"ආසවනය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
130 පේළිය:
 
== සාමාන්‍ය කාර්මික ආසවන කුළුණු ==
 
[[File:Colonne distillazione.jpg|right|thumb|250px|Typical industrial distillation towers]]
 
මහාපරිමාණ කාර්මික ආසවනය කාණ්ඩ වශයෙන් හෝ සන්තතව සිදු කරන නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලීන්හිදි භාවිත කෙරෙන අතර එහිදි භාගික ආසවනය, රික්තක ආසවනය, වාෂ්ප ආසවනය, නිස්සාරක ආසවනය සහ ඇසෙයෝට්‍රෝපික ආසවනය ආදි ක්‍රම වේද භාවිත වේ. සන්තතික අචල තත්ත්ව භාගික ආසවනය වඩාත් බහුලව භාවිත වන්නේ ඛණිජ තෙල් පිරිපහදුව ඛනිජ රසායනික සහ රසායනික කර්මාන්ත ශාලා සහ ස්වභාවික වායු සැකසුම් කර්මාන්ත ශාලා ආදිය තුළ වේ.
Line 135 ⟶ 137:
කාර්මික ආසවනය සඳහා ආසවන කුළුණු ලෙස හැඳින්වෙන විශාල සිරස් සිලිණ්ඩරාකාර කුළුණු භාවිතා වන අතර ඒවායේ විෂ්කම්භය සෙ.මි. 65 සිට මිටර් 16 ක් දක්වා විය හැකි අතර උස ප්‍රමාණය මීටර් 6 සිට 90 දක්වා වේ. ඇතැම් විට මිටර් 90 වටද වඩා උසින් වැඩි කුළුණු භාවිතා විය හැකිය. සැකසුම සඳහා කුළුණු තුළට ඇතුල් කෙරෙන ද්‍රවය ද්‍රව කිහිපයක මිශ්‍රණයකින් තැනි ඇති විට කුළුණුවල විවිධ උස ප්‍රමාණ වලින් පිහිටා ඇති පිටවුම් මං ඔස්සේ එකිනෙකට වෙනස් තාපාංක හා තාපාංක පරාස ඇති විවිධ භාගයන් නැතහොත් විවිධ නිෂ්පාදන වෙන්කර ගත හැකිය. මේ අතරින් වඩාත් සැහැල්ලුතම නිෂ්පාදන (අඩුම තාපාංක සහිත නිෂ්පාදන) කුළුණුවල ඉහළින්ම ලබාගෙන යන අතර වඩාත් බරින් වැඩි නිෂ්පාදන (වැඩිම තාපාංක සහිත නිෂ්පාදන) කුළුණුවල පහළම කෙළවරින් වෙන්කර ගැනේ.
 
[[File:Distillation Column.png|frame|left|Diagram of a typical industrial distillation tower]]
විශාල පරිමාණ ආසවන කුළුණුවලදී වඩාත් පුර්ණ ආකාරයෙන් නිෂ්පාදන වෙන්කර ගැනීම සඳහා ප්‍රතිවාහ ක්‍රමය භාවිත කෙරේ. ප්‍රතිවාහ ක්‍රමයේදී ඉහත සාමාන්‍ය මහාපරිමාණ කාර්මික ආසවන කුළුණක දැක්වෙන පරිදි ආසවන හෝ විභාජක කුළුණකින් ලබාගත් ද්‍රවිත ඵලයන්වලින් කොටසක් නැවත එම කුළුණෙහිම ඉහළ කෙළවරින් ඇතුල් කෙරේ. කුළුණ තුලදී පහළට ගමන් කරන ප්‍රතිවාහ ද්‍රවය මගින් ඉහළට පැමිණෙන වාෂ්පය සිසිල් කිරීම සහ ඝනීභවනය කිරීම සිදු කෙරෙන අතර ඒ ඔස්සේ ආසවන කුළුණේ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළයයි. සෛද්ධාන්තිකව දෙන ලද විභාජක මට්ටම් ප්‍රමාණයක් සහිත ආසවන කුළුණකට මෙසේ ඇතුළු කළ හැකි ප්‍රතිවාහ ප්‍රමාණය වැඩිවන විට කුළුණ මගින් ඉහළ තාපාංක ඇති ද්‍රව්‍ය පහළ තාපාංක ඇති ද්‍රව්‍ය වලින් වෙන්කිරීමේ ක්‍රියාවලිය වඩාත් හොදින් සිදුවේ. කිසියම් නිශ්චිත විභාජනයක් සඳහා භාවිත කළ හැකි ප්‍රතිවාහ ප්‍රමාණය වැඩිවන විට ඒ සඳහා භාවිත කළ යුතු විභාජන මට්ටම් සංඛ්‍යාව පහළ යයි.
Line 144 ⟶ 147:
 
ආසවන කුළුණු නිර්මාණය සහ ඒවා ක්‍රියාවේ යෙදවීම ආසවනය කළ යුතු ද්‍රව්‍ය සහ ඉන් ලබාගත යුතු නිෂ්පාදන මත රදාපවතී. ආසවනය කළ යුත්තේ සරල සංරචක යුගලකින් යුත් ද්‍රව්‍යයක් වේ නම් මැක්කේබ්-තීලේ ක්‍රමය හෝ ෆෙන්ස්කේ සමීකරණය වැනි විශ්ලේෂණ ක්‍රමයක් භාවිත කළ හැකිය. නමුත් ආසවනය කළ යුතු අමුද්‍රව්‍ය ද්‍රව්‍ය විශාල සංඛ්‍යාවකින් සමන්විත වේ නම් කුළුණු නිර්මාණය සහ භාවිතයේදී සමාකරණ ආදර්ශන ක්‍රමවේද භාවිත කළ යුතු වේ. තවද ආසවන කුළුණුවලදී භාවිතා වන වාෂ්ප - ද්‍රව ස්පර්ශක උපාංග (මට්ටම්) වල කාර්යක්ෂමතාව, සෛද්ධාන්තිකව ලැබෙන 100% සමතුලිත තත්ත්වයට වඩා අඩුවේ. එබැවින් ආසවන කුළුණක් සඳහා සෛද්ධාන්තිකව ලැබෙන වාෂ්ප - ද්‍රව සමතුලිතතා අවස්ථා ගණනට වඩා වැඩි මට්ටම් සංඛ්‍යාවක් පැවතිය යුතුය.
 
[[File:Bubble Cap Trays.PNG|frame|right|Section of an industrial distillation tower showing detail of trays with bubble caps]]
 
කාර්මික යෙදුම් වලදී ඇතැම් විට කුළුණ තුල - මට්ටම් වෙනුවට ඇසුරුම් ද්‍රව්‍යයක් භාවිත කෙරේ. රික්තක තත්ව යටතේ ක්‍රියාත්මක වන අවස්ථා වැනි කුළුණ හරහා අඩු පීඩන පාතනයක් අවශ්‍ය වන අවස්ථා වලදී මෙය විශේෂයෙන් භාවිත වේ.
"https://si.wikipedia.org/wiki/ආසවනය" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි