ස්කයිලැබ්
ස්කයිලැබ් යනු ඇමරිකාව විසින් උඩු ගුවනට යැවූ මුල්ම අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය වේ. එසේම එය මනුෂ්‍ය වාසයක් සහිත වූ දෙවන අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානය ද වේ. මෙම ටොන් සියයක ස්කන්ධයකින් යුත් අභ්‍යාවකාශ පර්යේෂණාගාරය 1973 සිට 1979 දක්වා පුරා වසර 6ක කාලයක් පහළ පෘථිවි කක්ෂයේ පැවතුණු අතර තෙවරක් අභ්‍යාවකාශගාමීන් විසින් සේවා මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස පරිහරණය කරන ලදී. ක්ෂුද්‍ර ගුරුත්වය අධ්‍යයනය කිරීම සදහාම වෙන් වූ පර්යේෂණාගාරයකින්ද, ඇපලෝ දුරේක්ෂයකින් සමන්විත සූර්ය නිරීක්ෂණාගාරයකින් ද එය සමන්විත විය.
.jpg) A view of Skylab from the departing Skylab 4 mission | |
 | |
| Station statistics | |
|---|---|
| COSPAR ID | 1973-027A |
| SATCAT no. | 06633 |
| සංඥා නාමය | Skylab |
| කාර්ය මණ්ඩලය | 3 (9 සමස්ථ) |
| ගුවන්ගත කිරීම | මැයි 14, 1973 17:30:00 UTC |
| ගගන වේදිකාව | LC-39A, කෙනඩි අජටාකාශ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය |
| Reentry | ජූලි 11, 1979 16:37:00 UTC near Perth, Australia |
| ස්කන්ධය | 77,088 kg (169,950 lb)[1] (No CSM) |
| Pressurised volume | 10,000 cu ft (283.17 m3) |
| Periapsis altitude | 269.7 mi (434.0 km) |
| Apoapsis altitude | 274.6 mi (441.9 km) |
| කක්ෂීය ආනතිය | 50° |
| කක්ෂීය ආවර්තය | මිනිත්තු 93.4 |
| දිනකට ආවර්ත | 15.4 |
| කක්ෂයේ තිබූ දින ගණන | දින 2,249 |
| විසුම් දින ගණන | දින 171 |
| ආවර්ත | 34,981 |
| Distance travelled | ~890,000,000 mi 1,400,000,000 km |
| Statistics as of Re-entry on July 11, 1979 | |
මෙහෙයුම් ඉතිහාසය
සංස්කරණයනිමාව සහ ගුවන්ගත කිරීම
සංස්කරණය1973 මැයි 14 දින සැටන් INT- 21 නැමැති රොකට් යානාව මගින් ස්කයිලැබ් මධ්‍යස්ථානය කිලෝ මීටර් 435 ක කක්ෂයක් වෙත අභ්‍යවකාශ ගත කරන ලදි. මෙය විටෙක ස්කයිලයින් 1 හෝ SL – 1 ලෙසද හදුන්වනු ලැබේ. මෙම ගුවන් ගත කිරිම නිසා මධ්‍යස්ථානයේ මයි‍ක්ක්‍රෝමීටර්රොයිට් ආවර්ණය / හිරුආවරණය සහ එහි ප්‍රධාන සූර්ය පැනලයක් අහිමිව යාම ඇතුලුව විශාල හානියක් සිදු වුනි. මයි‍ක්ක්‍රෝමීටර්රොයිට් ආවරණයේ සුන්බුන් නිසා තත්ත්වය තවත් සංකූල වුනු අතර එමගින් ඉතිරි තිබූ සූර්ය පැනලය, මධ්‍යස්ථානයේ පසෙකට ඇමුණුනු බැවින් එහි විහිදිමට බාධා සිදුවුනු අතර මධ්‍යස්ථානයේ ඉතා විශාල බලශක්ති හිගයක් ඇති වුනි. 1973 මැයි 25 දින සැටන් IB අභ්‍යවකාශ ගත කිරීමෙන් ප්‍රථම කණ්ඩායම විසින් මධ්‍යස්ථානය දැඩි පිළිසරක කිරීමකට ලක් කරන ලදි. කලට වේලාවට ස්කයිලැබ් මධ්‍යස්ථාන පිළිසකර කිරිමට මේ කණ්ඩායමට නොහැකි වූවා නම් එය උණු වී විෂ වායුන් නිකුත් වන්නට ඉඩ තිබූ අතර එසේ වූවානම් එය මිනිස් වාසයට ද කිසිසේත් නුසුදුසු තත්ත්වයකට පත්වන්නට ඉඩ තිබුණි . 1973 ජුලි 28 (SL – 3) සහ නොවැම්බර් 16 (SL – 4) තවත් අතිරේක මෙහෙවර 2 ක් දියත් කෙරුනු අතර දින 28 ක් සහ 59 ක් හා 88ක් අභ්‍යාවකාශයෙහි රැදී සිටිමට මෙහිදි සිදුවිය. අවසන් ස්කයිලැබ් කණ්ඩායම ආපසු පෘථිවියට පැමිණියේ 1974 පෙබරවාරි 08 වැනිදාය.
කක්ෂයේ දී සිදුවන ක්‍රියාකාරකම්
සංස්කරණයදින 171 පැය 13 කදී ස්කයිලැබ් මධ්‍යස්ථානය පෘථිවිය වටා 2476 වරක් කක්ෂ ගත වුණු අතර පැයට 42 මිනිත්තු 16 සුළු කාලයක් අභ්‍යාවකාශයේ ඇවිදීමට ගගනගාමීන්ට හැකි විය. ස්කයිලැබ් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය මගින් පැය 12 විද්‍යාත්මක හා වෛද්‍ය පරීක්ෂණ (සූර්ය පරීක්ෂණ 8 ක් ඇතුලුව) සිදු කරන ලදි. මෙම උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සූර්යාගේ සිදුරු (Coronal holes) සොයා ගන්නට හැකි වුනි. මෙම පරීක්ෂන බොහොමයක් මගින් ගගනගාමීන්ට ක්ෂුද්‍රගුරුත්වය දැඩි කාලයක් දරා ගැනීමට හැකි අයුරු ගවේෂණය කෙරිනි. සෑම ස්කයිලැබ් මෙහෙවරක් මගින් ම අභ්‍යවකාශයේ ගගනගාමීන් රැදී සිටි උපරිම කාලය නව වාර්තාවන් බිහි විය.