එයිට් ඩේයිස්, ඇසැසිනේෂන් අටෙම්ට්ස් අගේන්ස්ට් කිං ජොංජෝ
එයිට් ඩේයිස්, ඇසැසිනේෂන් අටෙම්ට්ස් අගේන්ස්ට් කිං ජොංජෝ (කොරියානු: 정조암살미스터리 8일) යනු දකුණු කොරියානු කෙටි ඓතිහාසික කතාමාලාවකි. මෙහි ප්‍රධාන චරිත නිරූපණය කරන්නේ කිම් සං-ජූං, පාක් ජුං-චුල්, ජුං ඒ-රි, ලී සොන්-හෝ සහ හී වොන් යන නළුනිළි පිරිස විසිනි. කථාංග 10කින් යුත් මෙම කතාමාලාව, 2007 නොවැම්බර් 17 සිට දෙසැම්බර් 16 දක්වා CGV නාළිකාව ඔස්සේ විකාශය කෙරිණි. මේ සඳහා පාදක වී ඇත්තේ 1795දී ජොසොන්හි ජොංජෝ රජු විසින් හ්වාසොං බලකොටුවේ සිය පියාගේ සොහොන වෙත දින අටක් පුරා පැවැත්වූ පෙරහැර පිළිබඳ වන ඓතිහාසික සිදුවීමයි. දැවැන්ත ඓතිහාසික සිදුවීමක් වූ මෙම පෙරහැර සඳහා මිනිසුන් 5,661ක් සහ අශ්වයින් 1,417ක් සහභාගී වී ඇත.[1]
| එයිට් ඩේයිස්, ඇසැසිනේෂන් අටෙම්ට්ස් අගේන්ස්ට් කිං ජොංජෝ | |
|---|---|
_poster.jpg) | |
| මෙලෙසද හැඳින්වේ | එයිට් ඩේයිස් මිස්ට්‍රි ඔෆ් ජොංජෝ ඇසැසිනේෂන් |
| ප්‍රභේදය | කාලාන්තර නාට්‍ය නාට්‍ය |
| මත පදනම්ව | ඕ සේ-යොංගේ ජර්නි ඇසුරෙන් |
| රචනය කලේ | කිම් වොන්-සොක් |
| අධ්‍යක්ෂණය කලේ | පාක් ජොං-වොන් |
| රඟපෑම | කිම් සං-ජූං පාක් ජුං-චුල් ජුං ඒ-රි ලී සොන්-හෝ හී වොන් |
| සම්භව රට | දකුණු කොරියාව |
| භාෂාව(න්) | කොරියානු |
| කථාංග ගණන | 10 |
| නිෂ්පාදනය | |
| විධායකනිෂ්පාදක(යෝ) | හන් චං-හූන් |
| නිෂ්පාදක(යෝ) | ගෝ ජං-වොන් කිම් දෝ-යොන් ආන් සං-හ්වි පී ජූ-හ්යුං |
| ධාවන කාලය | සෙනසුරාදා සහ ඉරිදා 23:00ට (KST) |
| ප්‍රචාරණය | |
| මුල් නාලිකාව | CGV |
| මුල් ධාවනය | නොවැම්බර් 17, 2007 – දෙසැම්බර් 16, 2007 |
| බාහිර සබැඳි | |
| වෙබ් අඩවිය | |
| කොරියානු නම | |
| හංගුල් | 정조암살미스터리 8일 |
|---|---|
| ප්‍රතිශෝධිත රෝමානුකරණය | ජොංජෝ අම්සල් මිස්‍යුතෝරි පල් ඉල් |
| මැකූන්–රයිෂවර් | චෝංජෝ අම්සල් මිසූතෝරි පල් ඉල් |
 |
මෙමලිපියෙහි කොරියානු පෙළ අඩංගුය. යෝග්‍ය අනුවාද පහසුකම් නොමැත්තේ නම්, ඔබ හට, හංගුල් සහ හංජා වෙනුවට ප්‍රශ්නාර්ථ ලකුණු, කොටු, හෝ අනෙකුත් සංකේත දිස්විය හැකිය. |
කථා සාරාංශය සංස්කරණය
මෙහි තිර රචනය සිදුකොට ඇත්තේ 2006දී ඕ සේ-යොං විසින් ලියන ලද ජර්නි[2] (කොරියානු: 원행; ප්‍රරෝ: වොන් හෙං; අරුත. "වට චාරිකාව") නැමැති නවකථාව පාදක කරගනිමිනි. මෙයට පසුබිම් වන්නේ 1795දී ජොසොන්හි ජොංජෝ රජු විසින් සිය මෑණියන් වූ හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ 60වන උපන්දිනයට සමගාමීව පැවැත්වූ පෙරහැර මංගල්‍යයයි. මෙමගින් සිය මියගිය පියාණන් වූ කිරුළහිමි සදෝ කුමරුගේ 60 වන උපන්දිනය ද අනුස්මරණය කෙරිණි. දින අටක කාලය තුළ රාජ මාලිගයේ ජනතාව මාලිගය අත්හැර පෙරහැර වෙත පැමිණෙන අතර, මෙම කතාමාලාව මගින් රජුට එරෙහිව පැවති ඝාතන තැත් කිහිපයක්ම අනාවරනණය කරයි. පළමු තැත සිදුවන්නේ මූන් ඉන්-බංගේ කණ්ඩායම අතිනි. නමුත් මෙය සිය වාසියට හරවාගන්නා නොරොන් පක්ෂය, සිපා පාක්ෂිකයන්ට සහ රජුට එරෙහිව යුධමය ක්‍රියාමාර්ගයක් අනුගමනය කිරීමට සැරසෙයි.
