|
ඇමරිකා‍වේ බ්රෙයට්න්වුඩ්බ්‍රේට්න්වුඩ් නගරයේදී 1944 පවත්වනලද එක්සත් ජාතීන්ගේ මූල්යොමූල්‍ය සම්මේලනයේදී ඇතිකරගත් බ්රෙකට්න්වුඩ්බ්‍රේට්න්වුඩ් ගිවිසුමට යටතේ 1947 මාර්තු 01 වන දින ජාත්යතන්තර මූල්යදමූල්‍ය අරමුදල අරඹන ලදි.
1930 ගණන්වල ඇතිවූ ලෝක ආර්ථීක අවපාතය නිසා ලෝකයේ සෑමරටකම පාහෙ ජාත්යජාත්‍ය න්තර වෙළදාමෙන් වාසිදායක තත්වයක් ඇතිකරගැනීමසඳහාආරක්ෂපකඇතිකර ගැනීම සඳහා ආරක්‍ෂක තීරු බදු ප්රකතිපත්තීන්ප්‍රතිපත්තීන් අනුගමනය කිරීම මුදල් අවප්රලමානයඅවප්‍රමානය කිරීම හා වෙනත් වෙළඳ බාධක පවත්වන ලදි. සෑම රටක්මමේමරටක්ම ප්රෙතිපත්තියමේම ප්‍රතිපත්තිය අනුගමනය කිරීමට පටන්ගත් නිසා විදේශ වෙළඳාම බිද වැටීම, සේවා නියුත්තිය පහල වැටීම, අකාරියක්ෂගමඅකාරියක්‍ෂගම ලෙෂ සම්පත්ඛෙදීයාමසම්පත් ඛෙදීයාම යනඅහිතකර තත්වයන්ට මුහුණදීමටමුහුණ දීමට සෑම රටකටම සිදුවිය. මේනිසා විදේශිය වෙළදාම හා ජාත්යමන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යතමූල්‍ය ගනුදෙණගනුදෙණු හැසිරවීම සඳහා සමිමත නීතිමාලාවක් අනුගමනය කිරීමේ අවශ්යසතාවඅවශ්‍යතාව සපුරා ගැනීම අපේක්ෂාූවෙන්අපේක්‍ෂවෙන් ජාත්යණන්තරජා‍ත්‍යන්තර මූල්යි අරමුදල පිහිටුවා ගන්නා ලදි. ජාත්යාන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යකමූල්‍ය අරමුදල මගින් සාමාජික රටවල තාවකාලික ගෙවුම් ශේෂ හිගයන් පියවා ගැනීමට ණය දීම කරයි.
'''අරමුදලේ ප්රහධාන අරමුණ හා කාර්යභාරය''' ▼
▲'''== අරමුදලේ ප්රහධානප්‍රධාන අරමුණ හා කාර්යභාරය ''' ==
සාමාජික රටවල තාවකාලික ගෙවුම් ශේෂ අසමතුලිතථා තුලනය කරගැනීමට අවශ්ය. කෙටිකාලීන ණය සැපයීම අරමුදලේ ප්රලධන කර්යයි. එසේම ජාත්යනන්තර මූල්යව ප්රයශ්න සම්බන්ධයෙන් සාමාජික යන්ට අවශ්යට උපදෙස් හා සහයෝගය දැක්වීම විනිමය ස්ථාවරත්වය වැඩිදියුනු කිරීම හාක්ර‍මාණුකූල විනිමය වැඩපිළිවලක් සැකසීම හා තරගකාරී ලෙස විනිමය අවප්රථමානය ඉවත්කිරීම සඳහා සහය වීම මෙයින් සිදුකරය. ▼
'''සාමාජිකයින්ට ණය ලබාදීමේ කොන්දේසි''' ▼
▲සාමාජික රටවල තාවකාලික ගෙවුම් ශේෂ අසමතුලිතථා තුලනය කරගැනීමට අවශ්ය. කෙටිකාලීන ණය සැපයීම අරමුදලේ ප්රලධනප්‍රධාන කර්යයි. එසේම ජාත්යනන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යවමූල්‍ය ප්රයශ්නප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් සාමාජික යන්ට අවශ්යට උපදෙස් හා සහයෝගය දැක්වීම විනිමය ස්ථාවරත්වය වැඩිදියුනු කිරීම හාක්ර‍මාණුකූලක‍්‍රමාණුකූල විනිමය වැඩපිළිවලක් සැකසීම හා තරගකාරී ලෙස විනිමය අවප්රථමානයඅවප්‍රමානය ඉවත්කිරීම සඳහා සහය වීම මෙයින් සිදුකරයසිදුකරයි.
