ලංකාවේ අග්‍රාණ්ඩුකාර
ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදි ජනරජයේ ඉතිහාසය ගැන අවදානය යොමු කරන කල අපට අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා යන තනතුරක් හමුවේ.
1945 වර්ශයේදී සෝල්බරි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්තාව ශ්‍රී ලංකාවට ලැබුනි.එතෙක් පැවති ආණ්ඩුකාර තනතුර අහෝසි කොට එංගලන්ත කිරීටය නියෝජනය වීම පිණිස අග්‍රාණ්ඩුකාර තනතුර ස්ථාපනය කෙරිණි. නව ආණ්ඩුක්‍රමය යටතේ වුව ද බ්‍රිතාන්‍ය රැජින තවදුරටත් ලංකාවේ නායිකාව වශයෙන් පිළිගත් බැවින්, රැජිණගේ මෙරට නියෝජිතයා වශයෙන් අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා කටයුතු කළේය. අග්‍රාණ්ඩුකාර තනතුරු මුළුමනින්ම නාම මාත්‍රික විධායක තනතුරක් වූ අතර ඔහු සිය කටයුතු මෙහෙයවීමේදී හැමවිටම අගමැතිගේ උපදෙස් පරිදි ක්‍රියා කළ යුතු විය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා හෙන්රි මන්ක් මේසන් මුවර් වූ අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ අවසාන අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා වුයේ විලියම් ගොපල්ලව මහතා ය. එතුමා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය තුළ බිහිවූ ප්‍රථම ජනාධිපතිවරයාද විය.
| {{{country_si}}} අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා | |
|---|---|
| පූර්ව දේශපාලන තනතුර | |
.svg) | |
 අවසන් අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා, විලියම් ගොපල්ලව | |
| පුර්වප්‍රාප්තිකයා | ශ්‍රීමත් හෙන්රි මොන්ක් මේසන් මුවර්, අවසන් ලංකා ආණ්ඩුකාර |
| අනුප්‍රාප්තිකයා | විලියම් ගොපල්ලව, ලංකාවේ පළමුවන ජනාධිපති |
| පළමු නිලධාරකයා | හෙන්රි මොන්ක්-මේසන් මුවර් |
| අවසන් නිලධාරකයා | විලියම් ගොපල්ලව |
| ශෛලිය | අති උතුම් |
| නිල නිවහන | රජ ගෙදර |
| පත්කරන්නා | ලංකාවේ රජ |
| නිලය ඇරඹුනේ | 1948 පෙබරවාරි 4 |
| නිලය අවසන්වූයේ | 1972 මැයි 22 |