතිරි වූ අතර, එය අනෙක් ඒවාට මග පෑදීය.

17 වන ශතවර්ෂයේදී, පෘතුගීසි සීනි නිෂ්පාදනය බ්‍රසීලය, සාඕ ටෝම් සහ ප්‍රින්සිප් සහ වෙනත් ප්‍රදේශවලට මාරු වීමත් සමඟ, මැඩෙයිරා හි වඩාත්ම වැදගත් වෙළඳ භාණ්ඩය එහි වයින් බවට පත් විය.[37] සීනි වතු වෙනුවට මිදි වතු ආදේශ කරන ලද අතර එය ඊනියා ‘වයින් සංස්කෘතියෙන්’ ආරම්භ වූ අතර එය ජාත්‍යන්තර කීර්තියක් අත්කර ගත් අතර නව සමාජ පන්තියක් වන ධනේශ්වරයේ නැගීම ලබා දුන්නේය.

එංගලන්තය සමඟ ඇති කර ගත් වාණිජ ගිවිසුම් වැඩිවීමත් සමඟ, වැදගත් ඉංග්‍රීසි වෙළෙන්දෝ දිවයිනේ පදිංචි වූ අතර, අවසානයේදී, වැඩි වැඩියෙන් වැදගත් වූ දූපත් වයින් වෙළඳාම පාලනය කළහ. ඉංග්‍රීසි වෙළෙන්දෝ දහහත්වන සියවස වන විට ෆන්චල් හි පදිංචි වූ අතර, උතුරු ඇමරිකාව, බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් සහ එංගලන්තයේම වෙළඳපල ඒකාබද්ධ කළහ. මැඩෙයිරා වයින් වෙළඳපොලේ ඉතා ජනප්‍රිය වූ අතර එය එක්සත් ජනපදයේ ආරම්භක පියවරුන් විසින් නිදහස් ප්‍රකාශනය අතරතුර ටෝස්ට් එකක භාවිතා කළ බව කියනු ලැබේ.[38][39]

 
15 වන සියවසේ ගොතික් විලාසිතාවේ කුළුණ පසුබිමේ ඇති ෆන්චල් ආසන දෙව්මැදුර

දහඅටවන සහ දහනව වන ශතවර්ෂ වලදී, මැඩෙයිරා එහි දේශගුණය සහ චිකිත්සක බලපෑම් සඳහා කැපී පෙනේ.[තහවුරු කර නොමැත] දහනව වන සියවසේදී දිවයිනට පැමිණි අමුත්තන් ප්‍රධාන කණ්ඩායම් හතරක් ඒකාබද්ධ කළහ: රෝගීන්, සංචාරකයින්, සංචාරකයින් සහ විද්‍යාඥයන්. බොහෝ අමුත්තන් මුදලාලි රදල පැලැන්තියට අයත් විය.[තහවුරු කර නොමැත]

සමය සඳහා ඉහළ ඉල්ලුමක් හේතුවෙන් අමුත්තන් සඳහා මාර්ගෝපදේශ සකස් කිරීමේ අවශ්යතාවක් ඇති විය. මැඩෙයිරා හි පළමු සංචාරක මාර්ගෝපදේශකයා 1850 දී දර්ශනය වූ අතර දිවයිනේ ඉතිහාසය, භූ විද්‍යාව, වෘක්ෂලතා, සත්ත්ව විශේෂ සහ සිරිත් විරිත් කෙරෙහි අවධානය යොමු කළේය.[40] හෝටල් යටිතල පහසුකම් සම්බන්ධයෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන් සහ ජර්මානුවන් විසින් මැඩෙයිරාන් හෝටල් ජාලය මුලින්ම දියත් කරන ලදී.[තහවුරු කර නොමැත] ඓතිහාසික Belmond Reid's Palace 1891 දී විවෘත කරන ලද අතර එය අද දක්වාම විවෘතව පවතී.

1801 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් ප්‍රථම වරට දිවයින සුහදව අත්පත් කර ගත් අතර පසුව කර්නල් විලියම් හෙන්රි ක්ලින්ටන් ආණ්ඩුකාරවරයා බවට පත් විය.[41] ලුතිනන්-කර්නල් ජේම්ස් විලෝබි ගෝර්ඩන් යටතේ 85 වන පාදයේ රෙජිමේන්තුවට අයත් කණ්ඩායමක් දිවයිනේ ආරක්ෂාව සලසා ගත්හ.[42] ඒමියන්ස් සාමයෙන් පසු, 1802 දී බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා ඉවත් වූ අතර, 1807 දී මැඩෙයිරා නැවත අත්පත් කර ගැනීමට 1814 දී අර්ධද්වීප යුද්ධය අවසන් වන තෙක් පමණි.[43] 1846 දී ජේම්ස් ජුලියස් වුඩ් දිවයිනේ කටු සටහන් හතක මාලාවක් ලිවීය. 1856 දී, කොලරාවෙන් සුවය ලබන බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා සහ ක්‍රිමියානු යුද්ධයේදී මියගිය සොල්දාදුවන්ගේ වැන්දඹුවන් සහ අනාථයන්, මැඩෙයිරා හි ෆන්චල් හි ස්ථානගත කර ඇත.[තහවුරු කර නොමැත]

පළමුවන ලෝක යුද්ධය

සංස්කරණය

1916 දෙසැම්බර් 3 මහා යුද්ධය අතරතුර, මැක්ස් වැලන්ටිනර් විසින් මෙහෙයවන ලද ජර්මානු U-බෝට්ටුවක්, මැඩෙයිරා හි ෆන්චල් වරායට ඇතුළු විය. U-38 නැව් තුනක් ටෝපිඩෝ කර ගිල්වා, යුද්ධය දිගු කිරීමකින් පෘතුගාලයට ගෙන ආවේය.

  • CS Dacia (ටොන් 1,684 හෝ කෙටි ටොන් 1,856), බ්‍රිතාන්‍ය කේබල් තැබීමේ යාත්‍රාවකි.[44] ඩේසියා මීට පෙර කැසබ්ලැන්කා සහ ඩකාර් වෙරළට ඔබ්බෙන් යුද කටයුතු සිදු කර ඇත. එය ජර්මනියේ දකුණු ඇමරිකානු කේබලය ප්‍රංශයේ බ්‍රෙස්ට් වෙත හරවා යැවීමේ ක්‍රියාවලියක යෙදී සිටියේය.[45]
  • SS Kanguroo (ටොන් 2,262 හෝ කෙටි ටොන් 2,493), ප්‍රංශ විශේෂිත "බර-එසවුම්" ප්‍රවාහනයකි.[46]
  • Surprise (ටොන් 620ක් හෝ කෙටි ටොන් 680ක්), ප්‍රංශ තුවක්කු බෝට්ටුවක්. ඇගේ අණ දෙන නිලධාරියා සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ 34 දෙනෙක් (පෘතුගීසි ජාතිකයින් 7 දෙනෙකු ඇතුළුව) මිය ගියහ.[47]

නැව්වලට ප්‍රහාර එල්ල කිරීමෙන් පසු U-38 කිලෝමීටර් 3 (සැතපුම් 2) පමණ පරාසයක සිට පැය දෙකක කාලයක් ෆන්චල් වෙත බෝම්බ හෙලීය. මැඩෙයිරා හි බැටරි නැවත ගිනි ගත් අතර අවසානයේ U-38 හට ඉවත් වීමට බල කෙරුනි.[48]

1917 දෙසැම්බර් 12 දින, ජර්මානු U-බෝට්ටු දෙකක්, SM U-156 සහ SM U-157 (මැක්ස් වැලන්ටිනර් විසින් මෙහෙයවන ලදී), නැවතත් ෆන්චල් වෙත බෝම්බ හෙලීය.[49] මෙවර ප්‍රහාරය විනාඩි 30ක පමණ කාලයක් පැවතිණි. U-බෝට්ටු 40 120 සහ 150 mm (4.7 සහ 5.9 in) ෂෙල් වෙඩි තැබුවා. මරණ තුනක් සහ 17 දෙනෙක් තුවාල ලැබූහ. නිවාස ගණනාවකට සහ සැන්ටා ක්ලාරා දේවස්ථානයට පහර වැදී ඇත.[50]

අවසාන ඔස්ට්‍රියානු අධිරාජ්‍යයා වූ පළමුවන චාල්ස් යුද්ධයෙන් පසු මැඩෙයිරා වෙත පිටුවහල් කරන ලදී. චාල්ස් නැවත සිංහාසනයට පත්කිරීමේ ප්‍රයත්නය වැලැක්වීමට අධිෂ්ඨාන කර ගත් මිත්‍ර බලවේග කවුන්සිලය, එය අත්ලාන්තික් සාගරයේ හුදකලා වූ අතර පහසුවෙන් ආරක්‍ෂා කර ඇති නිසා මැඩෙයිරා වෙත පිටුවහල් කිරීමට ඔහුට හැකි විය.[51] ඔහු එහිදී 1922 අප්‍රේල් 1 වන දින මිය ගිය අතර ඔහුගේ මිනී පෙට්ටිය මොන්ටේ අප ස්වාමිදූගේ දේවස්ථානයේ තැන්පත් කර ඇත.

භූගෝලය

සංස්කරණය
 
දූපත් සමූහයේ දූපත් බෙදා හැරීම (සාවේජ් දූපත් ඇතුළුව නොවේ)
 
බිකා ඩා කානා වෙතින් මැඩෙයිරා ගේ ඉහළ කදු පෙන්වන දර්ශන

මැඩෙයිරා දූපත් සමූහය අප්‍රිකානු වෙරළේ සිට කිලෝමීටර 520 ක් (280 nmi), යුරෝපීය වෙරළ තීරයේ ආසන්නතම ස්ථානයෙන් (පෘතුගීසි නගරය වන සාග්‍රෙස්, ඇල්ගාර්ව්) සිට කිලෝමීටර 805 (430 nmi) සහ පෘතුගාලයේ, ලිස්බන් අගනුවර සිට කිලෝමීටර 1,000 (540 nmi) දුරින් පිහිටා ඇත. (ආසන්න වශයෙන් පැය එකහමාරක ගුවන් ගමනක්).[52] මැඩෙයිරා වාසය කරන්නේ ටෝරේ-මැඩෙයිරා රිජ් හි අන්ත දකුණේ, නානමිතික ව්‍යුහයක් උතුරු-ඊසාන දෙසින් දකුණු-නිරිත දිග අක්ෂය ඔස්සේ කිලෝමීටර 1,000 (540 nmi) දක්වා විහිදේ. මෙම ව්‍යුහය අගාධ තැනිතලාවේ සිට මීටර් 3,500 (අඩි 11,500) දක්වා විහිදෙන දිගු භූ රූප විද්‍යාත්මක සහන වලින් සමන්විත වේ; එහි ඉහළම ගිල්වන ස්ථානය මීටර් 150 (අඩි 490) (අක්ෂාංශ 36 ° N පමණ) ගැඹුරකට ළඟා වේ. ටෝරේ-මැඩෙයිරා කඳුවැටියේ මූලාරම්භය පැහැදිලිව තහවුරු වී නැත, නමුත් ලිතෝස්ෆියරයේ ගැටීම නිසා ඇති වූවක් විය හැකිය.[53][54]

දූපත්

සංස්කරණය
  • මැඩෙයිරා (වර්ග කිලෝමීටර 740.7 හෝ වර්ග සැතපුම් 286), ඉල්හු ද ඇගෝස්ටින්හෝ, ඉල්හු ද සාඕ ලොරෙන්සෝ, ඉල්හු මවුල් (වයඹදිග); මුළු ජනගහනය: 262,456 (2011 සංගණනය).
  • පෝටෝ සැන්ටෝ (වර්ග කිලෝමීටර 42.5 හෝ වර්ග සැතපුම් 16.4), ඉල්හු ද බයික්සෝ ඕ ඩ කැල්, ඉල්හු ද ෆෙරෝ, ඉල්හු දාස් සෙනූරාස්, ඉල්හු ද ෆෝරා, ඉල්හියු ද සිමා; මුළු ජනගහනය: 5,483 (2011 සංගණනය).
  • ඩෙසර්ටාස් දූපත් (වර්ග කිලෝමීටර 14.2 හෝ වර්ග සැතපුම් 5.5), ජනාවාස නොවූ දූපත් තුන ඇතුළුව: ඩෙසර්ටා ග්‍රෑන්ඩ් දූපත, බුගියෝ අයිලන්ඩ් සහ ඉල්හියු ද චාඕ.
  • සාවේජ් දූපත් (වර්ග කිලෝමීටර 3.6 හෝ වර්ග සැතපුම් 1.4), ප්‍රධාන ජනාවාස නොවූ දූපත් තුනක් සහ කණ්ඩායම් දෙකකින් දූපත් 16 ක් ඇතුළුව මැඩෙයිරා දූපතේ දකුණු-ගිණිකොණ දෙසින් පිහිටි දූපත් සමූහය: වයඹදිග කණ්ඩායම (සෙල්වගෙම් ග්‍රෑන්ඩ් දූපත, ඉල්හු ද පල්හීරෝ ඩා ටෙරා, ඉල්හෙයිරෝ ඩා ටෙරා, ඉල්හෙයිරෝ ඩා ටෙරා මාර්) සහ අග්නිදිග සමූහය (සෙල්වගෙම් පෙකෙනා දූපත, ඉල්හු ග්‍රෑන්ඩ්, ඉල්හු සුල්, ඉල්හු පෙකේනෝ, ඉල්හු ෆෝරා, ඉල්හු ඇල්ටෝ, ඉල්හු කොම්ප්‍රිඩෝ, ඉල්හු රෙඩොන්ඩෝ, ඉල්හු නොර්ටේ).