ණය ලබාගත හැක්කේ ගෙවුම් තුලනෙට වර්තන ගෙවීම් හිඟය පියවීම සඳහා කෙටිකාලීන ණයයි. එසේම සාමාජික රටවලට අරමුදලේ සිය දායකත්ව පංගුවෙන් වර්ෂයකට 25% කට වඩා ණය ලබාගත නොහැක. එසේම අරමුදලෙන් ණයට ගන්නා මුදල් රටකින් රටකට සිදුවන ප්රා ග්ධන පැවරුම් සඳහා භාවිතා කළ නොහැක. ▼
ජාත්යඅන්තර මූල්යා අරමුදල සිය අරමුදල් ගන්නේ සාමාජික රටවල් විසින් ගෙවනු ලබන සාමාජික මුදල් සංවර්ධිත රටවලින් ලබාගන්නා ණය ආධාර හා දියුණු රටවල මුදල් වෙළඳපොලට සුරැකුම්පත් හා ණයකර නිකුතුව මගිනි. ▼
▲'''== සාමාජිකයින්ට ණය ලබාදීමේ කොන්දේසි ''' ==
'''ජාත්යුන්තර මූල්ය අරමුදල සහ ශ්රීල ලංකාව - ඓතිහාසික පසුබිම ▼
▲ණය ලබාගත හැක්කේ ගෙවුම් තුලනෙටතුලනයට වර්තන ගෙවීම් හිඟය පියවීම සඳහා කෙටිකාලීන ණයයි. එසේම සාමාජික රටවලට අරමුදලේ සිය දායකත්ව පංගුවෙන් වර්ෂයකට 25% කට වඩා ණය ලබාගත නොහැක. එසේම අරමුදලෙන් ණයට ගන්නා මුදල් රටකින් රටකට සිදුවන ප්රා ග්ධනප්‍රාග්ධන පැවරුම් සඳහා භාවිතා කළ නොහැක.
▲ජාත්යඅන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යාමූල්‍ය අරමුදල සිය අරමුදල් ගන්නේ සාමාජික රටවල් විසින් ගෙවනු ලබන සාමාජික මුදල් සංවර්ධිත රටවලින් ලබාගන්නා ණය ආධාර හා දියුණු රටවල මුදල් වෙළඳපොලට සුරැකුම්පත් හා ණයකර නිකුතුව මගිනි.
▲'''ජාත්යුන්තර මූල්ය==ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල සහ ශ්රීලශ්‍රී ලංකාව - ඓතිහාසික පසුබිම ==
'''
1952 ජනවාරි 17 වන දින ශ්රී ශ්රී ලංකාව මූල්යාමූල්‍ය අරමුදලේ සාමාජිකත්වය ලබාගත් අතර ශ්රීධශ්‍රී ලංකාවට වෙන්කර දෙන ලද දායකත්වය ආරම්භයේදී ඇමරිකානු ඩොලර් දශලක්ෂ 45 කි. 1960 න් පසු ශ්රී්ශ්‍රී ලංකාව ගෙවුම් ශේෂ හිඟයන්ට මුහුණ දුන් නිසා ජාත්යින්තරජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණය ලබාගැනී මට යොමු විය.
