ඇපලෝ 12
ඇපලෝ 12 (නොවැම්බර් 14-24, 1969) යනු එක්සත් ජනපදයේ ඇපලෝ වැඩසටහනේ හයවන මිනිසුන් සහිත යානය වන අතර සඳ මත ගොඩ බැස්ස වූ දෙවැන්නයි. එය 1969 නොවැම්බර් 14 වන දින ෆ්ලොරිඩාවේ කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ සිට නාසා ආයතනය විසින් දියත් කරන ලදී. කමාන්ඩර් චාල්ස් "පීට්" කොන්රාඩ් සහ චන්ද්‍ර මොඩියුලයේ නියමු ඇලන් L. බීන් එක් දිනක් සහ පැය හතකට වැඩි කාලයක් චන්ද්‍ර මතුපිට ක්‍රියාකාරකම් සිදු කළ අතර අණදෙන මොඩියුලයේ නියමු රිචඩ් F. ගෝර්ඩන් චන්ද්‍ර කක්ෂයේ රැඳී සිටියේය.
 ගගනගාමි පීට් කොන්රාඩ් Surveyor 3 අභ්‍යවකාශ යානය අධ්‍යයනය කරයි; චන්ද්‍ර මොඩියුලය, Intrepid, පින්තූරයේ ඉහළ දකුණේ දැකිය හැකිය. | |
| මෙහෙයුම් වර්ගය | මිනිසුන් සහිත සඳ ගොඩබෑම |
|---|---|
| මෙහෙයවන ලද්දේ | NASA |
| COSPAR ID |
|
| SATCAT no. |
|
| මෙහෙයුමේ කාලසීමාව | දින 10, පැය 4, විනාඩි 36, තප්පර 24 |
| අභ්‍යවකාශ යානා ගුණාංග | |
| අභ්‍යවකාශ යානය |
|
| නිෂ්පාදක |
|
| දියත් කිරීමේදී ස්කන්ධය | 101,127 pounds (45,870 kg) |
| ගොඩබෑමේදී ස්කන්ධය | 11,050 pounds (5,010 kg) |
| කාර්ය මණ්ඩලය | |
| කාර්ය මණ්ඩලයේ ප්‍රමාණය | 3 |
| සාමාජිකයින් | |
| ඇමතුම් සංඥාව |
|
| මෙහෙයුමේ ආරම්භය | |
| දියත් කිරීමේ දිනය | November 14, 1969, 16:22:00 UTC |
| රොකට් | Saturn V SA-507 |
| දියත් කරන ස්ථානය | Kennedy LC-39A |
| මෙහෙයුමේ අවසානය | |
| Recovered by | USS Hornet |
| ගොඩබෑමේ දිනය | November 24, 1969, 20:58:24 UTC |
| ගොඩබෑමේ ස්ථානය | South Pacific Ocean 15°47′S 165°9′W / 15.783°S 165.150°W |
| කක්ෂීය පරාමිතීන් | |
| යොමු පද්ධතිය | Selenocentric |
| Periselene altitude | 101.10 කිලෝමීටරs (54.59 nmi) |
| Aposelene altitude | 122.42 කිලෝමීටරs (66.10 nmi) |
| සඳ වටා කක්ෂගත විම | |
| කක්ෂයට ඇතුල්වීම | නොවැම්බර් 18, 1969, 03:47:23 UTC |
| කක්ෂයෙන් පිටත්වීම | නොවැම්බර් 21, 1969, 20:49:16 UTC |
| සම්පූර්ණ කළ කක්ෂ ගණන | 45 |
| සඳ මත ගොඩබැස්වීම | |
| යානයේ කොටස | Lunar Module |
| ගොඩබැසීම් දිනය | නොවැම්බර් 19, 1969, 06:54:35 UTC |
| ආපසු පැමිණීම සඳහා දියත්කිරීම | නොවැම්බර් 20, 1969, 14:25:47 UTC |
| ගොඩබැසුම් ප්‍රදේශය | Ocean of Storms 3°00′45″S 23°25′18″W / 3.01239°S 23.42157°W |
| නියැදි ස්කන්ධය | 34.35 කිලෝග්‍රෑම් (75.7 lb) |
| මතුපිට සිදු කළ ඊවීඒ | 2 |
| ඊවීඒ කාලය |
|
| Docking with LM | |
