ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්

වෙනත් භාවිතා සඳහා, ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් (බහුරුත්හරණය) බලන්න.

ඇනිලිස් ඈන් මාරි ෆ්‍රෑන්ක් (ඕලන්ද උච්චාරණය: [ɑnəˈlis ˈɑnə maˈri frɑŋk], ජර්මානු උච්චාරණය: [anəliːs ˈanə maˈʁiː fʁaŋk], ; 12 June 1929 – early March 1945) යනු සමූලඝාතනයට ලක් වූ යුදෙව් ජාතිකයින් අතරින් වඩාත්ම කතා බහට ලක් වූ අයෙකි. යෞවනියකගේ දිනපොත නම් ඇගේ යුධ කාලින දිනපොත, නාට්‍ය සහ චිත්‍රපට ගණනාවකටම පාදක වී ඇත. වෙයිමර් සමුහාණ්ඩුවේ ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට් නගරයේ උපත ලැබූ ඇය, ඇගේ ජිවිතයේ වැඩි කාලයක් ජිවත් වුයේ නෙදර්ලන්තයේ ඈම්ස්ටර්ඩෑම් නගරයේයි. උපතින් ජර්මානු වුවද 1941 දී ෆ්‍රෑන්ක්ට ඇයගේ පුරවැසිභාවය අහිමි කරන ලදී. ඇගේ මරණයෙන් පසු ඇගේ දිනපොත ප්‍රකාශයට පත් වීම නිසා ඇයට අන්තර්ජාතික කීර්තියක් හිමි විය. දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී ජර්මනිය විසින් නෙදර්ලන්තය අත්පත් කර ගන්නා විට ඇයට අත් විඳින්නට සිදු වූ අත්දැකීම් එමගින් විස්තර කෙරේ.

Anne Frank (ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්)
Anne Frank (1940)
උපත	ඇනිලිස් මාරි ෆ්‍රෑන්ක් 12 ජුනි 1929(1929-06-12) ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට්, වෙයිමර් ජර්මනිය
විපත	Early 1945 බර්ජන්-බෙල්සන් සංකේන්ද්‍රන කඳවුර, පහල සැක්සනිය, නාසි ජර්මනිය
ජාතිකත්වය	ජර්මානු 1941 වන තෙක් රාජ්‍යයක් අහිමි 1941 සිට
සංගණ්‍ය කෘතිය(න්)	The Diary of a Young Girl (යෞවනියකගේ දිනපොත) (1947)
ආභාෂය ලැබූයේ Cissy van Marxveldt
ආභාෂයට නතු කලේ Zlata Filipović
අත්සන

ෆ්‍රෑන්ක් පවුල ජර්මනියේ සිට ඈම්ස්ටර්ඩෑම් වෙත සංක්‍රමණය වුයේ නාසින් විසින් ජර්මනියේ පාලන බලය අත්පත් කර ගත් 1933 වර්ෂයේදී යි. 1940 මැයි වන විට, ජර්මනිය නෙදර්ලන්තය යටත් කර ගන්නා අවස්ථාවේදී ඔවුහු ඈම්ස්ටර්ඩෑම්හි කොටු වී සිටියහ. 1942 ජුලි වන විට යුදෙව්වන්ට එරෙහි වධ හිංසා තවදුරටත් වැඩි වෙමින් පැවති නිසා ඈන් ගේ පියා වැඩ කල ගොඩනැගිල්ලේ පිහිටි රහස් කාමර වල සැඟවීමට, එම පවුල පිටත්ව ගියහ. වසර දෙකකට පසු ඔවුන්ව පාවා දෙනු ලැබූ අතර නාසි සංකේන්ද්‍රන කඳවුරකට ප්‍රවාහණය කරවන ලදී. අවසානයේදී ඈන් සහ ඇගේ සොහොයුරිය වූ මාගට් ෆ්‍රෑන්ක්, බර්ජන්-බෙල්සන් සංකේන්ද්‍රන කඳවුරට මාරුකර යවන ලද අතර එහිදී බෝවන උණ රෝගයක් (ටයිෆොයිඩ් උණ) නිසා 1945 දී ඔවුහු මිය ගියහ.

එම පවුලේ දිවි ගලවා ගත් එකම තැනැත්තා වූ ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක්, යුද්ධයෙන් පසු 1947 දී ඈම්ස්ටර්ඩෑම් වෙත පැමිණි අවස්ථාවේදී එතෙක් සුරැකිව පැවති ඈන්ගේ දිනපොත සොයා ගත්තේය. ඔහුගේ උත්සාහයේ ප්‍රතිපලයක් වශයෙන් එය ප්‍රකාශයට පත් වූ අතර මේ වන විට එය භාෂා බොහෝ ගණනකට පරිවර්තනය වී ඇත. එහි නියම ප්‍රකාශිත භාෂාව වූ ලන්දේසි භාෂාවෙන් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරන ලදුව 1952 වර්ෂයේදී යෞවනියකගේ දිනපොත ලෙස ප්‍රකාශයට පත් විය. ඇගේ දහතුන්වන උපන්දිනයට ඈන් ලද හිස් දිනපොත, 1942 ජුනි 12 වනදා සිට 1944 අගෝස්තු 1 වනදා තෙක් ඇගේ දිවිය පුරාවෘත්තයක් බවට පත් කරන ලදී.

Early life

ෆ්‍රෑන්ක් 1929 ජුනි 12 වන දින ජර්මනියේ ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට් හි උපත ලැබිය. ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් (1889–1980) සහ එඩිත් ෆ්‍රෑන්ක්-හොලැන්ඩර් (1900–45) ගේ දෙවන දියණිය වූවාය. මාගට් ෆ්‍රෑන්ක් (1926–45) ඇයගේ වැඩිමහල් සොයුරිය විය. ෆ්‍රෑන්ක්වරු නිදහස් මතධාරී යුදෙව්වන් වූ අතර යුදෙව්වන්ගේ සියලුම සිරිත් විරිත් හා සම්ප්‍රදායන් පිළිපැදීමක් ඔවුන් සිදු නොකළහ. ඔවුන් ජිවත් වූයේද යුදෙව් සහ යුදෙව්-නොවන පුරවැසියන්ගෙන් සමන්විත සමාජයකයි. මවුපිය දෙපළගෙන් වඩාත් ධාර්මික වුයේ එඩිත් ෆ්‍රෑන්ක් විය. ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් අධ්‍යාපනික පරිශීලනයන්ට ලැදියාවක් දැක වූ අතර විශාල පුස්තකාලයක් ද ඔහු සතුව තිබුණි. මාපිය දෙදෙනාම ළමුන්ව කියවීම සඳහා උනන්දු කළහ.

