බටහිර චාලුක්‍ය අධිරාජ්‍යය
බටහිර චාලුක්‍ය අධිරාජ්‍යය විසින් 10වන සිට 12වන සියවස දක්වා බටහිර ඩෙකෑනය සහ දකුණු ඉන්දියාව පාලනය කරන ලදී. මෙම කන්නඩිග රාජවංශය ඇතැම්විටෙක කල්‍යාණි චාලුක්‍ය ලෙස ද (කර්ණාටක ප්‍රාන්තයේ වර්තමාන බිදාර් දිස්ත්‍රික්කයේ බාසවකල්‍යාණ් හි පිහිටි එහි රාජ්‍ය අගනුවර වූ කල්‍යාණි අනුව) නැතහොත්, පසුකාලීන චාලුක්‍ය (6වන සියවසේ බදාමියෙහි චාලුක්‍ය රාජවංශයට මෙහි ඇති සම්බන්ධතාව අනුව) ලෙස ද හඳුන්වනු ලැබේ. මෙම රාජවංශය, මෙම නාමයම ඇති වෙනත් රාජවංශයක් වන එහි සමකාලීන වෙංගියෙගි නැගෙනහිර චාලුක්‍යයන්ගෙන් වෙන්කර දැක්වීම උදෙසා බටහිර චාලුක්‍යයන් ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. ම්. මෙම රාජවංශයේ පිබිදීමට පෙර, මාන්‍යඛේටයෙහි රාෂ්ට්‍රකූට අධිරාජ්‍යය විසින් සියවස් දෙකකට අධික කාලයක් ඩෙකෑනයේ සහ මධ්‍යම ඉන්දියාවේ බොහෝ ප්‍රදේශ පාලනය ගෙනයන ලදී. 973දී, රාෂ්ට්‍රකූට අධිරාජ්‍යයේ වූ වියවුල් සහගත තත්ත්වය සමඟ, මාල්වා හි පරමාර රාජවංශයේ පාලකයා විසින් එහි අගනුවර ආක්‍රමණය කළ අවස්ථාවේ, රාෂ්ට්‍රකූටයෙහි යටත් රාජ්‍යයක් වූ බීජපූර් හි දෙවන තෛලපා විසින් සිය ප්‍රධානීන් පරාජය කොට මාන්‍යඛේටයේ සිය අගනුවර පිහිටුවී ය. මෙම රාජවංශය මඳ කලෙකින්ම බලවත් වූ අතර, පළමුවන සෝමේශ්වර රජ යටතේ එය අධිරාජ්‍යයක් තෙක් වර්ධනය වූ අතර, එහි අගනගරය කල්‍යාණිය වෙත ගෙනයන ලදී.
බටහිර චාලුක්‍ය අධිරාජ්‍යය | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 973–1189[1] | |||||||||||||
 බටහිර චාලුක්‍ය අධිරාජ්‍යයේ ව්‍යාප්තිය, ක්‍රි.ව. 1121 | |||||||||||||
| තත්ත්වය | අධිරාජ්‍යය (973 තෙක් රාෂ්ට්‍රකූටයට යටත්ව) | ||||||||||||
| අගනුවර | මාන්‍යඛේට, බාසවකල්‍යාණ් | ||||||||||||
| පොදු භාෂා(ව) | කන්නඩ, සංස්කෘත | ||||||||||||
| ආගම | හින්දු ආගම බුද්ධාගම[2] ජෛන ආගම | ||||||||||||
| රජය | රාජාණ්ඩුව | ||||||||||||
| රජ | |||||||||||||
• 957 – 997 | තෛලපා II | ||||||||||||
• 1184 – 1189 | සෝමේශ්වර IV | ||||||||||||
| ඉතිහාසය | |||||||||||||
• ආදිතම වාර්තා | 957 | ||||||||||||
• Established | 973 | ||||||||||||
• අහෝසි කළේ | 1189[1] | ||||||||||||
| |||||||||||||
මේවාත් බලන්න
සංස්කරණයසටහන්
සංස්කරණය- ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 52–53. ISBN 978-93-80607-34-4.
- ^ An inscription dated 1095 CE of Vikramaditya VI mentions grants to a Vihara of Buddha and Arya-Taradevi (Cousens 1926, p11)