ගොඩනැගීම සංස්කරණය
ප්‍රබන්ධ සිදුවීම්වලට අමතරව මෙම කතාමාලාව සඳහා ප්‍රධාන ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර ද්විත්වයක් උපයෝගී කොටගෙන ඇත. මෙහි කිරුළහිමි සදෝ කුමරුගේ මරණයට (1762) පෙර සිදු වූ සිදුවීම් අතීතාවර්ජනය සඳහා හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ මතක සටහන්[3] නැමැති ඓතිහාසික මූලාශ්‍රය උපයෝගී කොටගෙන ඇත. එසේම ජොසොන් රාජකීය පුස්තකාලයේ වූ නිල ලේඛන ද මේ සඳහා ආශ්‍රේය කොටගෙන තිබේ. එහිදී "වොන්හෙං යුල්ම්යෝ ජොංනි උයිග්වේ" (යුල්ම්යෝ=1795) යන්න පෙරහැර සඳහාත්, "හ්වාසොං සොංග්යොක්උයිග්වේ"[4][5] යන්න හ්වාසොං බලකොටුව සඳහාත් තොරතුරු ලබාගැනීමට භාවිතා කෙරිණි.
මෙම කතාමාලාව ඇතැම්විට හඳුන්වන එයිට් ඩේයිස්, මිස්ට්‍රි ඔෆ් ජොං ජෝ ඇසැසිනේෂන් යන නාමය වැරදි පරිවර්තනයකි. එයට හේතුව ජොංජෝ රජු 1795 අභියෝගය ජයගෙන, මියගියේ 1800දී වීම නිසායි.[6]
චරිත නිරූපණය සංස්කරණය
අවසන් කථාංගයේ සඳහන් විස්තරය අනුව මෙම නාට්‍යය පහත චරිතවලින් සමන්විත වේ:
| # | නළුවා/නිළිය | හංගුල් | චරිතය | හංගුල් | සැබෑ ජීවන කාලය | සටහන් |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 | කිම් සං-ජූං | 김상중 | ජොංජෝ | 정조 | 1752–1800 | ජොංජෝ රජු නාට්‍යයේ ප්‍රධාන චරිතයයි (රාජ්‍ය. 1776–1800). |
| 02 | පාක් ජුං-චුල් | 박정철 | ජොං යක්යොං | 정약용 | 1762-1836 | සිල්හක් දාර්ශනිකයෙකි. සිපාහි සම්බන්ධීකාරක වන මොහුගේ ලේඛන නාමය දාසන් ය. |
| 03 | ජුං ඒ-රි | 정애리 | හ්යේග්යොං ආර්යාව | 혜경궁 | 1735–1815 | සදෝ කුමරුගේ බිසවයි. ජොංජෝ රජුගේ මෑණියන් ය. හොං බොං-හන්ගේ දියණියයි. |
| 04 | ලී සොන්-හෝ | 이선호 | ජං ඉන්හ්යොං | 장인형 | ගිචොං ජං: මුන් ඉන්බං විසින් ජං සොයුරා 장 동지 ලෙස ඔහුව බඳවාගන්නා ලදී. | |
| 05 | හී වොන් | 희원 | සෝ හ්යංබි | 소향비 | අලංකාර ශීර්ෂාවරණයක් පැළඳි ස්ත්‍රියයි. | |
| 06 | පාක් චන්-හ්වන් | 박찬환 | සිම් හ්වන්ජි | 심환지 | 1730-1802 | යුධ අමාත්‍යවරයා මෙන්ම නොරොන් පක්ෂයේ ප්‍රධානියා ද වේ. |
| 07 | ලී දේ-යොන් | 이대연 | මුන් ඉන්බං | 문인방 | උදාවන හිරු සාහසික ව්‍යාපාරයේ නායකයායි. | |
| 08 | ජං ගි-යොං | 장기용 | හොංජේචොන් | 홍재천 | දේදොංහි වෙළඳ ප්‍රධානියා ය. සංපිල් ලෙස උපන් මොහුව මුන් ඉන්බං විසින් බඳවාගන්නා ලදී. හොං සොයුරා 홍 동지 ලෙස හැඳින්විණි. | |
| 09 | පාක් සු-හ්යොන් | 박수현 | චෝයි ගිසු | 최기수 | ගිචොං චෝයි හෙවත් රජුගේ ආරක්ෂකයායි. | |