ශ්රීණශ්‍රී ලංකාව පළමු වරට ජාත්යේන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යලමූල්‍ය අරමුදලෙන් ණයක් ලබාගෙන ඇත්තේ 1977 වර්ෂයේදීය. එය ඇමරිකාණු ඩොලර් මිලියන 133.6 ක සමස්ථ ණය පහසුකමකි. ඉන්පසුව 1979,1980,1981,1982,1983,1988,1989, යන වර්ෂවලදී ද ණය මුදල් ලබාලෙන තිබේ. මේ වර්ෂ අතරින් වැඩිම ණය මුදල ලබාගෙන තිඛෙන්නේ 1981 දී ය. පහත දක්වා ඇත්තේ ශ්රීබශ්‍රී ලංකාවේ විවිධ අවස්ථා වලදී ජාත්‍යන්තර ජාත්ය න්තර මූල්යදමූල්‍ය අරමුදලෙන් ලබාගෙන ඇති ණය පිළිබඳ විස්තරයකි.
1977 සහ 2009 කාලපරිචිඡේදය තුලදී ජාත්යහන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යපමූල්‍ය අරමුදලෙන් ලබාගෙන ඇති ණය පහසුකම් (වි.ගැ.හි. දශ ලක්ෂ)
|-
| 1979
| ජාත්ය්න්තරජාත්‍යන්තර මූල්යණමූල්‍ය අරමුදලෙහි හර ගැනීම්
| --
| 29.7
|-
| 1980
| ජාත්ය්න්තරජාත්‍යන්තර මූල්යණ අරමුදලෙහිමූල්‍යඅරමුදලෙහි විස්තීර්ණ ණය පහසුකම්
| --
| 55.1
|}
මෙම ණය සැමවිටම ලංකාව ලබාගෙන ඇත්ේත් විවිධ කොන්දේසි වලට යටත්වය. මෙම කොන්දේසි වලට අනුකූලව කටයුතු නොකරන සෑම අවස්ථාවකදීම ඉතිරි වාරික මුදල් ලබාදීම අත්හිටවනු ලැබේ. මෙම ලබාගන්නා මුදල් වැය කරන ආකාරය හා රජයේ ආර්ථීක ක්රි යාක්‍රියා පිළිවෙත අධීක‍ෂණය කිරීම නිරන්තරයෙන් සිදු වේ.
'''2009 ජාත්යයන්තර මූල්යේ අරමුදල් ණය ලබා ගැනීමට හේතු වූ පසුබිම''' ▼
▲'''==2009 ජාත්යයන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යේමූල්‍ය අරමුදල් ණය ලබා ගැනීමට හේතු වූ පසුබිම '''==
පසුගිය කාලය පුරාවට රටේ තිබූ විදේශ සංචිත ප්ර මාණය විශාල වශයෙන් අඩුවිය. මෙයට වසරකට පමණ පෙර නිල විදේශ සංචිත මාස 51/2 ක කාලයක් විදේශ ආධාර වලින් තොරව යැවීමට තරම් ප්රයමාණවත් විය. එහෙත් ශ්රීව ලංකාවේ මහ බැංකු ප්ර්තිපත්ති සම්පාදකයින් රුපියල අව ප5මාණ වීමට ඉඩ නොදී වැඩි අගයක් ලබා දීම සඳහා රංයේ විදේශ විනීමය සංචිත යොදාලනිමින රුපියලේ අගය රැක ගැනිමට කටයුතු කල නිසා විදේශ සංචිත විශාල ලෙස අඩුවීමක් සිදුවිය. එකේ මාස 51/2 කට ප්රිමාණවත් වූ සංචිත මේ වන විට මාසයකට පමණක් ප්රිමාණවත් මට්ටමට කඩා වැටුණි. මෙම විදේශ සංචිත අඩුවීම මත පසුගිය