කඳු මුදුන්

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා හි ඇති උසම කඳු මුදුන් දහය දිවයිනේ විවිධ භූ විෂමතාවන් නිරූපණය කරයි. පිකෝ රුයිවෝ උසම මීටර් 1,862 වේ.[55][56] මැඩෙයිරා හි කඳු මුදුන් රළු භූමි ප්‍රදේශ සහ අත්ලාන්තික් සාගරයේ දර්ශනීය දර්ශන ලබා දෙයි, කඳු නගින්නන් සහ ස්වභාව ලෝලීන් සිත් ඇදගන්නාසුළු දසුන් සහ අභියෝගාත්මක මංපෙත් සොයමින් ආකර්ෂණය කරයි.[57]

ස්ථා කන්දේ නම මී. අඩි
1. පිකෝ රුයිවෝ 1862 6109
2. පිකෝ දාස් ටොරස් 1847 6060
3. පිකෝ ඩෝ අරීරෝ 1818 5965
4. පිකෝ ඩෝ සිඩ්‍රෝ 1801 5909
5. පිකෝ ඩෝ ගැටෝ 1780 5840
6. පිකෝ ග්‍රෑන්ඩ් 1655 5430
7. පිකෝ රුයිවෝ ඩෝ පෝල් ඩා සේරා 1649 5410
8. ක්වයිමදාස් 1500 4921
9. පිකෝ ඩෝ සෙරාඩිනෝ 1436 4711
10. චාඕ ඩොස් ටෙරෙයිරෝස් 1436 4711

මැඩෙයිරා දූපත

සංස්කරණය
 
මැඩෙයිරා සහ මහාද්වීපික පෘතුගාලය අතර ඊසානදිග අත්ලාන්තික් සාගරයේ මුහුදු කඳු පහළ වම් කෙළවරේ මැඩෙයිරා දූපත් සමූහය සමඟ
 
මැඩෙයිරාගේ සවිස්තරාත්මක, සැබෑ වර්ණ රූපය. රූපයේ දැක්වෙන්නේ ගැඹුරු කොළ පැහැති ලෝරල් වනාන්තරය (ලෝරිසිල්වා) දිවයිනේ උතුරු කඳු බෑවුම්වල නොවෙනස්ව පවතින නමුත් දකුණු ප්‍රදේශයේ මෘදු භූමි ප්‍රදේශයන්හි නගරවල ටෙරාකොටා වර්ණය සහ කෘෂිකර්මාන්තයේ ලා කොළ පැහැය වඩාත් ප්‍රමුඛ වන බවයි.

මැඩෙයිරා දූපත අත්ලාන්තික් සාගරයේ පතුලේ සිට ටෝරේ දිය යට කඳු වැටියේ සිට කිලෝමීටර 6 ක් (අඩි 20,000) පමණ ඉහළට නැඟෙන දැවැන්ත පලිහ ගිනි කන්දක් මුදුනේ පිහිටා ඇත.[58] ගිනිකන්ද අප්‍රිකානු තලය දිගේ සාගර කබොලෙහි නැගෙනහිර-බටහිර විවරයක්[59][60] මත පිහිටුවා ඇත, මයෝසීන යුගයේ (වසර මිලියන 5 කට පෙර) ආරම්භ වී ප්ලයිස්ටොසීන් (වසර 700,000 කට පෙර) දක්වා පැවතුනි.[61] මෙය විශාල ඛාදනයකින් පසුව, දිවයිනේ මධ්‍යම ප්‍රදේශයේ දකුණු දෙසට විවර වන විශාල ඇම්ෆිතියටර් දෙකක් නිෂ්පාදනය කළේය. ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් පසුව නැවත ආරම්භ වූ අතර, ඛාදනය වූ පලිහ මත ස්කොරියා කේතු සහ ලාවා ගලා යයි. මෑතකාලීන ගිනිකඳු පිපිරීම් මීට වසර 6,500 කට පෙර දිවයිනේ බටහිර-මධ්‍යම ප්‍රදේශයේ සිදු වූ අතර, තවත් සින්ඩර් කේතු සහ ලාවා ප්‍රවාහයන් නිර්මාණය විය.[61]

එය වර්ග කිලෝමීටර 741 (වර්ග සැතපුම් 286), දිග 57 කිලෝමීටර (සැතපුම් 35) (පොන්ටේ ද සාඕ ලෝරෙන්සෝ සිට පොන්ටා දෝ පාර්ගෝ දක්වා) සහිත සමූහයේ විශාලතම දූපත වේ. එහි පළලම ස්ථානයේ (පොන්ටා ද කෲස් සිට පොන්ටා ද සාඕ ජෝර්ජ් දක්වා) ආසන්න වශයෙන් කිලෝමීටර 22 (සැතපුම් 14), වෙරළ තීරය කිලෝමීටර 150 (සැතපුම් 90) වේ. එහි නැඟෙනහිර ප්‍රදේශය දිගේ මීටර් 200 ට වඩා පහළින් රැඳී සිටින එහි උසම ස්ථානයේ (පිකෝ රුයිවෝ) මීටර 1,862 (අඩි 6,109) දක්වා ළඟා වන දිවයින මධ්‍යයේ දිගට විහිදෙන කඳු වැටි ඇත. මධ්‍යම කඳුකර ප්‍රදේශයට වගකිව යුතු ප්‍රාථමික ගිනිකඳු කේන්ද්‍ර, කඳු මුදුන් වලින් සමන්විත විය: රුයිවෝ (මීටර් 1,862), ටොරස් (මීටර් 1,851), ඇරීරෝ (මීටර් 1,818), සිඩ්‍රෝ (මීටර් 1,802), සෙඩ්‍රෝ (මීටර් 1,759), කැසාඩෝ (මීටර් 1,725) ), ග්‍රෑන්ඩ්(මීටර් 1,657), ෆෙරෙයිරෝ (මීටර් 1,582). මෙම පිපිරුම් අවධිය අවසානයේදී, ගල්පර දිවයින වට කර ගත් අතර, සාඕ විසෙන්ටේ හි ලැමීරෝස් ප්‍රදේශයේ කැල්කියස් ස්ථරයක එහි සමුද්‍ර කොටස් පැහැදිලිව දක්නට ලැබේ. කබෝ ගිරෝ වැනි මුහුදු කඳු, නිම්න සහ මිටියාවත මෙම මධ්‍යම කොඳු ඇට පෙළේ සිට විහිදෙන අතර, සාමාන්‍යයෙන් අභ්‍යන්තරයට ප්‍රවේශ විය නොහැක.[62] දෛනික ජීවිතය සංකේන්ද්‍රණය වී ඇත්තේ මිටියාවත් මුඛයේ ඇති බොහෝ ගම්මානවල වන අතර, අධික සරත් සෘතුවේ සහ ශීත ඍතුවේ වැසි මුහුදට ගමන් කරයි.[63]

දේශගුණය

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා විවිධ ජෛව දේශගුණික තත්ත්වයන් ඇත.[64] හිරු එළිය, ආර්ද්රතාවය සහ වාර්ෂික මධ්යන්ය උෂ්ණත්වයේ වෙනස්කම් මත පදනම්ව, පැහැදිලි වෙනස්කම් උතුරට සහ දකුණට මුහුණලා ඇති ප්රදේශ මෙන්ම සමහර දූපත් වෙන්කර හඳුනා ගනී. දූපත් වලට ගල්ෆ් ඇළ සහ කැනරි ධාරාව මගින් දැඩි බලපෑමක් ඇති කරයි, එය මෘදු සිට උණුසුම් වසර පුරා උෂ්ණත්වය ලබා දෙයි. Instituto de Meteorologia (IPMA) ට අනුව, 1981-2010 කාලය සඳහා ෆන්චල් කාලගුණ මධ්‍යස්ථානයේ සාමාන්‍ය වාර්ෂික උෂ්ණත්වය 19.6 °C (67.3 °F) වේ. සහන යනු වර්ෂාපතන මට්ටම් මත තීරණාත්මක සාධකයකි; මැඩෙයිරා ස්වභාවික උද්‍යානය වැනි ප්‍රදේශවලට වසරකට මිලිමීටර් 2,800 (අඟල් 110) තරම් වර්ෂාපතනයක් ලැබිය හැකිය.[65] මැඩෙයිරා සශ්‍රීක ලෝරල් වනාන්තරවලට සත්කාරකත්වය සපයන අතර, බොහෝ පැතලි දූපතක් වන පෝටෝ සැන්ටෝහි අර්ධ ශුෂ්ක දේශගුණයක් (BSh) ඇත. බොහෝ ශීත ඍතුවේ දී කඳුකරයේ හිම පතනය සිදු වේ.

Climate data for Funchal, capital of Madeira
Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Year
Record high °C (°F) 25.5
(77.9) 		27.0
(80.6) 		30.5
(86.9) 		32.6
(90.7) 		34.2
(93.6) 		38.7
(101.7) 		37.7
(99.9) 		38.5
(101.3) 		38.4
(101.1) 		34.1
(93.4) 		29.5
(85.1) 		26.5
(79.7) 		38.7
(101.7)
Mean daily maximum °C (°F) 19.7
(67.5) 		19.7
(67.5) 		20.4
(68.7) 		20.6
(69.1) 		21.6
(70.9) 		23.4
(74.1) 		25.1
(77.2) 		26.4
(79.5) 		26.4
(79.5) 		24.9
(76.8) 		22.6
(72.7) 		20.7
(69.3) 		22.6
(72.7)
Daily mean °C (°F) 16.7
(62.1) 		16.6
(61.9) 		17.2
(63.0) 		17.5
(63.5) 		18.6
(65.5) 		20.6
(69.1) 		22.2
(72.0) 		23.2
(73.8) 		23.2
(73.8) 		21.8
(71.2) 		19.6
(67.3) 		17.9
(64.2) 		19.6
(67.3)
Mean daily minimum °C (°F) 13.7
(56.7) 		13.4
(56.1) 		13.9
(57.0) 		14.4
(57.9) 		15.6
(60.1) 		17.7
(63.9) 		19.2
(66.6) 		20.0
(68.0) 		20.0
(68.0) 		18.6
(65.5) 		16.6
(61.9) 		15.0
(59.0) 		16.5
(61.7)
Record low °C (°F) 8.2
(46.8) 		7.4
(45.3) 		7.7
(45.9) 		9.3
(48.7) 		9.7
(49.5) 		12.0
(53.6) 		14.6
(58.3) 		16.3
(61.3) 		14.9
(58.8) 		13.1
(55.6) 		9.8
(49.6) 		8.0
(46.4) 		7.4
(45.3)
Average precipitation mm (inches) 74.1
(2.92) 		83.0
(3.27) 		60.2
(2.37) 		44.0
(1.73) 		28.9
(1.14) 		7.2
(0.28) 		1.6
(0.06) 		2.0
(0.08) 		32.9
(1.30) 		89.5
(3.52) 		88.8
(3.50) 		115.0
(4.53) 		627.2
(24.69)
Average precipitation days (≥ 0.1 mm) 12 10 9 8 6 3 1 2 6 9 10 13 87
Average relative humidity (%) 71 70 68 68 70 73 73 72 71 71 70 70 71
Mean monthly sunshine hours 160.9 166.8 197.7 194.8 208.6 194.0 232.5 236.7 210.8 194.3 165.9 151.1 2,314.1
Percent possible sunshine 50 54 53 50 48 45 55 57 57 55 53 49 52
Source 1: Instituto Português do Mar e da Atmosfera[66]
Source 2: NOAA (humidity and some records 1961–1990)[67] German Meteorological Service (sunshine 1991-2020)[68][69]

වෘක්ෂලතා සහ සත්ත්ව විශේෂ

සංස්කරණය

ආවේණික ශාක හා සත්ව විශේෂ.

දකුණේ, කලක් දූපත ආවරණය වූ ස්වදේශික උපනිවර්තන වැසි වනාන්තරවලින් ඉතිරිව ඇත්තේ ස්වල්පයකි[තහවුරු කර නොමැත] (මුල් පදිංචිකරුවන් ගොවිතැන සඳහා ඉඩම එළිපෙහෙළි කිරීමට ගිනි තැබූහ) සහ එය නම් කර ඇත (මැඩෙයිරා යනු පෘතුගීසි භාෂාවෙන් "දැව" යන්නයි). කෙසේ වෙතත්, උතුරේ, නිම්න වල දේශීය ගස් ඇත. මෙම ලෝරිසිල්වා වනාන්තර, විශේෂයෙන්ම උතුරු බෑවුම්වල, UNESCO ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස නම් කර ඇත. මැඩෙයිරාගේ පැලියෝබෝටනික වාර්තාවෙන් හෙළි වන්නේ ලෝරිසිල්වා වනාන්තරය අවම වශයෙන් වසර මිලියන 1.8 ක් පුරා පැවති බවයි.[70] වැල් ජැස්මිනියම් ඇසෝරිකම්[71] සහ රෝවන් සෝර්බස් මැඩ්රෙන්සිස් වැනි බරපතල වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂයන් ආවේණික වේ. මැඩෙයිරාන් විශාල සුදු සමනලයා ලෝරිසිල්වා වනාන්තරවල වාසය කළ නමුත් 1977 සිට දැකීමට නොහැකි වූ විශාල සුදු සමනලයට ආවේණික උප විශේෂයකි.

මැඩෙයිරාන් බිත්ති කටුස්සා

සංස්කරණය

මැඩෙයිරාන් බිත්ති කටුස්සා (Teira dugesii) යනු ලැසර්ටිඩේ පවුලේ කටුස්සන් විශේෂයකි. එය ටෙයිරා කුලයට අයත් එකම විශේෂයයි. මෙම විශේෂය පෘතුගාලයේ මැඩෙයිරා දූපත් සමූහයට ආවේණික වේ. අසෝර්ස් හි, මෙම කටුස්සා ස්වභාවිකකරණය වී ඇත්තේ දූපත් සමූහයන් දෙක අතර නැව් වෙළඳාම මගින් ස්වේච්ඡාවෙන් හඳුන්වා දීමෙන් පසුවය. පිළිගත් උප විශේෂ හතරක් ඇත. මුහුදු වෙරළේ සිට මීටර 1,850 (අඩි 6,070 ) උන්නතාංශය දක්වා මෙම විශේෂය ආවේණික මෙන්ම සුලභ වේ. එය සාමාන්‍යයෙන් පාෂාණමය ස්ථානවල හෝ පඳුරු අතර දක්නට ලැබෙන අතර ගස්වලට නැඟිය හැක. එය උද්යාන සහ බිත්ති මත ද දක්නට ලැබේ. එය එළවළු ද්රව්ය සහ කුහුඹුවන් වැනි කුඩා අපෘෂ්ඨවංශීන් මත පෝෂණය වේ. වලිගය පහසුවෙන් ගැලවී යන අතර කඳ කොටස සෙමෙන් ප්‍රතිජනනය වේ. වර්ණ ගැන්වීම විචල්‍ය වන අතර අවට පරිසරයට ගැළපීමට නැඹුරු වේ, සාමාන්‍යයෙන් දුඹුරු හෝ අළු පැහැයක් සහ ඉඳහිට කොළ පැහැයක් ගනී. බොහෝ සතුන් අඳුරු සලකුණු සහිත සියුම් ලෙස පියාසර කර ඇත. යටි කොටස් සුදු හෝ ක්‍රීම් වේ, සමහර විට අඳුරු පැල්ලම් ඇත, සමහර පිරිමින්ට තැඹිලි හෝ රතු යටි සහ නිල් උගුර ඇත, නමුත් මෙම දීප්තිමත් වර්ණ සතාට බාධා කළහොත් මැකී යා හැක.[72] මැඩෙයිරාන් බිත්ති කටුස්සා උගේ සිරුරේ දිග මෙන් 1.7 ගුණයක් පමණ දිගකින් යුත් වලිගයක් සමඟින් සෙන්ටි මීටර 8 (අඟල් 3.1) පමණ දිගකට නහයෙන් සිට විවරය දක්වා වර්ධනය වේ. ගැහැණු සතුන් වසරකට බිත්තර දෙකක් හෝ තුනක් දමයි.[72]

මැඩෙයිරාන් වෘක මකුළුවා

සංස්කරණය

හොග්නා ඉන්ගන්ස්, ඩෙසර්ටා ග්‍රෑන්ඩ් වුල්ෆ් මකුළුවා, මැඩෙයිරා දූපත් සමූහයට, විශේෂයෙන්ම ඩෙසර්ටා ග්‍රෑන්ඩ් දූපත වලට ආවේණික වේ. එය බරපතල වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇත. එය එහි පවුලේ විශාලතම සාමාජිකයා ලෙස සැලකේ. පුනරුත්ථාපන කටයුතු සිදු වෙමින් පවතී.