| 10 | ජෝ දල්-හ්වන් | 조달환 | කිම් චුන්ද්‍යුක් | 춘득 | රාජකීය ආරක්ෂකයන්ගේ නිලධාරියායි. ජොං යක්යොංගේ ආරක්ෂකයා ද වේ. | |
| 11 | කිම් තේ-හූන් | 김태훈 | කිම් හන්ජු | 김한주 | ජොංසුන් වැන්දඹු රැජිනගේ බෑණාකෙනෙකි. ජොංසුන් සහ නොරොන් පක්ෂය අතර අතරමැදියායි. | |
| 12 | කිම් සොං-ග්යොම් | 김성겸 | යොංජෝ | 영조 | 1694–1776 | හිටපු රජ (රාජ්‍ය. 1724-1776). |
| 13 | පාක් උං | 박웅 | චේ ජේගොං | 채제공 | 1720-1799 | සිපා නායකයෙකි. ප්‍රධාන රාජ්‍ය උපදේශකයායි. |
| 14 | කිම් ගි-හ්යොන් | 김기현 | කිම් ජොංසු | 김정수 | නොරොන් පක්ෂයේ හිටපු නායකයායි. | |
| 15 | කිම් හුයිජොං | 김희종 | ජොංසුන් රැජින | 정순왕후 | 1745-1805 | ග්යොංජු කිම් වංශයේ ජොංසුන් අගබිසවයි. යොංජෝ රජුගේ වැන්දඹුවයි. |
| 16 | ජෝ හන්-ජුන් | 조한준 | සදෝ සේජා | 사도 세자 | 1735-1762 | යොංජෝ රජුගේ 2වන පුත්‍රයායි. (යොංබින් උපබිසවට උපන්) පසුව කිරුළහිමි කුමරු තනතුරට පත් විය. ජොංජෝ රජුගේ පියාණන් ය. |
| 17 | යි යොංහ්වන් | 이용환 | ගු මියොංරොක් | 구명록 | ගු සොන්බොක්ගේ සැඟවුණු පුත්‍රයායි. හුන්ල්යොන්දෝගම්හි පුහුණුකරුවෙකි. | |
| 18 | හොං ස්‍යුං-ඉල් | 홍승일 | ජොං හන්-ගි | 정한기 | . | |
| 19 | ජොං යොං-උ | 정용우 | හොං බ්යොංසින් | 홍병신 | යුධ අමාත්‍යාංශයේ සහායක අංශ ප්‍රධානියෙකි. | |
| 20 | නා ජේග්‍යුන් | 나재균 | හොං ඉන්හන් | 홍인안 | 1722-1776 | 1775 වම් රාජ්‍ය උපදේශකවරයායි. හොං බොං-හන්ගේ සොයුරායි. |
| 21 | හියෝ ගිහෝ | 허기호 | හොං බොං-හන් | 홍봉한 | 1713-1778 | හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ පියාණන් ය. ජොංජෝගේ මුත්තණුවන් ය. |
| 22 | චෝයි ගොං-උ | 최겅우 | යි ග්යොංමු | 이경무 | ඔගුන්යොං: හුන්ල්යොන්දොගම් සෙන්පතියෙකි. | |
| 23 | යි යොංජින් | 이용진 | ජෝ සිම්තේ | 조심태 | සුවොන් ආණ්ඩුකාරවරයායි. | |
| 24 | කිම් සොං-ඉල් | 김성일 | දොං ජුං-සෝ | 동중서 | පෙංහු වංශාධිපතියායි. | |
| 25 | හන් චොල්-වූ | 한철우 | ජං සොන්-යි | 장손이 | දක්ෂ වෙඩිතබන්නෙකි. | |
| 26 | ජොං යොංජු | 정용주 | ජං සොන්-සන් | 장손산 | දිය යට මෙහෙයුම් පිළිබඳ විශේෂඥයෙකි. | |
| 27 | සොං යොංජින් | 송영진 | හොං සංගුං | 홍상궁 | . | |
| 28 | යි උංජේ | 이웅재 | හොං සුයොං | 홍수영 | 1755-1798 | හොං නාකින්ගේ වැඩිමහල්ම පුත්‍රයායි. |
| 29 | හොං ඒබින් | 홍애빈 | හ්වාවන්-ඔංජු | 화완옹주 | 1737–1808 | හ්වාවැන් කුමරිය, යෙංජෝ රජුගේ දියණියකි. |