ඈන් සිය මිත්තනිය සමඟ නැවතී සිටි ආචෙන් නිවෙස ඉදිරිපිට ඇති ස්මාරකය

1934 සිට 1942 දක්වා ෆ්‍රෑන්ක් පවුල වාසය කල මර්වෙඩ්ප්ලේයින් හි නවාතැන

1933 මාර්තු 13 වන දින ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට් මහනගර සභා මැතිවරණය පැවතී අතර එය හිට්ලර්ගේ නාසි පක්ෂය ජය ගත්තේය. යුදෙව්වන්ට එරෙහි ප්‍රතිපත්තීන් වහ වහා සකස් කල අතර, තවදුරටත් ජර්මනියේ රැඳී සිටියහොත් කුමක් සිදු වනු ඇතිදැයි ෆ්‍රෑන්ක්වරු බිය වූහ. එම වසරේ අග බාගයේදී එඩිත් සහ දරුවන්, ආචෙන් හි එඩිත්ගේ මව, රෝසා හොලැන්ඩර් සමඟ වාසය කිරීමට ගියහ. ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් ෆ්‍රෑන්ක්ෆර්ට්හිම රැඳී සිටියද, ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හි සමාගමක් ඇරඹීමට ප්‍රතිපාදන ලැබුණු වහාම, ව්‍යාපාරයක් සංවිධානය කිරීමට සහ තම පවුලට නිවසක් ලබා ගැනීම සඳහා ඔහුද එහි පිටත්ව ගියේය. 1933 සහ 1939 අතරතුරදී ජර්මනිය හැරගිය 300,000ක් පමණ වන යුදෙව්වන් අතර ෆ්‍රෑන්ක්වරුද වූහ.

ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් පෙක්ටින් පලතුරු සාරය විකිණීම සිදු කල ඔපෙක්ටා ව්‍යාපාරයේ වැඩ කිරීම ආරම්භ කල අතර ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හි මර්වෙඩ්ප්ලේයින් (මර්වෙඩ් චතුරශ්‍රය) වලින් නවාතැනක් ද සොයා ගත්තේය. 1934 වන විට එඩිත් සහ දරුවන් ද ඇම්ස්ටර්ඩෑම් වෙත ලඟා වූ අතර දැරිවියන් දෙදෙනා; ඈන් පෙර පාසලකට ද මාගට් පොදු පාසලකට ද වශයෙන් පාසල් වලට ඇතුලත් කරවිය. මාගට් අංක ගණිතය සඳහා දක්ෂතා දැක් වූ අතර ඈන් කියවීම සහ ලිවිම කෙරෙහි රුචි කළාය. ඇගේ මිතුරිය වූ හැනෙලි ගොස්ලර් පසුකාලීනව ළමා අවධිය සිහිපත් කරමින් සඳහන් කලේ ෆ්‍රෑන්ක් නිරන්තරයෙන් ලිවීමෙහි නිරතව සිටි අතර තමන් ලියන දෑ පිළිබඳව කතාබහ කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ඇගේ කටයුතු ආරක්ෂා කර ගත් බවත්ය. ෆ්‍රෑන්ක් සොහොයුරියන් අතිශයින් වෙනස් චරිත ලක්ෂණ වලින් හෙබි වූ අය වූහ. මාගට් මනා හැදියාවකින් යුතු, ආචාරශීලි, තනිව සිටීමට කැමති සහ ඉගෙනුමට ලැදි අයෙක් වූ අතර ඈන් ඍජුව කතා කරන, උද්යෝගීමත් සහ සමාජශීලි එකියක වූවාය.

1938 දී ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් පෙක්ටකන් නමින් ඖෂධ පැලෑටි සහ සොසේජස් නිෂ්පාදනයේදී භාවිත කරන රසශෝධන ලුණු, මිශ්‍ර කුළුබඩු තොග වෙළඳාම් සිදු කරන දෙවන සමාගමක් ද ඇරඹීය. 1939 දී එඩිත්ගේ මව ෆ්‍රෑන්ක්වරු සමඟ වාසය කිරීමට පැමිණි අතර 1942 දී ඇයගේ මරණය සිදු වන තෙක්ම ඇය ඔවුන් සමඟ සිටියාය.

1940 දී ජර්මනිය විසින් නෙදර්ලන්තය ආක්‍රමණය කරනු ලැබූ අතර, එහි පාලනය ලබාගත් ආණ්ඩුව, බාධක සහ අවිචාරමත් නීති බලාත්මක කිරීම මගින් යුදෙව්වන්ට හිංසා පීඩා කිරීම ආරම්භ කළහ. පාලන ලියාපදිංචිය සහ විසංගමනය (වෙන් කර තැබීම) යනාදිය ද වහා ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබීය. ෆ්‍රෑන්ක් සොහොයුරියන් අධ්‍යාපනික දක්ෂතා දක්වමින් සහ මිතුරු මිතුරියන් බොහෝ දෙනෙක් ද ඇතිකරගෙන සිටි නමුත්, යුදෙව් දරුවන්ට ඇතුලත් විය හැක්කේ යුදෙව් පාසල් වලට පමණක් යයි තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් වීමත් සමඟ ඔවුන්ව යුදෙව් ලයිසියමකට ඇතුලත් කරනු ලැබූහ. ඈන් ලයිසියමේදී ජැකොලින් වෑන් මාර්සෙන්ගේ මිතුරියක බවට පත් වූවාය. 1941 දී ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක්, පෙක්ටකන් ව්‍යාපාරය යුදෙව් ව්‍යාපාර රාජසන්තක කිරීමේ ව්‍යසනයට ගොදුරු වීමෙන් වලක්වා ගැනීම සඳහා වෙහෙස විය. ඔහු පෙක්ටකන් ව්‍යාපාරයේ ඔහුට හිමි කොටස්, ජොහැන්නස් ක්ලේයිමන්ට පවරා දුන් අතර අධ්‍යක්ෂ තනතුරෙන් ද ඉල්ලා අස්විය. සමාගම වසා දැමුණු අතර සියළුම වත්කම්, ජැන් ගයිස් ප්‍රධානියා වූ ගයිස් සහ සමාගමට පවරා දෙනු ලැබීය. 1941 දෙසැම්බර් මස දී ඔපෙක්ටා ව්‍යාපාරය රැක ගැනීමට ද ඔහු ඒ හා සමාන ක්‍රියාවලියක් සිදු කළේය. පැහැදිලි කුඩා වෙනසක් සමඟ ව්‍යාපාර දිගටම පවත්වා ගෙන ගිය අතර එසේ සුරැකුණු ව්‍යාපාර නිසා ඔහුට සුළු එහෙත් තම පවුල රැක ගැනීමට ප්‍රමාණවත් ආදායමක් ලැබුණි.