කුරුල්ලන්

සංස්කරණය

පක්ෂි විශේෂ තුනක් මැඩෙයිරාට ආවේණික වේ: ට්‍රොකාස් පරෙවියා, මැඩෙයිරා චැෆින්ච් සහ මැඩෙයිරා ගිනිකෙළිය. මීට අමතරව වඳ වී ගිය විශේෂ අතර මැඩෙයිරාන් ස්කොප් බකමූණ, රේල් කුරුළු විශේෂ දෙකක්, රැලස් ඇඩොල්ෆොකේසාරිස් සහ ආර්. ලෝවී,[73] සහ වටුවන් විශේෂ දෙකක්, කෝටර්නික්ස් ලිග්නෝරම් සහ සී. ඇලබ්‍රෙවිස්,[74] සහ සාමාන්‍ය උප විශේෂයක් වන මැඩෙයිරාන් වුඩ් පරෙවියා ඇතුළත් වේ. වුඩ් පරෙවියා සහ 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී අවසන් වරට දක්නට ලැබුණි.

මෙම මුහුදු පක්ෂියා අඩුම තරමින් වරින් වර සංචාරය කළ බව යෝජනා කරමින් සෙල්වාගන්ස් වෙතින් මහා ඕක් අස්ථියක් හඳුනාගෙන ඇත.[75]

මීයන්

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා දුඹුරු මීයන් විශේෂ හයකට නිවහන වන අතර, 9 වැනි සියවසේදී (හෝ 15 වැනි සියවසේ පෘතුගීසි පදිංචිකරුවන් විසින් සිතිය හැකි) වයිකින්වරුන් විසින් දිවයිනට ගෙන එන ලද සාමාන්‍ය යුරෝපීය දුඹුරු මීයන්ගෙන් පැවත එන්නන් යැයි විශ්වාස කරන නමුත් ඔවුන් සමඟ අන්තර් අභිජනනය කළ නොහැකි මට්ටමට විවිධාංගීකරණය වී ඇත. මුතුන් මිත්තන්ගේ විශේෂ හෝ එකිනෙකා සමඟ. ඒවාට අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම එකම ජාන ඇත, නමුත් විවිධ වර්ණදේහ සංඛ්‍යා ලබා දීම සඳහා නැවත සකස් කර ඇත: මුතුන් මිත්තන්ගේ විශේෂයට වර්ණදේහ 40ක් ඇති අතර මැඩෙයිරා විශේෂයේ 22 සිට 30 දක්වා ඇත.[76] මැඩෙයිරා හි ගැඹුරු නිම්න උස් බිම් වලින් වෙන් වී ඇති අතර විවිධ මීයන් විශේෂ එකිනෙක හමු නොවේ.[77]

ලෙවදාස්

සංස්කරණය

ලෙවාඩා යනු මැඩෙයිරා හි පෘතුගීසි අත්ලාන්තික් කලාපයට විශේෂිත වූ වාරි මාර්ගයක් හෝ ජලධරයකි. මැඩෙයිරා දූපත වයඹ දෙසින් තෙත් වන නමුත් ගිනිකොන දෙසින් වියලි ය. 16 වන ශතවර්ෂයේදී පෘතුගීසීන් දකුණේ කෘෂිකාර්මික ප්‍රදේශවලට ජලය ගෙන යාම සඳහා ලෙවාඩා (ජල මාර්ග) තැනීමට පටන් ගත්හ. එහි කඳුකර භූ දර්ශනය හේතුවෙන්, ලෙවාඩා ඉදිකිරීම දුෂ්කර ව්‍යාපාරයක් බවට පොරොන්දු වූ අතර, මෙම ජල ඇළවල් තැනීම සඳහා බොහෝ විට පෘතුගාල මහද්වීපික අපරාධකරුවන්ට සහ වරදකරුවන්ට පැවරී ඇත.[78] බොහෝ ඒවා කඳුකරයට කපා ඇති අතර, කිලෝමීටර 40 (සැතපුම් 25) උමං මාර්ග සමඟින්, සමහර ඒවා තවමත් ප්‍රවේශ විය හැකිය.

අද ලෙවඩාස් ජලය සපයන අතර ජල විදුලි බලයද සපයයි.[79] කිලෝමීටර් 2,170 (සැතපුම් 1,350) ට වැඩි ලෙවාඩා ඉදිකරන ලද අතර පසුව ඇවිදීමේ මාර්ග ජාලයක් සපයන ලදී. මාර්ගවලට ගම්බද ප්‍රදේශ හරහා පහසු සහ විවේකීව ගමන් කළ හැකි අතර අනෙක් ඒවා පටු, ගරාවැටෙන කඳු වැටි වන අතර ලිස්සා යාමෙන් තුවාල හෝ මරණයට හේතු විය හැක. 2010 මැඩෙයිරා ගංවතුර සහ මඩ නායයෑම් වලින් පසුව මෙම මාර්ගවල යම් වැඩිදියුණු කිරීම් සිදු කර ඇත.[80] එවැනි වැඩිදියුණු කිරීම්වලට ඇළ දොළ අඛණ්ඩව නඩත්තු කිරීම, මංපෙත් සකස් කිරීම සහ අනතුරුදායක ප්‍රදේශවල ආරක්ෂිත වැටවල් පිහිටුවීම ඇතුළත් විය.[81]

වඩාත් ජනප්‍රිය (සහ ඉල්ලුමක් ඇති) කඳු නැගීමේ ලෙවාඩා දෙකක් වන්නේ ලෙවාඩා ඩෝ කැල්ඩෙයිරෝ වර්ඩේ සහ ලෙවාඩා ඩෝ කැල්ඩෙරෝ ඩෝ ඉන්ෆෙර්නෝ ය. ලෙවාඩා දෝ කැනිසාල් යනු මාරොකෝස් සිට කැනිසාල් උමග දක්වා කිලෝමීටර 11.4 (සැතපුම් 7.1) ධාවනය වන වඩාත් පහසු ඇවිදීමකි. එය මිමෝසා ලෙවාඩා ලෙස හැඳින්වේ, මන්ද "මිමෝසා" ගස් (ආක්‍රමණශීලී ෂිටිම් සඳහා වාචික නාමය) මාර්ගය දිගේ දක්නට ලැබේ.

දේශපාලනය

සංස්කරණය

දේශපාලන ස්වාධීනත්වය

සංස්කරණය

එහි වෙනස් භූගෝල විද්‍යාව, ආර්ථිකය, සමාජීය සහ සංස්කෘතික තත්ත්වය මෙන්ම ජනගහනයේ ඓතිහාසික ස්වයං පාලන අභිලාෂයන් හේතුවෙන් මැඩෙයිරා හි ස්වයං පාලන ප්‍රදේශ 1976 දී පිහිටුවන ලදී.[82] එය දේශපාලන-පරිපාලන ස්වායත්ත කලාපයක් වුවද, පෘතුගීසි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ප්‍රාදේශීය සහ ජාතික සම්බන්ධයක් නියම කර ඇති අතර, ජාතික සමගිය ශක්තිමත් කරන අතරම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්ම පවත්වා ගැනීමට සහ කලාපීය අවශ්‍යතා ප්‍රවර්ධනය කිරීමට ඔවුන්ගේ පරිපාලනයට බැඳී සිටී.

පෘතුගීසි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ අනෙකුත් නීති මගින් නිර්වචනය කර ඇති පරිදි, මැඩෙයිරාට තමන්ගේම දේශපාලන හා පරිපාලන ප්‍රඥප්තියක් ඇති අතර එහිම රජයක් ඇත. සමානුපාතික නියෝජනයේ ඩී'හොන්ඩ්ට් ක්‍රමය භාවිතා කරමින් සර්වජන ඡන්ද බලයෙන් තේරී පත් වූ ප්‍රාදේශීය රජය සහ ව්‍යවස්ථාදායක සභාව රජයේ ශාඛා වේ.

ව්‍යවස්ථාදායක සභාවල මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵල අනුව ප්‍රාදේශීය ආණ්ඩුවේ සභාපතිවරයා ජනරජයේ නියෝජිතයා විසින් පත් කරනු ලැබේ.

පෘතුගීසි ජනරජයේ ස්වෛරීභාවය ජනරජයේ රජයේ උපදෙස් මත ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කරන ලද ජනරජයේ නියෝජිතයා විසින් මැඩෙයිරා හි නියෝජනය කරනු ලැබේ. ජනරජයේ නියෝජිතයාගේ කර්තව්‍ය වන්නේ ප්‍රාදේශීය ව්‍යවස්ථාදායක නියෝග සහ ප්‍රාදේශීය නියාමන නියෝග ප්‍රකාශයට පත් කිරීම හෝ මෙම නීති ව්‍යවස්ථා විරෝධී නම්, ප්‍රාදේශීය නීති මත නිෂේධ බලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අත්සන් කිරීම සහ නියෝග කිරීමයි. 2006 දී සම්මත වූ පෘතුගීසි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ හයවන සංශෝධනයට පෙර, මෙම වගකීම රජය විසින් යෝජනා කරන ලද සහ ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කරන ලද ජනරජයේ වඩාත් බලගතු අමාත්‍යවරයකු විසින් දරනු ලැබීය.[තහවුරු කර නොමැත]

යුරෝපා සංගමය තුළ තත්ත්වය

සංස්කරණය
 
මැඩෙයිරා ඇතුළත් වන විදේශීය රටවල් සහ ප්‍රදේශ (OCT) සහ පිටත ප්‍රදේශ (OMR) සමඟ ලෝකයේ පූර්ව බ්‍රෙක්සිට් යුරෝපීය සංගමයේ සිතියම

මැඩෙයිරා යනු යුරෝපීය සංගමයේ පිටත කලාපයකි (OMR), එහි භූගෝලීය තත්ත්වය හේතුවෙන්, සමහර EU ප්‍රතිපත්තිවලින් පහත් කිරීමට එයට හිමිකම් ඇත.

යුරෝපීය සංගමයේ ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ ගිවිසුමට අනුව, ප්‍රාථමික සහ ද්විතීයික යුරෝපා සංගම් නීතිය මැඩෙයිරාට අදාළ වන අතර, එහි දුරස්ථභාවය, පරිවාරකත්වය මගින් සංකලනය වී ඇති එහි "ව්‍යුහාත්මක සමාජ හා ආර්ථික තත්ත්වය (...) සැලකිල්ලට ගත හැකි අවමානයන් සහිතව. , කුඩා ප්‍රමාණය, දුෂ්කර භූ විෂමතාව සහ දේශගුණය, නිෂ්පාදන කිහිපයක් මත ආර්ථික යැපීම, ඒවායේ ස්ථීරභාවය සහ සංකලනය ඔවුන්ගේ සංවර්ධනය දැඩි ලෙස වළක්වයි".[83] මැඩෙයිරා හි ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථානයේ අනුමැතිය සහ රම් කර්මාන්තයට උපකාර කිරීම සඳහා වෙනත් රාජ්‍ය ආධාර ප්‍රතිපත්තිවල එවැනි අවමානයක් පිළිබඳ උදාහරණයක් දක්නට ලැබේ.

එය යුරෝපීය සංගමයේ රේගු ප්‍රදේශය, ෂෙන්ගන් ප්‍රදේශය සහ යුරෝපීය සංගමයේ එකතු කළ අගය මත බදු ප්‍රදේශයේ කොටසකි.

විදේශ සබඳතා සහ ආරක්ෂාව

සංස්කරණය

විදේශ කටයුතු සහ ආරක්‍ෂාව ජාතික ආණ්ඩුවේ වගකීමකි. මැඩෙයිරා හමුදා කලාපය යනු ෆන්චල්හි පිහිටි 3 වන ගැරිසන් රෙජිමේන්තුව කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් දූපත් වල ස්ථානගත කර ඇති ගොඩබිම් හමුදා සඳහා පෘතුගීසි හමුදාවේ අණදෙන නිලධාරියා වේ.[84][85] පෘතුගාලයේ විශාල ආර්ථික කලාපය මුර සංචාරය කිරීම සඳහා නාවික හමුදාව විසින් තේජෝ සහ මොන්ඩෙගෝ යන මුර යාත්‍රාවලට විශේෂයෙන් මඩෙයිරා වෙත මෙන්ම අවශ්‍ය පරිදි අනෙකුත් යාත්‍රාවලට ද පැවරී ඇත.[86][87][88][89] සෙවීම් සහ මුදවාගැනීම සඳහා සහය දැක්වීම සඳහා, C-295 ගුවන් යානා සහ මර්ලින් හෙලිකොප්ටර් ඛණ්ඩ ඇතුළත් කරමින් පෘතුගීසි ගුවන් හමුදාව පෝටෝ සැන්ටෝ දූපතේ වේදිකා කඳවුරක් පවත්වාගෙන යයි.[90]

පරිපාලන අංශ

සංස්කරණය
 
මැඩෙයිරා නගර සභා

පරිපාලනමය වශයෙන්, මැඩෙයිරා පරිෂිස් පනස් හතරකට සහ මහ නගර සභා එකොළහකට බෙදා ඇත:[91]