පෙබරවාරි මාසයේදී පමණ සම්පස්ථ ණය මුදලක් ලෙස ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.9 ක් (රුපියල් කෝටි 1900 පමණ) පමණ අපේකAෂා කරන බවට වූ ඉල්ලීම මූල්යා අරමුදලට ඉදිරිපත් කරන ලදි. මූල්යෝ අරමුදලේ නියෝජිත කණ්ඩායම් ෙකක් මෙම ඉල්ලීම විමර්ශණය කරන ලදි. සාමාන්යපයෙන් සමීපස්ථ ණය මුදල් මූල්යය අරමුදල සපයන්නේ හදිසියේ ඇතිවන ගෙවුම් ශේෂ හිගයක් මග හරවා ගැනීමටය. මෙම මුදල් ගෙවුම් ශේෂය පියවීමට හැර වෙනත් කිසිම කරුණකට යෙදවීම තහනම්ය. මෙම ණය කෙටිකාලීනය. උපරිම පාස 5 න් ගෙවීමට සිදුවේ. සංවර්ධන ණය මුදලකට වඩා පොළියද ඉහලය. සාමාන්යකයෙන් 4% ත් 5% ත් අතර මට්ටමක පවතී. ▼
▲පසුගිය කාලය පුරාවට රටේ තිබූ විදේශ සංචිත ප්ර මාණයප්‍රමාණය විශාල වශයෙන් අඩුවිය. මෙයට වසරකට පමණ පෙර නිල විදේශ සංචිත මාස 51/2 ක කාලයක් විදේශ ආධාර වලින් තොරව යැවීමට තරම් ප්රයමාණවත්ප්‍රමාණවත් විය. එහෙත් ශ්රීවශ්‍රී ලංකාවේ මහ බැංකු ප්ර්තිපත්තිප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් රුපියල අව ප5මාණප්‍රමාණ වීමට ඉඩ නොදී වැඩි අගයක් ලබා දීම සඳහා රංයේරජයේ විදේශ විනීමය සංචිත යොදාලනිමින රුපියලේ අගය රැක ගැනිමට කටයුතු කල නිසා විදේශ සංචිත විශාල ලෙස අඩුවීමක් සිදුවිය. එකේ මාස 51/2 කට ප්රිමාණවත්ප්‍රමාණවත් වූ සංචිත මේ වන විට මාසයකට පමණක් ප්රිමාණවත්ප්‍රමාණවත් මට්ටමට කඩා වැටුණි. මෙම විදේශ සංචිත අඩුවීම මත පසුගිය පෙබරවාරි මාසයේදී පමණ සම්පස්ථ ණය මුදලක් ලෙස ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.9 ක් (රුපියල් කෝටි 1900 පමණ) පමණ අපේකAෂාඅපේක්‍ෂා කරන බවට වූ ඉල්ලීම මූල්යාමූල්‍ය අරමුදලට ඉදිරිපත් කරන ලදි. මූල්යෝමූල්‍ය අරමුදලේ නියෝජිත කණ්ඩායම් ෙකක්‍දෙකක් මෙම ඉල්ලීම විමර්ශණය කරන ලදි. සාමාන්යපයෙන්සාමාන්‍යයෙන් සමීපස්ථ ණය මුදල් මූල්යයමූල්‍ය අරමුදල සපයන්නේ හදිසියේ ඇතිවන ගෙවුම් ශේෂ හිගයක් මග හරවා ගැනීමටය. මෙම මුදල් ගෙවුම් ශේෂය පියවීමට හැර වෙනත් කිසිම කරුණකට යෙදවීම තහනම්ය. මෙම ණය කෙටිකාලීනය. උපරිම පාසමාස 5 න් ගෙවීමට සිදුවේ. සංවර්ධන ණය මුදලකට වඩා පොළියද ඉහලය. සාමාන්යකයෙන් 4% ත් 5% ත් අතර මට්ටමක පවතී.
