ආර්ථික විද්‍යාව පිලිබඳ නොබෙල් සමරු ත්‍යාගලාභී ලැයිස්තුව

ආර්ථික විද්‍යා නොබෙල් සමරු ත්‍යාගය, Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel (ස්වීඩන භාෂාවෙන්: Sveriges riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne), හඳුන්වන අතර, එය වාර්ෂිකව පිරිනමනුයේ [Royal Swedish Academy of Sciences] විසින් ආර්ථික විද්‍යා ක්‍ෂේස්ත්‍රයේ පරීක්‍ෂකයන්ට ලබා දේ. ඇල්ෆර්ඩ් නොබෙල් [Nobel] විසින් 1895දී නම් කරන ලද මුල් නොබෙල් ත්‍යාගයන්ට අන්තර්ගත නොවුව ද ඒවා සමඟම ස්ථිරවම හඳුනා ගැනේ. 1968 දී මෙම ප්‍රධානය පිහිටුවීම හා අරමුදල් ලබා දීම ස්වෙරිජස් රික්ස්බෑන්ක් ([Sveriges Riksbank]) නම් වන ස්වීඩනයේ ප්‍රධාන බැංකුව විසින් ඔවුන්ගේ 300 වෙනි සංවත්සරය වෙනුවෙන් ඇරඹුණු අතර ඉන් පසු වාර්ෂිකව එය ප්‍රධානය සිදු විය. ප්‍රථම ත්‍යාග ප්‍රධානය 1969දී ර්ග්නර් ෆිරිස්ච් ([Ragnar Frisch]) සහ ජැන් ටිම්බර්ගන්ට ([Jan Tinbergen]) ලබා දී ඇත. සෑම ප්‍රධානලාභියාටම පදක්කමක්, ඩිප්ලෝමාවක් හා වසරක් පාසා වෙනස් වන මුදල් ප්‍රධානයක් ලැබුණි. 1969දී ෆිරිස්ච් සහ ටිම්බර්ගන් දෙදෙනාටම ස්වීඩන මුදල් [SEK] 375,000, 2007 දෙසැම්බර් වන විට SEK 2,871,041 පමණ වන මුදලක් ලබා දී ඇත. 2011 දී මෙම ප්‍රධානය, තෝමස් ජේ. සාර්ජන්ට් ([Thomas J. Sargent]) සහ ක්‍රිස්තෝපර් ඒ සිම්ස්ට ([Christopher A. Sims]) දෙන ලදී. මෙය ස්ටොක් හෝම්හීදී ([Stockholm]), දෙසැම්බර් 10 වන දින නොබෙල්ගේ වාර්ෂික මරණ සංවත්සරයේදී ලබා දී ඇත.

2008 ස්ටොක්හෝල්ම් හි ආර්ථික විද්‍යා නොබෙල් සමරු ත්‍යාග ප්‍රධාන නිවේදනය​. ත්‍යාගලාභියා වූයේ පෝල් කෘග්මන් ය​[Paul Krugman].

2012දී, 44 වන ආර්ථික විද්‍යා නොබෙල් සමරු ත්‍යාගය පුද්ගලයින් 71ට පිරිනමන ලදී. අනෙක් වර්ගයන්ට වඩා, සාර්ව ආර්ථික විද්‍යා ක්‍ෂේත්‍රයේ දායකත්වයට ඉන් 7ක් ලබා දී ඇත. ත්‍යාග 26ක් ලද චිකාගෝ විශ්ව විද්‍යාලය ([University of Chicago]) ආර්ථික විද්‍යා නොබෙල් ත්‍යාගලාභීන් අතර ඉදිතියෙන්ම සිටී.