මහ නගර සභාව ජනගහනය (2011)[92] ප්‍රදේශය ප්‍රධාන ජනාවාස පරිෂිස්
ෆන්චල්[93] 111,892 වර්ග කිලෝමීටර 75.7 (වර්ග සැතපුම් 29.2) ෆන්චල් 10
සැන්ටා කෲස්[94] 43,005 වර්ග කිලෝමීටර 68.0 (වර්ග සැතපුම් 26.3) සැන්ටා කෲස් 5
කැමරා ද ලෝබෝස් 35,666 වර්ග කිලෝමීටර 52.6 (වර්ග සැතපුම් 20.3) කැමරා ද ලෝබෝස් 5
මැචිකෝ 21,828 වර්ග කිලෝමීටර 67.6 (වර්ග සැතපුම් 26.1 ) මැචිකෝ 5
රිබෙයිරා බ්‍රාවා 13,375 වර්ග කිලෝමීටර 64.9 (වර්ග සැතපුම් 25.1 ) රිබෙයිරා බ්‍රාවා 4
කල්හේටා 11,521 වර්ග කිලෝමීටර 110.3 (වර්ග සැතපුම් 42.6) කල්හේටා 8
පොන්ටා ඩෝ සොල් 8,862 වර්ග කිලෝමීටර 46.8 (වර්ග සැතපුම් 18.1 ) පොන්ටා ඩෝ සොල් 3
සන්තානා 7,719 වර්ග කිලෝමීටර 93.1 (වර්ග සැතපුම් 35.9) සන්තානා 6
සාඕ විසෙන්ටේ 5,723 වර්ග කිලෝමීටර 80.8 (වර්ග සැතපුම් 31.2) සාඕ විසෙන්ටේ 3
පෝර්ටෝ සැන්ටෝ[95] 5,483 වර්ග කිලෝමීටර 42.4 (වර්ග සැතපුම් 16.4) විලා බලෙයිරා 1
පෝටෝ මොනිස් 2,711 වර්ග කිලෝමීටර 82.6 (වර්ග සැතපුම් 31.9) පෝටෝ මොනිස් 4
 
අගනුවරට ඉහළින් ඇති කඳුකරයේ අර්ධ දර්ශනය

ෆන්චල්

සංස්කරණය

ෆන්චල් යනු අත්ලාන්තික් සාගරයට මායිම්ව ඇති පෘතුගාලයේ ස්වයං පාලන ප්‍රදේශය වන මැඩෙයිරා හි අගනුවර, විශාලතම නගරය සහ නාගරික ආසනයයි. නගරයේ 105,795 ජනගහනයක් ඇත,[96] එය පෘතුගාලයේ හයවන විශාලතම නගරය බවට පත් කරයි. එහි ඉහළ සංස්කෘතික හා ඓතිහාසික වටිනාකම නිසා, ෆන්චල් පෘතුගාලයේ ප්‍රධාන සංචාරක ආකර්ෂණයන්ගෙන් එකකි; එය අලුත් අවුරුදු උදාව සඳහා ගමනාන්තයක් ලෙස ද ප්‍රචලිත වන අතර, එය කෲස් ලයිනර් නැව් තටාකවල ප්‍රමුඛ පෘතුගීසි වරාය වේ.[96]

ජනගහනය

සංස්කරණය

ජනවිකාසය

සංස්කරණය

මෙම දූපත පෘතුගීසි ජනතාව විසින් පදිංචි කරන ලදී, විශේෂයෙන්ම මින්හෝ ප්‍රදේශයේ ගොවීන්,[97] එනම් මැඩෙයිරාන් (පෘතුගීසි: මැඩේරෙන්සෙස්), ඔවුන් හැඳින්වෙන පරිදි, ජනවාර්ගික වශයෙන් පෘතුගීසි වේ, නමුත් ඔවුන් විශේෂිත ප්‍රාදේශීය අනන්‍යතාවයක් සහ සංස්කෘතික ලක්ෂණ වර්ධනය කර ඇත.

මැඩෙයිරා සහ පෝටෝ සැන්ටෝ ප්‍රදේශයේ මුළු ජනගහනය 256,060 ට අඩු වන අතර, ඔවුන්ගෙන් බහුතරයක් ජන ඝනත්වය වර්ග කිලෝමීටරයට 337 වන මැඩෙයිරා දූපතේ (251,060) ජීවත් වෙති; ජන ඝනත්වය වර්ග කිලෝමීටරයට 112 වන පෝටෝ සැන්ටෝ දූපතේ 5,000ක් පමණ ඉතිරි වේ.

පදිංචිකරුවන් 247,000ක් පමණ හෙවත් ජනගහනයෙන් 96%ක් කතෝලිකයෝ වෙති. ෆන්චල් යනු කතෝලික දෙව්මැදුර පිහිටි ස්ථානයයි.[98]

මහ නගර සභා ජනගහනය

(2017 ඇස්තමේන්තුව)[99]

ප්‍රදේශය (වර්ග කි.මී.) ප්‍රධාන නගරය/නගරය ෆ්‍රෙගුසියාස්
ෆන්චල් 104,442 76.1 ෆන්චල් 10
සැන්ටා කෲස් 44,417 81.5 සැන්ටා කෲස් 5
කැමරා ද ලෝබෝස් 33,847 52.1 කැමරා ද ලෝබෝස් 5
මැචිකෝ 20,272 68.3 මැචිකෝ 5
රිබෙයිරා බ්‍රාවා 12,428 65.4 රිබෙයිරා බ්‍රාවා 4
කල්හේටා 10,901 112 කල්හේටා 8
පොන්ටා ඩෝ සොල් 8,559 46.2 පොන්ටා ඩෝ සොල් 3
සන්තානා 6,808 95.6 සන්තානා 6
පෝටෝ සැන්ටෝ 5,173 42.6 විලා බලෙයිරා 1
සාඕ විසෙන්ටේ 5,151 78.8 සාඕ විසෙන්ටේ 3
පෝටෝ මොනිස් 2,371 82.9 පෝටෝ මොනිස් 4
මුළු 244,286 801 මුළු 54

ඩයස්පෝරාව

සංස්කරණය

මැඩෙයිරානුවන් එක්සත් ජනපදය, වෙනිසියුලාව, බ්‍රසීලය, ගයනාව, ශාන්ත වින්සන්ට් සහ ග්‍රෙනඩින්ස්, දකුණු අප්‍රිකාව සහ ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ වෙත සංක්‍රමණය විය.[100][101] උතුරු ඇමරිකාවේ මැඩෙයිරාන් සංක්‍රමණිකයන් බොහෝ දුරට නව එංගලන්තයේ සහ මධ්‍ය අත්ලාන්තික් ප්‍රාන්තවල, ටොරොන්ටෝ, උතුරු කැලිෆෝනියා සහ හවායි හි පොකුරු ය. නිව් බෙඩ්ෆෝර්ඩ් නගරය මැඩෙයිරා උරුමය කෞතුකාගාරයට සත්කාරකත්වය සපයන මැඩෙයිරන්ස් වලින් විශේෂයෙන් පොහොසත් වේ. වාර්ෂික මැඩෙයිරාන් සහ ලුසෝ-ඇමරිකානු සැමරුම, මැඩෙයිරාන් උරුමයේ ලොව විශාලතම සැමරුම වන ආශිර්වාද ලත් සක්‍රමේන්තු මංගල්‍යය, නිතිපතා දස දහස් ගණනක ජනකායක් නගරයේ මැඩෙයිරා පිටියට ඇදී එයි.

 
හවායි හි බොහෝ පෘතුගීසි සංක්‍රමණිකයන් මැඩෙයිරාන් සම්භවයක් ඇත

1846 සාගතයේදී 6,000 කට අධික වැසියන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට සංක්‍රමණය විය. 1891 දී ඔවුන් ජනගහනයෙන් 4.3% ක් විය.[102] 1902 දී පෘතුගීසි ජාතිකයන් 5,000 ක්, බොහෝ විට මැඩෙයිරාන්වරු හවායි හි හොනොලුලු හි ජීවත් වූහ. 1910 වන විට මෙය 21,000 දක්වා වර්ධනය විය.[103]

1849 දී ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වේ වෙනත් තැන්වල මැඩෙයිරා සිට එක්සත් ජනපදයට ප්‍රොතෙස්තන්ත ආගමික පිටුවහල් කිරීම සිදු විය. ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් නිව් යෝර්ක් නගරයේ මූලස්ථානය වූ ඇමරිකානු රෙපරමාදු සංගමයේ මූල්‍ය සහ භෞතික ආධාර ඇතිව ඉලිනොයිස්[104] හි පදිංචි වූහ. 1830 ගණන්වල අගභාගයේදී වෛද්‍ය සහ ප්‍රෙස්බිටේරියන් ඇමති පූජ්‍ය රොබට් රීඩ් කැලි, ස්කොට්ලන්තයේ සිට, තම බිරිඳ සමඟ චීනයේ දූත මෙහෙවරකට යමින් සිටියදී මැඩෙයිරා හි ෆන්චල් හි නතර වූ අතර, ඇයට අසනීපයකින් සුවය ලැබිය හැකි විය. කැලී සහ ඔහුගේ බිරිඳ මැඩෙයිරා හි නැවතී සිටි අතර එහිදී ඔහු රෙපරමාදු ශුභාරංචිය දේශනා කිරීමට සහ දූපත් වැසියන් කතෝලික ආගමෙන් හරවා ගැනීමට පටන් ගත්හ.[105] අවසානයේදී, ඔහුගේ ආගමික හැරවුම් කටයුතු සඳහා ඔහුව අත්අඩංගුවට ගෙන සිරගත කරන ලදී. තවත් ස්කොට්ලන්ත මිෂනාරිවරයෙකු වූ විලියම් හෙප්බර්න් හෙවිට්සන් මැඩෙයිරාහි රෙපරමාදු දේවසේවයේ කටයුතුවල නිරත විය. 1846 වන විට, තම ආගමික පරිවර්තනයන් නිසා වෙනස් කොට සැලකීමට ලක් වූ සහ මැර ප්‍රචණ්ඩත්වයට ගොදුරු වූ ප්‍රොතෙස්තන්ත මැඩයිරන්ස් 1,000ක් පමණ, සීනි වතු කම්කරුවන් සඳහා වූ ඉල්ලීමකට පිළිතුරු වශයෙන් ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වේ වෙනත් ප්‍රදේශවලට සංක්‍රමණය වීමට තෝරා ගත්හ.[106] පිටුවහල් කළ අයට එහි හොඳක් නොවීය. නිවර්තන දේශගුණය නුහුරු වූ අතර ඔවුන් බරපතල ආර්ථික දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දුන්හ. 1848 වන විට, ඇමරිකානු රෙපරමාදු සංගමය මුදල් රැස් කර, මැඩෙයිරා සිට පිටුවහල් කළ අය සමඟ සංක්‍රමණය වූ පූජ්‍ය අර්සෙනියෝ ද සිල්වා සමඟ වැඩ කිරීමට බැප්ටිස්ට් දේවසේවකයෙකු සහ ස්වභාවිකකරණය වූ එක්සත් ජනපද පුරවැසියෙකු වූ පූජ්‍ය මැනුවෙල් ජේ ගොන්සාල්වෙස් යවා ඇත. එක්සත් ජනපදයට එන්න කැමති අය නැවත පදිංචි කරන්න. ද සිල්වා පියතුමා 1849 මුල් භාගයේදී මිය ගියේය. පසුව 1849 දී, ඇමරිකානු රෙපරමාදු සංගමය විසින් එකතු කරන ලද අරමුදල්වලින් මිලදී ගත් ඉඩමක ඉලිනොයිස් හි සංගමන් සහ මෝගන් ප්‍රාන්තවල පදිංචි වීමට ට්‍රිනිඩෑඩ් සිට පිටුවහල් කළ අයව කැඳවාගෙන යාම සම්බන්ධයෙන් පූජ්‍ය ගොන්සාල්වෙස් වෙත චෝදනා එල්ල විය. මෙම කාලය තුළ පිටුවහල් කළ අය 700 සිට 1000 දක්වා එක්සත් ජනපදයට පැමිණි බව ගිණුම්වල සඳහන් වේ.[107][108]

එක්සත් රාජධානිය සහ ජර්සි ඇතුළු විශාල මැඩෙයිරාන් ප්‍රජාවන් කිහිපයක් ලොව පුරා දිගටම පවතී.[109] පෘතුගීසි බ්‍රිතාන්‍ය ප්‍රජාව, වැඩි වශයෙන් මැඩෙයිරාන්වරුන්ගෙන් සැදුම් ලත්, මැඩෙයිරා දිනය සමරයි.

වෙනිසියුලාවේ මැඩෙයිරාන් පෘතුගීසීන් කැරකස්[110] වැනි නගරවල සහ අභ්‍යන්තරයේ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල පදිංචි වූහ. 1990 ගණන්වල සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, එම රටේ පෘතුගීසි ඩයස්පෝරාවෙන් 70% ක් පමණ මැඩෙයිරාන් සහ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන්ගෙන් සමන්විත වූ අතර, මුලින් කෘෂිකර්මාන්තය වැනි කටයුතු සඳහා කැප වූ නමුත් පසුව රජයේ අනුග්‍රහය නොමැතිකම හේතුවෙන් විදේශිකයන් වාණිජ්‍යය කෙරෙහි අවධානය යොමු කළහ.[110] විශාල වෙනිසියුලානු නගරවල. මැඩෙයිරාන් විසින් ආරම්භ කරන ලද සමාගම් අතර සෙන්ට්‍රල් මැඩිරන්ස්, එක්සෙල්සියර් ගාමා, සුපර්මර්කාඩෝස් යුනිකාසා සහ ඔටෝමර්කාඩෝස් ප්ලාසා යන සුපිරි වෙළඳසැල් සහ බොහෝ කීර්තිමත් බේකරි වේ.[110] වෙනිසියුලාවේ පෘතුගීසි රාජ්‍යයක් පෘතුගීසි ලෙස හඳුන්වනු ලැබුවේ එහි විශාල පෘතුගීසි ජනගහනය අනුව ය.

ආගමනය

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා යනු ෂෙන්ගන් ප්‍රදේශයේ කොටසකි.

