පාස්කුව
පාස්කුව, පාස්-ච[1] ලෙසද හැඳින්වේ, එය ක්‍රිස්තියානි උත්සවයක් සහ සංස්කෘතික නිවාඩු දිනයක් වන අතර එය ජේසුස් වහන්සේ මළවුන්ගෙන් උත්ථාන වීම සිහිපත් කරයි. නව ගිවිසුම අනුව රෝමවරුන් විසින් ඔහුව කුරුසියේ ඇණ ගසා, ඔහුගේ භූමදානයේ පසු තුන්වන දින උත්ථානය සිදුවුනි. ආ. ක්‍රි.ව. 30. එය දින 40ක නිරාහාරව, යාඥාවෙන් සහ පසුතැවිල්ලෙන් යුත් චතාරිකය(හෝ මහා චතාරිකය) ට පෙර පැවති ජේසුස් වහන්සේගේ දුක්විඳීමේ උච්චතම අවස්ථාවයි.
| පාස්කුව | |
|---|---|
 කෝනෙලිස් ස්කට් සිතුවම් කල "ජේසුස් වහන්සේගේ උත්ථානය" | |
| Type | ක්‍රිස්තියානි, සංස්කෘතික |
| Significance | ජේසුස් වහන්සේගේ අහස් නැගීමේ(උත්ථානය) මංගල්‍යය සැමරීම |
| Celebrations | දේව මෙහෙයන්, උත්සව භෝජන සංග්‍රහ, පාස්කු බිත්තර සැරසිලි සහ තෑගි දීම් |
| Observances | යාච්ඤා කිරීම, පාස්කු සෝදිසිය, අළුයම දේව මහෙය |
| 2023 date | 9 අප්‍රේල් (බටහිර) 16 අප්‍රේල් (පෙරදිග) |
| 2024 date | 31 මාර්තු (බටහිර) 5 මැයි (පෙරදිග) |
| 2025 date | 20 අප්‍රේල් (බටහිර) 20 අප්‍රේල් (පෙරදිග) |
| Related to | අළු බදාදා, චතාරිකය, ගොබ් ඉරිදා, ශුද්ධවූ සතිය, මහ බ්‍රහස්පතින්දා, මහ සිකුරාදා, ආලේලූයා සෙනසුරාදා ජෙසුස් ක්‍රිස්තුන්ගේ උකුත්වීම, පෙන්තකොස්ත දින සහ සත්ප්‍රසාද මංගල්‍යය |
පාස්කුව නිරීක්ෂණය කරන කිතුනුවන් සාමාන්‍යයෙන් පාස්කු ඉරිදාට පෙර සතිය ශුද්ධවූ සතිය ලෙස හඳුන්වයි, බටහිර ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ ගොබ් ඉරිදා (ජේසුස් වහන්සේගේ ජෙරුසලම් ගමන සනිටුහන් කරමින්) ආරම්භ වන අතර, ඔත්තු බදාදා ද (ජේසුස් වහන්සේ පාවා දීම ගැන ශෝකය දක්වන) ඇතුළු මහ බ්‍රහස්පතින්දා අවසාන රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහය සිහිපත් කිරීම මෙන්ම මහා සිකුරාදා ජේසුස් වහන්සේගේ කුරුසියේ ඇණ ගැසීම සහ මරණය සිහිපත් කිරීම සිදුකරයි. නැඟෙනහිර ක්‍රිස්තියානි ධර්මය තුළ, එම දිනයන් සහ සිදුවීම් සැමරීම සිදු කරනු ලබන්නේ "ශුද්ධ" හෝ "ශුද්ධ වූ සහ ශ්‍රේෂ්ඨ" යන්නෙන් ආරම්භ වන දිනවල නම් වලින්ය.
පාස්කු සමය, පාස්කු ඉරිදා ආරම්භ වී සති හතක් පවතින අතර, 50 වැනි දින පෙන්තකොස්ත ඉරිදා පැමිණීමෙන් අවසන් වේ. පාස්කු සහ ඒ ආශ්‍රිත නිවාඩු දින චංචල මංගල්‍යයන් වන අතර ඒවා නියමිත දිනයකට නොවැටේ. පාස්කු දිනය හෙබ්‍රෙව් දින දර්ශනයට සමාන චන්ද්‍ර සූර්ය දින දර්ශනයක් (සූර්ය වර්ෂය සහ චන්ද්‍ර අවධිය) මත පදනම් වේ. Nicaea හි පළමු කවුන්සිලය (325) ස්ථාපිත කළේ නීති දෙකක් පමණි, එනම් හෙබ්‍රෙව් දින දර්ශනයෙන් ස්වාධීන වීම සහ ලෝක ව්‍යාප්ත ඒකාකාරිත්වය. ගණනය කිරීම සඳහා විස්තර සඳහන් කර නැත; මේවා ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කරන ලද අතර එය සියවස් ගණනාවක් ගත වූ අතර මතභේද ගණනාවක් ඇති කළේය. එය මාර්තු 21 වෙනිදා හෝ ඊට පසු ඉක්මනින්ම සිදු වන පල්ලියේ පූර්ණ චන්ද්‍රයෙන් පසු පළමු ඉරිදා පැමිණ තිබේ. වඩාත් නිවැරදි ග්‍රෙගෝරියානු දින දර්ශනය මත පදනම්ව ගණනය කළද, එම පූර්ණ චන්ද්‍රයාගේ දිනය සමහර විට මාර්තු විෂුවයට පසු තාරකා විද්‍යාත්මක පළමු පූර්ණ චන්ද්‍රයාට වඩා වෙනස් වේ.