සම්මානලාභීන්

වසර	සම්මානලාභීයා		රට​	හේතුව​
1969		ර්ග්නර් ෆිරිස්ච් [Ragnar Frisch]	නෝර්වේ	"ආර්ථික ක්‍රියාවලිය විශ්ලේෂණය සඳහා ගතික ආදර්ශක සෑදීම හා ප්‍රායෝගිකව යෙදවීම හේතුවෙන්."
		ජැන් ටිම්බර්ගන් [Jan Tinbergen]	නෙදර්ලන්තය
1970		පෝල් සැමුවෙල්සන් [Paul Samuelson]	ඇමරිකාව	"ස්ථිතික හා ගතික ​ආර්ථික සිද්ධාන්ත සෑදීම හා ආර්ථික විද්‍යාවේ විශ්ලේෂණ මට්ටම වැඩි කිරීමට දායක වීම වෙනුවෙන්."
1971		සයිමන් කුස්නෙට්ස් [Simon Kuznets]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික හා සමාජීය තත්ත්වය සහ වර්ධන ක්‍රියාවලියට යොමුකල හා ගැඹුරු දර්ශණයක් ලබා දුන්, ඔහු ආනුභවිකව සොයාගත් ආර්ථික වර්ධනය පිළිබඳ අර්ථ නිරූපණය වෙනුවෙන්."
1972		ජෝන් හික්ස් [John Hicks]	ඇමරිකාව	"සාර්ව ආර්ථික සමතුලිතතා න්‍යාය සහ සුභසාධන න්‍යාය සඳහා පුරෝගාමී දායකත්වයක් ලබා දීම වෙනුවෙන්."
		කෙන්නෙත් අරොව් [Kenneth Arrow]	ඇමරිකාව
1973		වැසිලි ලියෝන්ටිෆ් [Wassily Leontief]	ඇමරිකාව	"වැදගත් ආර්ථික ගැටළු යෙදවුම්-නිමවුම් ක්‍රම සංවර්ධනය හා ක්‍රියාත්මක කිරීම වෙනුවෙන්"
1974		ගුන්නර් මිර්ඩල් [Gunnar Myrdal]	ස්වීඩනය	"ඔවුන් ගේ මූල්‍ය න්‍යාය සහ ආර්ථික උච්චාවචන පුරෝගාමී කටයුතු හා ආර්ථික, සමාජීය හා සංස්ථායික සිද්ධි පිළිබඳ සියුම් අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්."
		ෆ්‍රෙඩ්‍රික් හයෙක් [Friedrich Hayek]	ඇමරිකාව / ඕස්ට්‍රේලියාව
1975		ලියොනිඩ් කැන්ටොරොවිච් [Leonid Kantorovich]	සෝවියට් රාජ්‍යය	"සම්පත්වල උපරිම බෙදාහැරීම න්‍යාය වෙනුවෙන් කළ කැපවීම වෙනුවෙන්. ​"
		ටජල්ලින්ග් කූප්මන්ස් [Tjalling Koopmans]	ඇමරිකාව
1976		මිල්ටන් ෆ්‍රයිඩ්මන් [Milton Friedman]	ඇමරිකාව	"පාරිභෝජන විශ්ලේෂණ ක්‍ෂේත්‍රයේ ඔහුගේ ජයග්‍රහණ, ස්ථායිකරණ ප්‍රථිපත්තියේ සංකීර්ණතාව පිළිබඳ මූල්‍ය ඉතිහාසය හා න්‍යාය ඔප්පු කිරීම වෙනුවෙන්."
1977		බර්ටිල් ඔලින් [Bertil Ohlin]	ස්වීඩනය	"ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම හා ජාත්‍යන්තර ප්‍රාග්ධන සංචලන පිළිබඳ දැක් වූ දායකත්වය වෙනුවෙන්. "
		ජේම්ස් මේඩේ [James Meade]	බ්‍රිතාන්‍යය
1978		හර්බට් ඒ. සයිම​න් [Herbert A. Simon]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික ආයතන අතර තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ ඔහුගේ පුරෝගාමී පර්යේෂණය​ වෙනුවෙන්."
1979		තියොඩෝර් සුල්ට්ස් [Theodore Schultz]	ඇමරිකාව	"ඔවුන්ගේ ආර්ථික සංවර්ධනය පිළිබඳ පුරෝගාමී පර්යේෂණය සමඟ සංවර්ධන වන රටවල ගැටළු අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්."
		ආතර් ලෙවිස් [Arthur Lewis]	ඇමරිකාව
1980		ලෝරන්ස් ක්ලේන් [Lawrence Klein]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික මිතික ආදර්ශ සෑදීම හා ඒවා යොදා ගෙන ආර්ථික උච්චාවචන හා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයනය කිරීම වෙනුවෙන්."
