2021 තලෙයිබාන් ආක්රමණය
2021 තලෙයිබාන් ආක්රමණය යනු, තලෙයිබාන් සංවිධානය සහ ඔවුන්ගේ මිත්ර සටන්කාමී කණ්ඩායම් විසින් ඇෆ්ගනිස්තාන ඉස්ලාමීය ජනරජය සහ එහි මිත්ර පාර්ශවයන්ට එරෙහිව 2021 මැයි 1 දින ඇරඹුනු අවසාන ප්රධාන ආක්රමණය වන අතර,[33][34][15] එක්සත් ජනපද සහ මිත්ර පාර්ශව භට කණ්ඩායම් වලින් බොහෝමයක් ඇෆ්ගනිස්තානය වෙතින් ඉවත් කර ගැනීම හා සමගාමීව සිදු කෙරුනු මෙය වෙතින්,[35] එම සංවිධානය විසින් තත්ත්වාකාර ලෙසින් රට අත්පත් කර ගැනීම සහ ඇෆ්ගනිස්තාන ඉස්ලාමීය එමීර් රාජ්යය ප්රතිස්ථාපනය කිරීම සිදු විය.
2021 තලෙයිබාන් ආක්රමණය | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ඇෆ්ගනිස්තානයෙහි යුද්ධය (2001–2021) සහ තලෙයිබාන් ත්රස්තවාදය හි කොටසකි | |||||||||
ආක්රමණය කෙළවර (15 අගෝස්තු 2021) ඇෆ්ගනිස්තානයෙහි භුමි ප්රදේශ පාලනය (ඇෆ්ගනිස්තානයෙහි වත්මන් හමුදාමය තත්ත්වයෙහි වඩාත් සවිස්තර සිතියමක් බලන්න.) | |||||||||
| |||||||||
යුද්ධාවතීරයන් | |||||||||
අල්-කයිඩා[3] සහය දැක්වූවෝ: තෙහිරික්-ඉ-තලෙයිබාන් පකිස්තාන්[3][4] ලාෂ්කා-ඉ-තයිබා[3] ජෙයිෂ්-ඉ-මොහම්මද්[3] හර්කත්-අල්-මුජහිදීන්[3] | එක්සත් ජනපදය[5] [6] | ||||||||
ආඥාපතියන් සහ නායකයන් | |||||||||
හැබතුල්ලා අහුන්සාදා අබ්දුල් ගනී බ්රාදර් සිරජුඩීන් හඛානි[1] සුහෙයිල් ෂහීන්[19] මොහමඩ් යාකූබ් අබ්දුල් කලික් †[20] මවුලවි මුබාරක් †[21] කාරිඩ් කලීඩ් †[22] |
අෂ්රෆ් ගානි (පිටුවහල්) අම්රුලා සලේ (වැඩබලන) අබ්දුල්ලා අබ්දුල්ලා හම්දුල්ලා මොහිබ්[23][24] බිස්මිල්ලා ඛාන්[25] හිබතුල්ලා අලිසායි[26] කියාල් නබි අහමදාසායි අහමද් මසූද්[27] අබ්දුල් රෂීඩ් දෝස්තුම්[28] ඉස්මයිල් ඛාන් [29] ජෝ බයිඩන් මාක් මිලී කෙනත් මැකෙන්සි[30] | ||||||||
සම්බන්ධිත හමුදා ඒකකයන් | |||||||||
තලෙයිබාන් බලකායන්
|
ආක්රමණයෙහි පළමුවන මාස තුන ඇතුලතදී තලෙයිබාන් විසින් ගම්බද පළාත් වල සැලකිය යුතු ප්රගතියක් දැක්වූ අතර, එය විසින් පාලනය කෙරුණු දිස්ත්රික්ක ගණන 73 සිට 223 දක්වා ඉහළ දමා ගති.[16]
තලෙයිබාන් සංවිධානයෙහි සීඝ්ර අත්පත් කර ගැනීම පිලිබඳව [34][36] එක්සත් ජනපදය,[37] එක්සත් රාජධානිය,[38] ජර්මනිය[39] සහ රුසියාව ඇතුළුව බොහෝ රජයන් විමතියට පත් විය.[40] තලෙයිබාන් ජයග්රහණය විසින් දේශීය හා ජාත්යන්තර ලෙසින් පුළුල් ව්යාකූලතා ඇති කරලීය.[41]
ආශ්රිත
සංස්කරණය- ^ a b ජොසෙලින්, තෝමස් (25 ජූනි 2021). "තලෙයිබාන්ස් ඩෙපියුටි එමීර් ඉෂියුස් ලයිඩන්ස් ෆො ගවර්නන්ස් ඉන් නිවුලි සීස්ඩ් ටෙරිටරි". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/06/talibans-deputy-emir-issues-guidance-for-governance-in-newly-seized-territory.php.