| 30 | වොන් ජොංසොන් | 원종선 | සිම් යිජි | 심이지 | මඔගුන්යොං: සුවෝ-සා දේජං (සෙන්පතියෙකි). | |
| 31 | යි හ්යොංජු | 이형주 | යි හන්පුං | 이한풍 | ඔගුන්යොං: ඉයෝයොං-සා දේජං (සෙන්පතියෙකි). | |
| 32 | පාක් යොංජින් | 박용진 | යි මියොංසික් | 이명식 | රාජකීය ආරක්ෂකයන්ගේ කොමසාරිස්වරයායි. | |
| 33 | ඕ චං-ග්යොං | 오창경 | යි යුග්යොං | 이유경 | ජෝ සිම්තේගේ දෙවැනියායි. | |
| 34 | පාක් ජොංචොල් | 박종철 | යු ඉයොන්හෝ | 유언호 | නොරොන් පාක්ෂිකයෙකි. | |
| 35 | කිම් ගොන්හෝ | 김건호 | යුන් සි-දොං | 윤시둥 | 1729-1797 | 1795 දක්ෂිණ අමාත්‍යවරයායි. |
| 36 | චෝයි මින්සෝ | 최민서 | සින් දේහ්යොන් | 신대현 | ඔගුන්යොං: චොං යුං-සා සෙන්පතියෙකි. | |
| 37 | කිම් යං-උ | 김양우 | ගු සොන්බොක් | 구선복 | 1762 කිරුළහිමි සදෝ කුමරුන්ට චෝදනා කළ අයෙකි. | |
| 38 | සින් දොංහුන් | 신동훈 | මක්-සොයි | 막쇠 | චොක්සෝදන් වෙළෙන්දෙකි. | |
| 39 | කිම් ස්‍යුංහුන් | 김승훈 | දේදොං ගිබ්සා | 대동 집사 | දේදොංගේ සහායකයායි. | |
| 40 | යි ජේඋග් | 이재욱 | බේ ජොං-තේ | 배정태 | . | |
| 41 | නෝ ඉග්යොන් | 노익현 | හන් ජං-බොක් | 한장복 | හ්වාසොං බලකොටුවේ දේදොං ඔත්තුකරුවෙකි. | |
| 42 | ජොං නාඔන් | 정나온 | යොං ජුමෝ | 젊은 주모 | තැබෑරුම් අයිතිකරුවෙකි. | |
| 43 | ඕ සෝයොන් | 오서연 | හන් මේ | 한매 | . | |
| 44 | සෝල් ජියුන් | 설지윤 | චොංන්‍යොන් කුමරිය | 청연공주 | 1754-1821 | කිරුළහිමි සදෝ කුමරුගේ සහ හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ පළමු දියණියයි. |
| 45 | පාක් ගුන්-තේ | 박긴태 | ළමා ජොංජෝ | 어린 정조 | යි සන්, කිරුළහිමි කුමරුන් ය. පසුව ජොංජෝ රජු බවට පත් විය. | |
| 46 | යුන් යොංමින් | 윤영민 | ජොං බොක් | 정복 | රජුගේ පණ්ඩකවරයායි. ජොං හුගියොම්ගේ සහෝදරයායි. | |
| 47 | සොක් මියොංසික් | 석명식 | හංජු ගිම්සා | 한주 집사 | කිම් හංජුගේ සේවකයායි. | |
| 48 | යැං ජොංහ්යොන් | 양정현 | මුන්ජුං (වැඩිමහල්) | 문중어른 | . | |
| 49 | යි දොං-යොන් | 이동연 | හොං සුයොං (ළමා) | 어린 수영 | හොං සුග්යොංගේ ළමා වියයි. | |
| 50 | කිම් ජින්හුයි | 김진희 | ළමා හ්යේග්යොං | 어린 혜경 | හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ ළමා අවධියයි. | |
| 51 | ඕ හ්යොන්සිල් | 오현실 | හ්යේග්යොං සංගුං | 혜경 상궁 | හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ පරිවාර ස්ත්‍රියයි. | |
