හර්බි සෙනෙවිරත්න
රිචඩ් හර්බට් සෙනෙවිරත්න (උපත 1925 ජූලි 5 - විපත 1998 මාර්තු 2), හෙවත් හර්බි සෙනෙවිරත්න, යනු ශ්‍රී ලංකා සිනමා නළුවෙකු, අධ්‍යක්ෂවරයෙක් සහ චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයෙකි.[1]
හර්බි සෙනෙවිරත්න Herbie Seneviratne | |
|---|---|
| උපත | රිචඩ් හර්බට් සෙනෙවිරත්න 5 ජූලි 1925 |
| මියගිය දිනය | 2 March 1998 (වයස 72) කුරුණෑගල, ශ්‍රී ලංකාව |
| ජාතිකත්වය | ශ්‍රී ලාංකික |
| අධ්‍යාපනය | කුරුණෑගල ශාන්ත ආනා විද්‍යාලය මාරිස් ස්ටෙලා විද්‍යාලය |
| රැකියාව | චිත්‍රපට නළුවෙක්, චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් |
| සක්‍රීය වසර | 1945–1991 |
| කලත්‍රයා(යන්) | සාවිත්‍රි සෙනෙවිරත්න (වි. 1954) |
| දරුවන් | 4 |
| ඥාතීන් | ශාන්ති කුමාර් (සහෝදරයා) |
පෞද්ගලික ජීවිතය
සංස්කරණයහර්බට් උපත ලැබුවේ 1925 ජූලි 5 වන දින ශ්‍රී ලංකාවේ කුරුණෑගල ලිහිණිගිරි මාලිගයේ ය. ඔහුගේ මව සඳලංකාවේ සුබසිංහ පවුලකින් පැවත ඒ.[2] ඔහු අධ්‍යාපනය ලැබුවේ කුරුණෑගල ශාන්ත ආනා විද්‍යාලය සහ පසුව මීගමුව මාරිස් ස්ටෙලා විද්‍යාලය වෙතිනි.[3] ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා ශාන්ති කුමාර් ද මුල් සිංහල සිනමාවේ කීර්තිමත් චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයෙක් සහ නළුවෙකි.[4] ශාන්ති 1967 පෙබරවාරි 22 වන දින වයස අවුරුදු 50 දී මිය ගියේය.
1954 දී හර්බි ඔහුගේ ඥාති සොයුරිය වන සාවිත්‍රි සමඟ විවාහ වූ අතර ඔහුට දරුවන් හතර දෙනෙක් සිටියහ.[3]
ඔහු 1998 මාර්තු 2 වන දින කුරුණෑගලදී වයස අවුරුදු 72 දී මිය ගියේය.[5]
වෘත්තීය ජීවිතය
සංස්කරණය1940 ගණන්වල මුල් භාගයේදී හර්බි ඉන්දියාවට ගොස් කල්කටාවේ පදිංචි විය. මෙම කාලය තුළ ඔහු ජය ශ්‍රී මහා බෝධි විහාරස්ථානයේදී නෙළුවේ ශ්‍රී ගුණානන්ද හිමියන් ඇසුරේ බුදුදහම හා දර්ශනය හැදෑරීය. ඔහු කල්කටාවේ "නාට්‍ය ආයතනයට" බැඳි වේදිකා නාට්‍ය හැදෑරුවේය. ඔහුට රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර්ගේ ශාන්ති නිකේතනයේ වසර 1 සහ 1/2 ක අධ්‍යාපනයක් ද ලැබුණි.[3] මේ අතර සෑම් පෙරේරා විසින් හර්බිව ෂිර්කර්ට හඳුන්වා දුන් අතර එය හර්බිට කල්කටාවේ නව සිනමාහල් වෙත යාමට ඉඩ සැලසීය. 1944 දී ඔහුට ඉන්දියානු සිනමාකරු සහ චිත්‍රපට නිෂ්පාදක බිමල් රෝයි හමුවිය. මෙම කාලය තුළ බිමල් "අංජන්ගාර්" චිත්‍රපටය කිරීමට සූදානම් වේ. හර්බි විසින් බිමල්ට රඟපෑමට ආශාවක් ඇති බව පවසන ලදි. ඒ අනුව ඔහුගේ රංගනයට ඇති ආශාව දැකීමෙන් පසු බිමල් හර්බිට ඔහුගේ "අන්ජන්ගාර්" චිත්‍රපටයේ චරිතයක් ලබා දුන්නේය. ඔහු හින්දි භාෂාව චතුර ලෙස හැසිරවූ නිසා, හර්බි බොලිවුඩ් කලාකරුවන් වන සුනන්ද බැනර්ජි සහ තුල්සි චක්‍රබෝර්ති සමඟ ගමේ නායකයෙකුගේ චරිතයක් නිරූපණය කළේය.[6]