'''මතභේදයට තුඩුදුන් 2009 ජාත්යලන්තර අරමුදල් ණය අනුමත වෙයි'''. ▼
ලංකාවේ ගෙවුම් තුලනය ශක්තිමත් කිරීමට සහයෝගයක් වශයෙන් 2009 ජූලි 24 දින මෙම ණය මුදල අනුමත කරන ලදි. ජාත්යකන්තර මූල්යෝ අරමුදල මගින් ශ්රී ලංකාවට පිරිනමන ලද විශාලතම ණය පහසුකම මෙයයි. පළමු මුදාහැරීම වශයෙන් එ.ජ./ දශ ලක්ෂ 322 ක් ශ්රී ලංකාවට ලැබුණි. අහයපත් හේතු කිහිපයක බලපෑමෙන් ගෙවුම් ශේෂය හිඟයකට හැරුණු අතර විදේශීය නිල සංචිත සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටුණි. මේවාට පිළියමක් ලෙස ණය පහසුකම බලාපොරොත්තු විය. මාස 20 ක් තුල සපයන මෙම ණය අවසාන වාරිකය 2011 මාර්තු මාසයේදී මුදාහැරේ. 2012 අප්රේ0ල් මාසයෙන් අරඹා වසර 4 ක් ඇතුලත මෙය ගෙවා නිමකළ යුතුය. පොලී අනුපාතිකය කොටස් 2 කි. විදේශ ගැණුම් හිමිකම් අනුපාතිකය මත සතියකට වරක් සේවා ගාස්තු ගනනය කරයි. පොලී අනුපාතිකය වෙළඳපොල පොලියට සාපේක්ෂව ඉතා ඉහල අගයක් ගනී. ▼
▲'''==මතභේදයට තුඩුදුන් 2009 ජාත්යලන්තරජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල් ණය අනුමත වෙයි '''.==
.
▲ ලංකාවේ ගෙවුම් තුලනය ශක්තිමත් කිරීමට සහයෝගයක් වශයෙන් 2009 ජූලි 24 දින මෙම ණය මුදල අනුමත කරන ලදි. ජාත්යකන්තරජාත්‍යන්තර මූල්යෝමූල්‍ය අරමුදල මගින් ශ්රී ශ්රී ලංකාවට පිරිනමන ලද විශාලතම ණය පහසුකම මෙයයි. පළමු මුදාහැරීම වශයෙන් එ.ජ./ දශ ලක්ෂ 322 ක් ශ්රී ශ්රී ලංකාවට ලැබුණි. අහයපත්අයහපත් හේතු කිහිපයක බලපෑමෙන් ගෙවුම් ශේෂය හිඟයකට හැරුණු අතර විදේශීය නිල සංචිත සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටුණි. මේවාට පිළියමක් ලෙස ණය පහසුකම බලාපොරොත්තු විය. මාස 20 ක් තුල සපයන මෙම ණය අවසාන වාරිකය 2011 මාර්තු මාසයේදී මුදාහැරේ. 2012 අප්රේ0ල්අ‍ප්‍රේල් මාසයෙන් අරඹා වසර 4 ක් ඇතුලත මෙය ගෙවා නිමකළ යුතුය. පොලී අනුපාතිකය කොටස් 2 කි. විදේශ ගැණුම් හිමිකම් අනුපාතිකය මත සතියකට වරක් සේවා ගාස්තු ගනනය කරයි. පොලී අනුපාතිකය වෙළඳපොල පොලියට සාපේක්ෂව ඉතා ඉහල අගයක් ගනී.
