ශාන්ති කුමාර්
බර්ටි සෙනෙවිරත්න (1916 සැප්තැම්බර් 16 – 1967 පෙබරවාරි 22), ශාන්ති කුමාර් නම් වේදිකා නාමයෙන් ජනප්‍රිය වූ ශ්‍රී ලාංකේය සිනමාවේ නළුවෙක්, චිත්‍රපට නිෂ්පාදකවරයෙක් සහ නර්තන අධ්‍යක්ෂකවරයෙක් විය.[1] සිංහල සිනමාවේ පුරෝගාමී චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරුන් තිදෙනාගෙන් කෙනෙකු ලෙස සැලකෙන ඔහු, ශ්‍රී ලාංකේය චිත්‍රපට ඉතිහාසයේ ප්‍රථම කතානාද චිත්‍රපටය නිර්මාණය කළේය.[2][3] ඉන්දියාව විස්මයට පත් කරමින් ඉන්දීය ආණ්ඩුකාරවරයෙකුගේ ගෞරවයට පාත්‍ර වූ නර්තන ශිල්පියෙකු ලෙසද ඔහු ඉතිහාසයට එක්ව ඇත.[4]
ශාන්ති කුමාර් Shanthi Kumar | |
|---|---|
| උපත | බර්ටි සෙනෙවිරත්න සැප්තැම්බර් 16, 1916 |
| මියගිය දිනය | February 22, 1967 (වයස 50) |
| ජාතිකත්වය | ශ්‍රී ලාංකික |
| අධ්‍යාපනය | ත්‍රිත්ව විද්‍යාලය, මහනුවර |
| රැකියාව | නළුවා, චිත්‍රපට නිෂ්පාදක, නර්තන ශිල්පි |
| සක්‍රීය වසර | 1943–1967 |
| ඥාතීන් | හර්බි සෙනෙවිරත්න (සහෝදරයා) |
Personal life
සංස්කරණයබර්ටි සෙනෙවිරත්න හෙවත් ශාන්ති කුමාර් සෙනෙවිරත්න 1916 සැප්තැම්බර් 16 වැනි දින ශ්‍රී ලංකාවේ කුරුණෑගල ලිහිණිගිරි මාලිගයේදී උපත ලැබීය. ඔහුගේ මව සඳලංකාවේ සුබසිංහ පවුලකින් පැවත එන්නේය. ඔහු ත්‍රිත්ව විද්‍යාලය, මහනුවර ලෙස අධ්‍යාපනය හැදෑරූ අතර පාසල් සමයේදී මල්ලවපොර, රග්බි සහ පාපන්දු ප්‍රගුණ කළේය.[4] බර්ටිගේ බාල සොහොයුරා වන රිචඩ් හර්බට් හෙවත් හර්බි සෙනෙවිරත්න ද මුල්කාලීන සිංහල සිනමාවේ ජනප්‍රිය නළුවෙකි.[5][6]
ඔහු 1967 පෙබරවාරි 22 වන දින වයස අවුරුදු 50 දී මිය ගියේය.
