පෙප්සි අංක සිදුවීම
පෙප්සි අංක සිදුවීම,[1] 349 සිදුවීම ලෙසද හැඳින්වේ,[2] 1992 දී පිලිපීනයේ PepsiCo විසින් පවත්වන ලද ප්‍රවර්ධනයකි, එය කැරලි[3] සහ අවම වශයෙන් පුද්ගලයින් පස් දෙනෙකුගේ මරණයට හේතු විය.[4]
| දිනය | 1992 පෙබරවාරි - මැයි 25 |
|---|---|
| පිහිටුම | පිලිපීනය |
| Also known as | 349 සිදුවීම |
| වර්ගය | කෝලා යුද්ධයේ විකුණුම් ප්‍රවර්ධනයේ කොටසක් ලෙස විය හැකිය |
| ප්‍රතිඵලය | පිලිපීනයේ පෙප්සි හි වෙළඳපල කොටස මුලින් 19.4% සිට 24.9% දක්වා වැඩි විය. පිලිපීනයේ පෙසෝ මිලියනයක මහා ත්‍යාගලාභී බෝතල් මූඩි බෙදා හැරීමේ වරද කැරලි සහ මරණවලට හේතු විය. |
| මරණ | 5 |
එවැනිම ප්‍රවර්ධනයක් 1995 දී පෝලන්තයේ පැවැත්විණි, එය Numeromania ලෙස හැඳින්වේ, එය එතරම් මතභේදයට තුඩු දුන්නේ නැත.[5]
ප්‍රවර්ධනය
සංස්කරණය1992 පෙබරවාරි මාසයේදී,[6] පෙප්සි පිලිපීන්ස් (PCPPI) විසින් පෙප්සි, 7-අප්, මවුන්ටන් ඩිව් සහ මිරින්ඩා බෝතල්වල මූඩි ඇතුළත 001 සිට 999[7] දක්වා අංක මුද්‍රණය කරන බව නිවේදනය කළේය. විශාල ත්‍යාගයක් සඳහා පෙසෝ 100 (ඇ.ඩො. 4 පමණ) සිට පෙසෝ මිලියන 1 දක්වා වූ, 1992 දී දළ වශයෙන් ඇ.ඩො. 40,000,[8] ඒ වන විට පිලිපීනයේ සාමාන්‍ය මාසික වැටුප මෙන් 611 ගුණයකට සමාන ත්‍යාග ලබා ගත හැකිය.[9]
පෙප්සි විසින් ත්‍යාග සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 2ක් වෙන් කරන ලදී.[10] අලෙවිකරණ විශේෂඥ පේද්‍රෝ වෙර්ගාරා Pepsi Number Fever මත පදනම් වූ සමාන, මධ්‍යස්ථ සාර්ථක ප්‍රවර්ධන මීට පෙර ලතින් ඇමරිකාවේ පැවැත්විණි.[11]
Pepsi Number Fever මුලදී ඉතා සාර්ථක වූ අතර, පෙප්සි හි මාසික විකුණුම් ඩොලර් මිලියන 10 සිට 14 දක්වා සහ එහි වෙළඳපල කොටස 19.4% සිට 24.9% දක්වා වැඩි විය.[9] ජයග්‍රාහී සංඛ්‍යා රාත්‍රී රූපවාහිනියෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. මැයි මාසය වන විට, මහා ත්‍යාග 17ක් ඇතුළුව ත්‍යාග 51,000ක් මුදාගෙන ඇත,[8] සහ ප්‍රචාරණය මුලින් සැලසුම් කර තිබූ මැයි 8 අවසන් දිනයෙන් ඔබ්බට තවත් සති 5කින් දීර්ඝ කරන ලදී.[9]
සිද්ධිය
සංස්කරණය1992 මැයි 25 දින, ABS-CBN සන්ධ්‍යා ප්‍රවෘත්ති වැඩසටහන TV Patrol නිවේදනය කළේ එම දිනය සඳහා වූ මහා ත්‍යාග අංකය 349 බවයි.[12] මහා ත්‍යාගලාභී බෝතල් මුඩි පෙප්සිකෝ විසින් දැඩි ලෙස පාලනය කරන ලදී. එදින ජයග්‍රාහී අංකය මුද්‍රණය කර ඇති මුඩි සහිත බෝතල් දෙකක් සහ තහවුරු කිරීම සඳහා ආරක්‍ෂිත කේතයක් ඉදිරිපත් කර බෙදා හැර තිබුණි.[10] කෙසේ වෙතත්, නව ජයග්‍රාහී අංක එකතු කිරීම සඳහා ප්‍රවර්ධනය දීර්ඝ කිරීමට පෙර,[9] සාමාන්‍ය බෝතල් මුඩි 800,000ක් දැනටමත් අංක 349 සමඟ මුද්‍රණය කර ඇති නමුත් ආරක්ෂක කේතය නොමැති විය.[13][8] න්‍යායාත්මකව, මෙම බෝතල් මුඩි සමුච්චිතව ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 32 ක් වටිනා විය.[10]