එහි වර්ධනය වන ජනප්‍රියත්වය හේතුවෙන්, මැඩෙයිරා හි ජනගහනය 2022 දී 253,259 දක්වා වර්ධනය වී ඇති අතර, ඔවුන්ගෙන් බහුතරයක් ප්‍රදේශවාසීන් වේ. නමුත් මැඩෙයිරා වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඉහළ යන විදේශීය ජනගහනයක් දැක තිබේ. 2022 දෙසැම්බර් 31 වන විට, කලාපයේ සංක්‍රමණිකයන් 11,793 ක් වූ අතර එය 2021 ට සාපේක්ෂව 13.3% ක වැඩිවීමක් නියෝජනය කරයි. “වෙනිසියුලාව (19.7%), එක්සත් රාජධානිය (11.8%), ජර්මනිය (9.4%) සහ බ්‍රසීලය (9.2%) DREM (මැඩෙයිරා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව) ට අනුව, කලාපයේ[111]" ප්‍රධාන විදේශීය ප්‍රජාවන් නියෝජනය කිරීම දිගටම කරගෙන යයි.[112]

ආර්ථිකය

සංස්කරණය

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) 2018 දී යුරෝ බිලියන 4.9 දක්වා ළඟා වූ අතර එය පෘතුගාලයේ ආර්ථික නිමැවුමෙන් 2.4% කි. එවිට මිලදී ගැනීමේ බලය සඳහා සකස් කරන ලද ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය යුරෝ 22,500 ක් හෝ EU27 සාමාන්‍යයෙන් 75% කි. එක් සේවකයෙකු සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය EU සාමාන්‍යයෙන් 71%ක් විය.[113]

කලාපයේ පුද්ගලික ආදායම් බදු ගෙවීමෙන් බිට්කොයින් ආයෝජකයින් නිදහස් කරන ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් මැඩෙයිරා බිට්කොයින් වැලඳ ගත්තේය. මැඩෙයිරා ප්‍රාදේශීය රජයේ සභාපති මිගෙල් ඇල්බකර්ක් විසින් බිට්කොයින් සහ ඒ ආශ්‍රිත නවෝත්පාදනයන් කෙරෙහි පමණක් අවධානය යොමු කරන ලද ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථානයක් විවෘත කිරීම තහවුරු කරන ලදී. 2023 බිට්කොයින් ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හිදී සර්බියාවේ Filip Karađorđević කුමරු සමඟ සංවාදයකදී ඔහු මෙම පියවර සකස් කළේ තාක්ෂණික දියුණුව සහ ජාත්‍යන්තර හවුල්කාරිත්වයන් වෙත වැදගත් පියවරක් ලෙසයි.[114]

මැඩෙයිරා ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථානය

සංස්කරණය
 
ෆන්චල් වෙතින් මැඩෙයිරාන් කඳුකරයේ දර්ශනය
 
වම් පසින් කැනිකල් සහ දකුණු පසින් මැඩෙයිරා නිදහස් වෙළඳ (කාර්මික) කලාපය

මැඩෙයිරා ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරික මධ්‍යස්ථානය (MIBC) නිදහස් වෙළඳ කලාපය කුඩා හා මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ කර්මාන්ත ව්‍යවසායන් සඳහා අමතර යටිතල පහසුකම්, නිෂ්පාදන සාප්පු සහ අත්‍යවශ්‍ය සේවා සඳහා හේතු වී ඇත. MIBC ආයෝජන අංශ තුනකින් සමන්විත වේ: කාර්මික නිදහස් වෙළඳ කලාපය, ජාත්‍යන්තර නැව්ගත කිරීමේ ලේඛනය - MAR සහ ජාත්‍යන්තර සේවා. මැඩෙයිරාගේ බදු තන්ත්‍රය යුරෝපීය කොමිසම විසින් නෛතික රාජ්‍ය ආධාර ලෙස අනුමත කර ඇති අතර එහි කාලසීමාව 2027 දක්වා දීර්ඝ කරන ලදී.[තහවුරු කර නොමැත] MIBC 1980 ගණන්වල කලාපීය ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියේ මෙවලමක් ලෙස විධිමත් ලෙස නිර්මාණය කරන ලදී. මැඩෙයිරා වෙත ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමේ අරමුණින් ලබා දී ඇත.

යුරෝපා සංගමය පිළිබඳ ගිවිසුමේ 299 වගන්තිය යටතේ යුරෝපීය කොමිසම විසින් හිතකර මෙහෙයුම් සහ මූල්‍ය කොන්දේසි අනුමත කරන ලදී. MIBC පෘතුගීසි සහ EU නීති පද්ධති තුළ ඒකාබද්ධ වී ඇති අතර එය පෘතුගීසි සහ EU බලධාරීන් විසින් නියාමනය කර අධීක්‍ෂණය කරනු ලබන්නේ විනිවිද පෙනෙන සහ ස්ථාවර ව්‍යාපාරික පරිසරයක් තුළ, පැහැදිලිවම ඊනියා "බදු තෝතැන්න" සහ "අක්වෙරළ අධිකරණ බල ප්‍රදේශවලින්" වෙන්කර හඳුනාගෙන ඇත. 2015 දී, EC විසින් 2015 සහ 2020 අතර සංස්ථාපිත සමාගම් සඳහා රාජ්‍ය ආධාර තන්ත්‍රයක් අනුමත කරන ලද අතර 2027 දක්වා බදු අඩු කිරීමේ පාලන තන්ත්‍රය දීර්ඝ කරන ලදී. බදු තන්ත්‍රය පෘතුගීසි බදු දිරි දීමනා ප්‍රඥප්තියේ 36°-A වගන්තියේ දක්වා ඇත. පවතින දත්ත පෙන්නුම් කරන්නේ මෙම වැඩසටහන දේශීය ශ්‍රම වෙළඳපොළට, සුදුසුකම් ලත් රැකියා නිර්මානය කිරීම හරහා සහ මැඩෙයිරා වෙත ආපසු පැමිණි වෘත්තිකයන් සඳහා උපකාර කළ බවයි; ඵලදායිතාව වැඩි කිරීම; ආයෝජකයින් සහ ඔවුන්ගේ ගනුදෙනුකරුවන් සහ සැපයුම්කරුවන්ගේ පැමිණීම් සහ දේපල වෙළඳාම් වැනි අනෙකුත් අංශ වලින් ව්‍යාපාරික සංචාරක ව්‍යාපාරය පුළුල් කරන ලදී. විදුලි සංදේශ සහ අනෙකුත් සේවාවන් විශාල සේවාදායක පදනමකින් ප්‍රතිලාභ ලබයි. MIBC විසින් ආකර්ෂණය කරන ලද සමාගම් මැඩෙයිරා රජය සඳහා ආයතනික ආදායම් බදු සහ රැකියා 3.000 කට ආසන්න ආදායමෙන් 40% කට වඩා නියෝජනය කරයි. අනෙකුත් අංශවල ගෙවන වැටුප් හා සසඳන විට එහි වැටුප් සාමාන්‍යයට වඩා වැඩිය.[115]

ප්‍රාදේශීය රජය

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා යුරෝ බිලියන 2ක් වන යුරෝපීය සංගමයේ අරමුදල් සැලකිය යුතු ප්‍රතිග්‍රාහකයෙක් වී ඇත. 2012 දී, 250,000 ක ජනගහනයක් තිබියදීත්, ප්‍රාදේශීය පරිපාලනය යුරෝ බිලියන 6 ක් පමණ ණය වී ඇති බව වාර්තා විය.[116] පෘතුගීසි භාණ්ඩාගාරය (IGCP) 2012 සහ 2015 අතර මැඩෙයිරාගේ ණය කළමනාකරණය භාර ගත්තේය. කලාපය ණය මට්ටම් සහ වාණිජ ණය තොග අඩු කිරීම සඳහා දිගුකාලීන සැලැස්මක් මත මධ්‍යම රජය සමඟ කටයුතු කරයි. කලාපය සැලකිය යුතු රාජ්‍ය මූල්‍ය ඒකාග්‍රතා ප්‍රයත්න දැරූ අතර බදු ආදායම් එකතු කිරීම වැඩිදියුණු වී ඇති බව මූඩිස් සඳහන් කළේය. බදු ආදායම 2012 සහ 2016 අතර 41% කින් වැඩි වූ අතර, 2013 හි 77% සිට 2016 දී 10% දක්වා මෙහෙයුම් ආදායම් අනුපාතයට එහි හිඟය අඩු කිරීමට කලාපයට උපකාරී විය.[117]

සංචාරක ව්‍යාපාරය

සංස්කරණය

අත්ලාන්තික් සාගරයේ මුතු ඇටය, සදාකාලික වසන්තයේ දූපත ... මැඩෙයිරා එහි මනඃකල්පිත අන්වර්ථ නාමයන්ට සුදුසු වන අතර අමුත්තන්ට සහ ප්‍රදේශවාසීන්ට මෙතරම් දේ ලබා දෙන මෙම කුඩා ගිනිකඳු දූපත කෙරෙහි සෙනෙහස දැනේ.

 
කල්හෙටා වෙරළ

සංචාරක ව්‍යාපාරය කලාපයේ ආර්ථිකයේ වැදගත් අංශයක් වන අතර, කලාපයේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට 20%[119] දායක වන අතර, වාණිජ, ප්‍රවාහන සහ අනෙකුත් ක්‍රියාකාරකම් සඳහා වසර පුරා සහාය ලබා දෙමින් සහ දේශීය නිෂ්පාදන සඳහා සැලකිය යුතු වෙළඳපොළක් සාදයි. හෝටල් සහ ආපනශාලාවල එකතු කළ දළ අගයෙහි කොටස (9%) ද මෙම සංසිද්ධිය ඉස්මතු කරයි. 9-කිලෝමීටර-දිග (සැතපුම් 5.6) වෙරළ තීරය සහ එහි දේශගුණය සහිත පෝටෝ සැන්ටෝ දූපත සම්පූර්ණයෙන්ම සංචාරක ව්‍යාපාරයට කැපවී ඇත.

නරඹන්නන් ප්‍රධාන වශයෙන් යුරෝපයෙන් වන අතර, පෘතුගීසි, බ්‍රිතාන්‍ය, ජර්මානු සහ ප්‍රංශ සංචාරකයින් ප්‍රධාන කණ්ඩායමක් (2021) සපයයි.[13] සාමාන්‍ය වාර්ෂික පදිංචිය අනුපාතය 2008 දී 60.3% ක් වූ අතර,[120] එය 70% ඉක්මවන විට මාර්තු සහ අප්‍රේල් මාසවල එහි උපරිමයට ළඟා විය.[තහවුරු කර නොමැත]

මෑත වසරවලදී තල්මසුන් නැරඹීම ඉතා ජනප්‍රිය වී ඇත. සාමාන්‍ය ඩොල්ෆින්, තිත් සහිත ඩොල්ෆින්, ඉරි සහිත ඩොල්ෆින්, බෝතල්නෝස් ඩොල්ෆින්, කෙටි වරල් සහිත නියමු තල්මසුන් සහ බ්‍රයිඩ්ස් තල්මසා, සේයි තල්මසා,[121] වරල් තල්මසා, ස්පර්ම් තල්මසා, හොට සහිත තල්මසුන් වැනි බොහෝ ඩොල්ෆින් විශේෂ වෙරළ හෝ වෙරළ තීරයේ බැලීමට පුළුවන්.[122]

තිරසාර සංවර්ධනය

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා මත විදුලිය සපයනු ලබන්නේ EEM (Empresa de Electricidade da Madeira, SA, ස්වයංක්‍රීය කලාපය මත විදුලි සැපයුම සැපයීම සඳහා ඒකාධිකාරයක් දරන) සහ බොහෝ දුරට පොසිල ඉන්ධන වලින් සමන්විත වන නමුත් සැලකිය යුතු සෘතුමය ජලවිදුලි සැපයුමක් ලෙවාඩා වෙතින් සපයනු ලැබේ. පද්ධතිය, සුළං බලය සහ සූර්ය බලශක්ති කුඩා ප්රමාණයක්. බලශක්ති නිෂ්පාදනය සම්ප්‍රදායික තාප හා ජලවිදුලි බලයෙන් මෙන්ම සුළං හා සූර්ය ශක්තියෙන් ද පැමිණේ.[123] රිබෙයිරා ඩොස් සොකොරිඩෝස් ජලවිදුලි බලාගාරය, 15MW ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇත, වියළි ගිම්හානයේදී කඳුකර ජලය ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීම සඳහා පොම්ප කරන ලද ජලවිදුලි ජලාශයක් භාවිතා කරයි.[124]

මැඩෙයිරා පොසිල ඉන්ධන ආනයනය මත යැපීම අවම කිරීම සඳහා බැටරි තාක්ෂණයන් පරීක්‍ෂා කෙරේ.[125] Renault SA සහ EEM විසින් පෝටෝ සැන්ටෝ හි තිරසාර පෝර්ටෝ සැන්ටෝ-ස්මාර්ට් ෆොසිල රහිත දූපත ව්‍යාපෘතිය නියමු කළේ ෆොසිල ඉන්ධන සම්පූර්ණයෙන්ම පුනර්ජනනීය බලශක්තියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ආකාරය,[126] 3.3 MWh බැටරියක් භාවිතයෙන් නිරූපණය කිරීමටය. මැඩෙයිරා කළු ආරම්භක හැකියාව සහිත 15 MW පැය-1 ලිතියම් යකඩ පොස්පේට් බැටරියක් ක්‍රියාත්මක කරයි.[127]

2022 පළමු භාගයේදී, පෘතුගීසි දූපත් සමූහයක් වන මැඩෙයිරා හි පරිභෝජනය කරන ලද විදුලියෙන් 33% ක් පුනර්ජනනීය බලශක්තියෙන් ලබා ගන්නා ලදී, එය යුරෝපා සංගමය (EU) විසින් සම-අමුදල් සහිත සහයෝගීතා මුලපිරීමක් හරහා අත්කර ගත් සන්ධිස්ථානයකි.[128]

මෙම ජයග්‍රහණය සඳහා කේන්ද්‍රීය වන්නේ ලෙවඩාස් ලෙස හැඳින්වෙන සියවස් ගණනාවක් පැරණි ගල් පයිප්ප, කිලෝමීටර් දහස් ගණනක් පුරා විහිදෙන සහ පහළොස්වන සියවස දක්වා දිවයයි. මෙම ලෙවාඩා මානව පරිභෝජනය, කෘෂිකර්මාන්තය සහ විදුලිය නිෂ්පාදනය වැනි විවිධ අරමුණු සඳහා උතුරු ප්‍රදේශවලින් වැසි ජලය කාර්යක්ෂමව දකුණට ප්‍රවාහනය කරයි.[128]

සොකොරිඩෝස් ජලවිදුලි බලාගාරය, ලෙවදාස් හරහා සම්ප්‍රේෂණය වන ජලයෙන් ඉන්ධනය, වසර පුරා අඛණ්ඩව විදුලිය සපයන දිවයිනේ ප්රධාන හයිඩ්රොලික් පද්ධතිය ලෙස පවතී. යුරෝ මිලියන ගණනක අරමුදල් සහිත යුරෝ ව්‍යාපෘතියේ සැලකිය යුතු අංගයක් වූයේ කිලෝමීටර 5.4ක උමං මාර්ගයක් සහ අතිරේක කඳු උමං මාර්ග ඉදිකිරීම ඇතුළුව ජල ගබඩා කිරීමේ ධාරිතාව ඉහළ නැංවීම, බලවත් ඉංජිනේරු අභියෝග ඉදිරිපත් කිරීමය.[128]

සුළං බලය පද්ධතියට අනුපූරක වන අතර, උපරිම ඉල්ලුම කාලවලදී ගබඩා කර ඇති ජලය ඉහළට ගෙනයාමට පහසුකම් සපයයි. පිරිපහදු කළ ජලය පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්‍රභවයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතරම මිනිස් පරිභෝජනය සහ කෘෂිකර්මාන්තය යන ද්විත්ව අරමුණු සඳහා සේවය කරයි. දැව, ජලය සහ අපද්‍රව්‍ය (ARM) සඳහා ජල නිෂ්පාදන අධ්‍යක්ෂ නූනෝ ජෝර්ජ් පෙරේරා බලශක්ති නිෂ්පාදන මට්ටමට අනුවර්තනය වීමට ජල පරිමාවන් උපාය මාර්ගිකව භාවිතා කිරීම පැහැදිලි කරයි.[128]

මෙම යුරෝ මිලියන 34.7 ව්‍යාපෘතිය, යුරෝ මිලියන 17.3 සම-මූල්‍යකරණයෙන් යුරෝපියානු සහයෝගීතා ප්‍රතිපත්තිය මගින්, නියඟය පිළිබඳ කනස්සල්ල අවම කරනවා පමණක් නොව, EGIOSTAR සම්මාන උළෙලේ හොඳම EU සම-අරමුදල් ව්‍යාපෘති වලින් එකක් ලෙසද ප්‍රශංසාවට ලක් විය.[128]

ප්‍රශස්ත සොකොරිඩෝස් ශාකය දේශීය ගොවීන් සඳහා ජලය සම්බන්ධ අභියෝග සැලකිය යුතු ලෙස සමනය කර ඇත.[128]

ප්‍රවාහනය

සංස්කරණය
 
මැඩෙයිරා සහ පෝටෝ සැන්ටෝ අතර පාරු දිනපතා ගමන් කරයි.

