බුලත් හපයා
බුලත් හපයා (Pethia nigrofasciata, මින් පෙර හැඳින්වූයේ Puntius nigrofasciatus ලෙසයි) නැතහොත් Black ruby barb හෙවත් purplehead barb යනු ශ්‍රී ලංකාවටආවේණික නිවර්තන cyprinid මත්ස්‍ය විශේෂයකි. ශ්‍රී ලංකාවේ වනාන්තර ආශ්‍රිත ගංගා ද්‍රෝණි වන, කැලණි ද්‍රෝණියෙහි සහ නිල්වලා ද්‍රෝණියෙහි හමුවේ. ඒවා උන්නතාංශය අඩි 1000 (මීටර් 300) ක් පමණ වන කඳුකරයේ ඇළ දොළ වල දක්නට ලැබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ගිනිගත්හේන ප්‍රදේශයේදී මහවැලි වෙත හඳුන්වා දුන් දීප්තිමත් වර්ණ සහිත ගහනය ජලජීවී අපනයන වෙළඳාම හේතුවෙන් සංඛ්‍යාව අඩු වී ඇති බව කියනු ලැබේ. [2]
| බුලත් හපයා | |
|---|---|
| |
විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණය 
| |
| රාජධානිය: | Animalia |
| වංශය: | Chordata |
| වර්ගය: | Actinopterygii |
| ගෝත්‍රය: | Cypriniformes |
| කුලය: | Cyprinidae |
| උපකුලය: | Barbinae |
| ගණය: | Pethia (ගන්තර්, 1868) |
| විශේෂය: | P. nigrofasciata |
| ද්වීපද නාමය | |
| Pethia nigrofasciata (ගන්තර්, 1868) | |
| පර්යාය නාම(ය) | |
| |
විස්තර සංස්කරණය
තරුණ මාළුවාට කළු සිරස් ඉරි සහිත කහ පැහැති අළු සිරුරක් ඇත. මේරූ පිරිමි මසුන්‌ගේ රිදී ශරීරය තද පැහැති රතු පැහැයක් ගනී. ගැහැනු සතාගේ සියලු සිරස් වරල්වල පාදස්ථ කොටස කළු ය. පිරිමියාගේ මුළු උදරීය වරලම ගැඹුරු කළු පැහැයක් ගනී, ගුද වරල් කළු පැහැයට හුරු රතු පැහැතියි, ශ්‍රෝණි වරල් රතු පැහැයට හුරුය. මාළු උපරිම දිග අඟල් 2 – 3 (සෙන්ටිමීටර 6 – 8) දක්වා වර්ධනය වන අතර ගැහැණු පිරිමි සතාට වඩා තරමක් දිගු වේ.
ජල තත්වයන් සංස්කරණය
බුලත් හපයන් ස්වදේශිකව ජීවත් වන්නේ බොරළු හෝ වැලි උපස්ථර සහිත සිසිල්, සෙවන සහිත, නිහඩව ගලා යන වනාන්තරීීය ඇළදොළවල වන අතර නිවර්තන දේශගුණයක ය . ඔවුන්ගේ ආහාර වේලෙහි ප්‍රධාන වශයෙන් සූත්‍රිකාමය ඇල්ගී සහ ඩිට්‍රිටස් අඩංගු වේ. ඔවුන් කැමති වන්නේ 6.0 – 6.5 pH අගයක්, 5 – 12 dGH ජල දෘඪතාවයක් සහ 72 – 79° F (22 – 26 ° C) උෂ්ණත්ව පරාසයක් සහිත ජලයටය.
වාණිජමය වැදගත්කම සංස්කරණය
මත්ස්‍යයින්ට මසුන් ඇතිකිරීමේ විනෝදාංශයේ වාණිජමය වැදගත්කමක් ඇති අතර ඔවුන් සාර්ථකව ජලාල වල බෝ කරනු ලැබේ. මින්මැදුර වෙළඳාම සඳහා " tiger barb " හි දෙමුහුන් ආකෘති නිර්මාණය කිරීමට ද ඔවුන් භාවිතා වේ.
අභිජනනය සංස්කරණය
බිත්තර විසුරුවා හරින මාළු ශාක අතර නොගැඹුරු ජලයේ බිත්තර 100 කට වඩා දමති . දින 1 සිට 2 දක්වා කාලයකදී බිත්තර වලින් පැටවුන් බිහි වන අතර පසුව පැය 24 කට පසු නිදහසේ පිහිනනු ඇත.
මින්මැදුරේ සංස්කරණය
මෙම මත්ස්‍යයා සඳහා විශාල ඉඩ ප්‍රමාණයක් ලබා දිය යුතු අතර, ඕනෑ තරම් ආලෝකය සහ සහිත පාවෙන පැලෑටි වලින්යුුත් නොගැඹුරු ආවරණයක් සහ ප්‍රමාණවත් වෘක්ෂලතාදිය (මාළු ටැංකියෙන් තුනෙන් දෙකෙන් දෙකක්) ආවරණය කළ යුතුය. හියුමස් තට්ටුවක් පතුලේ තැබිය යුතුය. මෙම විශේෂය වෙනත් පෙතියන් සහ ඒ හා සමාන මාළු සමඟ තබා ගැනීමට උචිත වේ. වහල්භාවයේ දී මාළු නිරෝගී ආහාර රුචියකින් යුක්ත වේ.
බුලන් හපයා යනු ක්‍රියාකාරී පිහිනන්නෙකු වන අතර අවම වශයෙන් හය දෙනෙකුගේ කණ්ඩායම් වල හැසිරේ.
ආශ්‍රේයයන් සංස්කරණය
- Michael K. Oliver, ed. (1977). Simon & Schuster's Guide to Freshwater and Marine Aquarium Fishes. New York, New York: Simon & Schuster, Inc. pp. 50. ISBN 0-671-22809-9. Michael K. Oliver, ed. (1977). Simon & Schuster's Guide to Freshwater and Marine Aquarium Fishes. New York, New York: Simon & Schuster, Inc. pp. 50. ISBN 0-671-22809-9. Michael K. Oliver, ed. (1977). Simon & Schuster's Guide to Freshwater and Marine Aquarium Fishes. New York, New York: Simon & Schuster, Inc. pp. 50. ISBN 0-671-22809-9.
- ↑ de Alwis Goonatilake, S., Fernado, M. & Kotagama, O. (2019). "Pethia nigrofasciata". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2019: e.T18895A117405764.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Pethiyagoda, R., Meegaskumbura, M. & Maduwage, K. (2012): A synopsis of the South Asian fishes referred to Puntius (Pisces: Cyprinidae). සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2012-11-19 at the Wayback Machine Ichthyological Exploration of Freshwaters, 23 (1): 69-95.