පිලිපීන ජාතිකයන් දහස් ගණනක් තම ත්‍යාග ලබාගැනීමට පෙප්සි බෝතල් කම්හල් වෙත දිව ගියහ.[14] PCPPI මුලදී ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ වැරදි ලෙස මුද්‍රණය කරන ලද බෝතල් මුඩි වල තහවුරු කිරීමේ ආරක්ෂක කේතයක් නොමැති අතර ඒවා මුදාගැනීමට නොහැකි බවයි.[13][8] පසුදා උදෑසන පුවත්පත් නිවේදනය කළේ ජයග්‍රාහී සංඛ්‍යාව ඇත්ත වශයෙන්ම 134 ක් වූ අතර එය ව්‍යාකූලත්වය තවත් වැඩි කරමිනි.[9] 27 වැනි දින අලුයම 3:00 ට PCPPI සහ PepsiCo විධායක නිලධාරීන්ගේ හදිසි රැස්වීමකින් පසුව,[8] "සුහදතාවයේ අභිනය" ලෙස වැරදීමකින් මුද්‍රණය කරන ලද බෝතල් මුඩි හිමිකරුවන්ට සමාගම පෙසෝ 500 (ඇ.ඩො. 18) ලබා දුන්නේය.[15][16] මෙම පිරිනැමීම පුද්ගලයන් 486,170ක් විසින් පිළිගෙන ඇති අතර, PepsiCo ඇ.ඩො. මිලියන 8.9 (පෙසෝ මිලියන 240) වැය විය.[17]
විරෝධතා
සංස්කරණයබොහෝ කුපිත වූ 349 බෝතල් මුඩි හිමියෝ PCPPI හි පියවීම් පිරිනැමීම ප්‍රතික්ෂේප කළහ. ඔවුන් 349 සන්ධානය නමින් පාරිභෝගික කණ්ඩායමක් පිහිටුවා ගත් අතර එය පෙප්සි නිෂ්පාදන වර්ජනයක් සංවිධානය කළ අතර PCPPI සහ පිලිපීන ආන්ඩුවේ කාර්යාලවලින් පිටත රැලි පැවැත්වීය. බොහෝ විරෝධතා සාමකාමී වූ නමුත් 1993 පෙබරවාරි 13 දින මැනිලාහිදී පෙප්සි ට්‍රක් රථයකට විසි කරන ලද ගෙදර හැදූ බෝම්බයකින්[9] පාසල් ගුරුවරියක් සහ අවුරුදු 5ක දරුවෙකු මිය ගියහ.[18] මැයි මාසයේදී, ඩවාඕ හි PCPPI සේවකයින් තිදෙනෙකු ගබඩාවකට විසි කරන ලද අත්බෝම්බයකින් මිය ගියහ.[19]
PCPPI විධායකයින්ට මරණ තර්ජන එල්ල වූ අතර, සමාගම් ට්‍රක් රථ 37ක් පමණ පෙරළා, ගල් ගසා හෝ පුළුස්සා දමන ලදී.[8] බෝම්බ ප්‍රහාර මෙහෙයවීම සම්බන්ධයෙන් NBI විසින් චෝදනා කරන ලද පුද්ගලයන් තිදෙනාගෙන් එක් අයෙක් කියා සිටියේ විරෝධතාකරුවන් ත්‍රස්තවාදීන් බවට පත් කිරීම සඳහා ප්‍රහාර දියත් කිරීම සඳහා ඔවුන්ට පෙප්සි සමාගම විසින් මුදල් ගෙවූ බවයි.[9] එවකට-සෙනෙට් සභික ග්ලෝරියා මැකපාගල් ඇරෝයෝ යෝජනා කළේ PCPPI හි දුර්වලතාවයෙන් ප්‍රයෝජන ගැනීමට උත්සාහ කරන ප්‍රතිවාදී බෝතල්කරුවන් විසින් ප්‍රහාර සිදු කරන බවයි.[8] පිලිපීනයේ සෙනෙට් සභාවේ වෙළඳ හා වාණිජ කටයුතු පිළිබඳ කමිටුව, 349 සිදුවීමට මාසයකට පෙර චිලියේ එවැනිම ව්‍යසනයකට සම්බන්ධ වූ බව සඳහන් කරමින්, පෙප්සි හට "දරුණු නොසැලකිලිමත්කම" ගැන චෝදනා කළේය.[14]