Time period chronicled in the diary

සැඟව යාමට පෙර

ඇගේ දහතුන් වන උපන්දිනය වෙනුවෙන්, 1942 ජුනි 12 වන දින ඈන්ට පොතක් හිමි විය. එය ඉන් පෙර දිනයකදී ඇය විසින් සිය පියාට සාප්පුවේ කවුළුවෙන් පෙන්වන ලද රතු සහ සුදු අල්ලි වැටුණු සේදයෙන් බැඳුනු, ඉදිරිපස කුඩා ගාන්චුවක් සහිත සිහිවටන පොතක් විය. නමුත් ෆ්‍රෑන්ක් එය දිනපොතක් ලෙස භාවිත කිරීමට තීරණය කල අතර ඉක්මනින්ම එහි ලිවිම ඇරඹුවාය. ඇගේ රචනයෙහි මුල් කොටස් බොහොමයක්ම ඇගේ දිවියේ ලෞකික තොරතුරු කෙරෙහි අවධානය යොමු කලද ජර්මානු ආක්‍රමණ හමුවේ නෙදර්ලන්තයේ ඇති වූ වෙනස්කම් කිහිපයක් පිළිබඳවද ඇය සාකච්ඡා කරන්නීය. ඇගේ 1942 ජුනි 20 පිවිසුමෙහි ඇය, නෙදර්ලන්ත යුදෙව් ජනතාවට එරෙහිව ඇති සිමා බන්ධන ලැයිස්තුගත කරන්නීය. එමෙන්ම එම වසරේ මුල් භාගයේදී සිදු වූ ඇගේ මිත්තණියගේ මරණය පිළිබඳව සිය ශෝකය ද ඇය එහි සටහන් තබන්නිය. ෆ්‍රෑන්ක් නිළියක් වීමට සිහින මැව්වාය. ඇය චිත්‍රපට නැරඹීමට ප්‍රිය කලාය. නමුත් 1941 ජනවාරි 8 දින සිට නෙදර්ලන්ත යුදෙව්වන්ට සිනමා ශාලා වලට පිවිසීම තහනම් කරන ලදී.

1942 ජුලි මාසයේදී, Zentralstelle für jüdische Auswanderung (යුදෙව් විගමන පිලිබඳ මධ්‍යම කාර්යාලය) මගින්, වැඩ කඳවුරකට වාර්තා කරන්නැයි නියෝග කරමින් මාගට් ෆ්‍රෑන්ක්ට කැඳවීමේ සටහනක් ලැබුණි. ඔවුන් ප්‍රින්සෙන්ග්‍රච්ට්හි ඔපෙක්ටා පරිශ්‍රයේ ඇති කාමර වල සැඟවීමට යන බව ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක්, සිය පවුලට පැවසුවේය. එය ඔහුගේ වඩාත් විශ්වාසවන්තම සේවකයන් කිහිප දෙනෙකුගේ උදව් ඔවුන්ට ලැබෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කල ඈම්ස්ටර්දෑම් හි නල මාර්ගයක් විය. කැඳවීමේ සටහන, ඔවුන් අපේක්ෂා කරගෙන සිටියාට වඩා සති කිහිපයකට කලින් අලුත් තැනකට යන ලෙස ඔවුන්ට බල කරන ලදී.

සැඟවීමට යාමට ටිකකට පෙර, ඈන් සිය අසල්වැසි මිතුරියක වූ ටූස්ජි කූපර්ස්ට පොතක්, තේ කට්ටලයක්, මාබල් ටින් එකක් සහ පවුලේ බළලා ආරක්ෂාවට තබා ගන්නැයි කියා දුන්නාය. ආශ්‍රිත මුද්‍රණයන් පවසන පරිදි "මම මගේ මාබල් ගැන වද වෙනවා, මොකද ඒවා වැරදි කෙනෙක්ගේ අතට යයිද කියල මම බයයි" යනුවෙන් ඈන් පැවසුවේ යැයි කූපර්ස් කියා ඇත. "ඔයාට පුළුවන්ද මං වෙනුවෙන් ටික කාලයකට ඒවා බලාගන්න?"

Achterhuis හි ජීවිතය

ඈම්ස්ටර්ඩැම් හි ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් නිවහනහි ඇති රහස් නිවෙසෙහි දොර ආවරණය කල පොත් රාක්කයෙහි නැවත නිපදවීමක්