1981		ජේම්ස් ටොබින් [James Tobin]	ඇමරිකාව	"මූල්‍ය වෙළඳපලවල් හා ඒවායේ වියදම් තීරණ, සේවා නියුක්තිය, නිශ්පදනය හා මිල ගණන් අතර සම්බන්ධය අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්. "
1982		ජෝර්ජ් ස්ටිග්ලර් [George Stigler]	ඇමරිකාව	""කර්මාන්ත ව්‍යුහය, වෙළඳපලවල ක්‍රියාකාරීත්වය සහ පොදු ව්‍යවස්ථාවල බලපෑම් හා ප්‍රතිඵල පිළිබඳ ඔහුගේ අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්.""
1983		ජෙරර්ඩ් ඩෙබෲ [Gérard Debreu]	ප්‍රංශය	"ආර්ථික න්‍යාය සඳහා සමායුත නව විශ්ලේෂණ ක්‍රම ඇති කිරීම හා පොදු සමතුලිත න්‍යාය විශාල ලෙස පුනස්සූත්‍රකරණය වෙනුවෙන්."
1984		රිචර්ඩ් ස්ටෝන් [Richard Stone]	ඇමරිකාව	"ජාතික ගිණුම් පද්ධතිය වර්ධනය සඳහා මූලික දායකත්වය සැපයීම හා ආනුභාවික ආර්ථික විශ්ලේෂණ බොහෝ සෙයින් දියුණු කිරීම වෙනුවෙන්."
1985		ෆ්‍රැන්කො මොඩිග්ලිඅනි [Franco Modigliani]	ඉතාලිය	"ඉතුරුම් හා මූල්‍ය වෙළඳපලවල් පිළිබඳ පුරෝගාමී විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
1986		ජේම්ස් එම්. බචන​න් [James M. Buchanan]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික හා දේශපාලන තීරණ ගැනීම් පිළිබඳ න්‍යායේ ගිවිසුම්කර සහ ව්‍යවස්ථාමය පදනම නිර්මාණය වෙනුවෙන්.""
1987		රොබට් සොලොව් [Robert Solow]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික වර්ධන න්‍යාය සඳහා සැපයූ දායකත්වය වෙනුවෙන්."
1988		මයුරිස් ඇලායිස් [Maurice Allais]	ප්‍රංශය	"වෙළඳපලවල් හා කාර්යක්ශම සම්පත් උපයෝජනය න්‍යාය සඳහා ඔහුගේ පුරෝගාමී දායකත්වය වෙනුවෙන්."
1989		ට්‍රෙග්වෙ හාවෙල්මො [Trygve Haavelmo]	නෝර්වේ	"ආර්ථික මිතිකය සඳහා සම්භාවිතා න්‍යාය පදනම් පැහැදිළි කිරීම හා සමකාලික ආර්ථික ව්‍යුහයන් පිළිබඳ විග්‍රහය වෙනුවෙන්."
1990		හැරී මාර්කොවිට්ස් [Harry Markowitz]	ඇමරිකාව	""මූල්‍ය ආර්ථික විද්‍යා න්‍යාය සඳහා පුරෝගාමී දායකත්වය වෙනුවෙන්.""
		මර්ටන් මිලර් [Merton Miller]	ඇමරිකාව
		විලියම් ශාර්පේ [William Forsyth Sharpe]	ඇමරිකාව
1991		රොනාල්ඩ් කෝසෙ [Ronald Coase]	ඇමරිකාව	"හුවමාරු පිරිවැයන් පිළිබඳ ආර්ථිකයේ සංස්ථායික ව්‍යුහය හා ක්‍රියාකාරීත්වයේ හුවමාරු පිරිවැයේ වැදගත්කම දේපොළ අයිතිය පිළිබඳ සොයා ගැනීම් හා පැහැදිලි කිරීම් වෙනුවෙන්."
1992		ග්‍රේ බෙකර් [Gary Becker]	ඇමරිකාව	"වෙළඳපොල නොවන හැසිරීම්ද ඇතුළුව, විශාල පරාසයක පැතිරී ඇති මනුෂ්‍යය ක්‍රියා හා හැසිරීම් පිළිබඳ සාර්ව ආර්ථික විශ්ලේෂණ විෂය පථය පුළුල් කිරීම වෙනුවෙන්."
1993		රොබට් ෆෝගෙල් [Robert Fogel]	ඇමරිකාව	"ආර්ථික හා සංස්ථායික වෙනස් වීම පැහැදිලි කිරීම සඳහා ආර්ථික න්‍යාය හා ප්‍රමාණාත්මක ක්‍රම යොදා ගනිමින් ආර්ථික ඉතිහාසය පිළිබඳ නවීකරණය කල අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්."
