කතෝලික ධර්මය

සියලු මිනිසුන්ගේ ගැලවීමත් විමුක්තියත් උදෙසා ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ විසින් සංස්ථාපිත, එකම ශුද්ධවූ, කතෝලික හා අපෝස්තලික සභාව, තම සභාව ලෙස ශුද්ධවූ සභාව උගන්වයි. රෝමානු කතෝලික සභාවේ ඉතිහාසය ජේසුස් වහන්සේ සහ සාම්ප්‍රදානුකූලව පළමු පාප්වහන්සේ ලෙස සැලකෙන දොලොස් අපෝස්තුලු වරුන්ගේ නායකයාවන පේදුරු තුමා දක්වා දිවයයි. "කතෝලික සභාව" යන පදය ප්‍රථම වරට භාවිත වූයේ අන්තියෝක්හි ඉග්නේෂස් (Ignatius) තුමාගේ ලිපියකයවූ අතර, සමාන තත්වයේ පුද්ගලයන් අතර මූලිකයා තරාතිරමවත් ('first among equals' status) මුල්කාලයේ සිටම රෝමයේ පාප්තුමාට (See of Rome) හිමිවූ බව දක්වන සඳහන් කිහිපයක්ම අපට කතෝලික ලේඛකයන් පෙන්නුම් කර දෙති. thumb

රෝමානු කතෝලික පල්ලිය ලෙස හැඳින්වෙන කතෝලික පල්ලිය විශාලතම ක්‍රිස්තියානි පල්ලිය වන අතර 2018 වන විට ලොව පුරා බව්තීස්ම වූ කතෝලිකයන් බිලියන 1.3 ක් පමණ සිටී. [4] ලොව පැරණිතම සහ විශාලතම අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වන ජාත්‍යන්තර ආයතනය ලෙස [7] බටහිර ශිෂ්ටාචාරයේ ඉතිහාසය හා සංවර්ධනය සඳහා එය ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත. පල්ලිය සෑම මහාද්වීපයකම ලොව පුරා ඩයොසිස් 3,500 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් ("ප්‍රාදේශීය පල්ලි" ලෙසද හැඳින්වේ) සමන්විත වේ. රෝමයේ රදගුරු තුමා වන පාප්තුමා (සහ යේසුස් ක්‍රිස්තුස්ගේ විකා සහ ශාන්ත පීතරගේ අනුප්‍රාප්තිකයාද ඇතුළත් වේ), මුළු පල්ලියේම ප්‍රධාන දේවගැතිවරයා වේ. පල්ලියේ ජාත්‍යන්තර පරිපාලනය යනු ශුද්ධාසනයයි. එය පිහිටා තිබෙන්නේ ඉතාලියේ රෝමයේ ඉතා කුඩා යුරෝපීය ජාතියක් වන වතිකානු නගරයේය. පාප්තුමාද රාජ්‍ය නායකයාය.

එහි පූජා හත අතුරින්, සත්ප්‍රසාදය පූජනීය ලෙස සමරනු ලබන ප්‍රධානතම එකකි. පල්ලිය උගන්වන්නේ පූජකයෙකු විසින් කැප කිරීමෙන් පූජා කරන ලද පාන් සහ වයින් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය හා රුධිරය බවට පත්වන බවයි. කන්‍යා මරිය තුමිය කතෝලික පල්ලියේ දෙවියන්ගේ මව සහ ස්වර්ගයේ රැජින ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර වේ. එහි ඉගැන්වීමට දිව්‍ය දයාව, ඇදහිල්ල තුළින් විශුද්ධ කිරීම සහ ශුභාරංචිය එවැන්ජලිස්ත කිරීම මෙන්ම කතෝලික සමාජ ඉගැන්වීම් ද ඇතුළත් වන අතර, එය රෝගී, දුප්පතුන් සහ ශාරීරික හා අධ්‍යාත්මික දයාව තුළින් පීඩාවට පත් වූවන්ට ස්වේච්ඡාවෙන් සහයෝගය දැක්වීම අවධාරණය කරයි. කතෝලික පල්ලිය යනු ලොව විශාලතම රාජ්‍ය නොවන අධ්‍යාපන හා සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නා වේ.කතෝලික පල්ලිය බටහිර දර්ශනය, සංස්කෘතිය, කලාව සහ විද්‍යාවට බලපෑම් කර ඇත. කතෝලිකයන් ලොව පුරා ජීවත් වන්නේ දූත මණ්ඩල, ඩයස්පෝරාව සහ පරිවර්තනයන් මගිනි. 20 වන ශතවර්ෂයේ සිට බහුතරයක් දකුණු අර්ධගෝලයේ වාසය කරන්නේ යුරෝපයේ ලෞකිකකරණය සහ මැද පෙරදිග හිංසනය වැඩි වීම හේතුවෙනි. කතෝලික පල්ලිය 1054 දී නැගෙනහිර-බටහිර භේදය තෙක් නැගෙනහිර ඕතඩොක්ස් පල්ලිය සමඟ හවුලේ හවුල් වූ අතර, විශේෂයෙන් පාප්තුමාගේ අධිකාරය පිළිබඳව විවාද කළේය. ක්‍රි. ව. සියල්ලම මූලික වශයෙන් ක්‍රිස්තියානි විද්‍යාවේ වෙනස්කම් වලට වඩා වෙන් වී ඇත. 16 වන ශතවර්ෂයේදී ප්‍රතිසංස්කරණ මගින් රෙපරමාදු භක්තිකයන්ද බිඳී ගියේය.