| 52 | සින් ග්යොංසොන් | 신경선 | ජොංජෝ සංගුං | 정조 산궁 | ජොංජෝ රජුගේ පරිවාර ස්ත්‍රියයි. | |
| 53 | බ්යුන් යැං-හෝ | සෝ යුබැං | 서유방 | ග්යොංගි ආණ්ඩුකාරවරයායි. නොරොන් පක්ෂයේ රහසිගත ආධාරකරුවෙකි. | ||
| 54 | සොන් යොං-ග්වොන් | 손영권 | ජොං හු-ගියොම් | 정후겸 | 1750-1776 | හ්වාවැන්-ඔංජුගේ හදාගත් පුත්‍රයායි. |
| 55 | හන් හ්යොක්-ජු | 한혁주 | කිම් ග්වයිජු | 김귀주 | 1740-1786 | ජොංසුන් රැජිනගේ සොහොයුරායි |
- මෙහි උපන් සහ මියගිය වර්ෂ දක්වා ඇත්තේ චරිත අතුරින් සැබැවින්ම ජීවත් වූ පුද්ගලයන්ට අදාලවයි.
- මෙම කතාමාලාව තුළ හොං බොං-හන් යනු, යොංජෝ සහ ජොංජෝ රජ සමයයන්හි විසූ නොරොන් නායකයකු ලෙස දක්වා ඇත. නමුත් හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ මතක සටහන් අනුව, ඔහු සිපා ප්‍රධානියකු ලෙස දැක් වේ.
1795 පෙරහැර පිළිබඳ සැබෑ වාර්තා සංස්කරණය
1795 පෙරහැර පිළිබඳ ප්‍රධාන ලේඛනය පලු අටකින් යුත් තිරයකි. මෙය හ්වාසොංහෙංහෙංදෝ බ්යොංපුන් ලෙස හඳුන්වයි. අදවන විට මෙම තිරයේ පිටපත් තුනක් පවතියි: සීපියා පැහැ එකක්,[7] නිල් පැහැ එකක් සහ වර්ණවත්[8] රජුගේ පිටපතයි. මෙහි අවසානයට සඳහන් කළ පිටපත සැම්සුං කලා කෞතුකාගාරයේ ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, 2005 අප්‍රේල් 15 දින එය කොරියානු ජාතික වස්තුව 1430 ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කෙරිණි.[9]
화성성묘전배
낙남헌방방
봉수당진찬
낙남헌양로연
서장대야조
득중정어사
환어행렬
한강주교환어
1800 උයිග්වේහි ඇති හ්වාසොං බලකොටුවේ සිතියම.
කලාත්මක අවසරය සංස්කරණය
- සැබැවින්ම හ්යේග්යොං ආර්යාවගේ මතක සටහන් යනු වෙනස් අවස්ථා හතරක දී, වෙනස් ශ්‍රාවකයන් සඳහා ලියන ලද වෙනස් ලේඛන හතරක එකතුවකි. කිරුළහිමි සදෝ කුමරුගේ මතභේදාත්මක හැසිරීම පිළිබඳ 1805 මතක සටහනේ ඇති අතර,[10] එය ඇත්තේ 1795 මතක සටහනේ නොව ඉන් වසර 10කට පසු මතක සටහන තුළ ය.[11]
- සැබෑ රාජමාලිගය තුළ රතු පැහැති ලෝගු පළඳන ලද්දේ ඉහළ ශ්‍රේණිවල නිලධාරීන් විසිනුයි. අතරමැදි ශ්‍රේණිවල නිලධාරීන් නිල් පැහැයෙන් ද, පහළ ශ්‍රේණිවල නිලධාරීන් කොළ පැහැ ලෝගු ද පැළඳියහ. නමුත් මෙම කතාමාලාව තුළ දුෂ්ට චරිතවල ඇඳුම නිල් පැහැයෙනුත්, "යහපත් චරිත" රතු පැහැයෙනුත් දක්වා ඇත. මෙමගින් ප්‍රේක්ෂකයාට ඔවුන්ව පහසුවෙන් හඳුනාගත හැක.[12]
මූලාශ්‍ර සංස්කරණය
- ↑ "පර්ෆෝමන්ස් ඉන්ෆෝමේෂන්". සුවොන්-නගරය: ප්‍රවාහනය සහ සංචාරක ව්‍යාපාරය. සම්ප්‍රවේශය 2013-05-08.