- ^ ජොසෙලින්, තෝමස් (7 ජූනි 2021). "යූ.එන් රිපෝට් සයිට්ස් නිව් ඉන්යෙලිජන්ස් ඔන් හඛානිස් ක්ලෝස් ටයිස් ටු අල් කයිඩා". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/06/u-n-report-cites-new-intelligence-on-haqqanis-close-ties-to-al-qaeda.php.
- ^ a b c d e රොජියො, බිල් (12 ජූලි 2021). "තලෙයිබාන් ඇඩ්වාන්සස් ඈස් යූ.එස්ත කම්ප්ලීට්ස් විත්ඩ්රෝවල්". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/taliban-advances-as-u-s-completes-withdrawal.php.
- ^ කේ ජේ එම් වර්මා (5 ජූලි 2021). "ඉන්ස්ර්ජන්ට් ගෲප්ස් එගේන්ස්ට් පකිස්තාන්, චයිනා ස්ටෙප් අප් ඇටෑක්ස් එමිඩ් තලෙයිබාන් ඔෆෙන්සිව් ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්: රිපෝට්". යාහූ. https://in.news.yahoo.com/insurgent-groups-against-pakistan-china-120027716.html. "During the recent fighting in eastern and southern districts of Afghanistan, the Afghan Taliban has been supported by the TTP insurgents [...] According to a UN monitoring report in June, some 5,000 TTP militants are currently based in Afghanistan."
- ^ සෙල්ඩින්, ජෙෆ් (5 මැයි 2021). "යූඑස් එයාස්ට්රයික්ස් ටාගට් තලෙයිබාන් ඈස් ෆයිටිං ඉන්ටෙන්සිෆයිස්". වොයිස් ඔෆ් ඇමරිකා. https://www.voanews.com/south-central-asia/us-airstrikes-target-taliban-fighting-intensifies.
- ^ "යූඑස් එයාර් ෆෝර්ස් ටාගට්ස් තලෙයිබාන් පොසිෂන් ඉන් නොර්දර්න් ඇෆ්ගනිස්තාන්, මීඩියා රිපෝර්ට්ස්". ඇෆ්ගනිස්තාන් ටයිම්ස්. 26 ජූනි 2021. http://www.afghanistantimes.af/us-air-force-targets-taliban-position-in-northern-afghanistan-media-reports/.
- ^ "තලෙයිබාන් ඩික්ලෙයාර් වික්ටරි ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". ඇක්සියොස්. 16 අගෝස්තු 2021. https://www.axios.com/taliban-takes-kabul-afghanistan-victory-6f2fe2bc-8328-4ad0-999f-d12ba3cbf235.html.
- ^ "ඇෆ්ගන් ප්රසිඩන්ට් ෆ්ලීස් ද කන්ට්රි ඈස් තලෙයිබාන් මූව් ඔක් කාබුල්". AP NEWS (ඉංග්රීසි බසින්). 15 අගෝස්තු 2021. 15 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 15 අගෝස්තු 2021.
- ^ "ඇෆ්ගන් ප්රසිඩන්ට් ගානි ලීව්ස් කන්ට්රි – රිපෝට්ස්". බීබීසී නිවුස් (ඉංග්රීසි බසින්). 15 අගෝස්තු 2021. 15 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 15 අගෝස්තු 2021.