සමීපස්ථ ණය පහසුකම වැඩසටහන යටතේ තිඛෙන සාර්ව ආර්ථීක ප්රවථීපත්ති සහ ඉලක්ක
01 2009 සඳහා රජයේ අයවැය හිඟය ද.දේ.නි යෙහි ප්ර තිශතයක්ප්‍රතිශතයක් ලෙස 7% ක් ලෙස පවත්වා ගැනීමට අපේක්ෂා කෙරේ
02 රාජ්යඳරාජ්‍ය මූල්ය මූල්ය එකාග්රදතා එකාග්‍රතා මාවත මාවත මගින් මගින් සෞඛ්ය්සෞඛ්‍ය, අධ්යාසපනඅධ්්‍යපන හා සමෘද්ධි දීමනා සඳහා වන වියදම් වැනි සාමාජීය අවශ්යහතාඅවශයතා වෙනුවෙන් වූ වියදම් ආරක‍ෂාආරක‍්ෂා කරමින් ගැටුම් වලට බඳුන් වූ වියදම් ආරක්ෂා කරමින් ගැටුම් වලට බඳුන් වූ ප්රයදේශවලප්‍රදේශවල සහන සැලසීම, නැවත පදිංචි කරවීම සහ යළි ගොඩනැගීම සඳහා වැයවන වියදම් වෙනුවෙන් ඉඉඩ ඩසලසාසලසා දීම.
03 මෙම ප්රසතිපත්තිප්‍රතිපත්ති ෂඵත සහතික කිරීමත් සමඟ ශ්රී ශ්රී ලංකාව පිළිබඳ ආයෝජිකයින්ගේ විශ්වාසය වැඩිවන අතර දේශීය හා විදේශීය ආයෝජකයන් ආකර්ෂනය කර ගැනීම සඳහා මෙන්ම ද්විපාර්ශ්වීය හා බහුපාර්ශ්වීය ආයතන මගින් ණය මුදල් ආකර්ශනය කර ගැනීමට හැකියාව ලැබීම.
04 මෙසේ ලබාගන්නා ආයෝජන යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා මෙන්ම ගැටුම් පවතින ප්රයදේශවලප්‍රදේශවල ප්රනතිසංස්කරණප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු සහ සහන සැලසීම සඳහා යොදාගත හැකි අතර එමගින් දිගු කාලීනව රටේ නිශ්පාදනය සහ රැකියා අව්ස්ථා වැඩිකර ගැනීම මගින් අනාගත ආර්ථීක වර්ධනය සහ සාර්ව ආර්ථීක සමතුලිතතාවය අත්කර ගත හැකිවනු ඇත.
'''01- පවතින අර්බුදයෙන් වැලකීම සඳහා ශ්රීතශ්‍රී ලංකාවේ සංචිත නැවත වර්ධනය කිරීම.'''
'''02- ගැටුම් අවසන් වීමෙන් පසු නැවත ගොඩනැංවීමේ ප්රායත්නය සඳහා සහයෝගය දැක්වීම.'''
'''03- දිලිඳු පුද්ගලයන්ට රැකවරනය - ආධාර සැපයීම.'''(ඡරදඑැජඑසදබ දෙර චදදරල්ිිසිඑසබට එයැ පදිඑ ඩමකබැර්ඉකැග- මෙහි ප්ර ධාන අරමුණු වේ.
'''*සංචිතවර්ධනය'''.
'''*දැරිය හැකි මට්ටමට අයවැය හිගය අඩු කිරීම.'''
'''*මූල්ය අංශය ශක්තිමත් කිරීම.'''
ගැටුම් පැවති ප්රයදේශප්‍රදේශ ප්රකතිසංස්කරනයප්‍රතිසංස්කරනය යන කරුණු ඔස්සේ ලංකා රජය සකසන ලද වැඩසටහනට ෂඵත අනුමැතිය ලබා දී
තිබේ.