1942 ජුලි 6 සඳුදා, පවුල ඔවුන්ගේ සැඟවුම් ස්ථානය වූ නවාතැන්පලට පිටත්ව ගීයහ. එතෙක් ඔවුන් සිටි නවාතැන්පල අවුල් සහගත ස්වභාවයකින් යුතුව හැරගියේ ඔවුන් හදිසියේම පිටත්ව ගිය බව ඇඟවීමට යි. ඔවුන් ස්විට්සර්ලන්තයට යන බව ඇඟවෙන සටහනක් ද ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් එහි දමා ආවේය. රහස්‍ය බව රැක ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය නිසා ඈන් ගේ බළලා මූර්ට්ජ් හැර දමා ඒමට ඔවුන්ට සිදු විය. පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිත කිරීමට යුදෙව්වන්ට අවසර නොතිබි බැවින් ඔවුන් කිලෝමීටර් කිහිපයක් පයින් ගමන් කල අතර ඔවුන් ගමන් මලු රැගෙන යන බව අන් අය දැකීම වැලැක්වීමට එක් අයෙක් ඇඳුම් කිහිපයක්ම බැගින් ඇඳගෙන සිටියහ. Achterhuis (නිවෙසක පසුපස භාගය හැඳින්වීමට යෙදෙන නෙදර්ලන්ත වචනයකි. දිනපොතේ ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනයන් තුල එය රහස් නිවෙස ලෙස පරිවර්තනය කර ඇත) ඔපෙක්ටා කාර්යාල වලට ඉහලින් ඇති ඇතුළු වීමකින් ඇතුළු වීමට ඇති තුන් බුමු අවකාශයක් විය. කුඩා කුටි දෙකක් ,යාබද නාන කාමර සහ වැසිකිළි සමඟ පළමු මට්ටමේ විය. ඊට ඉහළින් විශාල විවෘත කාමරයක් විය. ඊට පසෙකින් කුඩා කාමරයක්ද විය. මෙම කුඩා කාමරයෙන් ඉහලින් ඇති අට්ටාලයකට, ඉනිමගක් මගින් නැගිය හැකි විය. එය සොයාගත නොහැකි වීම වඩාත තහවුරු කරනු වස් Achterhuis හි දොර පසුව පොත් රාක්කයක් මගින් වසා දැමුණි. ප්‍රධාන ගොඩනැගිල්ල වෙස්ටර්කර්ක් හි නිවාස සංකීර්ණයක පිහිටි අතර එය විශේෂ ලක්ෂණ වලින් තොර, පැරණි සහ ඈම්ස්ටර්ඩැම් හි බටහිර කොටසේ ඇති ගොඩනැගිලි වල ආකෘතිය දරන්නක් විය. වික්ටර් කුග්ලර්, ජොහැන්ස් ක්ලේයිමන්, මෙයිප් ගයිස්]] සහ බෙප් වොස්කුයිජිල් යන සේවකයින් පමණක් සැඟවී සිටින පිරිස ගැන දැන සිටියහ. ගයිස් හි ස්වාමියා වූ ජැන් ගයිස් සහ වොස්කුයිජිල් ගේ පියා වූ ජොහැන්ස් හෙන්ද්‍රික් වොස්කුයිජිල් යන අය ඔවුන් සිර වී සිටි කාලය තුල ඔවුන්ට උපකාර කල අය වූහ. නිවෙසේ පදිංචිකරුවන් සහ බාහිර ලෝකය අතර පැවතී එකම සම්බන්ධතාවය ද එය වූ අතර ඔවුන් යුද්ධය සහ දේශපාලන වර්ධනයන් පිළිබඳව නිවැසියන් දැනුවත් කළහ. ඔවුන් නිවැසියන්ගේ සියලු අවශ්‍යතා සපයා දුන්හ, ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කළහ, එමෙන්ම එම කාල වකවානුවේදී ලබා ගැනීමට වඩාත් අපහසු වූ ආහාර, සැපයීම ද සිදු කළහ. වඩාත් භයානක කාල වකවානුව තුලදී නිවැසියන්ගේ චිත්ත ධෛර්යය වැඩි දියුණු කිරීම උදෙසා කල කැප කිරීම් සහ ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් පිළිබඳව ෆ්‍රෑන්ක් ලිව්වාය. සියල්ලටම වඩා බරපතල කාරණය වූයේ ඔවුන් අසු වුවහොත්, යුදෙව්වන්ව ආවරණය කිරීමේ වරදට ඔවුන් මරණ දණ්ඩනයට නියම කිරීමට ඉඩ පැවතීමයි.

The house (left) at the Prinsengracht in Amsterdam

ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් නිවහනේ ආකෘතිය

1942 ජුලි 13 වනදා ෆ්‍රෑන්ක්වරුන්ට වෑන් පෙල්ස් පවුල; හර්මන් වෑන් පෙල්ස්, ඕගස්ට්, සහ 16 හැවිරිදි පීටර් වෑන් පෙල්ස් සහ නොවැම්බරයේදී පවුලේ මිත්‍රයෙකු හා දන්ත වෛද්‍යවරයෙකු වූ ෆ්‍රිට්ස් ෆෙෆර් එකතු වූහ. කතාබහ කිරීමට නව මිතුරන් එකතු වීම පිලිබඳ ඇගේ සතුට ෆ්‍රෑන්ක් ලියූ නමුත් එවැනි සිරගත වූ ඉඩ පහසුකම් මද තත්ත්වයක් යටතේ ආතතිය වර්ධනය වීම ඉක්මනින්ම සිදු විය. ෆෙෆර් සමඟ ඇගේ කාමරය බෙදා ගැනීමෙන් පසු, ඔහු සෑහීමකට පත් නොවන, ඉවසුම් නොදෙන පුද්ගලයෙකු බව ඈන් වටහා ගත් අතර ඔහුව ආපසු තම කාමරයෙන් යවා ගැනීමට කටයුතු කලාය. එමෙන්ම ඇය, ඕගස්ට් වෑන් පෙල්ස් මෝඩයෙකු ලෙස සැලකූ අතර ඔහු සමඟ ගැටුනාය. එමෙන්ම ඇය හර්මන් වෑන් පෙල්ස්ව සහ ෆ්‍රිට්ස් ෆෙෆර්ව, විශේෂයෙන්ම ඔවුන් පරිභෝජනය කල ආහාර ප්‍රමාණය පනම් කරගනිමින් ආත්මාර්ථකාමීන් ලෙස සැලකුවාය. ටික කාලයකට පසු, පළමුවෙන්ම පීටර් වෑන් පෙල්ස් කෙරෙහි ලැජ්ජාව සහ අමනෝඥ ස්වභාවය පහව ගිය පසු ඇය ඔහු සමඟ පවතින ඥාතිත්වයක් හඳුනාගත් අතර දෙදෙනා ආදර සම්බන්ධතාවක් ඇරඹුහ. ඇය තම ප්‍රථම හාදුව ඔහුගෙන් ලද්දාය. නමුත් ඇයට, ඔහු පිලිබඳව සිය හැගිම් සැබෑවටම ඇති වුවක් ද නැතහොත් දෙදෙනාම එක ලෙස, එකට සිරගතව මෙන් සිටීම නිසා ඇති වූවක් ද යන ප්‍රශ්නය ඇති වීමත් සමඟ ඔවුන්ගේ ප්‍රේමය පිරිහෙන්නට පටන් ගත්තේය. ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් ඔවුන්ගේ උදව්කරුවන් සෑම කෙනෙක් සමඟම කිට්ටු සම්බන්ධතා ඇති කර ගත්තාය. ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් පසු කාලීනව සිහිපත් කලේ, ඇය ඔවුන්ගේ පැමිණීම නොයිවසිලිසහගත උනන්දුවකින් යුක්තව අපේක්ෂා කල බවයි. ඈන්ගේ කිට්ටුම මිත්‍ර සම්බන්ධතාවය පැවතියේ බෙප් වොස්කුයිජි සමඟ බව ඔහුට දක්නට ලැබී තිබුණි. "තරුණ යතුරු ලියන්නා... ඔවුන් දෙදෙනා නිතරම මුල්ලකට වෙලා මුණු මුණු ගාමින් උන්නා."

තරුණ දින සටහන් ලියන්නිය

ඇගේ ලිවීම් තුල ඈන්, ඇගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සමඟ ඇය තුල ඇති බැඳීම සහ එකිනෙකාගේ චරිතයෙහි ඇති ප්‍රබල වෙනස්කම් පිරික්සන්නිය. භාවාත්මක වශයෙන් තමන් වඩාත් තම පියාට ලැදි වූ බව ඈන් විශ්වාස කලාය. "මම ඈන්ට වඩාත් ලං වුනා, වඩාත් මවට ලැදි වුණු මාගට්ට වඩා. මාගට් කලාතුරකින් තමන්ගේ හැඟීම් එළිදරව් කිරීම සහ ඈන්ට වගේ හැඟීම් යටපත් කරගෙන සිටීමෙන් ඇයට එතරම් පිඩාවක් අත් නොවීම නිසා ඇයට උදව් අවැසි නොවීම ඇතැම් විට එයට හේතු වන්නට ඇති" යනුවෙන් ඈන්ගේ පියා පසුව සඳහන් කර ඇත. ෆ්‍රෑන්ක් සොහොයුරියන්, ඔවුන් සැඟවීමට යාමට පෙර ඔවුන් අතර පැවති සම්බන්ධතාවයට වඩා වැඩි සම්බන්ධතාවයක් ඇති කර ගත්හ. ඇතැම් විටෙක ඈන්, මාගට් පිළිබඳව ඊර්ෂ්‍යා සහගතව; විශේෂයෙන්ම නිවෙසේ සාමාජිකයන් මාගට්ගේ ආචාරශීලී සන්සුන් ස්වභාවය නැති කරවන බව කියමින් ඈන්ව විවේචනය කල විටෙකදී ලිව්වාය. ඈන් වයසින් වැඩෙත්ම, සොහොයුරියන් දෙදෙනා එකිනෙකා කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීමට සමත් වූහ. 1944 ජනවාරි 12 දින පුර්විකාවේ ඈන් මෙසේ ලියන්නීය; "මාගට් ගොඩාක් හොඳයි... අඩු තරමින් ඇය මේ දවස් වල එකටඑක කියන්නෙවත් නැහැ වගේම නියම යාලුවෙක් වෙන්න පටන් අරන්. ඇය තවදුරටත් මාව ගණන් නොගත යුතු බබෙක් විදියට දකින්නේ නැහැ."

The Secret Annexe with its light-coloured walls and orange roof (bottom) and the Anne Frank tree in the garden behind the house (bottom right), seen from the Westerkerk in 2017

ඈන් සිය මව සමඟ පැවති දුරස්ථ සම්බන්ධතාවය පිළිබඳව නිතර ලිව්වාය. එමෙන්ම ඈන් කෙරෙහි ඇය තුළ පැවති සැකය පිළිබඳව ද ලිව්වාය.1942 දී ඇය සිය මව පිළිබඳව සහ ඇගේ අපරික්ෂාකාරී බව, ඇගේ සෝපාහාසයන් සහ තද-හිතැති බව පිළිබඳව ඇය තුළ වූ අනාදරය/පිළිකුල විස්තර කලාය. "ඇය මට අම්මෙක් නෙවෙයි" යනුවෙන් එම විස්තරය අවසානයේදී ඇය ලිව්වාය. පසුව තම දිනපොතේ හරි වැරදි බලන විට ඇය තම රළු ආකල්පයන් පිළිබඳව ලැජ්ජා වූවාය. ඇය මෙසේ ලියයි; "ඈන්, ඇත්තටම ඒ ඔයාමද වෛර කිරීම ගැන සඳහන් කරලා තියෙන්නේ, අනේ ඈන්, කොහොමද ඔයා එහෙම කලේ?" වැරදි වටහා ගැනීම් නිසා ඔවුන් අතර වෙනස්කම් ඇති වූ බව ඇය අවබෝධ කර ගත්තාය. ඒවා මවගේ මෙන්ම තමන්ගේද වැරදි නිසා ඇති වූ බව ඇය පිළිගත්තාය. එමෙන්ම එම වැරදි මව වෙත අනවශ්‍ය පරිදි ගොඩ ගැසූ බවද ඇය දුටුවාය. මෙම තේරුම් ගැනීමත් සමඟ සිය මව වෙත ප්‍රමාණාත්මක සාධාරණත්වයකින් හා ගෞරවයකින් සැලකීමට ෆ්‍රෑන්ක් කටයුතු කලාය.

ඔවුන්ට හැකි වූ වහාම නැවත පාසල් යාමට ෆ්‍රෑන්ක් සොහොයුරියන් දෙදෙනාම බලාපොරොත්තු වූ අතර සඟව සිටින අතරතුරදී පවා දිගටම ඔවුන්ගේ අධ්‍යාපන කටයුතු කරගෙන ගියහ. මාගට්, බෙප් වොස්කුයිජිගේ නමින් තැපැල් මගින් ලඝු ලේඛන පාඨමාලාවක් හැදෑරු අතර එයට ඉහලම ලකුණු ලබා ගත්තාය. ඈන් වැඩි කාලයක් කියවීමට සහ අධ්‍යයනයට වැය කල අතර ක්‍රමයෙන් ඇගේ දිනපොත ලිවිම සහ සංස්කරණය සිදු කලාය. සිදුවීම් සිදු වන පරිද්දෙන්, ඒවා කතාන්දරයක් ලෙස පවසනු වස් ඇය ඇගේ හැඟීම්, ඇදහිලි, අපේක්ෂාවන් සහ අන් අය සමඟ කතා නොකළ හැකියැයි ඇය සිතූ විෂයයන් පිළිබඳවද ලිව්වාය. තම ලිවිම පිළිබඳව විශ්වාසය වර්ධනය වීම සහ වයසින් මුහුකුරා යාමත් සමඟ ඇය, දෙවියන් පිලිබඳව ඇගේ විශ්වාසය සහ මානව ස්වභාවය ඇය විග්‍රහ කරන අන්දම වැනි වඩාත් දුරවබෝධ විෂයයන් පිළිබඳව ලිව්වාය.

