2005 ජූලි 7 ලන්ඩන් පිපිරවීම්
2005 ජුලි 7 වන දින ලන්ඩනයේ සිදුවු බෝම්බ පිපිරීම, 7/7 බෝම්බ පිපිරීම් ලෙසද හඳුන්වයි. මෙය සිදුවුයේ එදින උදෑසන 8.50 ටය. එය එරට ප්රවාහන පද්ධතිය තුළ මහත් අපහසුතා මතු කරන්නට හේතුවුයේ එම වේලාව වඩාත් කාර්යබහුල වේලාවක් වු නිසාය. තත්පර පහලොවක් ඇතුලත බෝම්බ තුනක් පුපුරා ගිය අතර, එය සිදුවුයේ ලන්ඩනයේ උමං දුම්රියන් තුළය. 9.47 ට, ඒ ටැව්ස්ටොක් චතුරශ‍්‍රයේදීය. මෙම බෝම්බ වලින් මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ කරුවන් හතර දෙනෙකුද සාමාන්‍ය වැසියන් 52ද මරණයට පත්වු අතර 700 දෙනෙකු තුවාල ලැබුවේය. එමෙන්ම නාගරික ප්රවාහන සහ සන්නිවේදන පද්ධති ජාලයද අවුල් වියවුල් විය.
| ස්ථානය | ලන්ඩන්, එක්සත් රාජධානිය |
| දිනය | 7 July 2005 8:50 පෙ.ව – 9:47 පෙ.ව (UTC+1) |
| පහර දුන් ආකාරය | මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ පිපිරවීම |
| මරණ සංඛ්‍යාව | 52 |
| තුවාලකාරයන් සංඛ්‍යාව | 700 |
| අපරාධකාරයා | හසිබ් හුසේන්, මොහොමඩ් සිඩිකියු ඛාන්, ජර්මයිනි ලින්ඩ්සේ සහ ශෙහ්සාඩ් ටන්වීර් |
ප්‍රහාර
සංස්කරණයලන්ඩන් උමං දුම්රිය මාර්ගය තුළ ප්‍රහාරය
සංස්කරණය
08.50 ලන්ඩන් උමං මාර්ග තුළ බෝම්බ තුනක් තත්පර 50 ක කාල පරාසය තබමින් පිපිරී ගියේය.
- පළමු බෝම්බය නැගෙනහිර පෙදෙස බලා ගිය ලිවර්පූල් ස්ටීම් සහ ඇල්ඩ්ගේට් අතර ධාවනය වන අංක 204 දරන උමං දුම්රිය තුළ පුපුරා ගියේය. දුම්රිය කිංග්ස් ක්‍රොස් සෙන්ට් පැන්ක්‍රාස් පසු කර ගියේ මිනිත්තු අටකට කලිනි. පිපිරීම සිදු වූ අවස්ථාවේ දුම්රියේ තුන් වන මැදිරිය, ලිවර්පූල් ස්ට්‍රීට් සිට දළ වශයෙන් මීටර් 90 ක් (අඩි හාර සීයක්) ඈතින් තිබුනේය. සමාන්තර දුම්රිය මාර්ගය වූ හැමර්ස්මිත් සහ සිටිලයින් මාර්ගයටද අලාභ හානි විය.
- දෙවැනි බෝම්බය බටහිර බලා ගිය අංක 216 දරණ සර්කල් ලයින් උමං දුම්රියෙහි පුපුරා ගියේය. දුම්රිය පැඩිංග්ටන් බලා යමින් තිබුනු අතර එජ්වෙයාර් රෝඩ් හි වේදිකා අංක 4 න් ගමන ආරම්භ කළා පමනි. දුම්රිය කිංග්ස් ක්‍රොස් සෙන්ට් පැන්ක්‍රාස් වෙතින් පිටත් වී තිබුනේ මිනිත්තු අටකට කලිනි. පිපිරුම සිදු වූ අවස්ථාව වන විට තවත් දුම්රිය කීපයක් ඒ ආසන්නයේ තිබුනි. නැගෙනහිර පැත්තට ධාවනය වූ දුම්රියද ඒ ළඟින්ම ගමන් ගත් අතර ඊටද හානි සිදු විය. (එය පැඩිංග්ටන් හි සිට පැමින එජ්වෙයාර් රෝඩ් හි අංක 3 වේදිකාවට ළඟා වෙමින් තිබුනේය) ඒ සමග තාත්පයකටද හානි සිදු වී කඩා වැටුනි. එජ්වෙයාර් රෝඩ් හි තවත් දුම්රිය දෙකක් තිබුනි. අංක 2 වේදිකාවේ හඳුනා නොගත් දුම්රියක්ද නැගෙනහිර පෙදෙසට යන හැමර් ස්මිත් සහ සිටිලයින් දුම්රිය ඊට ස්වල්ප මොහොතකට පෙර පැමිණ අංක 1 වේදිකාවේ තිබුනේය.
- තුන් වැනි බෝම්බය කිංග්ස් ක්‍රොස් සෙන්ට් පැන්ක්‍රාස් සහ රසල් චතුරස්‍රය අතර ගමන් කරමින් තිබු අංක 311 දරන දකුණු පෙදෙසට ගිය පිකැඩලි ලයින් ගැඹුරු මට්ටමේ උමං දුම්රියේ පුපුරා ගියේය. බෝම්බය පිපිරෙන විට දුම්රිය කිංග්ස් ක්‍රොස් වෙතින් පිටත් වී ගත වී තිබුනේ මිනිත්තුවකි. ඒ වන විට යාර 500 ක් (මීටර් 450) ගමන් කර තිබුනි. දුමරිය පළමු මැදිරියේ පසු භාගයේ සිදු වූ පිපිරීමෙන් එම මැදිරියේ පසු භාගයටද යාබද මැදිරියේ ඉදිරි පෙදෙසටද හානි සිදු වූ අතර අවට උමං මාර්ගයටද හානි සිදු විය.
පළමුව සිතා තිබුනේ උමං මාර්ගය තුළ පිපිරුම් තුනක් නොව හයක් සිදු වුනාය යනුවෙනි. බස් බෝම්බය ලෙස සඳහන් කර තිබුනි. කෙසේ වෙතත් සිදු වූ මෙම වැරැද්ද එදිනම නිවැරදි කරන ලදි. මෙසේ වූයේ පිපිරීම් සිදු වුනේ දුම්රිය නැවතුම් පලවල් දෙකක් අතර වීමත් තුවාල කරුවන් දෙපස තුළ වූ දොරටු දෙකෙන්ම ඉහළට මතු වීමත් හේතුවෙනි. මේ නිසා නැවතුම් පලවල් දෙකේම පිපිරුම් සිදු වුනාය යන හැඟීම ඇති වී තිබුනි. පොලීසියද පිපිරුම් සිදු වූ වේලාවන් නැවත පුනරීක්ෂණය කළේය. මූලික වාර්තා වලින් පෙන්ණුම් කළේ සම්පූර්ණයෙන්ම පැය භාගයක් තුළ පිපිරීම් සිදු වූ බවයි. මෙය එසේ වූයේ ලන්ඩන් උමං දුම්රිය මග තුළ ඇති වූ අවුල් තත්වයක් හේතුවෙනි. මුලින් සිතා තිබුනේ හදිසියේ විදුලිය අධිකව ගලා ඒමක් නිසා මෙය සිදු වූවක් ලෙසිනි. අනතුරක් ඇඟවීමේ සංඥා පද්ධතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම 09.19 ට ප්‍රකාශයට පත් වූ අතර සියලු දුම්රියයන් දුම්රිය ස්ථානවලට ගෙන එමින් සහ සියලු සේවා කටයුතු අත් හිටුවමින් ලන්ඩන් උමං දුම්රිය සේවය එහි කටයුතු නතර කිරීම ආරම්භ කළේය. එක් එක් උමං මාර්ගයට විශේෂිත වූ හේතු නිසා බෝම්බයෙන් සිදු වූ ප්‍රථිපලය ඒ ඒ උමං මාර්ගයට වෙනස් ලෙසින් බලපෑවේය.
- . වෘත්තාකාර මාර්ගය (The circle line) මීටර් 7 ක් ගැඹුරින් පිහිටි උමං දුම්රිය මාර්ගයකි. මෙම උමග තුළ සමාන්තර දුම්රිය මාර්ග දෙකක් තිබෙන බැවින් තරමක් පළල්ය. මෙම මාර්ගයෙහි වූ පිපිරීම් දෙකෙහි බලය උමග දිගේ ගලායාම නිසා එහි බලය අඩු වන්නට ඇත.
2. පිකැඩලි මාර්ගය මීටර් 30 (අඩි 100) ක් ගැඹුරින් පිහිටියේය. උමග පටුය. මීටර් 3.5 නොහොත් අඩි 11 කි. දුම්රිය හා උමග අතර හිස් ඉඩ කඩ සෙ.මි 15 ක් නොහොත් අඟල් 6 කි. මෙම පටු තත්වය පිපිරුමේ විනාශය වැඩි වීමට හේතුවක් විය.
ප්රහාරයට ගොදුරු වූ අය
සංස්කරණයමෙහි පහත සඳහන් වන්නේ 7/7 බෝම්බ ප්රහාරයට ගොදුරු වූ හඳුනාගත් පුද්ගලයින් 52 දෙදෙනෙකුගේ තොරතුරුය. සිද්ධියට ලක් වූ සහ තුවාල ලත් අය සම්බන්ධ වැඩි විස්තර සඳහා බලන්න. පහත ලේඛණයේ පෙනෙන වින්දිතයන්ගේ පින්තූර සඳහා සම්බන්ධතාවය අනුගමනය කරන්න.
කිංග්ස් ක්‍රොස් බෝම්බය
සංස්කරණය- ජේම්ස් ඇඩම්ස් 32 ,උගස් බ්‍රෝකර් කෙනෙකි. පීටර්ස් බරෝග් හි නිවසේ සිට ලන්ඩනයට කිංග්ස් ක්‍රොස් හරහා ගමන් කරමින් සිටියේය. එහිදි ඔහු තම මවට කථා කළේය.