මෙම දූපත් වලට ක්‍රිස්ටියානෝ රොනාල්ඩෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ සහ පෝටෝ සැන්ටෝ ගුවන්තොටුපළ පිළිවෙලින් මැඩෙයිරා සහ පෝටෝ සැන්ටෝ දූපත් වල ගුවන් තොටුපළ දෙකක් ඇත. ක්‍රිස්ටියානෝ රොනාල්ඩෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළේ සිට ලිස්බන් වෙත නිතර යන ගුවන් ගමන් වේ. යුරෝපයේ සහ අවට දූපත් වල අනෙකුත් ගුවන් තොටුපළ 30කට වැඩි ප්‍රමාණයකට සෘජු ගුවන් ගමන් ඇත.[129]

ප්‍රධාන දූපත් දෙක අතර ප්‍රවාහනය ගුවන් යානයකින් හෝ පෝර්ටෝ සැන්ටෝ ලයින් වෙතින්[130] තොටුපළ මගින් සිදු කෙරේ, දෙවැන්න වාහන ද රැගෙන යයි. දිවයින හරහා ගමන් කරන ප්‍රධාන මාර්ග වන වියාස් රැඩිපාස් ඉදිකිරීම නිසා දූපත් අභ්‍යන්තරය නැරඹීමට දැන් පහසු වී ඇත. නවීන මාර්ග දූපත් වල උනන්දුවක් දක්වන සියලුම ස්ථාන කරා ළඟා වේ.

ෆන්චල් සතුව පුළුල් පොදු ප්‍රවාහන පද්ධතියක් ඇත. වසර සියයකට වැඩි කාලයක් ක්‍රියාත්මක වන හොරරියෝස් ඩො ෆන්චල් ඇතුළු බස් සමාගම් දිවයිනේ සියලුම වැදගත් ස්ථාන වෙත නිතිපතා මාර්ග සැලසුම් කර ඇත.

සංස්කෘතිය

සංස්කරණය

සංගීතය

සංස්කරණය
 
බයිලින්හෝ ද මැඩෙයිරා

මැඩෙයිරා හි ජනප්‍රවාද සංගීතය බහුලව පැතිරී ඇති අතර ප්‍රධාන වශයෙන් බයිලින්හෝ ඩා මැඩෙයිරා වැනි සාම්ප්‍රදායික ජනප්‍රවාද නැටුම්වල භාවිතා වන මැචෙට්, රජෝ, බ්‍රින්ක්වින්හෝ සහ කැවාකින්හෝ වැනි දේශීය සංගීත භාණ්ඩ භාවිතා කරයි.

මැඩෙයිරා සිට සංක්‍රමණිකයන් නව සංගීත භාණ්ඩ නිර්මාණය කිරීමට ද බලපෑවේය. 1880 ගණන්වලදී, මැඩෙයිරාන් සම්භවයක් ඇති කුඩා ගිටාර් වැනි උපකරණ දෙකක් වන cavaquinho සහ rajão මත පදනම්ව ukulele නිර්මාණය කරන ලදී. මැඩෙයිරා සහ කේප් වර්ඩේ සිට පැමිණි පෘතුගීසි සංක්‍රමණිකයන් විසින් උකුලේලේ හවායි දූපත් වෙත හඳුන්වා දෙන ලදී.[131] විශේෂයෙන්ම සංක්‍රමණිකයින් තිදෙනෙකු, මැඩෙයිරාන් කැබිනට් සාදන්නන් වන මැනුවෙල් නූන්ස්, හොසේ ඩෝ එස්පිරිටෝ සැන්ටෝ සහ ඔගස්ටෝ ඩයස්, සාමාන්‍යයෙන් පළමු උකුලේලේ සාදන්නන් ලෙස සැලකේ.[132] 1879 අගෝස්තු මස අගදී ඔවුන් SS Ravenscrag වෙතින් බැස සති දෙකකට පසුව, හවායි ගැසට් වාර්තා කළේ "මෑදිරා දූපත්වාසීන් මෑතකදී මෙහි පැමිණ, රාත්‍රී වීදි ප්‍රසංගවලින් ජනතාව සතුටු කරමින් සිටින බවයි."[133]

ආහාර පිසීම

සංස්කරණය
 
"ලපස්", සැබෑ ලිම්පට් විශේෂය පැටෙල්ලා වල්ගාටා

අත්ලාන්තික් සාගරයේ මැඩෙයිරා හි භූගෝලීය තත්ත්වය නිසා දිවයිනේ විවිධ වර්ගවල මත්ස්‍යයන් බහුලව තිබේ. වැඩිපුරම පරිභෝජනය කරන විශේෂ වන්නේ එස්පාඩා (බ්ලැක් ස්කැබඩ්ෆිෂ්), බ්ලූ ෆින් ටූනා, තලපතා, සුදු මාර්ලින්, නිල් මාර්ලින්, ඇල්බකෝර්, බිග් අයි ටූනා, වාහූ, ස්පෙයාර්ෆිෂ්, ස්කිප්ජැක් ටූනා සහ තවත් බොහෝ ඒවා දේශීය ආහාරවල දක්නට ලැබෙන බැවින් ඒවා දක්නට ලැබේ.[134] එස්පාඩා සාමාන්‍යයෙන් බැටරයක බදින ලද අතර බැදපු කෙසෙල් (එස්පාඩා කොම් බනානා) සහ සමහර විට පැෂන් ෆෘට් සෝස් සමඟ ඇත.[135] පෘතුගාලයේ මේන්ලන්ඩ් හි මෙන් බකල්හවු ද ජනප්‍රියයි.

 
කළු කොරපොතු මාළු (එස්පාද), සාඕ විසෙන්ටේ, මැඩෙයිරා

මැඩෙයිරා මත විවිධ මස් කෑම තිබේ, එය වඩාත් ජනප්‍රිය එස්පෙටාඩා වේ.[136] එස්පෙටාඩා සාම්ප්‍රදායිකව විශාල හරක් මස් කැබලි වලින් සුදුළූනු, ලුණු සහ බේ කොළ අතුල්ලා පැය 4 සිට 6 දක්වා මැඩෙයිරා වයින්, රතු වයින් විනාකිරි සහ ඔලිව් තෙල් වලින් අච්චාරු දමන ලද අතර පසුව බේ ලෝරල් පොල්ලකට ගසා දුම් දමන ලී කැබලි මත ග්‍රිල් කිරීමට ඉතිරි වේ. මේවා සාම්ප්‍රදායික ආහාර පුරුදුවල අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වන අතර, T-හැඩැති කෙළවරක් සහිත විශේෂ යකඩ ස්ථාවරයක් ලබා ගත හැකි අතර, "T" හි සෑම ශාඛාවක්ම බ්‍රොචෙට් එකක් (පෘතුගීසි භාෂාවෙන් එස්පෙටෝ) තබා ගැනීමට මැද කොටස ඇත. ඉන්පසු යුෂ එකතු කිරීම සඳහා කුඩා තහඩුවක් යටින් තබා ඇත. බ්‍රොචෙට් ඉතා දිගු වන අතර මස් වඩාත් පහසුවෙන් සිදුරු කිරීම සඳහා V-හැඩැති තලයක් ඇත. එය සාමාන්‍යයෙන් බොලෝ දෝ කැකෝ නම් දේශීය පාන් සමඟ ඇත. සාම්ප්‍රදායික නිවාඩු ආහාරයක් වන්නේ "Carne de Vinho e Alhos" වන අතර එය නත්තලට සති කිහිපයකට පෙර පවත්වන ලද ඌරු ඝාතනය සමඟ වඩාත් සමීපව සම්බන්ධ වේ. විශාල උත්සවයක්, සම්ප්රදායිකව එය ගමේ සියලු දෙනා සහභාගී විය. සුදු වයින්, විනාකිරි, ලුණු සහ ගම්මිරිස්වලින් දින තුනක් අච්චාරු දමන ලද ඌරු මස් වලින් පිඟාන සාදා ඇති අතර පසුව කුඩා අර්තාපල්, පෙති කපන ලද කැරට් සහ ටර්නිප් සමඟ පිසිනු ලැබේ. තවත් සාමාන්‍ය මස් කෑමක් වන්නේ “පිකාඩෝ” - ඝනකමින් යුත් හරක් මස් හතු සෝස් එකක පිසින ලද සහ ෆ්‍රයිස් සමඟිනි.[135]

මැඩෙයිරා හි අනෙකුත් ජනප්‍රිය කෑම වර්ග වන්නේ açorda, feijoada සහ carne de vinha d'alhos ය.

මැඩෙයිරා හි සාම්ප්‍රදායික පේස්ට්‍රිවල සාමාන්‍යයෙන් දේශීය අමුද්‍රව්‍ය අඩංගු වේ, වඩාත් සුලභ එකක් වන්නේ මෙල් ඩි කැනා, වචනාර්ථයෙන් "උක් මී පැණි" (මොලැසස්) ය. මැඩෙයිරා හි සාම්ප්‍රදායික කේක් බෝලෝ ද මෙල් ලෙස හැඳින්වේ, එය (උක්) "පැණි කේක්" ලෙස පරිවර්තනය කර ඇති අතර චාරිත්‍රයට අනුව කිසි විටෙකත් පිහියකින් කපා නොගන්නා නමුත් අතින් කැබලිවලට කැඩී යයි. එය පොහොසත් හා බර කේක් එකක්. එංගලන්තයේ "මැඩෙයිරා කේක්" ලෙස පොදුවේ හඳුන්වන කේක් මැඩෙයිරා වයින් නමින් නම් කර ඇත.

මලසදාස් යනු මැඩෙයිරා හි සැණකෙළියේදී ප්‍රධාන වශයෙන් පරිභෝජනය කරන දේශීය රසකැවිලි වර්ගයකි. Pastéis de nata, පෘතුගාලයේ සෙසු ප්‍රදේශවල මෙන්ම ඉතා ජනප්‍රියයි.

Milho frito යනු ඉතාලි ආහාරයක් වන Polenta fritta හා සමාන වන මැඩෙයිරා හි ජනප්‍රිය ආහාරයකි. Açorda Madeirense යනු තවත් ජනප්‍රිය දේශීය ආහාරයකි.

මැඩෙයිරා එහි චෙරිමෝයා පලතුරුවල උසස් තත්ත්වයෙන් ප්‍රසිද්ධය.[137][138] ඇනෝනා උත්සවය සාම්ප්‍රදායික වන අතර එය වාර්ෂිකව ෆයිල් පල්ලියේ පවත්වනු ලැබේ. මෙම සිදුවීම මෙම පලතුර සහ මත්පැන්, පුඩිං, අයිස්ක්‍රීම් සහ ස්මූති වැනි එහි ව්‍යුත්පන්නයන් පරිභෝජනය දිරිමත් කරයි.[139]

මත්පැන්

සංස්කරණය
 
මැඩෙයිරා බෝතල් විවිධ මිදි වර්ග මගින් ලේබල් කරන ලද වයින් වර්ග බොහොමයක් නිෂ්පාදනය කිරීමට භාවිතා කරයි
 
දිවයිනේ ප්‍රධාන බීර කර්මාන්ත ශාලාවේ 1872[140] සිට නිෂ්පාදනය කරන ලද Coral Beer, Monde Selection පදක්කම් කිහිපයක් ලබා ඇත.

මැඩෙයිරා වයින් යනු මැඩෙයිරා දූපත් වල නිපදවන ශක්තිමත් වයින් වර්ගයකි. ප්‍රභේද මිහිරි හෝ වියලි විය හැක. නව ලෝකය හෝ නැගෙනහිර ඉන්දීය කොදෙව් වෙත යන නැව් සඳහා මැඩෙයිරා සම්මත වරායක් වූ ගවේෂණ යුගය දක්වා දිවෙන ඉතිහාසයක් එයට ඇත. වයින් නරක් වීම වැළැක්වීම සඳහා උදාසීන මිදි ස්ප්‍රිතු එකතු කරන ලදී. කෙසේ වෙතත්, මැඩෙයිරා හි වයින් නිෂ්පාදකයින් සොයා ගත්තේ, වට සංචාරයකින් පසු, අලෙවි නොකළ වයින් තොගයක් නැවත දූපත් වෙත පැමිණි විට, තාපයට හා චලනයට නිරාවරණය වීමෙන් වයින්වල රසය පරිවර්තනය වී ඇති බවයි. අද, මැඩෙයිරා එහි අද්විතීය වයින් සෑදීමේ ක්‍රියාවලිය සඳහා ප්‍රසිද්ධියට පත් වී ඇති අතර එයට වයින් රත් කිරීම සහ වයින් හිතාමතාම ඔක්සිකරණ මට්ටම්වලට නිරාවරණය කිරීම ඇතුළත් වේ.[141] බොහෝ රටවල් මැඩෙයිරා යන පදය භාවිතය සීමා කරන්නේ මැඩෙයිරා දූපත්වලින් එන වයින්වලට වන අතර, යුරෝපීය සංගමය විසින් සම්භවය පිළිබඳ ආරක්‍ෂිත තනතුර (PDO) තත්ත්වය ලබා දෙයි.[142] කොරල් නම් දේශීය බියර් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ මැඩෙයිරා බෲවරි සමාගම විසිනි, එය 1872 සිට ආරම්භ වේ. එය මොන්ඩේ තේරීම් මහා රන් පදක්කම් 2 ක්, මොන්ඩේ තේරීම් රන් පදක්කම් 24 ක් සහ මොන්ඩේ තේරීම් රිදී පදක්කම් 2 ක් ලබා ගෙන ඇත.[140] දේශීයව නිර්මාණය කරන ලද පොන්චා, නිකිටා, පී ද කබ්රා, අනිස් වැනි, මැසීරා බ්‍රැන්ඩි, ලයිකෝර් බෙයිරෝ වැනි පෘතුගීසි බීම වැනි අනෙකුත් මධ්‍යසාර පානද මැඩෙයිරා හි ජනප්‍රියය.