Career
සංස්කරණයපසුව ඔහු ඉංග්‍රීසි සහ ලතින් භාෂාව හදාරා ජනප්‍රිය නර්තන ශිල්පී ගෝපිනාත්ගෙන් නැටුම් ඉගෙන ගැනීමට ඉන්දියාවට ගියේය.[3] ඔහු ඉන්දියාවේ ජීවත් වූ කාලය තුළ හින්දි, දෙමළ, ගුජරාටි, මරාති, පන්ජාබි, උර්දු, මලයාලම්, තෙළිඟු සහ බෙංගාලි භාෂා ඉගෙන ගත්තේය. ඔහු වරක් ඉන්දියාවේ සුප්‍රසිද්ධ සර්කස් කණ්ඩායමකට සම්බන්ධ වූ අතර නළුවෙකු ලෙස ඔහු ඉදිරිපත් කළ සියලුම ඉන්දියානු ප්‍රාන්තවල සංචාරය කළේය.[5] එකල ඔහු භරත, කතකලි, මනිපුරි නැටුම්වලට දක්‍ෂ විය. මේ අතර ඉන්දියාවේ කලායතනයක නැටුම් ගුරුවරයකු ලෙස සේවය කළ ඔහු පසුව නාට්‍ය කලාව ඉගෙන ගත්තේය. ඔහු ගීතාබාලි, චන්ද්‍රලේඛා, රාජා රාණි, රාණි, අක්තාර්, ඉර්ෂාඩ් බෙගම් සහ සෙනෙහෝලතා වැනි ප්‍රමුඛ පෙළේ ඉන්දියානු සිසුන් කිහිප දෙනෙකුට මඟ පෙන්වූ අතර ඔවුන් බවට පත් කළේය.[4]
1943 දී බොම්බේ ග්‍රේට් ඊස්ටර්න් තියටර්ස් හි කළමනාකරු ලෙස සේවය කරන අතරතුර ඔහුට ලංකාවට ගොස් චිත්‍රපටයක් අධ්‍යක්ෂණය කිරීමේ ආශාවක් ඇති විය.[3] නමුත් ඔහු සිංහල භාෂාව නොදන්නා නිසා ලංකා ඉතිහාසයේ සාලිය අශෝකමාලා කතාව ඇසුරින් ඉංග්‍රීසි තිර නාටකයක් ලිව්වා.[5] පසුව ඔහු පෞද්ගලික ගුරුවරයෙකුගෙන් සිංහල ලියන ආකාරය ඉගෙන ගත්තේය. ඔහු එස්.එම් නායගම්, ජේ.ඩී.ඒ.පෙරේරා සහ සංගීතවේදී යූ.ඩී.පෙරේරා සමඟ සාකච්ඡා කිහිපයක් කළේය. 1945 මුල් භාගයේදී සිංහල චිත්‍රපටයක් නිර්මාණය කිරීම සම්බන්ධයෙන්. ඔවුන්ගේ සාකච්ඡාවට අනුව චිත්‍රපටයකට නැඟුණු පළමු කතාව ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ ය.[4]
ඉන් අනතුරුව සාලිය අශෝකමාලා චිත්‍රපටිය කිරීමට හිතාගෙන හිටපු අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩලය කතා තරගයක් පවත්වා හොඳම කතාව ලියපු ලේඛකයාට රුපියල් 500ක් දෙන බව පත්තරවල ප්‍රකාශ කරන ලදි. මෙම තරගයට ඉදිරිපත් කළ කතා අතරින් හොඳම කතාව වූයේ ශාන්ති කුමාර් විසින් රචිත අශෝක මාලා චිත්‍රපට කතාවයි.[5] ඉන්දීය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරයකු රුපියල් 500කට චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කිරීමට චිත්‍රපට කර්මාන්තයේ තීරණයට ඔහු විරෝධය පළ කර තිබේ.[7] ඒ නිසා අධ්‍යක්ෂක මණ්ඩලය විරුද්ධ වීම නිසා ඔහු කේන්තියෙන් ඔහුගේ පිටපත රැගෙන පිටවන ලදි.[4][3]
පසුව 1947 දී මොහොමඩ් ගවුස්, මයිකල් සන්නස් ලියනගේ සහ ශ්‍රීමත් චිත්තම්පලම් ඒ. ගාඩිනර්ගේ සහය ඇතිව බර්ටි ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම කතානාද චිත්‍රපටය වන අශෝකමාලා නිර්මාණය කළේය.[5] චිත්‍රපටයේ සාර්ථකත්වයෙන් පසු ඔහු පසුව 1953 දී එදා රෑ චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කළේය. චිත්‍රපටයේ බර්ටි සහ සීතා ජයවර්ධන ප්‍රධාන චරිත නිරූපණය කළහ. චිත්‍රාගාර පහසුකම් රාත්‍රියට තිබෙන නිසා එදා රෑ චිත්‍රපටය රාත්‍රී කාලයට අනුවර්තනය කිරීමට සිදුවූ අතර එහෙත් එදා රෑ චිත්‍රපටය අශෝක මාලා චිත්‍රපටය තරම් සාර්ථක වූයේ නැත.