- සමන්තා බැඩ්හැම් 36, ඇය ඇයගේ සහකරු වූ ලී හැරිස් සමග උමං දුම්රියේ ගමන් කර තිබුනි. සාමාන්‍යයෙන් ඔවුන් වැඩට යන්නේ සයිකලයෙනි. එහෙත් එදින උමං දුම්රියෙන් ගොස් තිබුනේ ඔවුන්ගේ 14 වැනි සංවත්සරය සැමරීමට රාත්‍රී කෑමක් සඳහා සූදානම් වෙමින් සිටි හෙයිනි.
- ලී හැරිස් 30, ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියෙකි. නැගෙනහිර ලන්ඩනයේ වයිට් චැපල් හි රෝයල් ලන්ඩන් රෝහලේ ප්‍රතිකාර ලැබීමෙන් පසු මිය ගියේය. ඔහුගේ සහයිකාව වූ සමන්තා බැඩ්හැම්ද එම ප්‍රහාරයෙන් මිය ගියාය.
- ෆිල් බියර් 22, කොණ්ඩා මෝස්තර ශිල්පි. ඔහුගේ මිත්‍රයා වූ පැ‍ට්රික් බාන්ස් සමග නයිට්බ්‍රිජ්හි සැන්රිස් සැලෝන් හි සේවයට යමින් සිටියේය. ඔහුගේ මිත්‍රයා තුවාල ලැබීය.
- ඇනා බ්‍රයන්ඩ්වි 42, වුඩ්න් ග්‍රීන්හි ජීවත් වුනු පොලිෂ් පිරිසිදු කරන්නෙකි.
- සියාරන් කැසිය 22, උතුරු ලන්ඩනයේ අපර් හොලොවේහි (Upper Holloway) පදංචි කරුවෙකි.
- එළිසබෙත් ඩැප්ලින් 26, ලන්ඩනයේ යුනිවර්සිටි කොලෙජ්හි පාලකයෙකි. ඇගේ සහකරු රොබ් බ්‍රෙනස් සමග හයිගේට්හි පිහිටි නිවසින් පිටත් වී පිකැඩලි ලයින් දුම්රියේ නැගීමට ගමන් කරමින් සිටියහ.
- ආර්තර් එඩ්ලින් ෆ්‍රෙඩෙරික් 60, උතුරු ලන්ඩනයේ සෙවන් සිස්ට හි පදිංචි කරුවෙකි.
- කැරොලිනා ග්ලක් 29, පෝලන්තයෙන් පැමිණි අයෙකි. උදෑසන 8.30 ට ඇගේ පෙම්වතා වූ රිචඩ් ඩියර්ට ගුඩ්බායි කීවාය. IT උපදේශකවරයෙකි. ෆින්ස්බරි පාර්ක් සිට රසල් චතුරස්‍රය දක්වා ගමන් කරමින් සිටියේය.
- ගමසේ ගනොරල් 24, තුර්කි ශිෂ්‍යාවකි. හැමර්ස්මිත්හි භාෂා විද්‍යාලයට යාම පිණිස උමං දුම්රිය අල්ලා ගැනීමට උතුරු ලන්ඩනයේ ඇයගේ නැන්දනියගේ නිවසෙන් පිටවූවාය.
- ඔජේරා ඉකෙඅග්වු 55, ලුටෝන්හි දරුවන් තිදෙනෙකුගේ මවක් වූ විවාහක කාන්තාවකි. සමාජ සේවිකාවක් වශයෙන් වැඩ කරමින් සිටි හවුස්ලෝ වෙත යාමට පිටත් වූවාය.
- චමිලි ජෙන්කින්ස් 24, රිච්මන්ඩ් හි තැනැත්තියකි.
- ඇඩ්රියන් ජොන්සන් 37, දරුවන් දෙදෙනෙකු සිටින දක්ෂ ගොල්ෆ් සහ හොකි ක්‍රීඩකයෙකි. හේමාර්කටි හි බර්බෙරිමෝස්තර ආයතනයක සේවය සඳහා යමින් සිටියාය. ඔහු එහි නිෂ්පාදන තාක්ෂණ කළමණාකරුවෙකි.
- හෙලන් ජෝන්ස් 28, ස්කොට් ජාතික ගණකාධිකාරවරියකි. ඇය ඊට කලින් ලොකර්බි හි පෑන් ඈම් 103 ගුවන් යානය ගැටීමෙන් සිදු වූ අනතුරින්ද දිවි ගලවා ගත් තැනැත්තියකි. ගැලොවේ, ඩම්ෆ්‍රීස් සහ අන්නන් හි ඇයගේ පවුලේ අය “හෙලන් ඇයගේ පවුලේ අයගේද, ඇයගේ බොහෝ මිතුරු මිතුරියන්ගේද හදවත් තුළ බොහෝ කල් ජීවත් වන්නීය” යනුවෙන් කියූහ.
- සුසාන් ලෙවි 53, හාර්ට්‍ ෆොර්ඩ්ෂයර් හි කෆ්ලි වල අයෙකි. අවු 25 ක් වූ ඩැනියෙල් සහ 23 ක්වූ ජේම්ස් යන අයගේ මවයි. ඇය තම බාල පුතුට සුලු වේලාවකට පෙර “ගුඩ්බායි” කියා තිබුනාය.
- ෂෙලි මැදර් 26, නිව්සීලන්තයෙන් පැමිණි අයෙකි.
- මයිකල් මත්සුහිකා 37, සංචාරක මගපෙන්වන්නෙකු ලෙස සේවය කිරීමට ගිය දෙවැනි දිනයයි. රෝයි කොවෙන් 28, දෙදෙනා ජීවත් වූ මහල් නිවාසයෙන් පිටත් වී ඇත.
- ජේම්ස් මේසිස් 28, ප්‍රාග් හි සෞඛ්‍ය සුරැකීමේ කොමිෂමක සේවය කරමින් සිට නිවාඩුවට පැමිණ ඇත. බ්‍රැස්බරිහි ඔහුගේ නිවසේ සිට ලින්කන් ඉන් හි පැවති සාදයක් සඳහා පිටත් වී ඇත. කිංග්ස් ක්‍රොස් හරහා උමං දුම්රියෙන් යාමට තීරණය කරන්නට ඇත.
- බෙහ්නාස් මොස්ක්කා 47, ග්‍රේට් ඔර්මොන්ඩ් වීදියේ ළමා රෝහලේ සේවය කළ, ෆින්ච්ලේ හි පදිංචි ජීව වෛද්‍ය වාර්තා නිලධාරියෙකි.
- මිහායෙලා ඔට්ටො 46, මිචෙල් යනුවෙන්ද හැඳින්වේ. උතුරු ලන්ඩනයේ මිල්හිල්හි දන්ත තාක්ෂණ ශිල්පියෙකි. කිංස්ක්‍රොස්හීදි මරුමුවට පත් විය.
- ඇතික් ෂරිෆි 24, ඇෆ්ගන් ජාතිකයෙකි. මිඩ්ල්සෙක්ස් හි හවුන්ස් ලෝහි ජීවත් විය.
- ඉහාබි ස්ලිමේන් 24, හැවිරිදි පැරිස් වේටර්වරයෙකි. පිකැඩලි වටරවුමේ අවන්හලක සේවය කළේය. ෆින්ස්බරි පාර්ක් නමැති ස්ථානයේ උමං දුම්රියට ගොඩවන ලෙස මිත්‍රයන් පවසා ඇත.
- ක්‍රිස්ටියන් න්ජොයා ස්මෝල් 28, නැගෙනහිර ලන්ඩනයේ වෝල්ට්හැම්ස්ටච් වලින් පැමිණි දැන්වීම් අලෙවි කරුවෙකි.
- මොනිකා සුඛොස්කා 23, උතුරු පෝලන්තයේ බටහිර කෙන්සිංග්ටන් හි පුහුණු ගණකාධිවරයෙකු ලෙස වැඩ ඇරඹීමට ලන්ඩනයට පැමිණ ඇත්තේ මාස දෙකකට කලිනි.
- මාලා ත්‍රිවේදි 51, වෙම්බ්ලි වලිනි. ග්‍රේට් ඔර්මොන්ඩ් වීදියේ ළමා රෝහලේ එක්ස් රේ දෙපාර්තමේන්තුවේ කළමණකරුවෙකි.
- රැකල් චුංග් ෆො යුඑන් 27, මුලදි මුරිසියෙන් පැමිණ ඇත. උතුරු ලන්ඩනයේ මිල් හිල් වල ගණකාධිකාරිවරයෙකි.
එඩිග්වෙයාර් වීථි බෝම්බය
සංස්කරණය- මයිකල් ස්ටැන්ලි බ්රූස්ටර් 52 : දරු දෙදෙනෙකුගේ පියෙකි. ඩර්බි සිට සේවය සඳහා ගමන් කරමින් සිටියේය.
- ජොනතන් ඩව්හි 34 : මානව හිමකම් ක්‍රම සංවර්ධන නිලධාරියෙකි.
- ඩේවිඩ් ෆවුල්ක්ස් 22 : මාධ්‍ය අලෙවි සේවකයෙකි. මිත්‍රයෙකු හමුවීමට යමින් සිටියේය.
- කොලින් මෝර්ල් 52 : පදිංචිය ෆින්ලේ
- ජෙනි නිකල්ස් 24 : බ්‍රිස්ටල්හි දේවගැතිවරයෙකු‍ෙග් දියණියකි. ලන්ඩනයේ සංගීත සමාගමක වැඩ ඇරඹුවා පමණි.
- ලෝරා මේබි 29 : ඉස්ලිංටන්වලින් පැමිණි අයෙකි.
ඇල්ඩිගේට් බෝම්බය
සංස්කරණය- ලී බැල්ස්ධන් 34 : ලන්ඩන් හි ගිනි නිවන හමුදාවට යමින් සිටි රැම්ෆ්ර්ඩ් හි ගණකාධිකාරීවරයෙකි.