ඔහු චිත්‍රපටයේ රඟපාමින් සිටින විට ඔහුට ඔහුගේ සොහොයුරාගෙන් ශාන්ති කුමාර් මදුරාසියේ වික්ටෝරියා හෝටලයට පැමිණ ඉක්මනින් හමුවන ලෙසට විදුලි පණිවුඩයක් ලැබුණි. මෙහිදී ශාන්ති කුමාර් හර්බිට උප ප්‍රධාන චරිතයක් වෙන්කර ඇති ඔහුගේ ඉදිරි චිත්‍රපටිය අශෝකමාලා ගැන දැනුම් දුන්නේය.[7] ඔවුන් දෙදෙනා ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ තවත් හතළිස් දෙනෙකු පමණ කාර්ය මණ්ඩලයක් සමඟ තලෙයි මන්නාරම හරහා 1946 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ඉන්දියාව බලා පිටත්ව ගියහ. ඉන්පසු ශාන්ති කුමාර් ප්‍රථම සිංහල කතානාද චිත්‍රපටය කළේ ජුපිටර් පික්චර්ස් මෙන්ම මදුරාසියේ සෙන්ට්‍රල් ස්ටූඩියෝ ප්‍රධානියා වූ එම්.සෝසුන්දරම්ගේ සහයෙනි.[6]
ඉන්පසුව, හර්බි විසින් බී.ඒ.ඩබ්ලිව්. ජයමාන්න සහ හියුගෝ ප්‍රනාන්දු නායකත්වය දුන් මිනර්වා සංගීත කණ්ඩායම සමඟ එක් විය. පසුව ‘‘කපටි ආරක්‍ෂකයා’’ චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කළේය. එම චිත්‍රපටයේ ඔහු රුක්මණී දේවි සමඟින් ජනප්‍රිය "පින්සර මගේ සොයුරා" ගීතය ගායනා කළේය. හර්බි තම සොහොයුරාගේ දෙවැනි චිත්‍රපටය වන එදා රෑ හි ලතා වල්පොල සමඟ බයිලා ගීතයක් ද ගායනා කළේය.[8] රුක්මණී සමඟ හර්බි වැරදුනු කුරුමානම, පෙරළෙන ඉරණම, හැදිසි විනිශ්චය, සැඟවුණු පිළිතුර සහ අයිරාංගනී ඇතුළු චිත්‍රපට රැසක ප්‍රධාන චරිතය රඟපෑවේය. ඊට අමතරව ඔහු රීටා රත්නායක සමඟ සංසාරේ සහ රදල පිළිරුව චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය ද නිරූපණය කළේය.[6]
කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන රංගනය වූයේ කාන්ති ගුණතුංග සමඟ වන අතර එහිදී ඔවුන් වන මෝහිනී, සූරයා සහ සූරසේන චිත්‍රපටවල රඟපෑවේය.[9] ‘සූරයා’ චිත්‍රපටයේ කාන්ති සමඟින් ගැයූ "දුටු ද ඉදල ලුහු බැන්දා" ගීතය අතිශය ජනප්‍රිය වු අතර සූරසේන චිත්‍රපටය භාෂා හයකින් නිර්මාණය වූ අතර භාෂා හයෙන් ම එකවර රූගත කරන ලදී. දෙමළ පිටපතෙහි, චිත්‍රපටය මෙලයි කල්ලින් ලෙස නම් කර එම්.ජී රාමචන්ද්‍රන් විසින් රගපෑ අතර දිලිප් කුමාර් හින්දි අනුවර්තනය වූ ආසාද් හි ප්‍රධාන චරිතය කළේය.[3] හර්බි රඟපෑ සෑම චිත්‍රපටයක්ම සිනමාස් නිෂ්පාදනයක් විය. ඔහු ඉන්දියාවේ නිෂ්පාදනය කළ අවසන් සිංහල චිත්‍රපටය වන වීර විජය චිත්‍රපටයේද රඟපෑවේය. මෙම චිත්‍රපටයේ ජීවරාණි කුරුකුලසූරියගේ පළමු සිනමා පෙම්වතා බවට හර්බි පත් විය.[6]
1961 දී ඔහු සිය මංගල සිනමා අධ්‍යක්ෂණය කළේ “දරුව කාගෙද” චිත්‍රපටියෙනි. ඉන්පසු ඔහු "සුහද දිවි පිදුම" (1962), "සුදු සඳේ කළු වළා" (1963), "සමාජේ අපි ඔක්කෝම සමනයි" (1964) චිත්‍රපටවල රඟපාමින් අධ්‍යක්ෂණය කළේය. 1974 වසරේ "ලසඳා" චිත්‍රපටයේ, 1976 වසරේ "වාසනා" චිත්‍රපටයේ සහ ඔහුගේ අවසන් චිත්‍රපටය වන "බඹර කලාපය" (1991) චිත්‍රපටයේ පෙම්වතා චරිතයෙන් මිදීමෙන් පසු ඔහු නාට්‍යමය චරිත නිරූපණය කළේය.[6] රංගනයෙන් ඉවත් වූ හර්බි කුරුණෑගල ප්‍රදේශයේ සිනමා ශාලාවක කළමනාකරුවෙකු ලෙස සේවය කළේය. පසුව සරසවිය සිනමා උලෙළේ දී රණ තිසර සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබුවා.[3]