ශ්රී ලංකාවට මෙවර ජාත්ය න්තරජාත්‍යන්තර මූල්යඅමූල්‍ය අරමුදලේ ණය ලබාදීමේ මෙහෙයුම් ප්රබධානීප්‍රධානී බ්ර යන්බ්‍රයන් අයිට්කින් (ඊරස්බ Aසඑනැබ) මහතා පවසන පරිදි ශ්රී ලංකාවශ්‍රීලංකාව වසර ගණනාවක් පුරා විශාල අයවැය හිඟයක් පවත්වාගෙන යමින් එය කෙටිකාලීන ණය මුදල් මගින් මූල්යදනය කර ගත්තත් ගෝලීය මූල්යංමූල්‍ය අරමුදතුල අරමුදලජාත්‍යන්තර තුලජාත්යැන්තර වෙළඳපොලෙන් ලබා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත. එබැවින් විනිමය අනුපාතය අවප්රනමාණයඅවපමාණය වීම එරට විදේශ සංචිත මත පීඩනයක් ඇතිකිරීමට හේතු වූ බැවින් එය වැලැක්වීම සඳහා මැදිහත් වීමක් වශයෙන් මෙම ණය මුදල ලබා දීමට එකඟ වී තිබේ.
මෙම ණය මුදල ලබා ගැනීමේදී රජයේ ප්රූධාන අරමුණක් වී තිඛෙන්නේ අයවැය හිඟය දැරිය හැකි මට්ටමට අඩු කිරීමයි. මෙම අරමුණ ලඟා කර ගැනීම සඳහා බදු පදනමේ සංශෝධනයක් හදුන්වා දීම තුළින් අධිභාරය වැඩිකර ගැනීමට 2010 අයවැය ආරම්භයේදී සැලසුම් කර ඇත. එසේම සමාජ සේවා බලාපොරොත්තු වන අයට හා දිළිඳු අයට රැකවරණය සැලසීමේ කටයුතු පවත්වාගෙන යාමද අත්යාෝවශ්යේඅත්‍යාවශ්‍ය වේ.
මෙම ණය මුදල සෘජුවම යොමුවන්නේ මහ බැංකුවේ සංචිත වලටයි. එහිදී නම්යේනම්‍ය විනිමය අනුපාතය යොදාගනිමින් විදේශ සංචිත නැවත ලබා ගැනීමට අපේක්ෂා කෙරේ. මෙය ආර්ථීකයේ කම්පන දරාගැනීමේ හැකියාව වර්ධනය වීමට හේතුවේ. රටේ පවතින ගෙවුම් ශේෂ අර්බුදය වැලැක්වීමටත්මෙය හේතුවනු ඇතැයි රජය අපේක්ෂා කරයි. එමගිනි ආයොජකයන්ගේ විශ්වාසය ආරක්ෂා කරගත හැකි බැවින් ඉහල ආර්ථීක්ආර්ථීක වර්ධනයක් ළඟාකර ගත හැකිවේ.තව දුරටත් රජයේ ප්රවධානප්‍රධාන අරමුණක් වන ගැටුම් ඇති ප්රථදේශප්‍රදේශ වල අවතැන් වූවන් නැවත පදිංචි කරවීම හා ඔවුන්ට අවශ්යත සමාජීය ආරාක‍ෂාව සඳහා අවශ්යථඅවශ්‍ය කටයුතු සම්පාදනය කිරීමටද මෙම මුදල් යෙදවීමට අපේක‍ෂා කර ඇත.