නීතිමය පියවර
සංස්කරණයපුද්ගලයන් 22,000ක් පමණ PepsiCo ට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගත්හ. අවම වශයෙන් සිවිල් නඩු 689 ක් සහ වංචා සහ රැවටීම් සම්බන්ධයෙන් අපරාධ පැමිණිලි 5,200 ක් ගොනු කර ඇත.[20] 1993 ජනවාරි මාසයේදී, ප්‍රවර්ධනයේ අනුමත කොන්දේසි උල්ලංඝනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් පෙප්සි විසින් වෙළඳ හා කර්මාන්ත දෙපාර්තමේන්තුවට පෙසෝ 150,000 ක දඩයක් ගෙවන ලදී.[9] 1996 ජූනි 24 වෙනිදා, නඩුකාර උසාවියක් "සදාචාරාත්මක හානි" වශයෙන් එක් එක් නඩුවක දී පැසෝ 10,000 (ඇ.ඩො. 380[21]) බැගින් පැමිණිලිකරුවන්ට ප්‍රදානය කළේය.[17]
සෑහීමකට පත් නොවූ පැමිණිලිකරුවන් තිදෙනෙකු අභියාචනා කළ අතර, 2001 ජූලි 3 වන දින, අභියාචනාධිකරණය මෙම පැමිණිලිකරුවන් තිදෙනාට නීතිඥ ගාස්තුවලට අමතරව පෙසෝ 30,000 බැගින් (ඇ.ඩො. 570[22]) බැගින් ප්‍රදානය කළේය.[17] PCPPI මෙම තීරණයට එරෙහිව අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කළේය. මෙම නඩුව පිලිපීනයේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය වෙත ළඟා වූ අතර, එය 2006 දී "PCPPI ඔවුන්ගේ හිමිකරුවන්ට ඔටුනු මත මුද්‍රණය කර ඇති මුදල් ගෙවීමට වගකිව යුතු නොවේ. එසේම PCPPI එහි හානි සඳහා වගකිව යුතු නොවේ",[17] සහ "ඒ වටා ඇති ගැටලු 349 සිද්ධිය නිශ්ශබ්ද කර ඇති අතර මෙම තීරණයට තවදුරටත් බාධා නොකළ යුතුය".[6]
උරුමය
සංස්කරණයප්රවර්ධනය සැමරීම සඳහා, මැසචුසෙට්ස් තාක්‍ෂණ ආයතනයේ Journal of Irreproducible Results විසින් සංවිධානය කරන ලද Ig නොබෙල් ත්‍යාගය (Ig Nobel Prize), "ඔවුන්ගේ ජාතියේ ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වතාවට බොහෝ සටන් කරන කණ්ඩායම් එකට ගෙන ඒම වෙනුවෙන් PCPPI වෙත එහි 1993 සාම ත්‍යාගය පිරිනමන ලදී. "[23]
සෝලියෙන් ඉක්බිතිව, පිලිපීනයේ පෙප්සි නිෂ්පාදන අලෙවිය මුළු වෙළඳපල කොටසෙන් 17% දක්වා පහත වැටුණු නමුත් 1994 වන විට 21% දක්වා යථා තත්ත්වයට පත් විය.[8]
ජනප්‍රිය සංස්කෘතිය තුළ
සංස්කරණයමෙම සිද්ධිය 2022 Netflix වාර්තා චිත්‍රපටිය Pepsi, Where's My Jet? ලෙනාඩ් එදිරිව පෙප්සිකෝ ඉන්කෝපරේෂන්, හි එක්සත් ජනපදයේ නඩුවේ පූර්වාදර්ශයක් ලෙස පෙප්සි විසින් අසත්‍ය ප්‍රචාරද සම්බන්ධ විය.[24]
යොමු කිරීම්
සංස්කරණය- ^ Drogin, Bob (July 26, 1993). "Pepsi-Cola Uncaps A Lottery Nightmare -- Bombings, Threats Follow Contest With Too Many Winners". Los Angeles Times. September 7, 2015 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය October 9, 2015.
