ආතර් වී. දියෙස්
ආතර් වී. දියෙස් ලෙස පොදුවේ හැඳින්වෙන ආතර් වින්සන්ට් දියෙස් (1886 පෙබරවාරි 10 – 1960 ජූලි 31), දානපතියෙක්, අමද්යප ව්‍යාපාරයේ සාමාජිකයෙක් සහ ශ්‍රී ලංකාවේ නිදහස් ක්‍රියාකාරිකයෙක් (එවකට සිලෝන් ලෙස හැඳින්වීය). [1] වෘත්තියෙන් වැවිලිකරුවෙකු වන ඔහු රට පුරා පුරෝගාමී වූ කොස් ප්‍රචාරණ ව්‍යාපාරය සඳහා ප්‍රසිද්ධ වූ අතර එමඟින් ඔහුට "කොස් මාමා" යන නම ලැබුණි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික වීරයෙකු වූ ඩයස් මෙරට අධ්‍යාපන ආයතන ගණනාවකට ද උදව් කළේය. ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් නිදහස ලබා ගැනීමට පෙර යටත් විජිත රජය විසින් සිරගත කොට මරණ දඬුවම නියම කළ නමුත් පසුව ඔහු නිදහස් කරන ලදී.
ආතර් වී. දියෙස් | |
|---|---|
| උපත | පෙබරවාරි 10, 1886 |
| මියගිය දිනය | July 31, 1960 (වයස 74) |
| ජාතිකත්වය | ශ්‍රී ලංකික |
| වෙනත් නම් | කොස් මාමා |
| අධ්‍යාපනය | ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලය පානදුර ශාන්ත ජෝන් විද්‍යාලය |
| රැකියාව | වවන්නෙක් |
| ප්‍රසිද්ධව ඇත්තේ | නිදහස් ක්‍රියාකාරියෙක් කොස් වගාව ප්‍රවර්දනයට පුරෝගාමී වූ අයෙක්. |
| කලත්‍රයා(යන්) | ග්‍රේස් සල්ගාදු |
| දෙමව්පියන්(s) | ජෙරමියෙස් දියෙස් Selestina Rodrigo |
පෞද්ගලික ජීවිතය සංස්කරණය
ආතර් වී.දියෙස් 1886 පෙබරවාරි 10 දින පානදුරේ ධනවත් පවුලක උපත ලැබීය. ඔහුගේ පියා වතු හිමියෙකු සහ අරක්කු සඳහා ෆ්‍රැන්චයිසර්වරයෙකු වූ පී. ජෙරමියාස් දියෙස් ය. ඔහුගේ මව සෙලාස්ටිනා රුද්‍රිගෝ නම් දානපතියෙකි, පසුව විශාඛා විද්‍යාලය සොයා ගැනීමට උදවු කළාය. ඩියෙස් සිය මූලික අධ්‍යාපනය පානදුර ශාන්ත ජෝන් විද්‍යාලයෙන් ද ද්විතීයික අධ්‍යාපනය ගල්කිස්ස ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයෙන් ද ලබා ගත්තේය . ඔහුගේ පියා 1902 දී මිය ගියා. අද්‍යාපනය අවසන් කිරීමෙන් පසු දියෙස්සි ය පවුලේ වතු ව් යාපාර භාර ගත්තේය. පසුව ඔහු ග්‍රේස් සල්ගාඩෝ සමඟ විවාහ විය. මෙම යුවළට දරුවන් නව දෙනෙක් සිටියහ; දියණියන් පස් දෙනෙක් සහ පුතුන් හතර දෙනෙක්. ඩයස් 1960 ජූලි 31 දින මිය ගියේය.