| Docking date | නොවැම්බර් 14, 1969, 19:48:53 UTC |
| Undocking date | නොවැම්බර් 19, 1969, 04:16:02 UTC |
| Docking with LM Ascent Stage | |
| Docking date | නොවැම්බර් 20, 1969, 17:58:20 UTC |
| Undocking date | නොවැම්බර් 20, 1969, 20:21:31 UTC |
 Left to right: Conrad, Gordon, Bean | |
ඇපලෝ 11 අසාර්ථක වූයේ නම් ඇපලෝ 12 පළමු චන්ද්‍ර ගොඩබෑම සඳහා උත්සාහ කරනු ඇත, නමුත් නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්ගේ මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වයෙන් පසුව, ඇපලෝ 12 මාස දෙකකින් කල් දමන ලදී, සහ අනෙකුත් ඇපලෝ මෙහෙයුම් ද වඩාත් ලිහිල් කාලසටහනකට අනුව සිදු කරන ලදී.ඇපලෝ 11 සඳහා වඩා ඇපලෝ 12 සඳහා සූදානම් වීමේ දී භූ විද්‍යාත්මක පුහුණුව සඳහා වැඩි කාලයක් වෙන් කරන ලදී. කොන්රාඩ් සහ බීන් ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම සඳහා සූදානම් වීම සඳහා භූ විද්‍යා ක්ෂේත්‍ර චාරිකා කිහිපයක් සිදු කළහ.ඇපලෝ 12 හි අභ්‍යවකාශ යානය සහ දියත් කිරීමේ වාහනය ඇපලෝ 11 යානයට බොහෝ දුරට සමාන විය. එක් එකතු කිරීමක් වූයේ කොන්රාඩ් සහ බීන්ට සඳ මත වඩාත් සුවපහසු ලෙස විවේක ගැනීමට ඉඩ සලසන කඹ ඇඳන් ය.
කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ වැසි සහිත දිනයක දියත් කර ටික වේලාවකට පසු, ඇපලෝ 12 දෙවරක් අකුණු සැර වැදීමෙන් උපකරණවල ගැටළු ඇති වූ නමුත් සුළු හානියක් සිදු විය. සහායක බල සැපයුම වෙත මාරු වීමෙන් දත්ත රිලේ ගැටළුව විසඳුණි. සඳ දෙසට යන ගමනේදී ගැටළු කිහිපයක් පමණක් දක්නට ලැබුණි.නොවැම්බර් 19 වන දින, කොන්රාඩ් සහ බීන් 1967 අප්‍රේල් 20 වන දින ගොඩබසින Surveyor 3 රොබෝ පරීක්ෂණයට ඇවිද යා හැකි දුරින් ඔවුන් අපේක්ෂිත ස්ථානයට නිශ්චිත ගොඩබෑහ.කොන්රාඩ් සහ බීන් න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන විද්‍යාත්මක උපකරණ සමූහයක් වන Apollo Lunar Surface Experiments Package මෙන්ම ඇපලෝ මෙහෙයුමක් විසින් චන්ද්‍ර මතුපිටට ගෙන ගිය පළමු වර්ණ රූපවාහිනී කැමරාව ද රැගෙන ගියහ. නමුත් බීන් අහම්බෙන් කැමරාව සූර්යයා වෙත යොමු කිරීමෙන් පසු සම්ප්‍රේෂණය නැති වූ අතර එහි සංවේදකය විනාශ විය.සඳ පාගමන දෙකෙන් දෙවැන්නේ. ඔවුන් Surveyor 3 වෙත ගොස් නැවත පෘථිවියට ගෙන ඒම සඳහා කොටස් ඉවත් කළහ.
Intrepid චන්ද්‍ර මොඩියුලය නොවැම්බර් 20 වන දින සඳෙන් පිටත්වී විධාන මොඩියුලය(CM) සමඟ සම්බන්ධ වූ අතර එය පසුව පෘථිවියට ගමන් කළේය. ඇපලෝ 12 මෙහෙයුම නොවැම්බර් 24 වැනි දින සාර්ථක ගොඩබෑමකින් අවසන් විය.