- බෙනඩෙට්වා - ක්ලැසියා 30 : ඉතාලියේ ඉපදුන ව්‍යපාර විශ්ලේශක නොර්වික් හි අයෙකි.
- රිචඩ් එලෙරි 21 : ලිවර්ටූල් වීදි ස්ටේෂම හරහා කෙන්සින්ටන් හි ජෙසොප්ස් ස්ටොර්ස් හි ඔහුගේ සේවා ස්ථානයට නිවසේ සිට යමින් සිටියේය.
- රිච ඩි ග්‍රේ 41 : ඉජස්විච් හි කුලි රථ කළමණාකරුවෙකි.
- ඈන් මොෆාට් 48 : එසෙක්ස් හි හාර්ලෙව් හි පදිංචිය. එක්සත් රාජධානියේ ගර්ල් ගයිඩින්ග් සංවිධානයේ අලෙවි හා සන්නිවේදන ප්‍රධානි.
- ෆියෝනා ස්ටීවන් 29 : ලන්ඩනයේ, බාබිකන් හි විසු නීතිඥයෙකි. ඇයගේ දෙමාපියන් වූ එසෙක්ස් ප්‍රාන්තයේ ලිට්ල් බැඩෝ හි අයිටන් සහ අයිමා දෙපල කීවේ ඇය නැති පාඩුව පිරිමැරසිය නොහැකි බවයි.
- කැරී ටේලර් : එසෙක්ස් ප්‍රාන්තයේ බිලරිකේ වලින් පැමිනි 24 වියැති උපාධි ධාරියෙකි. ඇයගේ මව මෙසේ කීවාය. “අපි පුංචි සාදයක් පැවැත්වුවා”
ටැවිස්ටොක් චතුරස්‍රයේ බස් බෝම්බය
සංස්කරණය- ඇන්තනි ෆටායි විලියම් 26 : අවුරුදු 8 ක් එක්සත් රාජධානියේ ජීවත් වූ ඕල්ඩ් ස්ට්‍රීට් හි මූලස්ථානය තිබු ඔයිල් සහ ගෑස් කොම්පැනියේ විධායක නිලධාරියෙකි. මව් රට නයිජීරියාවයි.
- ජැමී ගොර්ඩන් 30 : එන්ෆීල්ඩ් සිට පැමිනියේය. නගර තක්සේරුද කළමණකරනය සඳහා සේවය කළේය. ඔහුගේ පෙම්වතිය වූ ඉවෝන් නෑෂ් සමග විවාහ වීමට අපේක්ෂාවෙන් සිටියේය.
- ජිල්ස් හාට් 55 : හෝර්න් චර්ච් හි BT ඉන්ජිනේරුවෙකි. දරු දෙදෙනෙකුගේ පියෙකි. ඇල්ඩ්ගේට් හරහා ඒන්ජලි වෙත යමින් සිටියේය.
- මිරියම් හයිමන් 32 : උතුරු ලන්ඩනයේ බාර්නට් වලිනි. පින්තූර අධ්‍යයනය කරන්නා කිංග්ස් ක්‍රොස් ස්ටේෂමෙන් ගිය පසු ඇය පියා සමග දුරකථනයෙන් කතා කර තිබුනි. තමන් හොඳින් සිටින බවට ඇය නැවත වරක් සහතික කොට කියා ඇත.
- සහරා අක්තාර් ඉස්ලාමි 20 : නැගෙනහිර ලන්ඩනයේ ප්ලස්ටෙව් වලිනි. බැංකු මුදල් අයකැමි දෙමව්පියන් සමග ජීවත් වූ ඇය සම්පූර්ණ බටහිර කරනිය වී තිබුනු අතර මුස්ලිම් ලබ්ඩියට එලෙසම කැප වූ තැනැත්තියකි.
- නීතු ජාසින් 37 : යුස්ටන් වලින් ඉවත් වී ඇයගේ සේවා ස්ථානයට යාමට බසයකට නැගුනාය. පරිගණක විශ්ලේශකවරියක් ලෙස සේවය කළාය. ජාසින් මෙනෙවිය. සැලසුම් කරමින් සිටියේ ඇයගේ පෙම්වතා ගවුස් අලි නව ස්ථානයක පදිංචියට යාමටයි.
- සෑම් ලයි 28 : මෙල්බර්න් හි සිට පැමිණ ඇත. බෝම්බයට ගොදුරු වූ ඕස්ට්‍රේලියානුවන් දහදෙනාගෙන් මරාන්තික අනතුරු පත් වූ එකම තැනැත්තාය. ස්නායු විද්‍යාව පිළිබඳ ජාතික රෝහලේදි මිය ගියේය.
- ෂ්‍යහුජා පරතයංගරි 30 : කෙන්යල් රයිස් සිට ඇල්ඩර් වීදියට ගමන් කරමින් සිටියේය. තැපැල් කාර්යාල සේවක‍ෙයකි.
- අනට් රොයන්බර්ග් 39 : ඊශ්‍රායලයේ උපන් පුණ්‍යයතන සේවකයෙක් පිපිරුමට මොහොතකට කලින් ඇය ඇයගේ පෙම්වතාට දුර කථනයකින් කථා කොට තමන් අංක 30 දරන බසයේ සිටින බව කීවාය. ඇයගේ පෙම්වතා ජෝන් ෆැල්ඩිංග් “ඇය ඊශ්‍රායලයට ආපසු යාමට බියෙන් සිටින එයට හේතුව බස් වල මිනිස් බෝම්බ පුපුරුවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ඇය බියෙන් සිටියා” යනුවෙන් කීවේය.
- පිලිප් රසල් 28 හැවිරිදි : JPමොර්ගන්හි මූල්‍ය අංශයේ සේවකයෙකි. ගිණිකොන ලන්ඩනයේ කෙනිංග්ටන් හි ජීවත් විය.
- විලියම් වයිස් 54 : තොරතුරු තාක්ෂණවේදි විශේෂඥයෙකි. ශාන්ත මේරි ඇක්ස් හි ඊක්විටස් හි සේවය කළේය.
- ග්ලැඩිස් වුන්සුවා 50 : එසෙක්ස් හි ඉල්ෆාර්ඩ් වලිනි. ලන්ඩන් යුනිවර්සිටි කොලිජියේ පිරිසිදු කරන්නියකි. ඇය ඇයගේ වැඩ මුරය නිම කර ෂොර්ඩිට්ච් හි පැවැත්වෙන පාඨමාලා වක් සඳහා යමින් සිටියේය. ඇයගේ දේහය අවසන් කටයුතු සඳහා මව් රට වන ඝානා වට ගෙන යන ලදි.
බෝම්බකරුවෝ
සංස්කරණයමොහොමඩ් සිද්දික් ඛාන්ගේ හඬපටය
සංස්කරණය2005 සැප්තැම්බර් 1 වැනි දින අල් ජසීරා රූපවාහිනි සේවය මොහොමඩ් සිද්දික් ඛාන් පෙනී සිටින හඬ පටයක් විකාශනය කළේය. බෝම්බකරුවන්ගෙන් කෙනෙකු වූ ඔහු මෙසේ ප්‍රකාශ කළේය.
“මම සහ මම වැනි දහසක් දෙනා අප විශ්වාස කරන දෙය වෙනුවෙන් සෑම දෙයක්ම අත හරිමු. මෙම ලෝකයෙන් දෙන අතට දැනෙන පෙනෙන ද්‍රව්‍යවලින් අප සොයන දේ නොලැබේ. අපගේ ආගම ඉස්ලාමයයි. එකම සත්‍ය දෙවියාට කීකරු වීමයි. අනාගත වක්තෘන්ගේ අඩි පාරේ යාමයි.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයකට තෝරා ගත් ඔබේ ආණ්ඩු ලෝකය පුරා සිටින මාගේ ජනතාවට එරෙහිව දිගින් දිගටම කෲර ක්‍රියාවල යෙදී සිටියි. ඔබ ඔවුනට උදව් කිරීමෙන් ඔබ කෙළින්ම වගකිව යුතු වෙයි. එය හරියට මම මාගේ මුස්ලිම් සහෝදර සහෝදරියන්ගේ ආරක්ෂාව සහ පළිගැනීම් සම්බන්ධයෙන් කෙළින්ම වගකීමට බැඳී සිටිනවා මෙනි.
අප ආරක්ෂාකාරී යයි අපට හැ‍ඟෙන තෙක් ඔබලා අපගේ ඉලක්කයන් වෙයි. ඔබලා බෝම්බ දැමීම, ගෑස් ප්‍රහාරයන් එල්ල කිරීම, සිරගත කිරීම් යන වද බන්ධන පැමිණවීම් නවත්වන තෙක් අපේ සටන නොනවතිනු ඇත. අපි යුද්ධයෙහි නිරත වී සිටින අතර මම සොල්දාදුවෙකු වෙමි. දැන් ඔබත් මෙම තත්වයේ යථාර්ථය විඳිනු ඇත”
හඬපටය සංස්කරණය කර තිබුණු අතර අල් කයිඩා අංක දෙක අයිමාන් අල් සවාහිර්ද ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ ඛාන් සහ අල් - ඛයිඩා අතර ඍජු සම්බන්ධයක් ති‍ෙබන බව හැඟී යන ආකාරය පෙනී යන පිරිද්දෙනි බෝම්බ ප්රහාරයට අල් කයිඩාව සම්බන්ධයෙන් තිබෙන බවක් ඛාන් විසින් පවසන ලද ලද බවට වාර්තා වී නොතිබුණි.
විකි සෝර්ස් හි (Wikisource) හඬ පටයේ වඩාත් සම්පූර්ණ පිටපතක් තිබේ.
ෂෙහ්සාඩ් තන්වීර්ගේ හඬ පටය
සංස්කරණයපහර දීමේ පළමු සංවත්සර දිනය වූ (2006 ජුලි 6 වැනි) දින අල් ජසීරා සේවය විසින් බෝම්බ කරුවන්ගෙන් කෙනෙකු වූ ෂෙහ්සාඩ් තන්වීර්ගේ පටිගත කරන ලද පණිවුඩයක් ගුවන් ගත කරන ලදී. ඔහු මෙසේ කීවේය.
“බ්‍රිතාන්‍යයේ වෙසෙන මුස්ලිම් නොවන අය සඳහා - මෙය ලබා ගැනීමට සුදුස්සන් වීමට ඔබ කර ඇත්තේ කුමක්දැයි දැන ගැනීමට කැමැත්තෙන් සිටිනවා විය හැකිය. ඔබලා ඔබේ රටේ රජයට ඡන්දය දීමෙන් මෙදින දක්වා එම රජයට, බටහිර සිට නැගෙනහිර දක්වා පලස්තීනය තුළ, ඇෆ්ගනිස්ථානය, ඉරාකය සහ චෙච්නියා ආදි රටවල සිටින අපගේ මව්වරුන්ට දරුවන්ට සහෝදර සහෝදරියන්ට හිංසා පීඩා කිරීම නොකඩවා කරගෙන යන්නේය. ඔබේ රජය 150,000 කට අධික අහිංසක මුස්ලිම් ජනතාවක් ෆලුජාහි දී සමූල ඝාතනය කිරීමට විවෘතව සහයෝගය දී ඇත්තේය.
අපි සියයට සීයයක් ඉස්ලාම් ධර්මය සඳහා කැපවී සිටින්නෙමු. ඔබ ජීවිතයට ආශා කරන ආකාරයට අපි මරණයට ආදරය කරමු. සියලු බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසියන්ට, අසත්‍යය කියන බ්‍රිතාන්‍ය රජයට උදව් කිරීම නතර කරන ලෙසත් ත්‍රස්තවාදයට එරෙහිව යුද්ධයයි කියනා සටන් නතර කරන ලෙසත් මම කියා සිටිමි. මුස්ලිම් ආගම උදෙසා දහස් ගණනක් මිනිසුන් ජීවිත පූජා කරන්නේ ඇයිද යන්න ඔබ ඔබෙන්ම විමසා ගත යුතුය. ඔබ දැනට දැක තිබෙන්නේ ප්‍රහාර මාලාවක ආරම්භය පමණි. ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් සහ ඉරාකයෙන් ඔබේ හමුදා ආපසු කැඳවා ගන්නා තෙක්ද, ඔබලා ඊශ්‍රායලයට හා එක්සත් ජනපදයට මූල්‍ය හා යුධ ආධාර සැපයීම නතර කරන තෙක්ද, බෙල්මාර්ෂ්වල සහ පුනරුත්ථාපන කඳවුරුවල සිටින සියලු මුස්ලිම් සිරකරුවන් නිදහස් කරන තෙක්ද මෙම ප්‍රහාර නොකඩවා සහ දැඩිව කෙරුණු ඇත. එසේම ඔබ මෙම ඉල්ලීම්වලට එකඟ නොවන්නේ නම් මෙම යුද්ධය කෙදිනකවත් නතර නොවන බවද, අපේ ජීවිත ඉස්ලාම් ධර්මය වෙනුවෙන් සිය ගුණයකට වැඩියෙන් කැප කරන බවද ඔබලා දැන ගත යුතුය. ඇෆ්ගනිස්ථානයේ කාශ්මීරයේ, පලස්තීනයේ, ඉරාකයේ සිටින අපේ දරුවන්ට, සහෝදර සහෝදරියන්ට, මව්වරුන්ට සාමය ළඟා වන තෙක් ඔබලාටද කිසිදු සාමයක් නොවන බව දැන ගත යුතුය.
අල් කයිඩා උපනාකයක අයිමාන් අල් - සවාහිරිගේ ප්‍රකාශයක් චිත්‍ර පටියේ නැවතත් පෙන්වන ලදී. ඔහු මෙසේ කීවේය. “තන්වීර්ගේ විශ්වාසයන් මගින් පැහැදිලි වනවා ඔහු අල් - කයිඩා කෙරේ යොමු වුනේ මන්ද, ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් කෙරෙන මෙහෙයුම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට තන්වීර් සහ මොහොමඩ් සිද්දික් ඛාන් බලාපොරොත්තු වන්නේ මක්නිසාද කියා” ඔහු තවදුරටත් කතා කරමින් අල් සවාහිර් කීවේ තන්වීර් සහ මොහොමඩ් සිද්දික් ඛාන්, අල් කයිඩා කඳවුරකට ඇතුළත් වූ බවයි. එම දෙදෙනා පාකිස්ථානයටද, මැඩ්රාසාස් වෙතද ගිය බව දැනගන්නට ලැබුණු නමුත් අල් කයිඩා වෙන් පුහුණුවක් ලැබුවා යයි කීම අළුත් දෙයක් විය.
පරීක්ෂණය
සංස්කරණයමරාගෙන මැරෙන බෝම්බ කරුවන්
සංස්කරණයපිපිරුම් හතරක් වාර්තා වූ අතර ඒවාට මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාරයන් ලෙස පුළුල් ප්‍රචාරයක් ලැබුනි. එහෙත් ඒවා මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාරයන් ලෙස සළකනු ලබන්නේ ප්‍රහාරකයන් බෝම්බ පිපිරුමෙන් මරණයට පත් වූ බව පහසුවෙන් තහවුරු වන්නේ නම් පමනි. කෙසේ වුවද 2005 ජුලි 21 දින ලන්ඩන් නගරයේ සිදු වූ බෝම්බ පිපිරීම, සහ ජින් බාර්ලිස් ඩි මෙනෙසෙස් වෙඩි තැබීමේ සිද්ධිය වැනි සිදුවීම්වල ප්‍රථිපලයක් ලෙස ශ්‍රීමත් ඉයන් බ්ලෙයාර් ප්‍රසිද්ධියේ ස්ථිර කළේ ඔවුන් කටයුතු කරමින් සිටියේ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ කරුවන් සමග බවයි.
ලීඩ්ස්හි තිබෙන බෝම්බ නිෂ්පාදනාගාරය හඳුනා ගැනීමට හැකි වන ආකාරයට බෝම්බ කරුවන් හඳුනා ගැනීමේ සළකුණු ගෙන ගියේ මන්දැයි යන්න පැහැදිලි නැත. බෝම්බ නිෂ්පාදනාගාරය අනාගත ප්‍රයෝජනය සඳහා අරමුණු කර ගත් එකක් ලෙස පෙනි ගිය අතර ලුටෝන් ස්ටේෂමේදී සොයා ගත් බෝම්බ කරුවන්ගේ රථයේ තිබි පිපිරීම්වලට උපයෝගි කර ගන්නා තවත් උපාංග සොයා ගෙන ඇතැයි ප්‍රකාශ විය. ඊට අමතරව බෝම්බ කරුවන් ලුටොන් සිට ලන්ඩනයට ආපසු ඒමේ ප්‍රවේශ පත්‍රද මිළ දී ගෙන ඇත. එයින් අදහස් වූයේ බෝම්බකරුවන් ඔවුන් පැමිනි ආකාරයටම ආපසු යාමට අදහස් කළ බව ඇඟවීමයි. මෙයින් අනුමාන කිරීමට පිළිවන් වන්නේ බෝම්බකරුවන් ප්‍රහාරයෙන් දිවි ගලවා ගැනීමේ අදහසක් තිබුණු බවයි. සමහර විට ඔවුන් එතැනින් පලා යාමේ වෙලාව හෝ ඔවුන් රැගෙන ගිය උපකරණ වල ස්වභාවය වරදවා තේරුම් ගත්තා විය හැකිය.
පළමු බෝම්බ තුන තත්පර පණහක් තුල පුපුරා ගියේය. එයින් අදහස් වූයේ වේලාව සැකසු උපකරණයක් හෝ දුරස්ථ පාලන ක්‍රමයක් උපයෝගි කර ගත් බවකි. මැඩ්රිඩ් දුම්රිය බෝම්බය සඳහා ජංගම දුරකථනය මගින් දුරස්ථව හිඳ පුපුරුවා හැරීමේ ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක කළා යැයි විශ්වාස කළ හැක. එය එක්කෝ දුරකථනයේ අනතුරු ඇඟවීම් (Alarm) ක්‍රමය උපයෝගි කර ගෙන හෝ දුරකථනයට ඇමතුමක් දීමෙන් කළා විය හැක. කලින් කී ක්‍රමය ලන්ඩනයේ උමං මාර්ග වලදි ක්‍රියාත්මක විය හැකි වූවත් ජංගම දුරකථන සංඥා නොමැති වීම නිසා දුරකථන වලට ඇමතුම් දීමෙන් බෝම්බය පිපිරවීමට නොහැකි වන්නේය. 2005 ජුලි 19 දින වුනු පරිද්දෙන් මෙම ක්‍රම දෙකම සම්බන්ධයෙන් අධිකරණමය සාක්ෂි හෙලි වී නැත. සැක කරන්නට තිබෙන්නේ මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් මගින් ඒවා කෙරුණු බවයි.
රජයේ පරීක්ෂණයක් නොමැති වීම
සංස්කරණයරජය මේ සම්බන්ධව ප්‍රසිද්ධ පරීක්ෂණයක් කළේ නැත. රජය කියා සිටියේ “ලැබී ඇති තොරතුරු ප්‍රමාණවත් නොවේ. රජයේ ප්‍රධාන නිලධාරින් සහ පොලිස් නිලධාරින් අතර සම්බන්ධතාවය ප්‍රමාණවත් නැත” යනුවෙන පමනී. සිද්ධියෙන් දිවි ගලවා ගත් අය සහ මිය ගිය අයගේ ඤාතීන් සිද්ධිය සම්බන්ධව පවතින අර්බුදකාරී තත්වය නිවැරදි කර ගැනීම සඳහා සම්පූර්ණ පරීක්ෂණයක් ලබා ගැනීමේ අරමුණෙන් යුරෝපා අධිකරණයේ සහ මහාධිකරණයේ නීති මගින් කෙරෙන කටයුතු සම්බන්ධයෙන් උත්සුක වෙති. ෂැඩෝ හෝම් (Shadow Home) ලේකම් ඩේවිඩ් ඩෙවින් කීවේ “මහජනතාවට හා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ කථාන්දරය සත්‍ය කාරනා සමග බලන විට නොගැලපෙන බව ක්‍රම ක්‍රමයෙන් පැහැදිලි වන්නේය” යනුවෙනි.