- ^ Borromeo, Rene (June 26, 2006). "SC decides in finality on 'Pepsi 349' case". The Philippine Star. April 13, 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ (ඉංග්‍රීසි බසින්). 1997. p. 166 https://books.google.com/books?id=UIBzCC0c2McC&pg=PA166.
{{cite book}}:|archive-date=requires|archive-url=(help); Missing or empty|title=(help) - ^ Kernan, Sean (June 12, 2020). "Pepsi's $32 Billion Typo Caused Deadly Riots". Medium (ඉංග්‍රීසි බසින්). June 9, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ DaeL (2019-01-13). "Niedzielne Fiszki: Pepsi kontra Filipiny". FSGK.PL (පෝලන්ත බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2024-12-07.
- ^ a b Borromeo, Rene (June 26, 2006). "SC decides in finality on 'Pepsi 349' case". The Philippine Star. April 13, 2019 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ Asiaweek, Volume 20 (ඉංග්‍රීසි බසින්). Asiaweek Limited. 1994. p. 47. October 14, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 21, 2020.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ^ a b c d e f g h Rossen, Jake (September 27, 2018). "The Computer Error That Led to a Country Declaring War on Pepsi" (ඉංග්‍රීසි බසින්). Mental Floss. September 28, 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ a b c d e f g h Maysh, Jeff (2020-08-04). "The Inside Story of Pepsi's Philippines Bottle Contest Fiasco". Bloomberg Businessweek. August 4, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-11-16.
- ^ a b c Kernan, Sean (June 12, 2020). "Pepsi's $32 Billion Typo Caused Deadly Riots". Medium (ඉංග්‍රීසි බසින්). June 9, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ White, Michael (2002). A Short Course in International Marketing Blunders: Mistakes Made by Companies that Should Have Known Better (ඉංග්‍රීසි බසින්). World Trade Press. p. 100. ISBN 978-1-885073-60-0. October 14, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 20, 2020.
- ^ Caña, Paul John (January 17, 2022). "Rage, Riots, and Death: Looking Back at the Pepsi 349 Debacle". Esquire. October 10, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 16, 2023.
- ^ a b Mickolus, Edward F.; Simmons, Susan L. (1997). Terrorism, 1992-1995: A Chronology of Events and a Selectively Annotated Bibliography (ඉංග්‍රීසි බසින්). ABC-CLIO. p. 166. ISBN 978-0-313-30468-2. October 14, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 21, 2020.
- ^ a b Teves, Oliver (July 29, 1993). "A PEPSI GIVEAWAY, GONE WRONG". The Washington Post. May 29, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ "COMPANY NEWS: An Unlucky Number; Pepsi Caps the Damages On a Promotion Gone Flat". The New York Times. August 18, 1993. January 17, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ Asian Recorder (ඉංග්‍රීසි බසින්). K. K. Thomas at Recorder Press. 1993. p. 23358. October 14, 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 14, 2020.
- ^ a b c d "G.R. No. 150394". June 26, 2007. March 7, 2019 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ "Blunder turns to anti-Pepsi fever as Filipinos demand their contest prizes". baltimoresun.com. August 23, 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ "Botched Cap Promotion Haunts Pepsi". The Phnom Penh Post. September 13, 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය June 13, 2020.
- ^ Drogin, Bob (July 26, 1993). "Pepsi-Cola Uncaps A Lottery Nightmare -- Bombings, Threats Follow Contest With Too Many Winners". Los Angeles Times. September 7, 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය October 9, 2015.
- ^ "XE Currency Table: PHP – Philippine Peso". XE.com. April 14, 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 7, 2020.
- ^ "XE Currency Table: PHP – Philippine Peso". XE.com. September 6, 2015 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 7, 2020.
- ^ "Pepsi-Cola gets 'Ig Nobel Peace Prize'". UPI. October 8, 1993. October 2, 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 16, 2023.
- ^ Keswani, Pallavi (November 20, 2022). "'Pepsi, Where's My Jet?' docu-series review: An all-American pop rush that fizzles out in the end". The Hindu. December 25, 2022 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය July 16, 2023.