කණ්ඩායම
සංස්කරණය| තනතුර | ගගනගාමියා | |
|---|---|---|
| අණ දෙන නිලධාරියා | චාල්ස් "පීට්" කොන්රාඩ් තෙවන අභ්‍යාවකාශ චාරිකාව | |
| අණදෙන මොඩියුලයේ නියමුවා | රිචඩ් F. ගෝර්ඩන් තෙවන අභ්‍යාවකාශ චාරිකාව | |
| චන්ද්‍ර මොඩියුලයේ නියමුවා | ඇලන් L. බීන් පළමු අභ්‍යාවකාශ චාරිකාව | |
කණ්ඩායමේ අණදෙන නිලධාරියා වූයේ චාල්ස් "පීට්" කොන්රාඩ්, මෙහෙයුම සිදු වන විට වයස අවුරුදු 39 ක් විය.1953 දී ප්‍රින්ස්ටන් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ගගනගාමී ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ උපාධියක් ලැබීමෙන් පසු ඔහු නාවික ගුවන් නියමුවෙකු බවට පත් වූ අතර Patuxent River නාවික ගුවන් ස්ථානයේ එක්සත් ජනපද නාවික පරීක්ෂණ නියමු පාසල සම්පූර්ණ කළේය. ඔහු 1962 දී ගගනගාමීන්ගේ දෙවන කණ්ඩායමට තේරී පත් වූ අතර, 1965 දී Gemini 5 හි පියාසර කරන ලදී, සහ 1966 දී Gemini 11 හි අණදෙන නියමුවා ලෙස පියාසර කරන ලදී.
Apollo 12 වන විට 40 හැවිරිදි රිචඩ් "ඩික්" ගෝර්ඩන් අණදෙන මොඩියුල නියමුවා විය. රසායන විද්‍යාව පිළිබඳ උපාධියක් සමඟ වොෂින්ටන් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් උපාධිය ලැබීමෙන් පසු 1953 දී නාවික ගුවන් නියමුවෙකු බවට පත් වූ අතර Patuxent River පරීක්ෂණ නියමු පාසල සම්පූර්ණ කළේය. 1963 දී 3 වන ගගනගාමින්ගේ කණ්ඩායමට තෝරා ගන්නා ලද ඔහු කොන්රාඩ් සමඟ Gemini 11 හි පියාසර කළේය.[1][2]
කොන්රාඩ් සමඟ වැඩ කිරීමට නියම කරන ලද චන්ද්‍ර මොඩියුලයේ මුල් නියමුවා වූයේ ක්ලිෆ්ටන් සී. විලියම්ස් ජූනියර් ය, ඔහු 1967 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී ඔහු පියාසර කරමින් සිටි T-38 පුහුණු ගුවන්යානය Tallahassee අසලදී කඩා වැටීමෙන් මිය ගියේය.කොන්රාඩ්ට ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලය පිහිටුවීමේදී, ඔහුගේ පරීක්ෂණ නියමු පාසලේ හිටපු ශිෂ්‍යයෙකු වන ඇලන් එල්. බීන් අවශ්‍ය වී ඇති නමුත්, ඇපලෝ යෙදුම් වැඩසටහනට පැවරුමක් හේතුවෙන් බීන් නොමැති බව Flight Crew Operations හි අධ්‍යක්ෂ ඩෙකේ ස්ලේටන් විසින් ඔහුට දන්වා ඇත.විලියම්ස්ගේ මරණයෙන් පසු, කොන්රාඩ් නැවතත් බීන් ඉල්ලා සිටි අතර, මෙවර ස්ලේටන් යටත් විය.[3] මෙහෙයුම පියාසර කරන විට 37 හැවිරිදි බීන්, 1955 දී ටෙක්සාස් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ගගනගාමී ඉංජිනේරු උපාධියක් ලබා ඇත. නාවික ගුවන් නියමුවෙකු ද වන ඔහු 1963 දී ගෝර්ඩන් සමඟින් තෝරා ගන්නා ලද අතර ප්‍රථම වරට ඇපලෝ 12 මත අභ්‍යවකාශයට පියාසර කරන ලදී.[1][4] ඇපලෝ 12 කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයින් තිදෙනා මීට පෙර 1969 දී ඇපලෝ 9 ආදේශ කණ්ඩායම ලෙස කටයුතු කර ඇත.[5]
ඇපලෝ 12 ආදේශ කණ්ඩායම
| තනතුර | ගගනගාමියා | |
|---|---|---|
| අණ දෙන නිලධාරියා | ඩේවිඩි R. ස්කොට් | |
| අණදෙන මොඩියුලයේ නියමුවා | ඇල්ෆ්‍රඩ් M. වර්ඩන් | |
| චන්ද්‍ර මොඩියුලයේ නියමුවා | ජේම්ස් B. අර්වින් | |
ඇපලෝ 12 ආදේශ කණ්ඩායම ඇපලෝ 15 හි කණ්ඩායම බවට පත් විය.[6]
සූදානම් වීම
සංස්කරණයගොඩබෑමේ ස්ථානය තෝරා ගැනීම