2005 ජුලි මස සිදු වූ ලන්ඩන් බෝම්බ සිද්ධිය සම්බන්ධව දූෂමාන ආරංචි සහ කුමන්ත්‍රණ සිද්ධාන්ත -
මේ සඳහා “Rumors and conspiracy theories about the July 2005 London bombing” බලන්න.
ලන්ඩනයේ බෝම්බ පිපිරුම් - 2007 මැයි අත්අඩංගුවට ගැනීම
සංස්කරණය2007 මැයි 9 දින පොලිසිය තවත් 4 දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගත්තේය. යෝර්ක්ෂයර් හිදි එක්කෙනෙකු සහ බර්මින්හැම් හි සෙලිඕර්ක් හීදි එක් කෙනෙකුද වශයෙනි. මෙම අත්අඩංගුවට ගත් අය අතර නායකයෙකු යයි අනුමාන කරන මොහොමඩ් සිද්දික් ඛාන් ගේ වැන්ඳඹු බිරිය වූ හසීනා පතෙල් (Hasina Patel) ඇයට එරෙහි චෝදනා වූයේ ත්‍රස්තවාදි ක්‍රියා සැලසුම් කිරීම, පෙළඹවීම, හා ක්‍රියාත්මක කිරීමයි.
පතෙල්ද ඇතුළුව අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ තිදෙනෙකු 2007 මැයි 15 දින නිදහස් කරන ලැබූහ. හතරවැන්නා වූ තනිකඩ, රැකියාවකින් තොර, දරු තිදෙනෙකුගේ පියෙකු වූ ඛාලිඩ් ඛාලික් නැමැත්තාට එරෙහිව අල් ඛයිඩා පුහුණු අත්පොතක් තබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ගොනු කරන ලද නමුත් එම චෝදනාව ජුලි 7 දා බෝම්බ ප්රහාරයට අදාළ නොවීය. ත්‍රස්තවාදි ක්‍රියාවක් කිරීමට උපදෙස් දෙන පොතක් තම සන්තකයේ තබා ගැනීම අවුරුදු 10 ක් සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි වරදකි.
ෂික් අබ්දුල්ලා එල් - ෆයිසාල් පිටුවහල් කිරීම
සංස්කරණයෂික් අබ්දුල්ලා එල්-ෆයිසාල් ඔහුගේ පොදු සමාකාලය එළඹීමෙන් පසුව සිර දඬුවමෙන් නිදහස් කොට ඔහුගේ මව් රට වූ ජැමෙයිකාවට 2006 මැයි 25 දින පිටුවහල් කරනු ලැබීය. ඔහු වැරදි කරු කරන ලද්දේ චෝදනා තුනක් සම්බන්ධයෙනි. එකක් වූයේ යුදෙව්වන්, ඇමෙරිකානුවන් සහ හින්දූන් මැරවීම සඳහා පෙළඹවීම් කිරීමයි. ඉතිරි චෝදනා දෙක 2003 වර්ෂයේ දි ජාති වාදි වෛරය ඇවිස්සෙන පරිද්දෙන් තර්ජනාත්මක වචන පාවිච්චි කිරීමයි. ඔහුගේ අභියාචනයෙන් පසු අවුරුදු හතකට සිර දඬුවම් නියම කරන ලදී.
වගකීම භාර ගැනීම
සංස්කරණයඅල් ඛයිඩා සාමාජිකයින් විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන වෙබ් අඩවියක් හඳුනා ගනු ලැබූ බවත්, ප්‍රහාරයේ වගකීම භාර ගන්නා බව සඳහන් වචන 200 කින් යුත් ප්‍රකාශයක් එහි අඩංගුව තිබෙන බවත් බිබිසි ප්‍රවෘත්ති සේවාව ජුලි 7 වැනි දින ප.ව.12.10 ට වාර්තා කළේය. ජර්මනියේ ඩර් ස්පීගල් ප්‍රවෘත්ති සඟරාව සහ බිබිසී මොනිටරි යන දෙකම “රහස් සංවිධානය - යුරෝපයේ අල් ඛයිඩා “ නම් රහසිගත සංවිධානයක් වගකීම භාර ගනිමින් අල්-ඛල්දුඅහ් (මාළිගය) අන්තර්ජාල වෙළඳ පොළෙහි නිවේදනයක් පල කළ බව වාර්තා කළහ. මෙම නිවේදනයෙන් ප්‍රකාශ වූයේ 2003 වර්ෂයේ බ්‍රිතාන්‍ය විසින් ඉරාකය ආක්‍රමණය කිරීමට සහ ඇමෙරිකාව ඇෆ්ගනිස්ථානය ආක්‍රමණය කිරීමට ප්‍රතිචාර දැක්වීමක් ලෙස එම පහර දීම සිදු කළ බවයි. ඉරාකය හා සම්බන්ධ වී සිටින අනෙකුත් රටවල් (විශේෂයෙන් ඩෙන්මාර්කය සහ ඉතාලිය) ඔවුන්ගේ හමුදා ඉරාකයෙන් සහ ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් ආපසු ගෙන්වා ගත යුතු බවත් එම ලිපියෙන් අනතුරු ඇඟවීමක් කර තිබුනි. ලන්ඩනයේ සිටි සෞදි අරාබි ප්‍රකාශකයෙක් එම ප්‍රකාශය ව්‍යාකරණ දෝෂ වලින් යුක්ත බවත් සඳහන් කර ඇති කුරානයේ පාඨද වැරදි බවත් පෙන්වා දුන්න්ය. මෙය විවාදයට ලක් විය.
පහර දීම් 2004 මාර්තු 11 වෙනි දින මැඩ්රිඩ් දුම්රියේ බෝම්බ ප්රහාරයට සමාන බවත් අල් ඛයිඩා ක්‍රමයේ පහර දීම් බවටත් අනුමාන කරනු ලැබින. බුඩාපෙස්ට් - මූලස්ථානය කර ගත් ආරක්ෂක විශ්ලේෂක සෙබස්තියන් ගොර්කා “නිසැකවම පෙනෙන පළමු කාරනය එක විට ප්‍රහාර සිදු කිරීමේ ස්වභාවයයි. එය අල් ඛයිඩාව හෝ ඊට සම්බන්ධ සංවිධානයක ස්වරූපයයි” යනුවෙන් රොයිටර් පුවත් සේවයට ප්‍රකාශ කළේය.
කලින් සිටි නාගරික පොලිස් කොමසාරිස් වූ ක්අර්ක්වෙල්පින්ග්ටන් ගේ මතයට අනුව බෝම්බකරුවන්ගේ අනන්‍යතාවය හඳුනා ගැනීමට පෙර ඔවුන් ඉපදුනේ හෝ මූලස්ථාන ගත වී සිටියේ බ්‍රිතාන්‍යයේ බව සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ විශ්වාස කර තිබුනි. මෙම ප්‍රහාරයන්ට මනා පෙර සූදානමක් ද, බෝම්බ නිෂ්පාදනය පිළිබඳ පළපුරුද්ද, ලන්ඩන් ප්රවාහන ජාලය පිළිබඳ දැනුමක්, මෙන්ම බෝම්බ නිෂ්පාදන උපකරණ රසායන ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ හොඳ දැනීමක් ද අවශ්‍ය විය යුතුය.
උදව්
සංස්කරණය
- බෝම්බ ප්‍රහාර පිළිබද තොරතුරු දන්නා පුද්ගලයින් එම තොරතුරු අභ්‍යන්තර කටයුතු කාර්යාලයෙන් ත්‍රස්ත විරෝධී දුරකතන අංකය වු 0800 789 321 (UK) වෙත දන්වන ලෙස ඉල්ලීමක් කරන ලදී.
- බෝම්බ ප්‍රහාරය පිළිබඳ ජංගම දුරකතන හෝ වෙනත් උපකරණ භාවිතයෙන් ලබාගත් විඩියෝ ක්ලිප හෝ ඡායා රූප මහජනතාව සතුව පවතීනම් ඒවා images@met.police.uk වෙත එවන ලෙස ස්කොට්ලන්ඩ් යාඩ් පොලිසිය විසින් ඉල්ලා සිටින ලදී.
- ප්‍රහාරයේ බලපෑමට ලක්වු පුද්ගලයින් වෙනුවෙන් සහන සැලසීම සඳහා නිර්මාණය කල සහන අරමුදල සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය රතු කුරුස වෙබ් අඩවිය බලන්න.
- ලන්ඩන් භූගත දුමුරිය මාර්ග පිලිබඳ වගකීම දරණ පොලිස් කාණ්ඩය වනුයේ බ්‍රිතාන්‍ය ප්රවාහන පොලිසියයි.
බලපෑම් හා ප්‍රතිචාර
සංස්කරණයමුල්ම වාර්තා
සංස්කරණයපොළව යට පිහිටි විදුලි උප පොලක් තුලට පැමිණි හදිසි විදුලි ධාරාවක් මගින් විදුලි පරිපථ වල පිපිරුමක් ඇති කරන්නට ඇතැයි මුලදි සැකයක් ඇති විය. මෙම ප්‍රශ්නය පසුව ජාතික විදුලි උප පොල මගින් නිරාකරණය කරන ලදි. දුම්රිය මාර්ගය දිගේ තිබුනු විදුලි බල සැපයුම් මාර්ගයට බෝම්බයෙන් හානි සිදු වීම නිසා එම තත්වය ඇති වන්නට ඇතැයි ඒ ගැන අදහස් දැක්වූ අය අනුමාන කළහ.