ෆ්‍රෑන්ක් මාධ්‍යවේදිනියක් වීමට ද අපේක්ෂා කලාය. 1944 අප්‍රේල් 5, බදාදා ඇය සිය දිනපොතෙහි මෙසේ ලියන්නීය:

නූගත් අයෙක් වීම වළක්වා ගැනීම සඳහා පාසල් වැඩ කල යුතු බව මම අන්තිමේදී වටහා ගතිමි; ජීවිතය නගා සිටුවීමට වගේම මාධ්‍යවේදිනියක් වීමටත්, මොකද එයයි මට උවමනා කරන්නේ! මම දන්නවා මට ලියන්න පුළුවන්..., නමුත් එය රඳා පවතිනු ඇත්තේ මට සැබෑ හැකියාවක් ඇත්ද යන්න මතයි...

ඒ වගේම මට පොත් ලිවීමට හෝ පුවත්පත් ලිපි ලිවීමට හැකියාවක් නැති නම්, මට පුළුවන් දිගටම, මා වෙනුවෙන් ලියන්න. නමුත් මට අවැසියි එයට වඩා වැඩි යමක් කරන්න. මට පුළුවන්කමක් නැහැ අම්මා, මිසිස් වෑන් ඩැන්, නැත්නම් අනෙක් ඔක්කොම කාන්තාවන් වගේ වැඩ කළා වුනත් නිකම්ම අමතක වෙලා යන කෙනෙක් විදියට මමත් ජිවත් වෙනවා දකින්න. ස්වාමි පුරුෂයෙක් සහ දරුවන්ට වඩා කැප කිරීමක් කල හැකි අන් යමක් මට අවැසියි!...

වඩා ප්‍රයෝජනවත් පුද්ගලයෙකු වීමට හෝ සියලුම මනුෂ්‍යයන්ට; මට කවදාවත් මුණගැසී නොමැති අයට පවා විනෝදය ලබා දීමට මට උවමනායි. මගේ මරණයෙන් පසුවත් දිගටම ජීවත් වෙන්න මට ඕන! අන්න ඒ නිසයි මම දෙවියන් වහන්සේට මේ තරම් ස්තුතිවන්ත වෙන්නේ මා තුල ඇති සියල්ල ප්‍රකාශ කිරීමට සහ මගේ වැරදි අඩුපාඩු සකස් කර ගැනීමට භාවිත කල හැකි, මේ ත්‍යාගය මා වෙත ලබා දීම පිළිබඳව.

මම ලියන විට මට මගේ සියලු කරදර ගසා දැමිය හැක. මගේ ශෝක කම්කටොළු අතුරුදහන්ව යයි, මගේ ආත්මයන් නැවත ප්‍රාණවත් වෙයි! නමුත්, එය විශාල ප්‍රශ්නයකි, මට කවදහරි විශිෂ්ට යමක් ලියන්න පුළුවන් වේවිද, මම කවදහරි මාධ්‍යවේදිනියක් නැත්නම් ලේඛකයෙක් වේවිද?

— ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්

1944 අගෝස්තු 1 වන දින අවසන් සටහන ලියන තෙක් ඇය ක්‍රමයෙන් දිගටම ලියාගෙන ගියාය.

අත් අඩංගුවට ගැනීම

ප්‍රධාන ලිපිය: Betrayal of Anne Frank

A partial reconstruction of the barracks in the Westerbork transit camp where Anne Frank was housed from August to September 1944

1944 අගෝස්තු 4 වන දින උදෑසන, කෙදිනකවත් හඳුනා ගැනීමට නොලැබුණු ඔත්තුකාරයෙකුගෙන් ලැබුණු සංඥාවකට අනුව SS හමුදා මගින් මෙහෙයවන ලද ජර්මානු නිළ ඇඳුම් ඇඳගත් පොලිසිය Achterhuis තුළට කඩා වැදුනහ. ෆ්‍රෑන්ක්වරු, වෑන් පෙල්ස් සහ ෆෙෆර් ව RSHA මූලස්ථානයට ගෙන යන ලදී. එහිදී ඔවුන්ගේ ප්‍රශ්න කල අතර මුළු රයම එහි රැඳී සිටින්නට ඔවුන්ට සිදු විය. අගෝස්තු 5 වන දින ඔවුන්ව, වෙටරින්ග්ස්චන් වල සිරකරුවන්ගෙන් පිරි ඉතිරී ගිය හුයිස් වෑන් රඳවා ගැනීමේ නිවාසයට යවනු ලැබීය. දින දෙකකට පසු ඔවුන්ව වෙස්ටර්බෝර්ක් සංක්‍රමණ කඳවුරට යවනු ලැබීය. ඒ වන විටද එම කඳවුරේදී 100,000 කට අධික යුදෙව්වන් පිරිසක් මිය ගොස් සිටියහ. ඔවුන්ගෙන් බොහොමයක් නෙදර්ලන්ත සහ ජර්මානු ජාතිකයන් වූහ. සැඟව සිටියදී අත්අඩංගුවට පත් වීම නිසා ඔවුන්ව අපරාධකරුවන් ලෙස සළකනු ලැබූ අතර බරපතල වැඩෙහි යෙදවීම සඳහා දඬුවම් බැරැක්ක වලට යවනු ලැබීය.

වික්ටර් කුග්ලර් සහ ජොහැන්නස් ක්ලේයිමන් ද අත්අඩංගුවට පත් වූ අතර ආමර්ස්ෆොර්ට් හි රාජ්‍යයට එරෙහි වීම පිලිබඳ දණ්ඩන කඳවුරෙහි සිරගත කරනු ලැබීය. සති හතකට පසු ක්ලේයිමන් නිදහස් වූ නමුත් කුග්ලර්ව යුද්ධය නිමා වන තුරුම, විවිධ වැඩ කඳවුරු වල රඳවා ගනු ලැබීය. මෙයිප් ගයිස් සහ බෙප් වොස්කුයිජි ද ප්‍රශ්න කිරීම් වලට ලක් වූ නමුත් ඔවුන්ව රඳවා ගනු නොලැබීය. ඔවුන්ව පසු දිනම Achterhuis වලට ගිය අතර එහිදී විසිරී ගොස් තිබූ ඈන්ගේ ලියවිලි සොයා ගන්නට ලැබුණි. ඔවුන් ඒවා එකතු කළහ. එමෙන්ම පවුලේ ඡායාරූප එකතු කිහිපයක්ද සොයා ගන්නට ලැබුණි. යුද්ධය නිම වූ පසු ඒවා ඈන් වෙත යැවීමට ගයිස් අධිෂ්ඨාන කර ගත්තේය. 1944 අගෝස්තු 7 වන දින නිලධාරීන්ට මුදල් දීමෙන් සිරකරුවන්ව නිදහස් කර ගැනීමට ගයිස් උත්සාහ කලද ඔහුව ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.

