මොනොසැකරයිඩ
මොනොසැකරයිඩ යනු, අඩු අණුක භාරයක් සහිත සරලත ම කාබෝහයිඩ්රේට වර්ගය යි. මොනොසැකරයිඩ කාබෝහයිඩ්රේටවල තැනුම් ඒකකය යි. එය තනි අණුවකි. තවදුරටත් ජලවිච්ඡේදනය කළ නොහැක. C, H, O වලින් සමන්විත ය. විද්යාගාරයේදී ෆේලිං හා බෙනඩික්ට් පරීක්ෂාව මගින් මොනොසැකරයිඩ හඳුනා ගැනේ.
සංස්කරණයමූලික ලක්ෂණ
සංස්කරණය- සීනි වර්ග ය.
- ජල ද්රාව්ය යි.
- ඔක්සිහාරක ය.
- ස්ඵටිකීකරණය වේ.
මොනොසැකරයිඩ වර්ග
සංස්කරණයට්රයෝස - C3H6O3
සංස්කරණයකුඩා ම මොනොසැකරයිඩ වර්ගය යි. සෛලීය ශ්වසනයේදී හා ප්රභාසංස්ලේෂණයේදී වැදගත් වන අතරමැදි සංයෝගයකි. උදා:
ටෙට්රෝස - C4H8O4
සංස්කරණයසූන්යෂ්ටික සෛල තුල නොපවතී. ප්රධාන වශයෙන් ම බැක්ටීරියා තුල අඩංගුය. උදා:
- එරිත්රෝස්
පෙන්ටෝස - C5H10O5
සංස්කරණයසෛලයකට අත්යවශ්ය න්යෂ්ටික අම්ල තැනීමෙහිලා රයිබෝස් හා ඩීඔක්සිරයිබෝස් වැදගත් මෙහෙයක් ඉටු කරයි. උදා:
හෙක්සෝස - C6H12O6
සංස්කරණයසමායවික ව්යුහයන් පවතී. දාමීය අණු චක්රාකාරව සැකසී ස්ථායි, වෘත්තාකාර ස්වරූපයක් ගනී. උදා:
- ෆෘක්ටෝස්
- ගැලැක්ටෝස්
- මැනෝස
- තවද මොනොසැකරය්ඩ ඒවායෙ පවතින කාබොනය්ල් කාණ්ඩය අනුව ඇල්ඩෝස සීනි හා කීටෝස සීනි ලෙස බෙද දක්වය්
Aldose sugar ග්ලිසරැල්ඩිහය්ඩ්, රය්බෝස්, ග්ලුකෝස් , ගැලැක්ටෝස් [1]
හෙප්ටෝස් - C7H14O7
සංස්කරණයකාබන් පරමාණු (C) 7,හයිඩ්රජන් පරමාණු (H) 14 හා ඔක්සිජන් පරමාණු (O) 7 ලෙස සංයොජිත මොනොසැකරයිඩ ආකාරයයි.මෙය (CH2O)7 ලෙසින්ද දැක්විය හැක.
උදා:
මැනෝහෙප්ටියුලෝස්
මොනොසැකරයිඩ ප්රධාන වශයෙන් කොටස් 3 කි. 1)ග්ලූකෝස් 2)පෘක්ටෝස් 3)ගැලැක්ටෝස් වේ.
ග්ලූකෝස්
ග්ලූකෝස් වනාහි සරල සීනි ලෙස හදුන්වනු ලබන සරලම සංඝටකයකි .මේවා ජීවී රුධිරය ට අවශෝෂණය වේ.
ග්ලූකෝස් = C6 H12 O6 පවතින ස්ථාන - ඉදුණු පලතුරු ,මී පැණි
- ^ ,