- ^ "ඇෆ්ගන් ප්රසිඩන්ට් අෂ්රෆ් ගානි හෑස් ලෙෆ්ට් ද කන්ට්රි ඈස් තලෙයිබාන් මූව් ඔන් කාබුල්". https://www.theglobeandmail.com/world/article-afghan-president-ashraf-ghani-has-left-the-country-as-taliban-move-on/.
- ^ සෙයිර්, අහමඩ්; ෆෙයිස්, රහීම්; අක්ගර්, තමීම්; ගැම්බ්රල්, ජොන් (15 අගෝස්තු 2021). "තලෙයිබාන් එන්ටර් කාබුල්, අවේට් 'පීස්ෆුල් ට්රාන්ෆර්' ඔෆ් පවර්". එන්බීසී. https://www.nbcdfw.com/news/national-international/taliban-fighters-enter-kabul-helicopters-land-at-us-embassy/2718840/.
- ^ මිස්ට්ලින්, ජොආනා වෝල්ටර්ස් (දැන්); ඇලෙක්ස්; මරේ, ජෙසිකා; සුලයිවන්(පෙර), හෙලන් (15 අගෝස්තු 2021). "තලෙයිබාන් ක්ලේම් දේ විල් සූන් ඩික්ලෙයා 'ඉස්ලමික් එමිරේට් ඔෆ් ඇෆ්ගනිස්තාන්' ආෆ්ට ප්රසිඩන්ට් ගානි සෙඩ් ටු හෑව් ෆ්ලෙඩ් – ලයිව්". ද ගාඩියන්. https://www.theguardian.com/world/live/2021/aug/15/afghanistan-taliban-close-in-on-kabul-as-last-government-stronghold-in-north-falls.
- ^ බේකර්, සිනෙඩ්. "ද තලෙයිබාන් හෑව් ඩික්ලෙයාඩ් දි 'ඉස්ලමික් එමිරේට් ඔෆ් ඇෆ්ගනිස්තාන්,' ද සේම් නේම් ඉට් යූස්ඩ් වෙන් ඉට් බෲටලි රූල්ඩ් ද කන්ට්රි ඉන් ද 1990ස්". බිස්නස් ඉන්සයිඩර් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්රවේශය 20 අගෝස්තු 2021.
- ^ "ද පන්ෂීර් වැලි: වට් ඊස් ද මේන් බැස්ටියන් ඔෆ් රෙසිස්ටන්ස් අගේන්ස්ට් ද තලෙයිබාන් ඇඩ්වාන්ස් ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". Market Research Telecast. 17 අගෝස්තු 2021. 16 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 17 අගෝස්තු 2021.
- ^ a b රොජියො, බිල් (15 ජූලි 2021). "නියර්ලි හාෆ් ඇෆ්ගනිස්තාන්ස් ප්රොවින්සල් කැපිටල්ස් අන්ඩර් ත්රෙට් ෆ්රොම් තලෙයිබාන්". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/nearly-half-of-afghanistans-provincial-capitals-under-threat-from-taliban.php.
- ^ a b රොජියො, බිල් (25 ජූලි 2021). "මැපිං තලෙයිබාන් කන්ටෙස්ටඩ් ඇන්ඩ් කන්ට්රෝල්ඩ් ඩිස්ට්රික්ට්ස් ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/mapping-taliban-control-in-afghanistan.
- ^ රොජියො, බිල් (13 අගෝස්තු 2021). "ආෆ්ටර් ලෙන්දි සීජ්, ලාෂ්කා ගා ඊස් ටේකන් බයි ද තලෙයිබාන්". එෆ්ඩීඩීස් ලෝං වෝ ජර්නල්. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/08/after-lengthy-siege-lashkar-gah-is-taken-by-the-taliban.php.
- ^ "තලෙයිබාන් ස්වීප්ස් අක්රොස් ඇෆ්ගනිස්තාන්ස් සවුත්". https://apnews.com/article/middle-east-taliban-c6c8d4a41c554f36031a8131538d1402.
