ලලිතා සහස්‍රනාම
ලලිතා සහස්‍රනාම (සංස්කෘත: ललिता सहस्रनाम) යනු බ්‍රහ්මාණ්ඩ පුරාණයේ උත්තර ඛණ්ඩයේ පවතින ලලිතා මාහාත්ම්‍ය තුළ සඳහන් ශක්ති දේවියගේ ස්වරූපයක් වන ත්‍රිපුර සුන්දරී දේවිය සඳහා වන නම් දහසකි. මෙය ශක්ත බැතිමතුන් අයත් මුඛ්‍ය ලියවිල්ලකි. මෙම සහස්‍රනාමය දිව්‍ය මාතාවගේ විවිධ නමස්කාර ක්‍රම වන පරායන, අර්චන සහ හෝම වැනි විවිධ ක්‍රමවල භාවිතා වේ. ලලිතා සහස්‍රනාමයේ වෙනස්, නමුත් අඩු ජනප්‍රිය අනුවාදයක් නාරද පුරාණයේ ද සොයාගත හැකිය.[1]
නිරුක්තිය සහ ව්‍යුහය
සංස්කරණයනාමයන් ස්තෝත්‍රයක් ආකාරයට සම්පාදනය කර ඇති නමුත් එක් එක් නම් නියෝජනය කිරීම සඳහා මන්ත්‍ර වලට කැඩී ඇත. එබැවින් සහස්‍රනාමය ස්තෝත්‍ර ආකාරයෙන් හෝ නාමාවලි ආකාරයෙන් ගායනා කළ හැකිය. පුනරාවර්තනයකින් තොරව හරියටම නම් 1000 ක් ඇති සහස්‍රනාම අතුරින් එකම වන්නේ ලලිතා සහස්‍රනාමය යි.
ලලිතා සහස්‍රනාමය ලලිතා දේවියගේම අණ පරිදි අෂ්ට වාග් දේවීන් (වාසිනි, කාමේශ්වරී, අරුණා, විමලා, ජයනි, මෝදිනී, සර්වේශ්වරී සහ කෞලිනී) විසින් රචනා කරන ලද බව කියනු ලැබේ. සහස්‍රනාමයේ සඳහන් වන්නේ "ලලිතා දේවියට නමස්කාර කළ හැක්කේ ඇය කැමති නම් පමණක්" බවයි. මෙම ස්තෝත්‍රය බ්‍රහ්මාණ්ඩ පුරාණයේ (විශ්වයේ ඉතිහාසය) හයග්‍රීව සහ අගස්ත්‍ය මුනිවරයා අතර කාංචිපුරම් හි සාකච්ඡාවේ පරිච්ඡේදයේ දක්නට ලැබේ.[2] හයාග්‍රීව යනු අශ්ව හිස සහිත විෂ්ණුගේ අවතාරයක් වන අතර එය දැනුමේ ප්‍රතිමූර්තිය ලෙස සැලකේ. අගස්ත්‍ය යනු සුප්‍රසිද්ධ සප්ත ඍෂිවරුන් ලෙස සාමූහිකව නම් කරන ලද ඍෂිවරුන් හත් දෙනාගෙන් කෙනෙකි. අගස්ත්‍යගේ ඉල්ලීම පරිදි හයග්‍රීව ලලිතා දේවියගේ ශුද්ධ වූ නාමයන් දහසක් ඔහුට ඉගැන්වූ බව කියනු ලැබේ. එම ස්ථානය කුඹකෝනමට ආසන්නයේ තිරුමේයාචූර් හි දේවස්ථානය බවද පැවසේ.
ප්‍රධාන සංකල්ප
සංස්කරණයධ්යාන
සංස්කරණයලලිතා සහස්‍රනාමයේ ආරම්භය ධ්‍යාන මගින් සංලක්ෂිත වන අතර ඒවා දෘශ්‍යකරණය සඳහා විස්තරාත්මක පද වේ. ධ්‍යාන පද හතරක් තිබේ. එය යෝගියා (සහස්‍රනාමය කියවන පුද්ගලයා) ලලිතා දේවියගේ ස්වරූපය මෙනෙහි කරන ආකාරය විස්තර කරන අතර දෙවඟනගේ බොහෝ ගුණාංග විස්තර කරයි. නම් දහස සජ්ඣායනා කිරීමට පෙර ධ්‍යානය කියනු ලැබේ.
ලලිතා
සංස්කරණයලලිතා සහස්‍රනාමය සංවිධානය කර ඇත්තේ "හිස සිට පාදාන්තය දක්වා" (කේශාදි පාදම්) දේවිය විස්තර කරන ආකාරයටය. පසුව නම්වලින් දේවියව ඇයගේ සියලු ජයග්‍රහණ, ශක්තීන් සහ ස්වරූප වලින් ප්‍රශංසා කරයි.
භෞතික විස්තරය
සංස්කරණයලලිතා සහස්‍රනාමය දෙවඟනගේ භෞතික ස්වරූපය විස්තර කරමින් ඉතා විස්තරාත්මකව දක්වා ඇත. සහස්‍රනාමය ආරම්භයේදි දේවියගේ ඇයගේ කාමේශ්වරී ස්වරූපයෙන් වර්ණනා කර ඇත.
ආශ්‍රේයයන්
සංස්කරණය- ^ "Narada Purana ENG 03 1951 OCR Motilal Banasirdass".
- ^ Tagare, G.V. (1958). Lalitopakhyana (chapters 41-44). Motilal Banarsidass Publishers Pvt. p. 1464. ISBN 9788120838246.