		ඩග්ලස් නෝර්ත් [Douglass North]	ඇමරිකාව
1994		ජෝන් හර්සනෙ [John Harsanyi]	ඇමරිකාව	"අනූපකාරී තරඟය න්‍යාය තුළ සමතුලිතය පිළිබඳව පුරෝගාමී විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
		ජෝන් ෆොර්බෙස් නැශ් [John Forbes Nash]	ඇමරිකාව
		රෙයින්හාර්ඩ් සෙල්ටන් [Reinhard Selten]	ජර්මනිය
1995		රොබට් ලූකස් [Robert Lucas, Jr.]	ඇමරිකාව	"fතාර්කික අපේක්‍ෂාවන් පිළිබඳ උපකල්පිත නිර්මාණය හා භාවිතය වෙනුවෙන් හා ඒ මඟින් පරිණාමිත සාර්ව ආර්ථික විශ්ලේෂණයක් ලබා ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ අපගේ අවබෝධය ගැඹුරු කිරීම වෙනුවෙන්."
1996		ජේම්ස් මිර්ලීස් [James Mirrlees]	බ්‍රිතාන්‍යය	"අසමමිතික තොරතුරු යටතේ පැවති දිරිගැන්වීම් පිළිබඳ ආර්ථික න්‍යාය සඳහා ඔවුන්ගේ මූලික දායකත්වය වෙනුවෙන්."
		විලියම් වික්‍රෙ [William Vickrey]	ඇමරිකාව / කැනඩාව
1997		රොබර්ට් සී. මර්ටන් [Robert C. Merton]	ඇමරිකාව	"ව්‍යුත්පන්න අගය තීරණය සඳහා නව ක්‍රම වේදයක් සොයා ගැනීම වෙනුවෙන්."
		මේරන් ස්කෝල්ස් [Myron Scholes]	කැනඩාව / ඇමරිකාව
1998		අමාර්ථය සෙන් [Amartya Sen]	ඉන්දියාව	"සුභසාධන ආර්ථික විද්‍යාව සඳහා ඔහුගේ දායකත්වය වෙනුවෙන්."
1999		රොබට් මන්ඩෙල් [Robert Mundell]	කැනඩාව	"විවිධ හුවමාරු අනුපාත තන්ත්‍ර යටතේ ඇති මූල්‍ය හා ෆිස්කල් නීති පිළිබඳ ඔහුගේ අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්."
2000		ජේම්ස් හෙක්මන් [James Heckman]	ඇමරිකාව	"තේරිය හැකි සාම්පල විශ්ලේෂණය සඳහා ක්‍රම හා න්‍යාය ප්‍රවර්ධනය වෙනුවෙන්."
		ඩැනියෙල් මැක්ෆැඩන් [Daniel McFadden]	ඇමරිකාව	"වෙනස් වන විකල්ප විශ්ලේෂණය සඳහා ක්‍රම හා න්‍යාය ප්‍රවර්ධනය වෙනුවෙන්."
2001		ජෝර්ජ් ඇකර්ලොෆ් [George Akerlof]	ඇමරිකාව	"අසමමිතික තොරතුරු සහිත වෙළඳපොලවල් අධ්‍යයනය වෙනුවෙන්."
		මයිකල් ස්පෙන්ස් [Michael Spence]	ඇමරිකාව
		ජෝසප් ඊ. ස්ටිග්ලිට්ස් [Joseph E. Stiglitz]	ඇමරිකාව
2002		ඩැනියෙල් කානෙමන් [Daniel Kahneman]	ඊශ්‍රායලය / ඇමරිකාව	"විශේෂයෙන්ම මිනිස් මතයන් හා අවිනිශ්චිතතා මත තීරණ ගැනීම, මනෝමය පර්යේෂණවල එකතු කල දර්ශණයේ සිට සිට ආර්ථික විද්‍යාවට යොමු කිරීම වෙනුවෙන්."
		වර්නන් එල්. ස්මිත් [Vernon L. Smith]	ඇමරිකාව	"ආනුභාවික ආර්ථික විද්‍යාවේදී, විශේෂයෙන්ම විකල්ප වෙළඳපොල ක්‍රම අධ්‍යයන මෙවලමක් ලෙස විද්‍යාගාර පර්යේෂණ ඇති කිරීම වෙනුවෙන්."
2003		රොබර්ට් එෆ්. එංගල් [Robert F. Engle]	ඇමරිකාව	"කාල විචලන වාශ්පශීලීතාවය සමඟ ආර්ථික කාල ශ්‍රේණිය විශ්ලේෂණ ක්‍රම වෙනුවෙන්. (චක්‍රය)"
		ක්ලව් ග්‍රේන්ජර් [Clive Granger]	බ්‍රිතාන්‍යය	"පොදු උපනතීන් සමඟ ආර්ථික කාල ශ්‍රේණිය විශ්ලේෂණ ක්‍රම වෙනුවෙන්. (සංකලනය)"