- ^ "ඩේටාබේස්". afghan-bios.info. 14 ජූලි 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 16 ජූලි 2021.
- ^ "තලෙයිබාන් ෂැඩෝ ගවර්නර් ෆො නිම්රූස් අමං 25 කිල්ඩ් ඉන් ඇෆ්ගන් ෆෝසර්ස් ඔපරේෂන්ස් ඉන් සරාන්ජ්, තල්ඛාන්". 13 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 13 අගෝස්තු 2021.
- ^ "කී තලෙයිබාන් කමාන්ඩර් අමං 40 ඩෙඩ් ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". 13 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 13 අගෝස්තු 2021.
- ^ "17 තලෙයිබාන් මිලිටන්ට්ස් කිල්ඩ් ඉන් ෆ්රෙෂ් ආමි ඔපරේෂන් ඉන් නෝදන් ඇෆ්ගනිස්තාන්: ගවර්න්මන්ට්– ෂිංහුවා| English.news.cn". www.xinhuanet.com. 22 ජූනි 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 15 ජූලි 2021.
- ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;Mohib
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;manpower-1
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ^ a b ජොසලින්, තෝමස් (5 අගෝස්තු 2021). "තලෙයිබාන් 'මාටඩම්' යුනිට් ඇටෑක්ස් ඇෆ්ගන් ඩිෆෙන්ස් මිනිස්ටර්ස් හෝම් ඉන් කාබුල්". FDD's Long War Journal. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/08/taliban-martyrdom-unit-attacks-afghan-defense-ministers-home-in-kabul.php.
- ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;Chief of Staff
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ^ "ඇෆ්ගන් මිලිටියාස් ෆෝස්ඩ් ටු ෆයිට් තලෙයිබාන් බ්ලේම් ඇමරිකාස් 'ඇබෑන්ඩන්මන්ට්'". PBS (English බසින්). 7 ජූලි 2021. 25 ජූලි 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 26 ජූලි 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ දීපාන්ජන් රෝයි චවුඩ්රි (13 අගෝස්තු 2021). "ඇෆ්ගනිස්තාන්: ඕල්ඩ් වෝහෝස් රෂීඩ් දෝස්තුම් ටු ලීඩ් ෆයිට් අගේන්ස්ට් තලෙයිබාන් ඉන් ද නෝර්ත්". දි ඉකනමික් ටයිම්ස්. https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/old-warhorse-rashid-dostum-to-lead-fight-against-taliban-in-north-afghanistan/articleshow/85291711.cms. සම්ප්රවේශය කෙරුණු දිනය 13 අගෝස්තු 2021.
- ^ හසන්, ෂරීෆ් (13 අගෝස්තු 2021). "ඇන් ඇෆගන් වෝලෝඩ් හූ ස්ටෙඩ්ෆාස්ට්ලි රෙසිස්ටඩ් ද තලෙයිබාන් සරෙන්ඩර්ඩ්. අදර්ස් මේ ෆොලෝ හිස් ලීඩ්". ද නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස්. 13 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 13 අගෝස්තු 2021.
- ^ හෝර්ටන්, ඇලෙක්ස් (25 ජූලි 2021). "යූ.එස්. ප්රිපෙයාඩ් ටු කන්ටිනියු එයාස්ට්රයික්ස් අගේන්ස්ට් තලෙයිබාන්, ටොප් කමාන්ඩර් සේස්". වොෂින්ටන් පෝස්ට්. 26 ජූලි 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 8 අගෝස්තු 2021.
- ^ රොජියො, බිල් (8 අගෝස්තු 2021). "තලෙයිබාන් ටේක්ස් කන්ට්රෝල් ඔෆ් ඇෆගන් ප්රොවින්ෂල් කැපිටල්ස් ඔෆ් කුන්දූස්, සරීපුල් ඇන්ඩ් තලෝහාන්". FDD's Long War Journal. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/08/taliban-takes-control-of-afghan-provincial-capitals-of-kunduz-and-sar-i-pul.php.