පිටකර හැරීම සහ මරණය

1944 සැප්තැම්බර් 3 වන දින කණ්ඩායම වෙස්ටර්බ්රුක් වලින් ඔස්ච්විට්ස් සංකේන්ද්‍රන කඳවුරට පිටත් කර හරින ලද අතර දින තුනක ගමනකින් පසු ඒ වෙත ලඟා වූහ. 1941 දී යුදෙව් ලයිසියමේදී මාගට් සහ ඈන් සමඟ මිතුරුව සිටි ඇම්ස්ටර්ඩැම්හි බ්ලොඑම් එවර්ස්-එම්ඩ්න් ද එම දුම්රියේම ගමන් ගත්තාය. බ්ලොඑම් ඔස්ච්විට්ස් හිදී ඈන්ව, මාගට්ව සහ ඔවුන්ගේ මවව දුටුවාය. නෙදර්ලන්ත ජාතික සිනමාකරුවෙකු වූ විලි ලින්ඩ්වර්ගේ ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්ගේ අවසන් මාස හත නම් රූපවාහිනී වාර්තා වැඩසටහන සහ 1995 BBC වාර්තා වැඩසටහනක් වූ ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් මතකය හිදී බ්ලොඑම්ව, ඔස්ච්විට්ස්හි සිටි ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් පිලිබඳ ඇගේ මතකයන් සිහිපත් කරනු වස් සම්මුඛ සාකච්ඡා වලට ලක් කරනු ලැබීය.

දුම්රිය වලින්, මිනිසුන් පිටතට ගැනීමේදී ඇති වුන ව්‍යාකූලත්වයන් මැද පිරිමින්ව කාන්තාවන් සහ දරුවන්ගෙන් බලහත්කාරයෙන් වෙන් කරනු ලැබීය. ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් ද එලෙස සිය පවුලෙන් වෙන් කරනු ලැබීය. මගීන් 1,019 දෙනෙකු අතරින් අවුරුදු 15 ට අඩු සියළුම ළමයින්ද ඇතුළු 549 දෙනෙක් කෙලින්ම ගෑස් කුටීර වෙත යවනු ලැබූහ. ඈන් ඊට මාස තුනකට පෙර 15 සම්පූර්ණ කර සිටි අතර එම ගමන් වාරයේදී ගැළවුණු ලාබාලම පිරිසෙන් අයෙක් වූවාය. බොහෝ පිරිසක් පැමිණීමේදීම ගෑස් මගින් මරණයට පත් කරන බව ඇය ඉක්මණින්ම වටහා ගත්තාය. නමුත් Achterhuis වලින් පැමිණි සියළු දෙනාම මෙම තේරීමේදී දිවි ගලවා ගත් බව ඇය කෙදිනකවත් දැන නොගත්තාය. වයස පනස් ගණන් වල සිටි එතරම් ශක්තිමත් පුද්ගලයෙකු නොවූ තම පියා, ඔවුන්ව වෙන් කරනු ලැබීමෙන් පසු ඉක්මණින්ම මිය යන්නට ඇතැයි ඇය කල්පනා කලාය.

කරුණු සහ මූලාශ්‍ර

Explanatory notes

Citations

Bibliography

• Barnouw, David; Van Der Stroom, Gerrold, eds. (2003). The Diary of Anne Frank: The Revised Critical Edition. New York: Doubleday. ISBN 0-385-50847-6. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Berryman, John (2000) [1999]. "The Development of Anne Frank". In Enzer, Hyman Aaron; Solotaroff-Enzer, Sandra (eds.). Anne Frank: Reflections on her life and legacy. Urbana: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-06823-2. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Bigsby, Christopher (2006). Remembering and Imagining the Holocaust: The Chain of Memory. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-86934-8. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Enzer, Hyman Aaron; Solotaroff-Enzer, Sandra, eds. (20 December 1999). Anne Frank: Reflections on Her Life and Legacy. Urbana: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-06823-2. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Frank, Anne (1995) [1947]. Frank, Otto H.; Pressler, Mirjam (eds.). Het Achterhuis (Dutch බසින්). Massotty, Susan (translation). Doubleday. ISBN 0-553-29698-1. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link); This edition, a new translation, includes material excluded from the earlier edition.
• Frank, Anne (1989). The Diary of Anne Frank, The Critical Edition. Netherlands State Institute for War Documentation. New York: Doubleday. ISBN 978-0-385-24023-9. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Frank, Anne; Holmer, Per (2005). Anne Franks dagbok : den oavkortade originalutgåvan : anteckningar från gömstället 12 juni 1942 – 1 augusti 1944 (Swedish බසින්). Stockholm: Norstedt. ISBN 978-91-1-301402-9. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
• Lee, Carol Ann (2000). The Biography of Anne Frank – Roses from the Earth. London: Viking Press. ISBN 978-0-7089-9174-9. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Müller, Melissa (1999) [1998]. Das Mädchen Anne Frank (German බසින්). Kimber, Rita and Robert (translators). New York: Henry Holt and Company. ISBN 978-0-7475-4523-1. OCLC 42369449. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link); With a note from Miep Gies
• Rosow, La Vergne (1996). Light 'n Lively Reads for ESL, Adult, and Teen Readers: A Thematic Bibliography. Englewood, Colo: Libraries Unlimited. p. 156. ISBN 978-1-56308-365-5. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• van der Rol, Ruud; Verhoeven, Rian (1995). Anne Frank – Beyond the Diary – A Photographic Remembrance. Langham, Tony & Peters, Plym (translation). New York: Puffin. ISBN 978-0-14-036926-7. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
• Westra, Hans; Metselaar, Menno; Van Der Rol, Ruud; Stam, Dineke (2004). Inside Anne Frank's House: An Illustrated Journey Through Anne's World. Woodstock: Overlook Duckworth. ISBN 978-1-58567-628-6.