ලරංජද යනු දොඩම් රසයක් සහිත කාබනීකෘත සිසිල් බීම වර්ගයකි, එහි නම ලරංජ ("දොඩම්") යන පෘතුගීසි වචනයෙන් ව්‍යුත්පන්න වී ඇත. 1872 දී දියත් කරන ලද එය පෘතුගාලයේ නිෂ්පාදනය කරන ලද පළමු සිසිල් බීම වන අතර එය අද දක්වාම ඉතා ජනප්‍රියව පවතී.[තහවුරු කර නොමැත] බ්‍රිසා බීම වර්ග, සන්නාම නාමයක් ද ඉතා ජනප්‍රිය වන අතර විවිධ රසයන්ගෙන් යුක්ත වේ.

මැඩෙයිරාහි කෝපි සංස්කෘතියක් ඇත.[තහවුරු කර නොමැත]

ක්‍රීඩා

සංස්කරණය
 
පෘතුගාලයේ ප්‍රථම වරට සංවිධානය කරන ලද පාපන්දු ක්‍රීඩාව සමරමින් කැමචා හි ස්මාරකය

පාපන්දු යනු මැඩෙයිරා හි වඩාත් ජනප්‍රිය ක්‍රීඩාව වන අතර 1875 දී බ්‍රිතාන්‍ය වැසියන් විසින් සංවිධානය කරන ලද තරඟයක් පැවැත්වීම සඳහා පෘතුගාලයේ ප්‍රථම ස්ථානය මෙම දිවයින විය.[143][144] මෙම දිවයින ජාත්‍යන්තර තරු ක්‍රිස්ටියානෝ රොනාල්ඩෝගේ උපන් ස්ථානය වන අතර ප්‍රමුඛ කණ්ඩායම් දෙකක් වන C.S. Marítimo සහ C.D. Nacional හි නිවසයි.

පාපන්දු මෙන්ම, දිවයින පැසිපන්දු (CAB Madeira) සහ අත්පන්දු (Madeira Andebol SAD, 2019 යුරෝපීය අභියෝගතා කුසලානයේ අනුශූරයන් වූ) වෘත්තීය ක්‍රීඩා කණ්ඩායම් සඳහාද නිවහන වේ.[145] මැඩෙයිරා 2003 ලෝක හෑන්ඩ්බෝල් ශූරතාවලියේ සත්කාරකයා ද විය.

රැලි වින්හෝ ඩි මැඩෙයිරා යනු 1959 සිට වාර්ෂිකව පවත්වනු ලබන රැලි ධාවන තරඟයකි, එය දිවයිනේ විශාලතම ක්‍රීඩා ඉසව් වලින් එකක් ලෙස සැලකේ.[146] එය 1979 සිට 2012 දක්වා යුරෝපීය රැලි ශූරතාවලියේ සහ 2006 සිට 2010 දක්වා අන්තර් මහද්වීපික රැලි අභියෝගයේ කොටසක් විය.

අනෙකුත් ජනප්‍රිය ක්‍රීඩා ක්‍රියාකාරකම් අතරට දිවයිනේ පාඨමාලා දෙකෙන් එකක ගොල්ෆ්, රළ පැදීම, ස්කූබා කිමිදීම සහ කඳු නැගීම ඇතුළත් වේ.

සහෝදර පළාත්

සංස්කරණය

මැඩෙයිරා දූපතට පහත සහෝදර පළාත් ඇත:

  ඔස්ටා නිම්නය, ඉතාලිය (1987)
  ජර්සි (1998)
  නැගෙනහිර කේප්, දකුණු අප්‍රිකාව
  ජෙජු පළාත, දකුණු කොරියාව (2007)
  ජිබ්‍රෝල්ටාර් (2009)[147]

තැපැල් මුද්දර

සංස්කරණය

පෘතුගාලය 1868 දී ආරම්භ වූ කාල පරිච්ඡේද කිහිපයකදී මැඩෙයිරා සඳහා තැපැල් මුද්දර නිකුත් කර ඇත.