පැය කීපයක් තුල මෙට්‍රෝ පොලිටන් පොලිස් කොමසාරිස් ශ්‍රීමත් ඉයන් බ්ලෙයාර් "මෙය විශාල ත්‍රස්තවාදි ප්‍රහාරයක් විය හැකිය" යනුවෙන් ප්‍රකාශ කළේය. කවුරු ප්‍රහාරය එල්ල කළාදැයි විස්තර නොකළ නමුදු පිපිරිම සිදු වූ තැන තිබී පුපුරණ ද්‍රව්‍ය වල ස්වභාවය පෙන්වන ලකුණු ඔහු සොයා ගත්තේය. මෙහිදි පරීක්ෂණ කටයුතු කිසියම් ත්‍රස්තවාදි පිරිසක් වෙත එල්ල විය.
බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් තවත් පැය කිහිපයකට පසු මෙම සිද්ධිය ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක් යයි එවකට ස්වදේශීය ලේකම් චාල්ස් ක්ලාර්ක් මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට කීවේය.
මෙම දිනයේම බෝම්බ ප්‍රහාරය සිදුවන අතරේ ජූලි 7 වෙනි දින පෙරවරුවේ පීටර් පවර් තමන් කටයුතු කරමින් සිටි විෂයයක් වූ ත්‍රස්තවාදීන්ගේ ක්‍රමෝපායයන් පිළිබඳව සම්මුඛ සාකච්ඡා දෙකක් සඳහා මුහුණ දුන්නේය.
පීටර් පවර් රේඩියෝ 5 සජීව ධාවන කාලයේ:
පීටර් මහතාගේ සම්මුඛ සාකච්ඡාවලින් පළමු වැන්න 2005 ජූලි 07 වැනි දින සවස පවත්වන ලදි. මෙය පීටර් මහතා BBC රේඩියෝ 5 සජීව වැඩ සටහනට සහභාගී වීමෙන්පසු සිදු වන්නට ඇතැයි අනුමාන කෙරේ. මෙහි පහත පළවන්නේ රේඩියෝ 5 සජීව වැඩ සටහනෙහි පිටපතකි. පීටර්: අද උදේ නමය හමාරට අපි ඇත්තෙන්ම සමාගමක් වෙනුවෙන් අභ්‍යාසයක් පවත්වමින් සිටියා. මෙය පැවැත්වුනේ ලන්ඩනයේ පදිංචිකරුවන් දාහකට වඩා පිරිසක් වෙනුවෙන්. පාදක වුනේ දුම්රිය නැවතුම් පල වල එක විට බෝම්බ පුපුරවා හැරීමක්. එය හරියටම මේ උදෑසන සිදු වුනා. මගේ සිරුරේ ලෝම කෙලින් වුනා.
පීටර් ඇලන්: ඔබ අභ්‍යාසයක් පවත්වමින් සිටියා. මෙවැනි අවස්ථාවකට මුහුණ පාන්නේ කෙසේද කියා . එය හරියටම සිදු වුනා ඔබ අභ්‍යාසයන් කරන අතරේ?.
පවර්: හරියටම. එය සිදු වුනා. අද උදේ නමය හමාරට පමණ. අපි එය සැලසුම් කළේ එක්තරා සමාගමක් සඳහා. එක් නිශ්චිත කාරණයක් නිසා මම ඔවුන්ගේ නම් සඳහන් කරන්නේ නෑ. ඒත් ඔවුන් අහගෙන ඉන්නවා. ඔවුන් එය දැන ගනීවි. අපට කාමරයක් පුරාම හිටියා. අවදානම් අවස්ථාවලට මුහුණ පෑමට කළමණාකරුවන්. පළමු වතාවට ඔවුන් මූන ගැසී තිබුනා. ඉතින් මිනිත්තු පහක් ඇතුලත අපි ඉක්මන් තීරණයක් ගත්තා. "මෙය තමා නියම එක" ඉතින් අපි පිටත් වුනා. අපි ක්‍රියාකාරී ආපදා කළමණාකරන ක්‍රියා පිළිවෙල ක්‍රියාත්මක කිරීමේ නිවැරදි සරඹ කරමින් පිටත් වුනා.
පවර්, එක්වරම සිදුවුන බෝම්බ පිපිරුම් ගැන සඳහන් කරයි. සිද්ධියෙන් දින දෙකකට පසු 2005 ජූලි 09 වැනි දින තෙක් පොලව යට සිදු වූ පිපිරීම එකවර වූවක් ලෙස එළිදරව් වී නොතිබුනි. එදිනම එක් පුද්ගලයෙකු විස්තර කළ පරිදි පවර්ගේ ප්‍රබන්ධාත්මක විස්තරය 7/7 කථාවට බොහෝ සමානත්වයක් දරයි. පවර්ගේ සම්මුඛ සාකච්ඡාව පවත්වන අවස්ථාවේ පොලිසිය සහ නිලධාරීන් විසින් මහජනයාට ඉදිරිපත් කරන ලද සත්‍ය කතාවට වඩා පවර්ගේ ප්‍රබන්ධාත්මක විස්තරය 7/7 කථාවට බොහෝ සමාන කමක් දක්වන්නේ යයි එක් තැනැත්තෙකු කීවේය.
පවර් මහතා ගේ මට්ටමට මේ බව පැහැදිළි කළ හැකි වූයේ හිටපු මොසාඩ් ප්‍රධානියෙකු වූ එ‍‍ෆ් රෙම් හැලෙවිට පමණී.
පීටර් පවර් ITV නිව්ස් හි 7/7 ප.ව. 20.20.
BBC රේඩියෝවේ පෙනී සිටිමෙන් ටික වේලාවකට පසු 7/7 දින 20/.20 ට පීටර් පවර් ITV ප්‍රවෘත්ති සේවයට සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් ලබා දුන්නේය.
පවර්: අපි අද සමාගමක් සඳහා අභ්‍යාසයක් පවත්වමින් සිටියා. මම දැන් වැඩ කරන්නේ පෞද්ගලික අංශයේ කියන අදහස මම හිතේ දරා ගෙන සිටියා. අපි ඔක්කොම වාඩි වෙලා හිටියේ. - නගරය තුල - ආපදා කළමණාකරුවන් හැර අනිත් සියලු දෙනා 1000 ක් පමණ සම්බන්ධ වුනා. වඩාත් සුවිශේෂී කරුණක් වූයේ අපි අපේ අභ්‍යාසයට පාදක කර ගෙන තිබුනේ භූ ගත සහ ප්‍රධාන නැවතුම් පලවල් වලට එකවර එල්ල කරන ප්‍රහාරයන් පිලිබඳ නාට්‍යානුසාර කෙටුම් පතක්. ඉතිං අපට එක පාරටම සිදු වුනා ප්‍රබන්ධයෙන් සත්‍ය සිදු වීමකට යාමට. පළමුවෙන් කළ යුතු කාර්යයන්ගෙන් එකක් වූයේ අර බියුරෝවේ නොම්මරය ලබා ගැනීමයි. ඔබට නැති වුනු අයගේ ලැයිස්තුවක් ලැබුනොත් ඒ අයට කියන්න ඒකට බොහෝ වේලාවක් ගත වුනා.
සාකච්ඡාව මෙහෙයවන්නා: ඔබ ඇත්තටම අද අභ්‍යාසයක යෙදීසිටියා.
පවර්: හරියටම මම උදේ 2 ට නැගිට්ටා. ඒ මොකද ඒක මගේ රැකියාව. මගේම කොම්පැණිය. උපදේකයින් වශයෙන් අපි අගනා උපදෙස් දෙනවා. මිනිසුන්ට ආපදා කටයුතු ගැන. කොහොමද ඔබ 'ස්ලෝ ටයිම්' එකෙන් 'ක්වික් ටයිම්' කිරීමකට පනින්නේ. අපි කෙටුම් පතක් තෝරා ගන්නවා. ඔවුන්ගේ උදව්වෙන්. ඒවාට පාදක වී තිබෙන්නේ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක්. මොකද කිව්වොත් ඔවුන් යුදෙව් ව්‍යාපාරිකයින් විසින් අයිති කර ගෙන සිටින දේපල වලට ළඟයි. අනෙක නිව් යෝර්ක් නගරයට වඩා අමෙරිකානු බැංකු මෙහි තිබෙනවා. එය කිරීමට වටිනා තර්කානුකූල කාර්යයක්.
ආරක්ෂක සූදානම
සංස්කරණයබොහෝ ස්ථානවල ආරක්ෂක විපරම් තත්ත්වයක් ක්‍රියාත්මක කර තිබුනද මධ්‍යම ලන්ඩනයෙන් පිටත වෙනත් ත්‍රස්තවාදී සිදු වීම් ඇති නොවීය. එඩින්බර්ග්, බ්‍රයිටන්, සදම්ප්ටන්, පෝර්ට්ස්මත් සහ ඩාර්ලින්ටන් හි සැක සහිත පාර්සල් පාලිත තත්ත්වයන් යටතේ පුපුරා හරින ලදී. එක්සත් රාජධානිය පුරා ආරක්ෂක තත්ත්වය උපරිම විපරමකට ලක් වන මට්ටමකට ගෙන එන ලදී.
කැනඩාව, එක්සත් ජනපදය, ප්‍රංශය සහ ජර්මනිය වැනි රටවල්ද ඇතුලුව තවත් බොහෝ රටවල් ත්‍රස්තවාදි ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාත්මක වන, විශේෂයෙන් මහජන ප්රවාහන සේවා සඳහා අදාල වන, විපරම් මට්ටම ඉහළ දැම්මෝය. සීමිත කාලයකට, ලන්ඩනයට පිවිසීම මගහරින ලෙස, එක්සත් රාජධානිය තුල පිහිටුවා තිබෙන ඇමෙරිකානු හමුදා ඛණ්ඩවල ප්‍රධානීහු, එහි සාමාජිකයින්ට නියෝග කළේය.