- ↑ ඕ සෙයොං 2006.
- ↑ හාබුෂ් 1996.
- ↑ චෙවේලියර් & 1800 පි. 384-396.
- ↑ දූ වොන් චූ & 2010 I, පි. 82-213.
- ↑ චුං, ආ-යොං (9 පෙබරවාරි 2009). "රීෆෝමේටිව් කිං ජොංජෝ වෝස් නොට් ෆැටලි පොයිසන්ඩ්". ද කොරියා ටයිම්ස්. සම්ප්‍රවේශය 2013-05-30.
- ↑ KCC (2013). "හ්වාසොං හෙංහෙං" (කොරියානු බසින්). කොරියානු ප්‍රකාශන හිමිකම් කොමිසම.
- ↑ KCC (2013). "කිස් ද්‍යුක්සින් හ්වාසොංන්‍යුංහෙංදෝ" (කොරියානු බසින්). කොරියානු ප්‍රකාශන හිමිකම් කොමිසම.
- ↑ "රෝයල් පැරඩ් ටු හ්වාසොං ෆෝට්‍රස්". සංස්කෘතික උරුම පරිපාලනය. 2013. සම්ප්‍රවේශය 2013-05-08.
- ↑ හාබූෂ් & 1996 පි.241-336
- ↑ හාබූෂ් & 1996 පි.49-137
- ↑ චුං, ආ-යොං (13 නොවැම්බර් 2007). "රිනයිසන්ස් ඔෆ් ජොසොන් කිං ජොංජෝ". ද කොරියා ටයිම්ස්. සම්ප්‍රවේශය 2013-04-02.
ග්‍රන්ථ නාමාවලිය සංස්කරණය
- ඕ, සෙයොං (2006). ජර්නි. 제목:원행; 저자:오세영; 출판사:예담. යෙදාම් (විස්ඩහ් හවුස්). p. 315. ISBN 9788-9591-3167-9. (කොරියානු)
- චෙවැලියර්, හෙන්රි (1898). Cérémonial de l'achèvement des travaux de Hoa Syeng (Corée) 1800. Toung Pao (ප්‍රංශ බසින්). Vol. 9. ඊ. ජේ. බ්‍රිල්. pp. 384–396.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - දූ වොන් චෝ (2010). ද කොරියන් ෆෝට්‍රස් සිටි සුවොන්: හිස්ට්‍රි; කන්සර්වේෂන් හෙරිටේජ්; ඩොකියුමන්ටේෂන් "හ්වාසොං සොංග්යොක් උයිග්වේ"; නැෂනල් ඇන්ඩ් ඉන්ටර්නැෂනල් රිලේෂන්ස් (ජර්මන් බසින්). බැම්බර්ග් විශ්වවිද්‍යාලය, ප්‍රාරම්භක නිබන්ධනය. p. 727.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - හාබූෂ්, ජාහ්යුන් කිම් (1996). ද මෙමොයර්ස් ඔෆ් ලේඩි හ්යේග්යොං: ච ඔටෝබයෝග්‍රැෆිකල් රයිටිංස් ඔෆ් අ ක්‍රවුන් ප්‍රින්සස් ඔෆ් එයිටීන්ත්-සෙන්චරි කොරියා. යුනිවර්සිටි ඔෆ් කැලිෆෝනියා ප්‍රෙස්. p. 329. ISBN 978-0520200555.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - හ්වාසොං බලකොටුව පිළිබඳ නිල වෙබ්අඩවිය සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2013-05-08 at the Wayback Machine
- යුනෙස්කෝ හ්වාසොං බලකොටුවේ අඩවිය
බාහිර සබැඳි සංස්කරණය
- එයිට් ඩේයිස්, ඇසැසිනේෂන් අටෙම්ට්ස් කිං ජොංජෝ හට ඩෝම් හි ඇති ගිණුම (කොරියානු)