යොමු කිරීම්

සංස්කරණය
  1. ^ "Resident population (No.) by Place of residence, Sex and Age group; Decennial - Statistics Portugal, Population and housing census – 2021". INE. 11 November 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2022.
  2. ^ [1] සංරක්ෂණය කළ පිටපත 16 අගෝස්තු 2022 at the Wayback Machine Fitch Revises Autonomous Region of Madeira's Outlook to Positive on Sovereign Rating Action, Mon 16 May 2022 - 17:02 ET, retrieved 28 June 2022.
  3. ^ සැකිල්ල:Cite American Heritage Dictionary
  4. ^ "Madeira". Madeira. Oxford University Press. http://www.lexico.com/definition/Madeira. 
  5. ^ "Madeira". Merriam-Webster Dictionary. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2019.
  6. ^ Bowler, John (2018). Wildlife of Madeira and the Canary Islands. Princeton University Press. p. 5. The Madeira archipelago belongs to Portugal and lies just under 400 km to the north of the Canary Island of Tenerife and 520 km west of Morocco.
  7. ^ Beron, Petar (2018). Zoogeography of Arachnida. Springer. p. 363. Another archipelago, a Portugal territory, is Madeira, comprising the islands of Madeira, Porto Santo, Degeltas, and Selvagens, 520 km from the African coast.
  8. ^ Ibpuk (2019). Madeira: Doing Business, Investing in Madeira Guide Volume 1. Washington, D.C.: International Business Publications. p. 14.
  9. ^ Passinhas, Sandra (2012). Property and Trust Law in Portugal. Wolsters Kluver.
  10. ^ "Magical Madeira Island". AYS. 13 June 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 March 2020.
  11. ^ Mullen, Tom. "Why Madeira Island Is A World Apart". Forbes (ඉංග්‍රීසි බසින්). 25 October 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 October 2022.
  12. ^ "EUR-Lex – 12002E299 – EN". eur-lex.europa.eu. 16 May 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 28 December 2016.
  13. ^ a b "Tourists in Madeira, Portugal by country 2021". 8 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 August 2022.
  14. ^ "Madeira begins sustainable certification process with EarthCheck | News | Island Innovation". islandinnovation.co (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 23 February 2022. 4 December 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 December 2023.
  15. ^ "14-02-2018 - In 2017, Madeira's hotel industry registered new records in overnight stays and revenue". estatistica.madeira.gov.pt. 22 May 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2018.
  16. ^ "About IBC". ibc-madeira.com. 19 March 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 March 2018.
  17. ^ Plutarch, The Parallel Lives: Sertorius, ch. 8, https://penelope.uchicago.edu/Thayer/e/roman/texts/plutarch/lives/sertorius*.html, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 19 February 2021 
  18. ^ Rando, Juan Carlos; Pieper, Harald; Alcover, Josep Antoni (7 April 2014). "Radiocarbon evidence for the presence of mice on Madeira Island (North Atlantic) one millennium ago". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (ඉංග්‍රීසි බසින්). 281 (1780): 3. doi:10.1098/rspb.2013.3126. ISSN 0962-8452. PMC 4027395. PMID 24523273. The mtDNA haplotypes from current populations of house mouse M. m. domesticus of Madeira, [...] show similarities with those of Scandinavia and northern Germany (but not with the Portuguese mainland). This [...] suggests that northern Europe was the source area, and raises the intriguing possibility that the Vikings could have brought the house mouse to the island, although it should be noted that to date there are no historical references of Viking voyages to Macaronesia.
  19. ^ Gündüz, İ.; Auffray, J.-C.; Britton-Davidian, J.; Catalan, J.; Ganem, G.; Ramalhinho, M. G.; Mathias, M. L.; Searle, J. B. (August 2001). "Molecular studies on the colonization of the Madeiran archipelago by house mice". Molecular Ecology (ඉංග්‍රීසි බසින්). 10 (8): 2023–2029. Bibcode:2001MolEc..10.2023G. doi:10.1046/j.0962-1083.2001.01346.x. ISSN 0962-1083. PMID 11555245. 15 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 April 2024. Similarities between the sequences found in the Madeiras and those in Scandinavia and northern Germany suggest that northern Europe was the source area, and there is the intriguing possibility that the Vikings may have accidentally brought house mice to the archipelago.
  20. ^ Idrisi, La première géographie de l'Occident, NEF, Paris 1999
  21. ^ Nicholas Cayetano de Bettencourt Pitta, 1812, pp. 11–17
  22. ^ [[[:සැකිල්ල:GBurl]] The Chronicle of the Discovery and Conquest of Guinea], Gomes Eanes de Zurara, Cambridge University Press, 2010, Volume 2, Introduction, pp. lxxxiv, 28 June 2022.
  23. ^ Fernández-Armesto, Felipe (2004). "Machim (supp. fl. 14th cent.)". Oxford Dictionary of National Biography. 1. Oxford: Oxford University Press.
    doi:10.1093/ref:odnb/17535
    . http://www.oxforddnb.com/index/17/101017535/. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2 September 2009.     
  24. ^ The discoveries of Porto Santo and Madeira were first described by Gomes Eanes de Zurara in Chronica da Descoberta e Conquista da Guiné. (Eng. version by Edgar Prestage in 2 vols. issued by the Hakluyt Society, London, 1896–1899: The Chronicle of Discovery and Conquest of Guinea.) French author Arkan Simaan refers to these discoveries in his historical novel based on Azurara's Chronicle: L'Écuyer d'Henri le Navigateur (2007), published by Éditions l'Harmattan, Paris.
  25. ^ Nicholas Cayetano de Bettencourt Pitta, 1812, p.20
  26. ^ Dervenn, Claude (1957). Madeira. Translated by Hogarth-Gaute, Frances. London, UK: George G. Harrap and Co. p. 20. OCLC 645870163. 8 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2016. And when he returned in May 1420 to take possession of "his" island, it was with his wife and the sons and daughters that the virtuous Constanga had given him.
  27. ^ "History". www.visitmadeira.pt. 22 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 October 2021.
  28. ^ Alfred W. Crosby (2015). Ecological Imperialism, The Biological Expansion of Europe, 900–1900 (2 ed.). Cambridge University Press. p. 77. ISBN 978-1-107-56987-4. 6 January 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 September 2017.
  29. ^ Ponting, Clive (2000). World history: a new perspective. London: Chatto & Windus. p. 482. ISBN 0-7011-6834-X.
  30. ^ "The 'White Gold' Era". www.visitmadeira.pt. 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 October 2021.
  31. ^ davide. "Madeira Ruled the Sugar Trade" (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 11 November 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 November 2021.
  32. ^ Godinho, V. M. Os Descobrimentos e a Economia Mundial, Arcádia, 1965, Vol 1 and 2, Lisboa
  33. ^ "madeira history". www.sanpedroassociation.com. 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 November 2021.
  34. ^ Fernando Augusto da Silva & Carlos Azevedo de Menezes, "Porto Santo", Elucidário Madeirense, vol. 3 (O-Z), Funchal, DRAC, p. 124.
  35. ^ Christian Slaves, Muslim Masters: White Slavery in the Mediterranean, the Barbary Coast and Italy, 1500–1800 සංරක්ෂණය කළ පිටපත 31 මාර්තු 2015 at the Wayback Machine. Robert Davis (2004). p. 7. ISBN 1-4039-4551-9.
  36. ^ Systems, Wow. "Sugar Cane and Madeira Island". Madeira Sugar Cane History (ඉංග්‍රීසි බසින්). 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 November 2021.
  37. ^ Systems, Wow. "Sugar Cane and Madeira Island". Madeira Sugar Cane History (ඉංග්‍රීසි බසින්). 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 October 2021.
  38. ^ "The Wine Cicle". www.visitmadeira.pt. 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 October 2021.
  39. ^ "USA celebrated independence with Madeira Wine". www.visitmadeira.pt. 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 October 2021.
  40. ^ "The early days of Tourism". www.visitmadeira.pt. 3 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 October 2021.
  41. ^ "Officer's presentation sword given to Brigadier General William Henry Clinton from the British Consul and Factory in Madeira, 1802". National Army Museum. 17 August 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2016.
  42. ^ "Gordon, Sir James Willoughby, 1st bt. (1772–1851), of Niton, I.o.W". UK Parliament. 26 August 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2016.
  43. ^ "The Map Room: Africa: Madeira". British Empire. 20 November 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2010.
  44. ^ "Cable ship Dacia". Ships hit by U-boats – German and Austrian U-boats of World War One – Kaiserliche Marine. uboat.net. 13 November 2010. 8 February 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 November 2010.
  45. ^ Glover, Bill (10 July 2015). "CS Dacia". History of the Atlantic Cable & Undersea Communications. 27 May 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 June 2016.
  46. ^ "Submarine carrier Kanguroo". Ships hit by U-boats – German and Austrian U-boats of World War One – Kaiserliche Marine. uboat.net. 13 November 2010. 9 August 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 November 2010.
  47. ^ "Gunboat Surprise". Ships hit by U-boats – German and Austrian U-boats of World War One – Kaiserliche Marine. uboat.net. 13 November 2010. 16 June 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 13 November 2010.
  48. ^ "A bit of History". 6 July 2016. 18 October 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 16 October 2016.
  49. ^ Valentiner, Max (1917). 300000 tonnen versenkt! Meine U-boots-fahrten (50. bis 100. tausend. ed.). Berlin: Ullstein & co. p. 118. 20 September 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 27 January 2017.
  50. ^ Brandão, Miguel (2016). "German Submarine war in Portuguese Waters: Esposende–a Smuggling Network". British Journal of Military History: 8. hdl:10400.26/17890.
  51. ^ The New York Times සංරක්ෂණය කළ පිටපත 8 දෙසැම්බර් 2020 at the Wayback Machine, 6 November 1921 (accessed 4 May 2009)
  52. ^ "Madeira Islands Tourism". Madeiraislands.travel. 30 May 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2010.
  53. ^ Ribeiro et al., 1996
  54. ^ Kullberg & Kullberg, 2000
  55. ^ "Madeira - Peakbagger.com". www.peakbagger.com. 1 April 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 April 2024.
  56. ^ "Madeira Peaks - Visit Madeira | Madeira Islands Tourism Board official website". visitmadeira.com (ඉංග්‍රීසි බසින්). 1 April 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 April 2024.
  57. ^ "Madeira Peaks". Discovering Madeira (ඉංග්‍රීසි බසින්). 1 April 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 April 2024.
  58. ^ Carracedo, Juan Carlos; Troll, Valentin R. (1 January 2021), Alderton, David; Elias, Scott A., eds. (in en), North-East Atlantic Islands: The Macaronesian Archipelagos, Oxford: Academic Press, pp. 674–699,
    doi:10.1016/b978-0-08-102908-4.00027-8
    ,
    ISBN 978-0-08-102909-1
    , https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780081029084000278, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 16 March 2021     
  59. ^ Geldemacher et al., 2000
  60. ^ Ribeiro, 2001
  61. ^ a b "Madeira". Global Volcanism Program. Smithsonian Institution.
  62. ^ "MadeiraHelp.com". MadeiraHelp.com. 22 February 1999. 31 July 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2010.
  63. ^ Robert White, 1851, p. 4
  64. ^ "Mapas bioclimáticos y biogeográficos". Globalbioclimatics.org. 14 October 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2 August 2017.
  65. ^ "Precipitation of Madeira Island". IPMA. 26 September 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 October 2020.
  66. ^ "Weather Information for Funchal". 13 November 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත.
  67. ^ "Funchal Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. 17 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 March 2017.
  68. ^ "Monthly Averages for Funchal". DwD. 25 May 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 July 2021.
  69. ^ "Monthly Averages for Funchal". DwD. 20 July 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 July 2021.
  70. ^ Góis-Marques, Carlos A.; Madeira, José; Menezes de Sequeira, Miguel (7 February 2017). "Inventory and review of the Mio–Pleistocene São Jorge flora (Madeira Island, Portugal): palaeoecological and biogeographical implications". Journal of Systematic Palaeontology. 16 (2): 159–177. doi:10.1080/14772019.2017.1282991. hdl:10400.13/4191. S2CID 132935444.
  71. ^ Fernandes, F. (2011). "Jasminum azoricum". IUCN Red List of Threatened Species. 2011: e.T162250A5564173. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-1.RLTS.T162250A5564173.en. සම්ප්‍රවේශය 12 November 2021.
  72. ^ a b Lua දෝෂය in Module:Citation/CS1/Utilities at line 82: bad argument #1 to 'message.newRawMessage' (string expected, got nil).
  73. ^ Alcover, J.; Pieper, H.; Pereira, Fernando; Rando, J. (2015). "Five new extinct species of rails (Aves: Gruiformes: Rallidae) from the Macaronesian Islands (North Atlantic Ocean)". Zootaxa. 4057 (2): 151–190. doi:10.11646/zootaxa.4057.2.1. PMID 26701473.
  74. ^ Rando, Juan C.; Alcover, Josep A.; Pieper, Harald; Olson, Storrs L.; Hernández, C. Nayra; López-Jurado, L. Felipe (April 2020). "Unforeseen diversity of quails (Galliformes: Phasianidae: Coturnix) in oceanic islands provided by the fossil record of Macaronesia". Zoological Journal of the Linnean Society. 188 (4): 1296–1317. doi:10.1093/zoolinnean/zlz107.
  75. ^ Pieper, H. (1985). The fossil land birds of Madeira and Porto Santo. Bocagiana. Museu de História Natural do Funchal, N
  76. ^ Förster, D. W.; Mathias; Britton-Davidian, J.; Searle (2013). "Origin of the chromosomal radiation of Madeiran house mice: a microsatellite analysis of metacentric chromosomes". Heredity. 110 (4): 380–388. doi:10.1038/hdy.2012.107. PMC 3607181. PMID 23232832.
  77. ^ Cornish-Bowden, A. (2016). Biochemical Evolution: the Pursuit of Perfection (2 ed.). Garland Science. pp. 43–44. ISBN 978-0-8153-4552-7.
  78. ^ Hancock, Matthew (13 November 2000). "Madeira: Walking a heavenly tightrope". Telegraph Travel. Telegraph Media Group. 20 May 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2018.
  79. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Levadas of Madeira Island – UNESCO World Heritage Centre". UNESCO. 20 October 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 October 2017.
  80. ^ Secção Regional da Madeira, Tribunal de Contas (5 February 2011). "Relatório n.º 6/2011-FC/SRMTC" (PDF). tcontas.pt/index.shtm. 6 April 2019 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2019.
  81. ^ APCA, Aprender Madeira. "Políticas Ecológicas". Aprender Madeira. 6 April 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2019.
  82. ^ "Art.255" (in pt), Constituição da República Portuguesa (VII Revisão Constituicional ed.), Lisbon, Portugal, 2005, https://www.parlamento.pt/Legislacao/Documents/constpt2005.pdf, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 5 August 2005 
  83. ^ Article 349[භින්න වූ සබැඳිය] of the Treaty on the Functioning of the European Union.
  84. ^ "Quartel-General da Zona Militar da Madeira". Portuguese Army. 24 July 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  85. ^ "Regimento de Guarnição N.º 3". Portuguese Army. 24 July 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  86. ^ "NRP TEJO". Portuguese Navy. 26 January 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  87. ^ "NRP MONDEGO". Portuguese Navy. 20 September 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  88. ^ "Lanchas". Portuguese Navy. 24 July 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  89. ^ "NRP Figueira da Foz". Portuguese Navy. 31 May 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 24 July 2023.
  90. ^ "AERÓDROMO DE MANOBRA N.º 3". Portuguese Air Force. 23 July 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 July 2023.
  91. ^ Map of municipalities සංරක්ෂණය කළ පිටපත 1 මැයි 2009 at the Wayback Machine at FreguesiasDePortugas l.com
  92. ^ "Censos 2021 Resultados Preliminares 2021". INE. 4 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 August 2021.
  93. ^ Statistics include Savage Islands, which are administered by the parish of Sé
  94. ^ Statistics include the mainland parish of Santa Cruz and the islands of the Desertas
  95. ^ Statistics represent island population; Porto Santo is the second largest island in the archipelago of Madeira
  96. ^ a b "Cruise tourism in Portugal | PIANC Mediterranean Days" (PDF). 12 January 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 10 April 2014.
  97. ^ "Alberto CEHA: Madeira] Vieira, O Infante e a Madeira: dúvidas e certezas, Centro Estudos História Atlântico". Ceha-madeira.net. 31 May 2010 දින [මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2010. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  98. ^ "Diocese of Funchal". Catholic Hierarchy. 21 June 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 January 2018.
  99. ^ "Portugal: Administrative Division (Districts and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map".
  100. ^ "Madeiran Portuguese Migration to Guyana, St. Vincent, Antigua and Trinidad as well as South Africa: A Comparative Overview සංරක්ෂණය කළ පිටපත 6 අගෝස්තු 2016 at the Wayback Machine" (PDF). Jo-Anne S. Ferreira, University of the West Indies, St. Augustine
  101. ^ "Madeira and Emigration සංරක්ෂණය කළ පිටපත 1 අගෝස්තු 2016 at the Wayback Machine"
  102. ^ "Portuguese emigration from Madeira to British Guiana සංරක්ෂණය කළ පිටපත 18 සැප්තැම්බර් 2013 at the Wayback Machine"
  103. ^ "Portuguese Immigrants in the United States: Chronology, 1900–1919". Library of Congress. 6 February 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 August 2017.
  104. ^ "Protestant Exiles from Madeira in Illinois". loc.gov. 9 November 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 December 2017.
  105. ^ "Portuguese Immigration To Jacksonville in 1849". orgsites.com. 16 January 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 15 January 2015.
  106. ^ "History of Sangamon County, Illinois". 1881. 8 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 November 2020.
  107. ^ Bateman, Newton; Selby, Paul (1906). Historical Encyclopedia of Illinois. Munsell Publishing Company. p. 678. The Portuguese Colony.
  108. ^ "The Christian World". 1850. 8 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 November 2020.
  109. ^ "BBC – Jersey Voices සංරක්ෂණය කළ පිටපත 25 සැප්තැම්බර් 2015 at the Wayback Machine"
  110. ^ a b c Dinneen, Mark (1 June 2015). "El transnacionalismo de los inmigrantes: los portugueses y luso-venezolanos en Caracas". Terra (ස්පාඤ්ඤ බසින්). 31 (49): 49–69. ISSN 1012-7089. 3 June 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 3 June 2023.
  111. ^ "27-10-2023 - DREM releases the publication "Demographic Statistics of the Autonomous Region of Madeira 2022" and updated the time series". estatistica.madeira.gov.pt. 19 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-19.
  112. ^ Pearls, of Portugal (12 February 2024). "Madeira: Get to know Portugal's Atlantic Pearl". The best of Portugal on one site (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 19 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 March 2024.
  113. ^ "Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018". Eurostat. 17 April 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 7 March 2020.
  114. ^ "Madeira Bitcoin adoption announced". The Portugal News. 4 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 January 2024.
  115. ^ "International Business Centre of Madeira – About IBC". ibc-madeira.com. 17 January 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 16 January 2014.
  116. ^ Freeman, Colin (7 April 2012). "Billions of euros of EU money yet Madeira has built up massive debts". 10 August 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 July 2016.
  117. ^ "Moody's changes outlook to positive on the ratings of Azores and Madeira; ratings affirmed". Moody's. 5 September 2017. 19 March 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 March 2018.
  118. ^ "Madeira travel". Lonely Planet. 8 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 25 June 2021.
  119. ^ Govan, Fiona (23 February 2010). "Telegraph article". The Daily Telegraph. 2 April 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 8 March 2015.
  120. ^ "Statistics from DRE of Madeira tourism (2008)" (PDF). 5 August 2010 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 July 2010.
  121. ^ Sei Whale, Balaenoptera borealis off Madeira, Portugal. 3 January 2013. 28 October 2021 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. – via YouTube.
  122. ^ "Madeira whale and Dolphin watching". madeirawindbirds.com. 30 August 2010. 26 August 2010 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 December 2010.
  123. ^ Miguel, Miguel; Nogueira, Teresa; Martins, Florinda (1 October 2017). "Energy storage for renewable energy integration: the case of Madeira Island, Portugal". Energy Procedia. 4th International Conference on Energy and Environment Research ICEER 2017. 136: 251–257. Bibcode:2017EnPro.136..251M. doi:10.1016/j.egypro.2017.10.277. hdl:10400.22/10795. ISSN 1876-6102.
  124. ^ "Madeira". Islands of the Future. Netflix. No. 2, season 1. Event occurs at 48:03.
  125. ^ Stringer, David (3 August 2019). "A Deluge of Batteries Is About to Rewire the Power Grid". Bloomberg. 21 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 August 2019.
  126. ^ Casey, JP (22 February 2018). "Renault aims to power Portuguese island entirely by renewable energy". Power Technology | Energy News and Market Analysis (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). 21 August 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 21 August 2019.
  127. ^ Murray, Cameron (17 November 2022). "Fluence 16.4MWh BESS inaugurated in Madeira, Portugal". Energy Storage News. 17 November 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 November 2022.
  128. ^ a b c d e f "How did Madeira become the EU's poster child for renewable energy?". euronews (ඉංග්‍රීසි බසින්). 3 July 2023. 29 October 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 29 September 2023.
  129. ^ "Madeira > Departures > Destinations and Airlines > Destinations and Airlines". July 2016. 11 August 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 July 2016.
  130. ^ Administrator. "Porto Santo Line". 1 July 2016 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 10 July 2016.
  131. ^ Nidel, Richard (2004). World Music: The Basics. Routledge. p. 312. ISBN 978-0-415-96800-3.
  132. ^ Roberts, Helen (1926). Ancient Hawaiian Music. Bernice P. Bishop Museum. pp. 9–10.
  133. ^ King, John (2000). "Prolegomena to a History of the 'Ukulele". Ukulele Guild of Hawai'i. 3 August 2004 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2 February 2016.
  134. ^ "Fish that can be found in Madeira Archipelago undersea". Madeira Birdwatching. 10 October 2006. 21 January 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 January 2018.
  135. ^ a b "A Comprehensive Guide to Food and Drink in Madeira". Go Ask A Local. (ඇමෙරිකානු ඉංග්‍රීසි බසින්). 22 September 2022. 19 December 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 19 December 2022.
  136. ^ "Madeira Espetada". theworldwidegourmet.com. 24 June 2008 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 30 August 2010.
  137. ^ "Caderno de Especificações – Anona da Madeira – Denominação de Origem" [Specification Notebook – Anona da Madeira – Denomination of Origin] (PDF). Produtos Tradicionais Portugueses (පෘතුගීසි බසින්). Agripérola, Cooperativa Agrícola CRL. 1998. 8 December 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 18 March 2019.
  138. ^ "Anona da Madeira DOP". Produtos Tradicionais Portugueses (පෘතුගීසි බසින්). Direção-Geral de Agricultura e Desenvolvimento Rural. 6 January 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 March 2019.
  139. ^ "Festa da Anona" [The Annona Festival]. Visit Madeira (පෘතුගීසි බසින්). Direcção Regional do Turismo da Madeira. 2019. 12 November 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 18 March 2019.
  140. ^ a b "Coral Branca". 16 February 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 11 May 2020.
  141. ^ T. Stevenson "The Sotheby's Wine Encyclopedia" pg 340–341 Dorling Kindersley 2005 ISBN 0-7566-1324-8
  142. ^ "Labelling of wine and certain other wine sector products". Europa (web portal). 20 January 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 12 March 2013.
  143. ^ Madeira: The islands and their Wines - Page 17 "The son of William Hinton, Harry Hinton was educated in England and as an 18-year-old student, brought the first football to Madeira in 1875. The first game of football in Portugal was played near the Hinton family quinta in Camacha."
  144. ^ "The first football match in Portugal". Visitmadeira.pt. 23 October 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 June 2021.
  145. ^ "Madeira SAD perde final da Taça Challenge para o CSM Bucareste". Record.pt. 21 June 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 June 2021.
  146. ^ "Madeira Wine Rally". Visitmadeira.pt. 17 September 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 20 June 2021.
  147. ^ "Gibraltar". 2 March 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 21 February 2016.
අප්‍රිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍ය සහ යැපෙන භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මැඩෙයිරා&oldid=724012" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි