"ග්‍රෙගර් මෙන්ඩල්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
ද්ඩ්ෆ්ෆ්ග්ජ්හ් |
No edit summary |
||
1 පේළිය:
{{තොරතුරුකොටුව විද්‍යාඥ
| image = Gregor Mendel 2.jpg
| image_size =
| honorific_prefix = [[The Right Reverend]]
| honorific_suffix= [[අගුස්තීනු නිකාය]]
|birth_name = ජොහාන් මෙන්ඩෙල්
| birth_date = {{උපන් දිනය|1822|7|20}}
| birth_place = [[Hynčice (Vražné)|Heinzendorf bei Odrau]], [[Austrian Silesia|Silesia]], [[ඔස්ටිර්යානු අධිරාජ්‍යය]] (වර්තමානයේ [[Hynčice (Vražné)|Hynčice]], චෙක් ජනරජය)
| death_date = {{මරණ දින හා වයස|df=yes|1884|1|6|1822|7|20}}
| death_place = [[Brno|Brünn]], [[Moravia]], [[Austria-Hungary]] (now [[Brno]], Czech Republic)
| nationality = ඔස්ට්‍රියානු
| alma_mater = [[Palacký University, Olomouc|University of Olomouc]]<br />[[වියානා විශ්වවිද්‍යලය]]
| doctoral_advisor = <!--Please insert-->
| doctoral_students = <!--Please insert-->
| known_for = [[ප්‍රවේණි විද්‍යාව]] ආරම්භ කිරීම
| field = [[ප්‍රවේණි විද්‍යාව]]
| work_institutions = [[St Thomas's Abbey, Brno|St Thomas's Abbey]]
| prizes = <!--Please insert-->
| module = {{තොරතුරුකොටුව පැවිදි
| child=yes
| ordained = 1846 දෙසැම්බර් 26<ref>{{cite journal|last1=Fr. Richter|first1=Clemens OSA|title=Remembering Johann Gregor Mendel: a human, a Catholic priest, an Augustinian monk, and abbot|journal=Molecular Genetics & Genomic Medicine|year=2015|volume=3|issue=6|pages=483–485|doi=10.1002/mgg3.186|pmid=26740939|pmc=4694133}}</ref>
| religion = [[ක්‍රිස්තියානි ධර්මය]]
| church = [[කතෝලික පල්ලිය]]
}}
}}
'''ග්‍රෙගර් ජොහාන් මෙන්ඩෙල්''' ({{IPAc-en|ˈ|m|ɛ|n|d|əl}}; {{බස-cs|Řehoř Jan Mendel}};<ref name="card">[http://img.radio.cz/pictures/r/vystavy/mendel_190/umrtni_oznameni.jpg Funeral card in Czech (Brno, 6. January 1884)]</ref> 1822 ජූලි 20<!-- Please DO NOT change this date. 20 July is correct; see talk page. --><ref>20 July is his birthday; often mentioned is 22 July, the date of his baptism. [https://mendelmuseum.muni.cz/en/g-j-mendel/zivotopis Biography of Mendel at the Mendel Museum]</ref> – 1884 ජනවාරි 6) කාලගුණ විද්‍යාඥයෙක්,<ref>Czech J. Genet. Plant Breed., 50, 2014 (2): 43–51 </ref> ගණිතඥයෙක්, ජීවවිද්‍යාඥයෙක්, [[අගුස්තීනු නිකාය|අගුස්තීනු නිකායික]] [[තාපසයා|තාපසයෙක්]] සහ [[මොරෝවියාවේ මාග්‍රේවියට්]] හි [[බර්නෝ]] [[ශා. තෝමස් ආරාමය, බර්නෝ|ශා. තෝමස් ආරාමයෙ]] හි [[ආශ්‍රමාධිපති]]වරයෙක් ද විය. [[ඔස්ට්‍රියානු අධිරාජ්‍යය|ඔස්ට්‍රියානු අධිරාජ්‍යයේ]] (වර්තමාන [[චෙක් ජනරජය|චෙක් ජනරජයේ]]) [[ඔස්ට්‍රියානු සිලේසියාව|සිලෙසියන්]] ප්‍රදේශයේ ජර්මානු භාෂාව කතා කරන පවුලක උපන් මෙන්ඩෙල්, නූතන [[ප්‍රවේණි විද්‍යාව|ප්‍රවේණි විද්‍යාවේ]] ආරම්භකයා ලෙස ඔහුගේ මරණින් පසු පිළිගැනීමක් හිමිවිය.<ref name=":4">{{Cite book|last1=Klein|first1=Jan|url=https://www.worldcat.org/oclc/857364787|title=Solitude of a Humble Genius - Gregor Johann Mendel. Volume 1, Formative years|last2=Klein|first2=Norman|date=2013|publisher=Springer|isbn=978-3-642-35254-6|location=Berlin|pages=91–103|oclc=857364787}}</ref> සතුන් සහ ශාක හරස් අභිජනනය මගින් යම් උචිත [[ගති ලක්ෂණ (ජීව විද්‍යාව)|ගති ලක්ෂණ]] වලට ඉස්මතු වීමට ඉඩක් ලැබිය හැකි බව, ගොවීන් වසර දහස් ගණනාවක් තිස්සේ දැන සිටිය ද, 1856 සහ 1863 අතර සිදු කරන ලද මෙන්ඩෙල්ගේ [[ගෙවතු මෑ]] පැළෑටි පරීක්ෂණ මගින් අද [[මෙන්ඩලීය ආවේණිය]] ලෙස හඳුන්වන [[ආවේණිය]] පිළිබඳ නීති බොහෝමයක් මුලින්ම ස්ථාපිත කරන ලදී.<ref>{{Cite journal|last=Schacherer|first=Joseph|date=2016|title=Beyond the simplicity of Mendelian inheritance|journal=Comptes Rendus Biologies|language=en|volume=339|issue=7–8|pages=284–288|doi=10.1016/j.crvi.2016.04.006|pmid=27344551|doi-access=free}}</ref>
කව්පි පැල වල ලක්ෂණ හතක් සමඟ මෙන්ඩෙල් වැඩ කළේය: ශාක උස, කරල් හැඩය සහ වර්ණය, බීජ හැඩය සහ වර්ණය සහ මල් පිහිටීම සහ වර්ණය. බීජ වර්ණය නිදසුනක් ලෙස ගත් විට මෙන්ඩෙල් පෙන්වා දුන්නේ සැබෑ අභිජනන කහ කව්පි සහ සැබෑ බෝ කරන හරිත කව්පි හරස් බෝ කරන විට ඔවුන්ගේ දරුවන් සෑම විටම කහ බීජ නිපදවන බවයි. කෙසේ වෙතත්, ඊළඟ පරම්පරාවේදී, මුං ඇට නැවත කොළ 1 සිට 3 දක්වා අනුපාතයකින් දිස් විය. මෙම සංසිද්ධිය පැහැදිලි කිරීම සඳහා මෙන්ඩෙල් විසින් ඇතැම් ගති ලක්ෂණ සඳහන් කරමින් "අවපාත" සහ "අධිපති" යන යෙදුම් භාවිතා කරන ලදී. පූර්ව උදාහරණයේ දී, පළමු ලිපිගොනු පරම්පරාවේ අතුරුදහන් වී ඇති බව පෙනෙන හරිත ගති ලක්ෂණය අවපාත වන අතර කහ පැහැය ප්‍රමුඛ වේ. 1866 දී ඔහු සිය කෘතිය ප්‍රකාශයට පත් කරමින්, ජීවියෙකුගේ ගති ලක්ෂණ පුරෝකථනය කළ හැකි පරිදි අදෘශ්‍යමාන “සාධක” එනම් ජාන ලෙස හැඳින්වේ.
| |||