චිත්‍රපටකරණය
සංස්කරණය| වසර | චිත්‍රපටය | භූමිකාවන් | Ref. |
|---|---|---|---|
| 1947 | අශෝකමාලා | සේන 'කුමාර' | |
| 1948 | කපටි ආරක්‍ෂකයා | විපුලසේන | |
| 1948 | වැරදුනු කුරුමානම | චන්ද්‍රපාල | |
| 1950 | හදිසි විනිශ්චය | ආනන්ද | |
| 1953 | එදා රෑ | පසුබිම් ගායකයා, ගීත රචකයා, දෙබස් රචකයා, නළුවා: බණ්ඩා | |
| 1954 | අයිරාංගනී | ජයවීර | |
| 1957 | ජීවිත සටන | ||
| 1957 | සුරයා | වෛද්‍යවරයා | |
| 1957 | සුරසේන | සුරසේන | |
| 1958 | වන මෝහිනී | ||
| 1960 | වීර විජය | විජය | |
| 1961 | දරුවා කාගෙද? | අධ්‍යක්ෂක, බණ්ඩා | |
| 1962 | සංසාරේ | ||
| 1963 | සුදු සඳේ කළු වළා | අධ්‍යක්ෂක, පොලිස් පරීක්ෂක | |
| 1964 | සමාජේ අපි ඔක්කෝම සමානයි | අධ්‍යක්ෂක, නිලමේ | |
| 1974 | ලසඳා | වෛද්‍ය | |
| 1975 | සධානා | ||
| 1976 | වාසනා | රාජදාස මහතා | |
| 1978 | ශ්‍රී පතුල | ||
| 1991 | බඹර කලාපය |
References
සංස්කරණය- ^ "Herbi Senewirathna හර්බි සෙනෙවිරත්න". Digital Identity of Sinhala Cinema. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Lets learn early Sinhala cinema". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 17 February 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e "The youngest son of Lihinigiri Walawwa, the 'Surasena' of Sinhala cinema: Herbie Seneviratne (1925–1948)". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "First Sinhala Talkie Director: Prince Saliya in cinema". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "1998 – Actor Herbie Seneviratne – 1925 – 1998". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e "Herbie Seneviratne rejects Eddie's request". Divaina. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ ""Copy Song" in Asokamala". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "The first Sri Lankan film made in the middle of the night". Lankadeepa. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Actors who sang movie songs". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 27 May 2021.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help)
External links
සංස්කරණය- හර්බි සෙනෙවිරත්න සඳහා IMDb හි ඇති තොරතුරු