සංස්කරණයඇපලෝ 11 හි සාර්ථකත්වයත් සමඟ, ඇපලෝ 12 Sinus Medii හි Sea of Tranquility සිට බටහිර දෙසින් පිහිටි ස්ථානයට ගොඩබසිනු ඇතැයි මුලදී කල්පනා කරන ලදී.කෙසේ වෙතත්, නාසා සැලසුම් සම්බන්ධීකාරක ජැක් සෙවියර් සහ හූස්ටන්හි Manned Spaceflight Center හි ඉංජිනේරුවන් තර්ක කළේ 1967 දී Surveyor 3 ගවේෂණ යානය ගොඩ බැස්ස වූ ආවාටයට ආසන්නව ගොඩබැසීම සිදු කළහොත් ගගනගාමීන්ට Surveyor 3 යානයේ කොටස් කපා පෘථිවියට ගෙන ඒම සඳහා ඉඩ සැලසෙන බවි. ඇපලෝ 11 ඉලක්කයෙන් සැතපුම් කිහිපයක් ඔබ්බට ගොඩ බැස ඇති හෙයින්, සමහර NASA පරිපාලකයින් බිය වූයේ ඇපලෝ 12 ගගනගාමීන්ට ගවේෂණය යානයට ළඟා විය නොහැකි තරම් ඈතට ගොඩබසිනු ඇති බවත්, ඒජන්සිය අපහසුතාවයට පත් වනු ඇති බවත්ය. 1969 ජූලි 25 වන දින ඇපලෝ වැඩසටහන් කළමනාකරු සැමුවෙල් ෆිලිප්ස් විසින් ගොඩබෑම් ස්ථාන තේරීම් මණ්ඩල දෙකක සාමාජිකයින්ගේ ඒකමතික විරෝධය නොතකා Surveyor ආවාටය ලෙස හැඳින්වූ ස්ථානය ගොඩබෑමේ ස්ථානය ලෙස නම් කරන ලදී.[7][8]
උපුටා ගැනීම්
සංස්කරණය- ^ a b Orloff & Harland 2006, පිටු අංකය: 327.
- ^ Press Kit, පිටු අංක: 75–78.
- ^ Chaikin 1995, පිටු අංක: 246–248.
- ^ Press Kit, පිටු අංකය: 79.
- ^ Orloff & Harland 2006, පිටු අංක: 223–224.
- ^ Orloff & Harland 2006, පිටු අංක: 327–328, 426.
- ^ Phinney 2015, පිටු අංකය: 84.
- ^ Harland 2011, පිටු අංකය: 18.
මූලාශ්‍ර
සංස්කරණය- Apollo 12 Mission Report (PDF). Houston, Texas: NASA (publication number MSC-01855). 1970. 2022-10-09 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- Apollo 12 Press Kit. Washington, D.C.: NASA. 1969.
- Brooks, Courtney G.; Grimwood, James M.; Swenson, Loyd S. Jr. (1979). Chariots for Apollo: A History of Manned Lunar Spacecraft (PDF). NASA History Series. Washington, D.C.: Scientific and Technical Information Branch, NASA. ISBN 978-0-486-46756-6. LCCN 79001042. OCLC 4664449. NASA SP-4205. 2022-10-09 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- Chaikin, Andrew (1995) [1994]. A Man on the Moon: The Voyages of the Apollo Astronauts. Foreword by Tom Hanks. New York: Penguin Books. ISBN 978-0-14-024146-4.
- Harland, David M. (2011). Apollo 12—On the Ocean of Storms. Chichester, UK: Praxis Publishing Company. ISBN 978-1-4419-7607-9.
- Lattimer, Dick (1985). All We Did Was Fly to the Moon. History-alive series. Vol. 1. Foreword by James A. Michener (1st ed.). Gainesville, FL: Whispering Eagle Press. ISBN 978-0-9611228-0-5.
- Lovell, Jim; Kluger, Jeffrey (1994). Lost Moon: The Perilous Voyage of Apollo 13. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0-395-67029-3.
- Orloff, Richard W.; Harland, David M. (2006). Apollo: The Definitive Sourcebook. Chichester, UK: Praxis Publishing Company. ISBN 978-0-387-30043-6.
- Phinney, William C. (2015). Science Training History of the Apollo Astronauts (PDF). NASA. SP-2015-626. 2022-10-09 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF).
- Slayton, Donald K. "Deke"; Cassutt, Michael (1994). Deke! U.S. Manned Space: From Mercury to the Shuttle (1st ed.). New York: Forge. ISBN 978-0-312-85503-1.