[3] 1957 දී ඔහු සිය තෙවන අධ්‍යක්ෂණය වන ජීවිත සටන නිර්මාණය කළේය. 1962 දී ඔහු සංසාරේ චිත්‍රපටිය අධ්‍යක්ෂණය කළ අතර 1964 දී හෙට ප්‍රමද වැඩි චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කළේය. හෙට ප්‍රමද වැඩි චිත්‍රපටය කල්‍යාණ පාරිසු හි දෙමළ අනුවර්තනය අනුකරණය කරන ලදී.[4][8]
1964 දී ඔහු විසින් නිර්මාණය කරන ලද කලා කල දේ පලා පලදේ චිත්‍රපටය ඉරඹු තිරෙයි දමිළ චිත්‍රපටයේ අනුවර්තනය විය.[3] ඊ.ඒ.පී නිෂ්පාදනය කළ සුහද සොහොයුරෝ චිත්‍රපටයේ පළමු අධ්‍යක්ෂවරයා වූයේද ඔහුය. එදිරිසිංහ. බර්ටි චිත්‍රපට දෙකක දෙබස් අධ්‍යක්ෂණයට ද සම්බන්ධ වී ඇත: එම චිත්‍රපට දෙක වන්නේ මිලප් හින්දි චිත්‍රපටය අනුසාරයෙන් සල්ලි එපා සහ ඉන්සතියත් හින්දි චිත්‍රපටය අනුසාරයෙන් මනුෂ්‍යත්වය. 1966 නොවැම්බර් 6 වෙනිදා ඔහු චිත්‍රපටයක් හදන හැටි ගැන ලිපි දෙකක් ලිව්වා.[4]
චිත්‍රපටකරණය
සංස්කරණය| වසර | චිත්‍රපටය | භූමිකාවන් | Ref. |
|---|---|---|---|
| 1947 | අශෝකමාලා | අධ්‍යක්ෂණය, තිර රචකයා, නර්තන ශිල්පියා, නළුවා: සාලිය | |
| 1953 | එදා රෑ | අධ්‍යක්ෂණය, තිර රචකයා, නළුවා: රංජිත් | |
| 1957 | ජීවිත සටන | අධ්‍යක්ෂණය | |
| 1962 | සංසාරේ | අධ්‍යක්ෂණය | |
| 1963 | සුහද සොහොයුරෝ | අධ්‍යක්ෂණය | |
| 1964 | හෙට ප්‍රමද වැඩි | අධ්‍යක්ෂණය | |
| 1964 | කල කල දේ පල පල දේ | අධ්‍යක්ෂණය |
References
සංස්කරණය- ^ "Actors on Sinhala cinema: Shanthi Kumar Seneviratne ශාන්ති කුමාර් සෙනෙවිරත්න". Digital Identity of Sinhala Cinema. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Wimalaweera's Sinhala cinema". Dinamina. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e f "Shanthi Kumar Seneviratne". Daily Mirror. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e f g "First Sinhala Talkie Director: Prince Saliya in Sinhala cinema". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ a b c d e "Lets learn early Sinhala cinema". Sarasaviya. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Shanthi Kumar Seneviratne ශාන්ති කුමාර් සෙනෙවිරත්න". Digital Identity of Sinhala Cinema. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Amazing information related to Sinhala cinema". malkakulu. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help) - ^ "Sri Lankan Cinema And Indian Influence". mirrorarts. සම්ප්‍රවේශය 2021-02-17.
{{cite web}}:|archive-date=requires|archive-url=(help)