බ්‍රිතාන්‍යය තුළ සිටින දුසිමක් පමණ වූ අල් කයිඩා සාමාජිකයින් ගැන පොලිස් ස්නයිපර් ඒකක සෝදිසියෙන් සිටින බව වාර්තා විය. කිසියම් ත්‍රස්තවාදි සැකකරුවෙකු බෝම්බයක් රැගෙන යන බව සැක ඇතිවුවහොත් සහ ඔහුට යටත් වන ලෙස අණ කිරීමෙන් පසුව එය ප්‍රතික්ෂේප කලහොත් වෙඩි තබා මරා දැමීමට අප්‍රකට ආයුධ සන්නද්ධ කණ්ඩායම් වලට අණ දී තිබුනේය.
කැනරි රේගුවක සිටි බෝම්බයක් රැගත් පුද්ගලයෙකු ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමට ප්‍රථම ස්නයිපර් තුවක්කු කරුවෙකු විසින් ඔහුට වෙඩි තැබූ බවට මුලින් වැරදි ප්‍රචාරයක් තිබුනි.
ප්රවාහන සහ සන්නිවේදන බිඳ වැටීම
සංස්කරණය.jpg)
සිද්ධිය වූ දිනයේ ඔවුනගේ ජංගම දුරකථන ජාල පෙ.ව.10.00 ට ධාරිතාවට ලඟා වූ බව වොඩෆොන් වාර්තා කළේය. හදිසි ඇමතුම් වලට ප්‍රමුඛතාවය දීමට හදිසි ක්‍රමවේදයක් ආරම්භ කිරීමට එයට බල කෙරුනි. අනෙකුත් ජංගම දුරකථන ජාලයද අඩු පාඩු වාර්තා කළේය. බෝම්බ පිපිරවීම සඳහා ජංගම දුරකථන උපයෝගි කර ගැනීමේ හැකියාව වැලැක්වීමට ආරක්ෂක සේවා විසින් දුරකථන ක්‍රමය නවත්වන ලදැයි බීබීසිය කල්පනා කළේය. මෙම මතය සැලකිල්ලට භාජනය වූ නමුත්, අධික භාවිතය හේතුවෙන් ජංගම සහ ස්ථාවර දුරකථන දෙවර්ගයම වරින් වර අකාර්යක්ෂම වීම ඊට හේතුව වූ බව පසුව පැහැදිලි විය.
දවසේ වැඩි කාලයක් මධ්‍යම ලන්ඩනයේ ප්රවාහන සේවාව මහත් සේ අඩපන වූයේ උමං දුම්රිය සේවය සම්පූර්ණයෙන්ම වසා දැමීම, කලාප අංක 1 බස් සේවා ජාලය වසා දැමීම, හා රසල් චතුරස්‍රයේ සෙනග හිස් වීම හේතුවෙනි. එදිනම බස් සේවාව සවස 4 ට ආරම්භ වූ අතර බොහෝ ප්‍රධාන දුම්රිය නැවතුම් පල වල් ඊට ටික වේලාවකට පසු විවෘත විය. ගංගාවේ සංචාරක යාත්‍රාද ප්රවාහන සේවයට නොමිලේ සේවය ලබා දුන්නේ සෙනග තද බදයෙන් යුත් බස් සහ දුම්රිය ප්රවාහන සේවාවන්ට විකල්ප වශයෙනි. ජනතාව දහස් ගණනක් නිවෙස් බලා පයින් ගියහ. නැතහොත් ආසන්නයේම තිබුනු කලාප 2 බස් හෝ දුම්රිය නැවතුම් පොලවල් බලා ගියහ. හානියට පත් වූ දුම්රිය ස්ථාන හැර බොහෝ උමං දුම්රිය ස්ථාන ඊළඟ දවසේ තම තමන්ගේ කාර්යයන් සුපුරුදු ලෙස ආරම්භ කරන ලද ඇතැයි මගීහු නිවෙස් වල නතර වූහ.
කිංග්ස් ක්‍රොස් නැවතුම් පලේ විශාල පෙදෙසක් වසන ලදී. ප්‍රවේශ පත්‍ර ශාලාව සහ රැඳී සිටින ප්‍රදේශ අවස්ථාවේ හැටියට රෝහල් සහ තුවාල කරුවන්ට එම ස්ථානයේම ප්‍රතිකාර කිරීමට හැකිවන ස්ථාන සේ සකස් කරන ලදී. පසුව දුම්රිය ස්ථාන විවෘත කළ නමුදු ඒවා පාවිච්චි කළ හැකි වූයේ නගරයෙන් පිට දුම්රිය සේවා සම්බන්ධයෙන් පමනි. GNER දුම්රිය සේවය පීටර් බර්ග් හීදි කටයුතු නවත්වා තිබුනි. (සේවාවන් නැවත ආරම්භ වූයේ ජුලි 9 දිනයි) වික්ටෝරියා ලයින් සේවය ජුලි 15 දිනද, නදර්න් ලයින් සේවාව ජුලි 18 දිනද යථා තත්වයන්ට පත් කළ නමුදු ඒ වන විට ක්‍රියාත්මක කෙරෙමින් තිබුණු පරීක්ෂණ කටයුතු සහ ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතුවලට පහසුකම් සැලසීම සඳහා කිංග්ස් ක්‍රොස් සෙන්ට් පැන්ක්‍රාස් උමං දුම්රිය පොල මෙට්රොපොලිටන් ලයින් සේවා සඳහා පමණක් සතියක් පුරා විවෘතව තිබුනි. කිංග්ක්‍රොස් නැවතුමට යාබදව තිබුනු සෙන්ට් පැන්ක්‍රාස් දුම්රිය පොල බ්‍රහස්පතින්දා වසා දැමුනේය. ඒ අතර ඩර්බි සහ නොටිංහෑම් හි ෂෙෆීල්ඩ්වලට ඇති සේවාවලට බාධා ඇති කරමින් සියලු මිඩ්ලන්ඩ් දුම්රිය සේවා හමාර කරන ලදී.
ජුලි 25 වැනි දින වන විටත් (අර්නෝස් ග්‍රොව් සහ හයිඩ් පාර්ක් කොනර් අතර එක පැත්තකටවත් ධාවනය නොකරමින්) පිකැඩලි මාර්ගයේද, හැමිල්ටන් ඇන්ඩ් සිවිලියන් සහ සර්කල් ලයින් මාර්ගවල දුම්රිය ධවනයේ අක්‍රමිකතාවයන් තිබුනි. ජුලි 25 දින මුවර්ගේට් සහ ඇල්ඩ්ගේට් අතර මෙට්රොපොලිටන් ලයින් සේවාව නැවත ආරම්භ විය. වයිට්චැපල් සහ බේකර් ස්ට්‍රීට් අතර (සේවය අත්‍යවශ්‍යම වේලාවල් වලදි Peak hours) හැමර්ස් විත් සහ සිටි සේවාවද ක්‍රියාත්මක විය. බොහෝ උමං දුම්රිය සේවා ජාල යථා තත්වයට පත් වෙමින් තිබුනි.
අගෝස්තු 2 වෙනි දින හැමර්ස්මිත් ඇන්ඩ් සිටි ලයින් ඔවුන්ගේ සාමාන්‍ය සේවාවන් නැවත ඇරඹුවේය. ඒ වන විටත් අනෙකුත් මාර්ග විසින් සියලුම සර්කල් ලයින් නැවතුම් පොලවල්වල සේවාවන් සපයනු ලැබුනද සර්කල් ලයින් සේවාව ඒ වන විටත් අත් හිටුවා තිබුනි. අගෝස්තු 4 වැනි දින පිකැඩලි ලයින් සේවාව නැවත ඇරඹුනි.
ආර්ථික බලපෑම
සංස්කරණයමුල්ය වෙළදපොළ හා විනිමය හුවමාරැ අනුපාත ක්‍රියාකාරිත්වය සැළකිල්ලට ගතහොත් ලෝක ආර්ථීකය තුළ මෙම ප්‍රහාරය සම්බන්ධව ක්ෂනික ප්‍රතිචාර දැක්වීම් සීමා සහිත විය. පවුම ඇ.එ.ජ ඩොලරයට සමානුපාතිකව 0.89%කින් මාස 19පසු පහළ බසින ලදී. FTSE 100 දර්ශකය පළමු ප්‍රහාරයෙන් පැය 02කට පසුව ඒකක 200කින් පහත බසින ලදී. ඉරාකය එරෙහි යුද්ධය ආරම්භයේදී පෙන්නුම් කළ බිද වැටීමට පසු එලෙස විශාල බිද වැටීමක් පෙන්වු අවස්ථාවක් ලෙස මෙය හදුනා ගත හැකිය. කෙසේ වුවත් වෙළදපොල වසන විට කලින් දිනයේ අවුරැදු 03
ප්‍රංශය, ජර්මනිය, නෙදර්ලන්තය, ස්පාඥ්ඥ වෙළදපොළවල් ද එදින 1% පහළ යාමක් වාර්තා කරන ලදී.
ඇ.එ.ජ වෙළදපොල දර්ශක ක්‍රමයෙන් වර්ධණය වන්නට වුයේ ඩොලර් දර්ශකය පවුම හා යුරෝවට සාපේක්ෂව ඉතා වේගයෙන් ඉහළ ගිය නිසයි. ඩෝව් ජෝන්ස් කාර්මික අගය 3.61 සිට 10,302.29 දක්වා වර්ධනයක් පෙන්වන ලදී. නස්ඩැක් ඒකාබද්ධ දර්ශකය 7.01 සිට 2075.66 දක්වා ඉහළ ගියේය. S & P 500 2.93 සිට 1197.87 දක්වා ඉහළ යන ලදී. ඒ 1% පහළ වැටීමකින් අනතුරැවයි. සියළු පිල් ලකුණු Benchmark වර්ධනයක් අත්පත් කර ගත්තේය. ජුලි 2වන දා සිට වෙළදපොළ නැවතත් යතා තතවයට පත් වුයේ අලාභයද සිතු තරම් බරපතල නොවන හෙයින්ය. ජුලි 07 වන විටත් සැළකිය යුතු මට්ටමක ප්‍රගතියක් දක්නට ලැබුණි. බ්‍රිතාන්‍යයෙ රක්ෂන හිමියන් තම ත්‍රස්ත වගකීම් වල පළමු 75,000,000 වඩා වැඩි වු විට Pool Re හි නැවත රක්ෂණය කරවා ගැනීමට කටයුතු කර ඇත. Pool Re සතුව සැළකිය යුතුත සංචිත ප්‍රමාණයක් ඇති බවත් විවිධ ඉල්ලීම් ඉතා ලෙහෙසියෙන් පියවීමට හැකියාව ලැබේ යැයි පුවත්පත් විශ්වාසය පළ කරයි.
