"ප්‍රතිජීවක" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
Merged content from Antibiotics (Side effects) to here. |
|||
5 පේළිය:
== ඉතිහාසය ==
[[ගොනුව:Penicillin-core.png|thumb|[[පෙනිසිලීන්]] ]]
20 වන ශතවර්ෂය වන තෙක් බැක්ටීරියාවන් මගින් මානවයන් හට ඇති කරන රෝග (ක්ෂය රෝගය, මහාමාරිය හෝ ලාදුරු) සදහා ක්‍රියාකාරීවන ප්‍රතිජීවක ද්‍රව්‍යයන් හදුනාගැනීමට හෝ නිෂ්පාදනය කිරීමට හැකියාව නොතිබුණද මීට වසර 2500 කට ඉහත පුරාතන චීන ජාතිකයන් විසින් ප්‍රතිජීවක ඖෂධ වර්ග භාවිතා කළ බවට සාක්ෂි පවතී. පුරාතන ඊජිප්තු ජාතිකයන් සහ ග්‍රීක ජාතිකයන් විසූ සංස්කෘතීන් තුළ දීලීර වර්ග සහ ශාක වර්ග නොයෙකුත් ආසාදනයන් සදහා ප්‍රතිකාර කිරීම පිණිස භාවිතා කළ බවට තොරතුරු ඇත. මෙමගින් ඉහතින් සදහන් කරන ලද ද්‍රව්‍යවලින් ප්‍රතිජීවක ඖෂධ නිෂ්පාදනය කිරීමේ ප්‍රතිවිකතාව (Antibiosis) නම් සංසිද්ධිය බිහිවුණි. ප්‍රතිවිකතාවය මුල්වරට විස්තර කරන ලද්දේ 1877 දී ලුවීපාස්චර් සහ රොබට් කොක් විසින් වාතය මගින් ව්‍යාප්ත වන බැසිලස බැක්ටීරියාවක් මගින් බැසිලස් ඇන්ත්‍රසිස් හි වර්ධනය නැවැත්විය හැකි බවට සිදු කළ නිරීක්ෂණයකින් පසුවය. පෙනිසීලියම් විශේෂ වන ඇති ප්‍රතිජීවක ගුණාංග පිළිබදව මුල්ම වරට විස්තර කරනු ලැබුවේ 1897 දී ප්‍රංශයේ විසූ අර්නස්ට් දුෂේන් විසින් කෙසේ නමුත් ඔහු විසින් සිදුකරන ද ක්‍රියාකාරකම් ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්ලෙමින් විසින් පෙනිසිලීන් නම් ප්‍රතිජීවකය සොයා ගන්නා තෙක් විද්‍යාත්මක ප්‍රජාවගේ අවධානයට එතරම් ලක්නොවුණි.
Line 16 ⟶ 14:
ප්‍රතිජීවක ඖෂධ යන යෙදුම මුල් අවස්ථාවලදී යොදා ගනු ලැබුයේ දිලීර හෝ වෙනත් ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්ගෙන් නිස්සාරණය කර ගනු ලැබූ ද්‍රව්‍ය හැදින්වීමටය. නමුත් පසුකාලීනව කෘතිමව හෝ අර්ධ වශයෙන් කෘතිමව නිෂ්පාදනය කරනු ලැබූ ප්‍රතිජීවක ගුණයක් සහිත ඖෂද සදහා ද එලෙස හදුන්වන ලදී. ප්‍රතිජීවක ඖෂධ මගින් බොහොමයක් රෝග සුව කිරීම සදහා උපකාර කළ හැකිය.
== අහිතරකර ඵලවිපාක ==
භාවිතා කරන ප්‍රතිජීවක ඖෂධය සහ ඉලක්ක කරන ක්ෂුද්‍ර ජීවි විශේෂය අනුව ප්‍රතිජීවක ඖෂධවල අහිතකර ඵලවිපාක විවිධ වේ. මේවා උණ, ඔක්කාරය යන රෝග ලක්ෂණවල සිට වඩාත් බැරෑරුම් ආසාත්මිකතාවයන් දක්වා විවිධ විය හැකිය. වඩාත් බහුලවම ඇතිවන අහිතකර ඵල විපාකය වනුයේ පාචනයයි. මෙය නිර්වායු බැක්ටීරියාවක්වන ක්ලොස්ට්රිඩියම් ඩෙෆිසිලේ නම් බැක්ටීරියාව මගින් ඇති කරන අතර අන්ත්‍රයෙහි සාමාන්‍ය බැක්ටීරියා ගහණයෙහි තුල්‍යතාවය වෙනස් කරන ප්‍රතිජීවක ඖෂධ මගින් එසේ සිදුවේ. මෙලෙස ව්‍යාධිජනක බැක්ටිරීයාවන්ගේ වර්ධනය වීමක් වැළැක්වීම සදහා ප්‍රතිජීවක ඖෂධ භාවිතා කරන අවස්ථාවන්හිදී ප්‍රෝබයොටික් නම් ඖෂධ භාවිතා කිරීම සිදු කරනු ලබයි. මෙලෙස ප්‍රතිජීවක ඖෂධ භාවිතා කිරීමේදී යෝනිමාර්ගයෙහි සාමාන්‍ය වශයෙන් ජීවත් වන බැක්ටිරීයාවන් විනාශයට පත්කරන අතර එවිට එම ප්‍රදේශවල කැන්ඩිඩා නම් යීස්ට් වර්ගය වර්ධනය වීමෙන් ආසාදනයට ලක්විය හැකිය. වෙනත් අහිතකර ඵලවිපාකයන් වනුයේ ප්‍රතිජීවක ඖෂධ වෙනත් ඖෂධ වර්ග සමග අන්තර් ක්‍රියා දැක්වීමයි. උදා - ක්විනලෝන් නම් ප්‍රතිජීවක වර්ග කෝටිකෝ ස්ටිරෝයිඩ ඖෂධ සමග එකට භාවිතා කරන අවස්ථාවන්හිදී එම රෝගීන්ගේ ඛණ්ඩරාවලට හානිවීමේ අවධානම ඉහළ යයි.
මේ හා සමානවම ඇති තවත් කල්පිතයක් වනුයේ ඇතැම් ප්‍රතිජීවක මගින් උපත් පාලන පෙතිවල කාර්යක්ෂමතාවය කෙරෙහි බලපෑම් ඇති කරන බවයි. කෙසේ වුවද බොහොමයක් අධ්‍යයන මගින් පෙනී ගොස් ඇත්තේ ප්‍රතිජීවක ඖෂධ මගින් උපත් පාලනය කෙරෙහි කිසිදු බලපෑමක් සිදු නොවන බවයි. කෙසේ නමුත් ප්‍රතිජීවක ඖෂධ භාවිතා කරන අවස්ථාවන්හිදී ඉතා සුළු ප්‍රතිශතයක් වූ කාන්තාවන් ප්‍රමාණයක් උපත් පාලන පෙතිවල කාර්යක්ෂමතාවය අඩු බවට අත්දකිති.
== මූලාශ්‍ර ==
| |||