"අභිධර්මය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
No edit summary |
පරමාර්ථ ඡේදය ඇතුල්කිරීම |
||
1 පේළිය:
{{ත්‍රිපිටකය}}
'''අභිධර්මය''' නම් තමා යනුවෙන් සලකනු ලබන පංචඋපාදානස්කන්ධයත් එහි සංසිදීම වන නිවනත් පිළිබඳව චිත්ත චෛතසික රූප හා නිර්වාණ (දල වශයෙන් සිත සිතුවිලි කය හා නිර්වාණය ලෙස) එනම් සතර පරමාර්ත සත්‍ය පිලිබඳ බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් වදාළ දේශනයයි. පංචස්කන්ධ විග්‍රහයේදී රූපස්කන්ධය යන්න අභිධර්ම විග්‍රහයේදී රූප පරමාර්ථ 28 කින්ද, වේදනා සඤ්ඤා සහ සංස්ඛාර යන ස්කන්ධ තුන චෛතසික 52 ක් ලෙස වඩා විස්තරවද, විඤ්ඤාණ ස්කන්ධය චිත්තය ලෙස (සිත් 89 ලෙස හෝ 121 වශයෙන්) වඩා සියුම් අන්දමින් බෙදා දක්වා ඇත.
'''අභිධර්මය''' නම් තමාගේ සිත කය සිතුවිලි හා නිර්වාණය එනම් සතර පරමාර්ත සත්‍ය පිලිබඳ බුධුරජාණන් වහන්සේ විසින් වදාළ දේශනයයි. සිත කය සිතුවිලිවල හා නිර්වාණය පිළිබඳව පරමාර්ථ වශයෙන් කරන ලද දේශනයයි. පරමාර්ථ නම් ලොව පවතින මුලික ධර්මතා පමණක් ඇසුරුකරගෙන කරනු ලැබූ දේශනයයි. විශ්වය නිර්මාණය වී පවතින්නෙන් තවදුරටත් ඛණ්ඩයන කල නොහැකි තවදුරටත් බෙදිය නොහැකි දෙව් මිනිසුන්ට තේරුම්ගත හැකි ධර්මතාවයන් 82කකින්ම පමණි. එම ධර්මතා 82 පරමත්ත සත්‍ය නම් වේ. බුදුවරුන්ට තේරුම්ගත හැකි පරම සත්‍යයන් එනම් මුලික ධර්මතාවයන් අසීමිත වේ. අපරිමිත වේ. එම ධර්ම අපරමත්ත ධර්ම නම් වේ. එම ධර්ම දෙව්මිනිසුන්ගේ ප්‍රඥාවට හසු නොවේ. අපරමත්ත ධර්ම බුදුවරුන්ගේ විෂයකි. නිවන අරමුණු කිරීම සඳහා නිවන් මගට අවතීර්ණ වීම සඳහා පරම සත්‍ය 82 අවබෝධ කරගැනීම ප්‍රමාණවත් වේ. එම පරම සත්‍ය 82 ත්‍රිලක්ෂණයට අනුව බැලීම තුල නිර්වාණය සාක්ෂාත් කරගැනීමට හැකියාව ලැබේ. අභිධර්මය අසුහතර දහසක් වූ ධර්මකරුනු වල හරයයි. අභිධර්මය අවබෝධ කරගැනීමෙන් සියලු ධර්ම කරුණු පහසුවෙන් අවබෝධ කල හැකිවේ. ▼
== පරමාර්ථ ==
▲
==අභිධම්ම පිටකය==
Line 16 ⟶ 19:
==ඝන සංඥාව==
දෙතිස් කුනුපයන් එකක් වශයෙන් ගෙන ශරීරය යැයි ව්‍යවහාර කරන්නාක් මෙන්, ස්කන්ධ ධර්මතා 5ක් පංචස්කන්ධයක්(පුද්ගලයෙක්) ලෙස වැටහේ. මෙයට ඝන සංඥාව යැයි කියයි. සිත පිළිබදව ඇතිවන ආත්ම සංඥාව දුරුකිරීමට යොග්‍ය පරිද්දෙන් අභිධර්මාර්ථ - පරමාර්ථ දේශනය සිදුකර ඇති අතර එය චිත්තානුපස්සනා භාවනාවට අදාලවේ. නිවන් අර්ථය හා අනෙකුත් ලෞකික අර්ථයන් සැසදීමට හා වෙන්කර හදුනාගැනීමටත්, අභිධර්ම පිටකයේ සප්ථ ප්‍රකරණයන් වටහාගැනීමටත් ඝන සංඥාව ඉවත්වී තිබීම (වැටහී තිබීම) පූර්ව සුදුසු කමකි.
==ආශ්‍රිත ලිපි==
| |||