2004		ෆින් ඊ. කෙඩ්ලන්ඩ් [Finn E. Kydland]	නෝර්වේ	"ගතික සාර්ව ආර්ථික විද්‍යාව වෙනුවෙන් ඔවුන් ගේ දායකත්වය සඳහා: ආර්ථික න්‍යාය වල කාල සංගතතාවය හා ව්‍යාපාර චක්‍ර පසුපස ඇති බලපෑම්."
		එඩ්වර්ඩ් සී. ප්‍රෙස්කොට් [C. Prescott]	ඇමරිකාව
2005		රොබර්ට් අවුමාන් [Robert Aumann]	ඊශ්‍රායලය / ඇමරිකාව	"ක්‍රීඩා න්‍යාය විශ්ලේෂණය තුලින් මතභේද හා සයෝගීතා හඳුනා ගැනීම හා වර්ධනය කිරීම වෙනුවෙන්."
		තෝමස් ස්කේලින්ග් [Thomas Schelling]	ඇමරිකාව
2006		එඩ්මන්ඩ් ෆෙල්ප්ස් [Edmund Phelps]	ඇමරිකාව	"සාර්ව ආර්ථික විද්‍යා න්‍යායේ කාලීන වෙනස්වීම් විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
2007		ලියොනිඩ් හර්වික්ස් [Leonid Hurwicz]	පෝලන්තය / ඇමරිකාව	"ක්‍රමවේද නිර්මාණ න්‍යායේ අත්තිවාරම බිහි කිරීම වෙනුවෙන්."
		[එරික් මාස්කින් Eric Maskin]	ඇමරිකාව
		රොජර් මර්සන් [Roger Myerson]	ඇමරිකාව
2008		පෝල් ක්‍රග්මන් [Paul Krugman]	ඇමරිකාව	"වෙළඳ ආදර්ශ හා ආර්ථික ක්‍රියාවන්ගේ පිහිටීම විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
2009		එලිනර් ඔස්ට්‍රම් [Elinor Ostrom]	ඇමරිකාව	"විශේෂයෙන්ම පොදු ජනයා අතර, ආර්ථික පාලනය පිළිබඳ ඇයගේ විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
		ඔලිවර් විලියම්සන් [Oliver Williamson]	ඇමරිකාව	"ව්‍යාපාරයක සීමාවන්ගේ ආර්ථික පාලනය පිළිබඳ ඔහුගේ විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
2010		පීටර් ඩයමන්ඩ් [Peter A. Diamond]	ඇමරිකාව	"සෙවුම් විරෝධතා ඇති වෙළඳපොලවල් පිළිබඳ ඔවුන්ගේ විශ්ලේෂණය වෙනුවෙන්."
		ඩේල් ටී. මෝර්ටෙන්සන් [Dale T. Mortensen]	ඇමරිකාව
		ක්‍රිස්ටෝපර් ඒ. පිසාඩිරෙස් [Christopher A. Pissarides]	සයිප්‍රස්
2011		තෝමස් ජේ. සාජන්ට් [Thomas J. Sargent]	ඇමරිකාව	"සාර්ව ආර්ථික විද්‍යාවේ හේතු හා ප්‍රතිඵල පිළිබඳ ඔවුන්ගේ ආනුභාවික පර්යේෂණය වෙනුවෙන්."
		ක්‍රිස්තෝපර් ඒ. සිම්ස් [Christopher A. Sims]	ඇමරිකාව
2012		ඇල්වින් ඊ. රොත් [Alvin E. Roth]	ඇමරිකාව	"ස්ථාවර විභජන න්‍යාය හා වෙළඳපොල නිර්මාණයේ භාවිතයන් වෙනුවෙන්."
		ලොයිඩ් එස්. ශෙප්ලෙයි [Lloyd S. Shapley]	ඇමරිකාව

වැඩි විස්තර සඳහා

[List of Nobel laureates]

මූලාශ්‍ර​

පොදු

• "All Laureates in Economics". [Nobel Foundation]. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-14. {{cite web}}: External link in |publisher= (help)

විශේෂ​

බාහිර සබැඳුම්

• Official website of the Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2009-10-17 at the Wayback Machine
• Official website of the Royal Swedish Academy of Sciences සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2008-12-16 at the Wayback Machine
• Official website of the Nobel Foundation