අමද්යප ව්‍යාපාරය සංස්කරණය
1912 දී ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය යටත්විජිත රජය නියෝගයක් නිකුත් කළ අතර එමඟින් රට පුරා තැබෑරුම් විවෘත කිරීමට අවසර දෙන ලදී. මෙය අනගාරික ධර්මපාල, ඩීඑස් සේනානායක, එෆ්ආර් සේනානායක, ඩබ්ලිව්ඒ ද සිල්වා සහ ඩීබී ජයතිලක වැනි රටේ සමහර ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් විසින් මෙහෙයවනු ලැබූ අමද්යප ව්‍යාපාරයක් සඳහා හේතු විය. [2] රටේ නිදහස් ව්‍යාපාරයේ පදනම බවට පත් වූ මෙම කණ්ඩායමේ ප්‍රමුඛ සාමාජිකයෙකු වූයේ ද ඩයස් ය. [3]
1915 දී සිංහලයන් සහ මුවර්වරුන් අතර රට තුළ කැරලි ඇති වූ විට, ඩයස් සහ අමද්යප ව්‍යාපාරයේ නායකයින් ද කැරැල්ලට සහයෝගය දැක්වූ බවට සැකපිට අත්අඩංගුවට ගනු ලැබීය. ඩයස්ට මරණ දණ්ඩුවම් නියම වූ අතර පසුව එය ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඩුවමක් දක්වා අඩු කෙරිණි. කෙසේ වෙතත්, සෙසු අය මෙන් ඔහුට ද දඩ නියම කර [1] [3] සිරෙන් නිදහස් වීමෙන් පසු ඔහු බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් ලංකාව සඳහා නිදහස ලබා ගැනීම සඳහා කැප වන බවට පොරොන්දු විය. රටට නිදහස ලැබීමෙන් පසු දියෙස්සි ය අමද්යප ක්‍රියාකාරකම් අඛණ්ඩව සිදු කළ අතර නිල නිදහස් දින සැමරුම් උත්සවයේදී මත්පැන් ලබා දීම ගැන අගමැති ඩීඑස් සේනානායක මහතාට දැඩි විරෝධය පළ කළේය. [1]
ජාතිකවාදය සහ දානපතිය සංස්කරණය
ඩයස් බටහිර ඇඳුම් වෙනුවට සුදු බැනියන් සහ රෙදි ඇඳ සිටි අතර සිංහලෙන් ලිවීමට සහ අත්සන් කිරීමට දිරි දුන්නේය. ඔහු ජාතික වීරයෙකු වූයේ රටට නිදහස ලැබීමෙන් පසුව ය. අග්‍රාමාත්‍ය එස්ඩබ්ලිව්ආර්ඩී බණ්ඩාරනායක මහතා විසින් ඔහුට පිරිනමන ලද ආණ්ඩුකාර ඇන්ඩ
කැල්ඩෙකොට්ගේ නයිට් පදවිය මෙන්ම 1957 දී සෙනෙට් සභාවේ ආසනයක්ද ඔහු ප්‍රතික්ෂේප කළේය. [1]
ඔහු රටේ අධ්‍යාපනය සඳහා ද සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දුන්නේය. දියෙස් විශාඛා විද්‍යාලයේ පළමු පාලක මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු වූ අතර ආනන්ද විද්‍යාලයට මූල්‍යමය වශයෙන් උදව් කළේය. ඩයස්ගෙන් උපකාර ලැබූ අනෙකුත් පාසල් අතරට නාලන්දා විද්‍යාලය, ධර්මරාජ විද්‍යාලය සහ ධර්මාශෝක විද්‍යාලය ඇතුළත් වේ. [1] පාසල ඉදිකරන ලද පානදුර ශ්‍රී සුමංගල විද්‍යාලය සඳහා ඉඩම් කැබැල්ලක් ද ඔහු පරිත්‍යාග කළේය. [4]
කොස් ප්‍රචාරණ ව්‍යාපාරය සංස්කරණය
කොස් පැල මිලියනයක් සිටුවීමේ අරමුණින් දියෙස් 1918 ජූනි 11 දින [5] [6] මැලේසියාවේ ජොහෝර් සිට කොස් පැළ ආනයනය කළ ඔහු පැළ හා පැල පැකට් නොමිලේ බෙදා දීමට කටයුතු කළේය. ඔහුගේ ව්‍යාපාරය ප්‍රධාන වශයෙන් කොස් පැළ බෙදා හැරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළද, පැපොල් , අඹ, සපොඩිල්ලා, දූරියන් සහ රන් ඇපල් වැනි අනෙකුත් පැල ද ඔහු බෙදා හැරියේය. මෙම ව්‍යාපාරය නිසා ඔහුට "කොස් මාමා" හෝ "කොස් අතා මාමා" යන නම ලැබුණි. [1]
යොමු සංස්කරණය
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Fernando, Nalin; Sameer, Firoze (31 July 2009). "Arthur Dias - A man for all seasons". Daily News. 27 March 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid
<ref>tag; name "manforall" defined multiple times with different content - ↑ Perera, Janaka (13 July 2009). "'Mathata Thitha' 100 years ago". The Island. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010.
- ↑ 3.0 3.1 de Silva, Nilika (4 February 2001). "Sri Lankans - independent or dependent on alcohol?". Sunday Times. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid
<ref>tag; name "alcohol" defined multiple times with different content - ↑ Wijenayaka, Walter (3 March 2009). "Sri Sumangala College, Panadura celebrates 100 years". The Island. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010.
- ↑ Fernando, Vimukthi (9 June 2002). "Jak tree planting to commence on Tuesday". Sunday Observer. 5 June 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010.
- ↑ Gunawardena, Edward (8 August 2009). "Honouring Arthur V. Dias". Daily News. 13 August 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 January 2010.