ජුලි 09වනදින ˝Bank of England˝ HM භාණ්ඩාගාරය හා මුල්‍ය සේවා අධිකාරිය හෙළි කරන පරිදි ප්රහාරයට පසුව බ්‍රිතාන්‍යය මුල්‍ය වෙළද පොලේ කටයුතු ඉදිරියට සිදු කර ගෙන යෑම සදහා ඔවුන් විසින් ඉදිරි සැළසුමක් පිළිබදව කටයුතු ආරම්භ කර තිබු බව ප්‍රකාශ කරන ලදී. මේ සදහා බ්‍රිතාන්‍යරජයේ මුල්‍ය අංශයේ සන්තතිය වෙබ් පිටුවේ ˝රහස් කතා කාමරයක් ˝ (Chat Room) විවෘත කර එමගින් රටේ බැංකු හා වෙළදපොල ගණුදෙණුකරැවන්ට ආයතනසමග සන්නිවේදනය කිරිමේ පහසු ක්‍රම සපයා තිබුණි.
මාධ්‍ය ප්‍රතිචාර
සංස්කරණය
ජූලි 7 දින මුලු දිනය පුරාම බී බී සී ය සහ අයි ටී වී අයි (ITVI) මගින් රාත්‍රී 7 දක්වා එක දිගට ප්‍රහාරය සම්බන්ධව ප්‍රවෘත්ති ප්‍රචාරය කෙරුනේය. ස්කයි නිව්ස් සේවය මුලු පැය 24 පුරාම දැන්වීම් ප්‍රචාරය නොකළේය. ITN පසුව ප්‍රකාශ කළේ එහි අවුරුදු 50 ක ඉතිහාසය තුල ITVI මත කෙරුණු ආවරණය එහි දිගම සහ බාධාවක් නොමැතිව කෙරුනු විකාශය බවයි. ප් ජංගම CCTV කැමරා වලින් ලැබුණු සජීවි දර්ශන සහ මහජනතාව එවූ ජංගම දුරකථන වීඩියෝ වල ප්‍රයෝජනය සඳහා රූපවාහිනි ආවරණය ඉතා වැදගත් එකක් විය. ප්‍රාදේශීය සහ ජාතික ගුවන් විදුලිය ද ප්‍රවෘත්ති ප්‍රචාරය සඳහා කලින් සූදනම් කළ වැඩ සටහන් නවත්වා දැම්මේය.
බොහෝ චිත්‍රපට සහ නාට්‍ය එක්කෝ කල් දැමුවේය. නැතහොත් අවලංගු කෙරුනේය. උදාහරනයක් ලෙස බී බී සී ගුවන් විදුලියේ හතරවැනි සේවය (BBC Radio 4) එහි කලින් සැලසුම් කළ ශාස්ත්‍රීය වැඩ සටහන් මාලාව හේතුවක් ඉදිරිපත් නොකරම ඉවත් කළේය. එයට ජෝන් බුචන්ගේ “ග්‍රීන් මැන්චල්” නම් වූ බ්‍රිතාන්‍ය අවශ්‍යතාවයන්ට එරෙහිව මුස්ලිම් නැගී සිටිමක් ගැන වැඩ සටහනක් විය. ITN සේවය X- ෆයිල් නැමැති චිත්‍ර පටය ඉවත් කළේය. එහි තිබුනේ බෝම්බයකින් ගොඩනැගිල්ලක කොටසක් විනාශ වන ආකාරයයි. ඒ වෙනුවට “ස්ටේක් අවුට්” ප්‍රදර්ශනය කළේය. එමෙන්ම මගීන්ගෙන් පිරුනු බස් රියක් බෝම්බයකින් විනාශ වන අයුරු පෙන්වා දී “ද සීජ්” නැමැති චිත්‍ර පටිය ඉවත් කර “ගෝන් ඉන් 60 සෙකන්ඩ්ස්” ප්‍රදර්ශනය කළේය. නිවසක් පුපුරන දර්ශනයක්ද, දුම ආඝ්‍රාණය කිරීමෙන් හුස්ම හිරවන අයද, දිවි රැක ගත් අය සහ ගිලන්රථ ද පෙන්වූ බිබිසි වැඩ සටහනක් වූ ඊස්ට් එන්ඩර්ස් හි එදින රාත්‍රී දර්ශනය නැවත සංස්කරණය කිරීමට බල කරනු ලැබින. ස්කයි වන් (Sky one) ටෙරර් ඇටෑක්ස් Could you survive (ත්‍රස්තවාදි ප්‍රහාරයෙන් ඔබට බේරි සිටීමට හැකිද?) වෙනුවට ස්ටාර් ට්‍රෙක් චිත්‍ර පටියේ 'නෙක්ස්ට් ජෙනරේෂන්' කොටස ප්‍රදර්ශනය කළේය. එමෙන්ම වියොකොම් (Viocom) සතු සංගීත චැනලය වූ MTV, VHI, TMF සේවාවන් සහ ඔවුන්ගේ උප චැනලයන් සියල්ලමද දවසේ ඉතිරි කාලය තුල දුක් මුසු සංගීතයක් ප්‍රචාරය කළේය. සීඑස්අයි (CSI) නැතහොත් ක්‍රයිම් සීන් ඉන්වෙස්ටිගේෂන් නම් ක්වෙන්ටික් ටැරුන්ටිනෝ විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ කරුවෙකු සිරකිරිමක් අඩංගු ජුලි මස 12 වැනිදා පෙන්වීමට නියමිතව තිබුනු වැඩ සටහන්ද සතියකින් කල් දමන ලදි.
BBc.co.uk නැමැති වෙබ් අඩවිය ජුලි 7 දින 12.00 වන විට ඉහළම අගයක් වූ Gb/5 බෑන්ඩ් පරාසයක් වාර්තා කළේය. බිබිසි ප්‍රවෘත්ති සේවය සිද්ධිය වූ දින (පින්තූර, වාර්තා සහ HTMC සියලු දේ ඇතුලු) ප්‍රධාන කරුණ බිලියන 1 ක් ලබා ගත් අතර ටෙරා බයිට් 5.5 ක දත්ත නිකුත් කළේය. දවසේ උච්චතම අවස්ථාවේ (Peak time) බිබිසි ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය සඳහා තත්පරයකට පිටු 40000 ක ඉල්ලුමක් ඉදිරිපත් විය. පෙර දින 2012 ඔලිම්පික් ලන්ඩනයට ප්‍රදානය කිරීම පිළිබඳ නිවේදනය GB/S 5 ක උපරිමයක් වූ ඊට පෙර කෙදිනකවත් නොතිබුනු තරම් උපරිම ප්‍රමාණයක් එනම් GB/S 7.2 ප්‍රමාණයක් මයිකල් ජැක්සන්ගේ නඩු තීන්දුව සඳහා පාවිච්චි විය.
ජුලි 12 වෙනි අඟහරුවාදා දින අන්ත දක්ෂිණ දේශපාලන පක්ෂයක් වූ ද බ්‍රිටිෂ් නැෂනල් පාටිය විසින් “නොම්මර 30 බසය” පිළිබඳ ඡායා රූප ඇතුළත් පත්‍රිකාවක් පිපිරීමේ සිද්ධියට පසුව බෙදා හරින ලදි. එහි සටන් පාඨය වූයේ “දැන්වත් බිඑන්පි යට ඇහුම් කන් දිය යුතුයි” යන්නයි. එය ඡයාරූපයට යටින් මුද්‍රණය කර තිබුනි. මේ සම්බන්ධයෙන් ස්වදේශීය ලේකම් වූ චාර්ලිස් ක්ලාර්ක් නිවේදනය කළේ “එය බිඑන්පී පක්ෂය ඔවුන්ගේ වෛරය තව දුරටත් පැතිරවීමට ලන්ඩනයේ වර්තමාන ඛේදජනක සිදු වීම උපයෝගි කර ගත් දුෂ්ඨ අවස්ථාවක්” ලෙසිනි. එක්සත් රාජධානියට පිටින් වූ රටවල් කීපයක රාජ්‍යයන් සහ මාධ්‍ය ආයතන බ්‍රිතාන්‍ය රජය මුස්ලිම් අන්තවාදීන් (එක්සත් රාජධානියෙන් පිටතදි එක් එක් ක්‍රියා කාරකම් වල යෙදෙද්දි) ඔවුන් කෙරෙහි අනුකම්පාවක් දැක් වූ බවත් එවැනි ක්‍රියා කාරකම් එක්සත් රාජධානියෙන් පිට රට වලදි කිරීමෙන් පසු ඔවුන් විසින් ලන්ඩනිස්තාන් ලෙස හඳුන්වා ගනිමින් රැකවරණය පතා එක්සත් රාජධානියට පැමිනි විට ඔවුන්ට එරෙහිව නඩු පැවරීමට හෝ ඔවුන්ගේ රටට භාර දීම නොකළ බවත් මෙම ප්‍රතිපත්තිය ප්‍රශ්න සහ ගත වූ බවත් කියා සිටියහ. (නිව් යොර්ක් ටයිම්ස්, ලෙෆිගරෝ )