සංතෘප්ත මේද
සංතෘප්ත මේදය යනු මේද අම්ල දාමවල කාබන් පරමාණු අතර තනි බන්ධන ඇති මේද වර්ගයකි. ග්ලිසරයිඩ් ලෙස හඳුන්වන මේදය කුඩා අණු වර්ග දෙකකින් සෑදී ඇත: කෙටි ග්ලිසරෝල් කොඳු නාරටිය සහ මේද අම්ල එක් එක් දිගු රේඛීය හෝ අතු සහිත කාබන් (C) පරමාණු දාමයක් අඩංගු වේ. දාමය දිගේ, සමහර කාබන් පරමාණු තනි බන්ධන (-C-C-) මගින් සම්බන්ධ කර ඇති අතර අනෙක් ඒවා ද්විත්ව බන්ධන (-C=C-) මගින් සම්බන්ධ වේ.[1] කාබන් දාමය දිගේ ද්විත්ව බන්ධනයකට හයිඩ්‍රජන් පරමාණු යුගලයක් සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කර තනි -C-C-බන්ධනයක් බවට වෙනස් විය හැක, දැන් සෑම H පරමාණුවක්ම C පරමාණු දෙකෙන් එකකට බන්ධනය වී ඇත. කාබන් දාම ද්විත්ව බන්ධන නොමැති ග්ලිසරයිඩ් මේද සන්තෘප්ත ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ ඒවා හයිඩ්‍රජන් පරමාණු සමඟ "සංතෘප්ත" වන නිසා වැඩි හයිඩ්‍රජන් සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කිරීමට ද්විත්ව බන්ධන නොමැති බැවිනි.
බොහෝ සත්ව මේද සංතෘප්ත වේ. ශාක හා මාළු වල මේද සාමාන්‍යයෙන් අසංතෘප්ත වේ.[1] විවිධ ආහාරවල සංතෘප්ත හා අසංතෘප්ත විවිධ අනුපාතයන් අඩංගු වේ. හයිඩ්‍රජනීකෘත තෙල්වල ගැඹුරු තෙලේ බැදපු ආහාර සහ සොසේජස් වැනි බොහෝ සැකසූ ආහාරවල සංතෘප්ත මේද අන්තර්ගතය ඉහළයි. සමහර වෙළඳසැල්වලින් මිලදී ගන්නා ලද බේක් කරන ලද භාණ්ඩ ද වේ, විශේෂයෙන් අර්ධ වශයෙන් හයිඩ්‍රජනීකෘත තෙල් අඩංගු ඒවා වේ.[2][3][4] සංතෘප්ත මේදය සහ ආහාරමය කොලෙස්ටරෝල් ඉහළ ප්‍රතිශතයක් අඩංගු ආහාරවල අනෙකුත් උදාහරණ වනුයේ මේදය හෝ ෂ්මාල්ට්ස් වැනි සත්ව මේද නිෂ්පාදන, මේද මස් සහ යෝගට්, අයිස්ක්‍රීම්, චීස් සහ බටර් වැනි සම්පූර්ණ හෝ අඩු මේද සහිත කිරි වලින් සාදන ලද කිරි නිෂ්පාදන වේ.[5] ඇතැම් එළවළු නිෂ්පාදනවල පොල්තෙල් සහ පාම් කර්නල් තෙල් වැනි ඉහළ සංතෘප්ත මේද අන්තර්ගතයක් ඇත.[6]
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඇතුළු බොහෝ වෛද්‍ය සංවිධාන විසින් නිකුත් කරන ලද මාර්ගෝපදේශ සෞඛ්‍යය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සහ හෘද වාහිනී රෝගවලින් ඇති වන අවදානම අවම කිරීමට සංතෘප්ත මේදය ආහාරයට ගැනීම අඩු කිරීම සඳහා යෝජනා කර ඇත.