Online

• "2003 Annual Report". Anne Frank Fonds. 1 July 2004. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012.
• "Biography – Anne Frank". Anne Frank Fonds. සම්ප්‍රවේශය 19 June 2013.
• "Anne Frank House, Annual Report 2005" (PDF). Anne Frank House. March 2006. 16 February 2008 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012.
• Barnauw, David; van der Stroom, Gerrold (25 April 2003). "Who Betrayed Anne Frank?" (PDF). Netherlands Institute for War Documentation, Amsterdam. 31 October 2007 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Bastow, Clem (2 May 2013). "Anne Frank's diary isn't pornographic". Daily Life. සම්ප්‍රවේශය 6 May 2013. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Bennett-Smith, Meredith (29 April 2013). "Anne Frank's Diary Too 'Pornographic' For 7th-Grade Students, Claims Michigan Parent". Huffington Post. සම්ප්‍රවේශය 3 May 2013. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Blumenthal, Ralph (10 September 1998). "Five precious pages renew wrangling over Anne Frank". The New York Times. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Boretz, Carrie (10 March 1995). "Anne Frank's Diary, Unabridged". New York Times. සම්ප්‍රවේශය 3 May 2013. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)
• "James Whitbourn: Annelies". Chester and Novello. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2012.
• Clinton, Hillary (14 April 1994). "Remarks by the First Lady, Elie Wiesel Humanitarian Awards, New York City". Clinton4.nara.gov. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Engel, Pamela (23 March 2013). "Saplings from Anne Frank's Tree Take Root in US". Yahoo! News. Associated Press. 3 December 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 March 2013. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Faurisson, Robert (November–December 2000). "The Diary of Anne Frank: is it genuine?". 19 (6). Journal of Historical Review. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); Invalid |ref=harv (help)
• Feldman, Ellen (Feb–March 2005). "Anne Frank in America". American Heritage. 56 (1). සම්ප්‍රවේශය 19 April 2012. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Invalid |ref=harv (help)
• Ferguson, Kate Katharina (9 March 2012). "Madame Tussauds Unveils Anne Frank Wax Figure". Der Spiegel. Berlin. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Gabbatt, Adam (2 October 2009). "Holocaust Film footage of Anne Frank posted on YouTube". The Guardian. London. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Graver, Lawrence. "One Voice Speaks for Six Million: The uses and abuses of Anne Frank's diary". Yale Holocaust Encyclopedia. Yale University Press. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• "Welcome to the Anne Frank educational centre". Jugendbegegnungsstätte Anne Frank. 2012. සම්ප්‍රවේශය 12 September 2012.
• Kreijger, Gilbert (20 November 2007). "Dutch court saves Anne Frank tree from the chop". Reuters. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Laeredt, Angela (5 May 1995). "Anne Frank: After the diary stopped". The Independent. London. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Levin, Meyer (15 June 1952). "The Child Behind the Secret Door; An Adolescent Girl's Own Story of How She Hid for Two Years During the Nazi Terror". The New York Times Book Review. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help); Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
• Mandela, Nelson (15 August 1994). "Address by President Nelson Mandela at the Johannesburg opening of the Anne Frank exhibition at the Museum Africa". African National Congress. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Marcuse, Harold (7 August 2002). "Lessons from The Diary of Anne Frank". history.ucsb.edu. University of California, Santa Barbara. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Max, Arthur (25 June 2007). "Anne Frank's Cousin Donates Family Files". The Washington Post. Associated Press. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• McCrum, Robert (1 August 2010). "Anne Frank: was her diary intended as a work of art?". The Guardian. London. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Michaelsen, Jacob B. (Spring 1997). "Remembering Anne Frank". Judaism. 10 March 2005 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2006. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Morine, Suzanne (1 December 2007). "People in Anne Frank's Life". Anne Frank Diary Reference.org. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• "Nothospital". Gedenkstätten Bergen-Belsen (German බසින්). Stiftung Niedersächsische Gedenkstätten. සම්ප්‍රවේශය 23 July 2013.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
• O'Toole, Emer (2 May 2013). "Anne Frank's diary isn't pornographic – it just reveals an uncomfortable truth". The Guardian. සම්ප්‍රවේශය 3 May 2013. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)
• "Anne Frank Tree Blown Down". Radio Netherlands. 23 August 2010. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012.
• Romein, Jan. "The publication of the diary: reproduction of Jan Romein's Het Parool article Kinderstem". Anne Frank Museum. 29 April 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)
• Rosenblatt, Roger (14 June 1999). "The Diarist Anne Frank". Time. 26 August 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Stevens, Mary (1 September 1989). "2 videos recollect life in World War II". Chicago Tribune. 8 August 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• Stichting, Anne Frank. "Typhus". Betrayed. Anne Frank House. 17 February 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012.
• Stichting, Anne Frank. "Publicity about Anne Frank and her Diary: Ten questions on the authenticity of the diary of Anne Frank". Anne Frank House. 5 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012.
• Stichting, Anne Frank (20 September 2005). "Reaction decease Simon Wiesenthal". Anne Frank House. 30 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012.
• Stichting, Anne Frank. "What did Otto Frank do to counter the attacks on the authenticity of the diary? Question 7 on the authenticity of the diary of Anne Frank". Anne Frank House. 21 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012.
• Stichting, Anne Frank. "Publicity about Anne Frank and her Diary: Legal rulings". Anne Frank House. 13 October 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 18 April 2012.
• Thomasson, Emma; Balmforth, Richard (23 January 2008). "Plan agreed to save Anne Frank tree from the axe". Reuters. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012. {{cite news}}: Invalid |ref=harv (help)
• "Holocaust Encyclopedia – The Netherlands". The United States Holocaust Memorial Museum. සම්ප්‍රවේශය 17 April 2012.

බාහිර ලිපි

විකිඋද්ධෘත සතුව පහත තේමාව සම්බන්ධයෙන් උද්ධෘත එකතුවක් ඇත:

ඈන් ෆ්‍රෑන්ක්

• Anne Frank Center, United States
• Anne Frank's house
• Anne Frank Trust UK
• Anne Frank Fonds (Foundation)
• Video: The only existing film images of Anne Frank යූ ටියුබ් වෙත
• Anne Frank's last remaining close relative, Buddy Elias, BBC News video interview about Anne, 25 February 2011
• Dina Porat, "Biography of Anne Frank", Jewish Women Encyclopedia
• The History Channel: Anne Frank
• Video: What Anne Frank Might Have Looked Like at 80 by The Daily Telegraph
• United States Holocaust Memorial Museum: Exhibition "Anne Frank: An Unfinished Story" and Encyclopedia Anne Frank
• Anne Frank Time Line
• Anne Frank Bibliography