හියු ප්‍රනාන්දු
වර්ණකුලසූරිය ඉච්චම්පුල්ලිගේ හියු ප්‍රනාන්දු (1916 නොවැම්බර් 17 - 1993 අප්‍රේල් 2) යනු නයිනමඩමේදී උපන් ශ්‍රී ලාංකික දේශපාලනඥයෙකි. ඔහු ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ කථානායකවරයා විය. [2] [3] [4]
| ගොනුව:Hugh Fernando.jpg | |
| 8th Speaker of the Parliament | |
| තනතුර දරමින් 24 January 1964 – 17 December 1964 | |
| අග්‍රාමාත්‍යවරයා | Sirimavo Bandaranaike |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | R. S. Pelpola |
| අනුප්‍රාප්තිකයා | Albert Peries |
| Member of the Ceylon Parliament for Nattandiya | |
| තනතුර දරමින් 1956–1960 | |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | Albert Peries |
| අනුප්‍රාප්තිකයා | Albert Peries |
| Member of the Ceylon Parliament for Wennappuwa | |
| තනතුර දරමින් 1960–1965 | |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | seat created |
| අනුප්‍රාප්තිකයා | Festus Perera |
| Member of the Ceylon Parliament for Nattandiya | |
| තනතුර දරමින් 1968–1970 | |
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා | Albert Peries |
| අනුප්‍රාප්තිකයා | Harold Herath |
| පුද්ගලික තොරතුරු | |
| උපත | 17 නොවැම්බර් 1916 |
| විපත | 2 April 1993 (වයස 76) Ratnapura |
| ජාතිය | Sri Lankan |
| දේශපාලන පක්ෂය | United National Party[1] Sri Lanka Freedom Party |
1952 දී ඔහු ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස නාත්තන්ඩිය ආසනයට තරඟ කර හිටපු කථානායක ඇල්බට් පීරිස් මහතාට ඡන්ද 306 කින් පරාජයට පත් විය. මීළඟ මැතිවරණයේදී පීරිස් පරාජය කිරීමට හියු අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටියේය. "අසාර්ථකත්වය සාර්ථකත්වයේ කුළුණු" යන ආප්තෝපදේශය රකිමින් ඔහු මැතිවරණ කොට්ඨාසය තුළ හොඳින් සංවිධානය විය. ඔහු සේවක සංගම් සහ තවත් බොහෝ සමිති ආරම්භ කළ අතර එමඟින් තම බලය ශක්තිමත් කළේය. ඔහු ජනතා හටන (කම්කරුවන්ගේ අරගලය) නමින් කම්කරුවන් පිළිබඳ හොඳ පුවත් ඇතුළත් පුවත්පතක් පළ කළේය.
1956 මහ මැතිවරණයේදී ප්‍රනාන්දු නැවතත් ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස නාත්තන්ඩිය ආසනයට ඉදිරිපත් විය. මෙම අදියරේදී ඔහුට බෝවන රෝගයක් වැළඳී ඇති අතර මැතිවරණ රැස්වීම්වලට සහභාගී වීමට නොහැකි විය. වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව ඔහු නිවසේ රැඳී සිටියේය. ඔහුගේ 10 හැවිරිදි දියණිය අයිවි ඇගේ පියා වෙනුවෙන් රැස්වීම් ඇමතීය. මෙම පුත්තලම කච්චේරියේදී ප්‍රතිඵලය ප්‍රකාශයට පත් කරන විට ප්‍රනාන්දු මහතා වැඩි ඡන්දයෙන් ජයග්‍රාහකයා ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර අග්‍රාමාත්‍ය එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක මහතා විසින් කෘෂිකර්ම හා ආහාර අමාත්‍යවරයාගේ පාර්ලිමේන්තු ලේකම්වරයා ලෙස පත් කරන ලදී. 1960 මාර්තු මාසයේදී ඔහු අලුතින් නිර්මාණය කරන ලද වෙන්නප්පුව ආසනයට තරඟ කර නියෝජ්‍ය කාරක සභා සභාපති ලෙස තේරී පත් විය. එම වසරේම ජූලි මැතිවරණයෙන් ඔහු එය ජයග්‍රහණය කර නියෝජ්‍ය කථානායක සහ කාරක සභා සභාපති ලෙස තේරී පත් විය.
1964 දී කථානායක ආර්.එස්. පැල්පොල ප්‍රනාන්දු මහතා ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු පාර්ලිමේන්තුවේ අටවැනි කථානායකවරයා ලෙස තේරී පත් විය. දෙසැම්බර් මාසයේදී ලේක්හවුස් ආයතනය පවරා ගැනීමේ මාධ්‍ය පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ අවස්ථාවේදී ඡන්ද සමානව බෙදී ගිය අතර ප්‍රනාන්දු මහතා සිය සුප්‍රසිද්ධ තීරණාත්මක ඡන්දය ලබාදී පනත් කෙටුම්පත පරාජය කළේය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක රජය ඉල්ලා අස්විය.
එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජය බලයට පත් වූ 1965 මහ මැතිවරණයට හියු තරඟ කළේ නැත. ශ්‍රීමත් ඇල්බට් පීරිස් කථානායකවරයා සහ නාත්තන්ඩිය මන්ත්‍රීවරයා 1968 දී මිය ගිය විට ප්‍රනාන්දු නැවත ලංකාවට පැමිණ නාත්තන්ඩිය ආසනයේ අතුරු මැතිවරණයෙන් තේරී පත් විය. ප්‍රනාන්දු අග්‍රාමාත්‍ය ඩඩ්ලි සේනානායකගේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ වෙළඳ හා වාණිජ අමාත්‍යවරයා ලෙස පත් කරන ලදී.
ප්‍රනාන්දු 1977 මහ මැතිවරණයේදී ආසනයකට තරග කළේ නැත.
එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඔහු ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයට ගොස් පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රධාන සංවිධායකවරයා බවට පත් විය. එක්සත් ජාතික පක්ෂ ආණ්ඩුවේ ඇතැම් ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ක්‍රියාවලට විරෝධය පළ කරමින් එවකට නියෝජ්‍ය විපක්ෂ නායක මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා විසින් සංවිධානය කරන ලද කොළඹ සිට කතරගම දක්වා පාද යාත්‍රාව නමින් යෝධ පා ගමනකට ඔහු සහභාගී විය. ප්‍රනාන්දු පා ගමනට සහභාගි වෙමින් සිටියදී රෝගාතුර වී රත්නපුර රෝහලට ඇතුළත් කිරීමෙන් පසු 1993 අප්‍රේල් 2 වැනිදා මිය ගියේය.
යොමු කිරීම් සංස්කරණය
- ↑ Wilson, Jeyaratnam (10 June 2010). Electoral Politics in an Emergent State: The Ceylon General Election of May 1970. Cambridge University Press. p. 136. ISBN 9780521153119.
- ↑ "Speakers". Parliament of Sri Lanka. 25 July 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 28 March 2013.
- ↑ "Missing Bhikku parliamentarians attend new Parliament opening". www.Tamilnet.com. 22 April 2004. සම්ප්‍රවේශය 28 March 2013.
- ↑ "18th Death Anniversary of former Speaker Hugh Fernando today". The Island. සම්ප්‍රවේශය 28 March 2013.