- ^ "ඇෆ්ගන් තලෙයිබාන් ඩොකියුමන්ට්ස් ට්රේනිං, ග්රැජුයේෂන් ඔෆ් "313 බඩ්රි බැටෑලියන්" ෆයිටර්ස්" (ඉංග්රීසි බසින්). 28 ජූලි 2021. 6 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 28 ජූලි 2021."තලෙයිබාන් බඩ්රි 313 බැටෑලියන්" (English බසින්). 29 ජූලි 2021. 2 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 29 ජූලි 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ "තලෙයිබාන් ලෝන්චර්ස් මේජර් ඔෆෙන්සිව් ආෆ්ටර් ඩෙඩ්ලයින් ෆො යූ.එස්. පුල්අවුට්". රොයිටර්ස්. 4 මැයි 2021. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/.
- ^ a b ඩි ලියුස්, ඩෑන්; යුසුෆ්සායි, මුෂ්ටාක්; ස්මිත්, සෆෝරා (25 ජූනි 2021). "ඊවන් ද තලෙයිබාන් ආ සර්ප්රයිස්ඩ් ඇට් හවු ෆාස්ට් දෙයා ඇඩ්වාන්සිං ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". එන්බීසී නිවුස්. https://www.nbcnews.com/politics/national-security/even-taliban-are-surprised-how-fast-they-re-advancing-afghanistan-n1272236.
- ^ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික
<ref>
ටැගය;disi
නමැති ආශ්රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි - ^ "තලෙයිබාන් කන්ට්රෝල්ස් 65% ඔෆ් ඇෆ්ගනිතාන් ඈස් රැපිඩ් ඇඩ්වාන්ස් කන්ටිනියුස්: ඊ.යූ. ඔෆීෂියල්– නැෂනල්ස්| Globalnews.ca". ග්ලෝබල් නිවුස් (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 11 අගෝස්තු 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්රවේශය 11 අගෝස්තු 2021.
- ^ මිලර්, සෙකේ; ලෙමියර්, ජොනතන්; බෝක්, ජොෂ් (16 අගෝස්තු 2021). "බයිඩ්න් ටීම් සර්ප්රයිස්ඩ් බයි රැපිඩ් තලෙයිබාන් ගේන්ස් ඉන් ඇෆ්ගනිස්තාන්". එසෝෂියේටඩ් ප්රෙස්. https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-taliban-5934ef05b0094d0189b5d900d2380179.
- ^ වෝල්කර්, පීටර් (17 අගෝස්තු 2021). "නෝ වන් සෝ දිස් මෝර්නිං, රාබ් සේස් ඔෆ් තලෙයිබාන්ස් රැපිඩ් ඇෆ්ගන් ටේක්ඕවර්". ස ගාඩියන්. https://www.theguardian.com/world/2021/aug/17/no-one-saw-this-coming-raab-taliban-rapid-afghan-takeover.
- ^ රින්ක්, ඇන්ඩ්රියස් (16 අගෝස්තු 2021). "වර්ල්ඩ් මස්ට් හෙල්ප් ඇෆ්ගන්ස් ෆ්ලීං තලෙයිබාන් ඕර් රිස්ක් ක්රයිසිස් – මර්කල්". රොයිටර්ස්. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/merkel-says-germany-must-focus-its-afghan-rescue-mission-2021-08-16/.
- ^ "රෂියන් එන්වෝයි ඩිස්ක්රයිබ්ස් සීසර් ඔෆ් කාබුල් ඈස් සම්වට් අන්එක්ස්පෙක්ටඩ්". ටාස්. 16 අගෝස්තු 2021. https://tass.com/world/1326297.
- ^ බේකර්, රොජර් (9 අගෝස්තු 2021). "චැලෙන්ජින් අවර් අන්ඩර්ස්ටෑන්ඩින් ඔෆ් ද තලෙයිබාන්". Stratfor. https://worldview.stratfor.com/article/challenging-our-understanding-taliban.