එවැන්ජලිස්තවරුන් හතර දෙනා
ක්‍රිස්තියානි සම්ප්‍රදායට අනුව, ඉවැන්ජලිස්තවරුන් හතර දෙනා යනු මතෙව්, මාර්ක්, ලූක්, සහ ජොහාන්, නම් කැනොනිකල් ශුභාරංචි ගිණුම් හතර නිර්මාණය කිරීම සමඟ කතුවරුන් ලෙස ආරෝපණය කර ඇති පිද්ගලයන් ය. අළුත් ගිවිසුමේ, එම ශුභාරංචි පහත මාතෘකා දරයි: ශුද්ධවූ මතෙව් සුවිශේෂය; ශුද්ධවූ මාර්ක් සුවිශේෂය; ශුද්ධවූ ලූක් සුවිශේෂය; සහ ශුද්ධවූ ජොහාන් සුවිශේෂය. මෙම නම් ක්‍රි.ව. 2 වැනි සියවසේ මුල් සභාවේ පියවරුන් විසින් කෘතිවලට පවරන ලදී. ලේඛකයන් කිසිවෙක් ඔවුන්ගේ කෘතියට අත්සන් කර නැත.[1]
ශුභාරංචි
සංස්කරණය
මතෙව්, මාර්ක් සහ ලූක්ගේ ශුභාරංචි සමදර්ශක ශුභාරංචි ලෙස හැඳින්වේ, මන්ද ඒවා බොහෝ විට එකම කථාන්දර එකම අනුපිළිවෙලින් ඇතුළත් වීම නිසාය. ශුභාරංචි සාමාන්‍යයෙන් දින නියම කර ඇති කාල පරිච්ඡේදවලට වඩා වෙනත් ආකාරයක්[2][3] යෝජනා කරන අතර, සම්මුතිය සාම්ප්‍රදායිකව පවසන්නේ මෙම ශුභාරංචි හතරේ කතුවරුන් ජේසුස්ගේ අපෝස්තුළුවරුන් දොළොස් දෙනාගෙන් දෙදෙනෙකු වන ජොහාන් සහ මතෙව් මෙන්ම තවත් "අපොස්තලික මිනිසුන්"[4] දෙදෙනෙකු බවයි. මාක් සහ ලූක් දෙදෙනාව ගෝලයින් 70 දෙනාගේ සාමාජිකයන් ලෙස ඕතඩොක්ස් සම්ප්‍රදාය වාර්තා කරයි.(ලූක් 10):
- මතෙව් – අපෝස්තුළුවරුන් දොළොස් දෙනාගෙන් කෙනෙක්වීමට ජේසුස් වහන්සේගෙන් ආරාධනා ලැබූ තැනැත්තෙක්.
- මාර්ක් - පේදුරු තුමාගේ අනුගාමිකයෙක් වන වැවින් "අපෝස්තලික මිනිසෙක්" වේ.
- ලූක් – වර්තමානයේ ලූක් විනිස් තියෝපිලස්ට ලියන ලද ග්‍රන්ථය ලියූ වෛද්‍යවරයෙකි. ක්‍රියා පොත (හෝ අපෝස්තුළුවරුන්ගේ ක්‍රියා) නම් ග්‍රන්ථය ලියා ඇති බවත්, ටාසස්හි පාවුල්ගේ සමීප මිතුරෙකු වූ බවත් දන්නා කරුණකි.
- ජොහාන් අපොස්තුළුවරයා – ජේසුස් වහන්සේගේ ගෝලයෙක් වන අතර අපෝස්තුළුවරුන් දොළොස් දෙනා අතර බාලම පුද්ගලයා.
ඔවුන්ව එවැන්ජලිස්තවරුන් ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, එහි තේරුම "සුභ අස්න ප්‍රකාශ කරන පුද්ගලයින්" වේ. මෙම නාමය ඔවුන්ට ලැබී ඇත්තේ, ඔවුන්ගේ පොත්වල අරමුණ ජේසුස් වහන්සේගේ "සුභ අස්න" ("ශුභාරංචිය") පැවසීම නිසාය.[5]
යොමු කිරීම්
සංස්කරණය- ^ "The Gospels" World History; accessed 2022.06.23.
- ^ Lincoln, Andrew (2005-11-25). Gospel According to St John: Black's New Testament Commentaries. ISBN 9781441188229.
- ^ France, R.T (2007-07-11). The Gospel of Matthew. p. 18. ISBN 9780802825018.
- ^ Tertullian, Adv. Marc. V.2.
- ^ "The good news of Jesus Christ, the Son of God." Mark 1:1