මෙම ණය මුදල මගින් රජයට වැඩි සම්පත් ප්රඇමාණයක්ප්‍රමාණයක් ක‍ෂණිකව සැපයෙන අතර එම මුදල යළි ගොඩනැංවීමේ වෑයම සඳහා යෙදවිය හැකිය. එසේම මෙම ක්රිආයාදාමයක්‍රියාදාමය මගින් ජාත්යජාත්‍යන්තර න්තර ප්රසධානයන්ප්‍රධානයන් ලබාදෙන්නට රාමුවක් සලසා දෙන අතර ඔවුන්ට මෙරටට පැමිණ රජයයට යළි ගොඩ නැංවීමේදී අවශ්ය සහයෝගය ඉදිරි වර්ෂ වලදී ලබාදීමට හැකියාව ලැඛෙනු ඇත. මේ නිසා යටිතල පහසුකම් නැවත ගොඩනැගීම්, මාර්ග, රෝහල්, පාසල් ගොඩනැගීම යළි පදිංචි කරවීම ආදිය කඩිනමින් සිදුකිරීමේ හැකියාව ලැඛෙනු ඇත. මේ වන විටත් රජය 2007 දී ආරම්භ කරන ලද නැගෙනහිර පළාත යළි ගොඩනැගීමේ අත්දැකීම් පදනම් කරගෙන සම්පූර්ණ යළි ගොඩනැගීමක් මේ වන විට සිදුකරමින් පවතී.
'''ජාත්යරන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණයෙහි සාර්ව ආර්ථික බලපෑම ▼'''
මූල්යර අරමුදලෙන් ලැබුණාවූ ණය සාමාන්යෙන් සිදුවන්නේ විදේශ සංචිත වැඩි වීමයි. විදේශ සංචිත යන්නු රජය මහ බැංකුව හා වාණිජ බැංකු මාර්ගයෙන් භාණ්ඩ හා සේවා අපනයන ඉපයීමයි. විදේශ ආයෝජන ගලා ඒම් විදේශ ණය ආධාර හා විදේශ ප්රාදාන වශයෙන් රටට ගලා ආ විදේශ විනිමය ප්ර මාණයේ විදේශ වත්කම් ලෙස හැදින්වෙ. විදේශ සංචිත ශක්තිමත් වන විට පිරිහෙමින් පැවැති විදේශ විනිමය අනුපාතිකය ශක්තිමත්වේ. එහිදී රුපියලේ බාහිර අගය ශක්තිමත් කර ගැනීමට හැකිවේ. රුපියලේ බාහිර අගය ශක්තිමත් වීම යනු මුදල් ඒකකයකින් මිලට ගත ගැකි විදේශිය මුදල් ඒකක ප්රකමාණය අනුව මෙරටමුදල් ඒකකයකට ඇතිවන අගය ඉහල යාමයි. මේ සමගම රුපියල ජාත්යකන්තර පිළිගැනීමට ලක්වේ. මෙමගින් ආනයන ශක්යනතාව ඉහල යන අතර ආර්ථීකයේ විදේශ ගේවීම් ශක්තිය වැඩිවේ. මෙම බලපෑම මත ස්වෛර්ත‍ව ණයේ ශේණි ගත කිරීම යහපත් තත්වයකට පත්වේ. මෙමගින් ඍජු විදේශ ආයෝජන මෙන්ම කොටස් වෙළඳ පලට එන ආයෝජනය ආකර්ශනීය විය හැකිය. ▼
▲'''ජාත්යරන්තර== මූල්යජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණයෙහි සාර්ව ආර්ථික බලපෑම ==
මෙම ණය මුදල ලබාගැනීමේදී රජයේ ප්ර ධාන කොන් දේසියක් වුයේ අයවැය හිගය 07% දක්වා අඩුකිරීමයි. (ද.දේ.නි ප්රදතිශතයක් වශයෙන්) එම අරමුණ ඉටු කර ගැනීමට නම් රජයට විශාල වශයෙන් තම වියදම් කලමණා කරණයට යාමට සිදුවණු ඇත. නැතිනම් වර්තන වියදම් සැලකිය යුතු ආකාරයකින් කපා හැරීමට රජයට සිදුවන බව පැහැදිලිය. එසේත් නැතිනම් ආයෝජක වියදම් කපා හැරීම සිදු කළ හැකිය. මෙම පියවර අනුගමනය නොකරන්නේ නම් රජ්යඇ ආදායම සැලකිය යුතු ලෙෂ වැඩි කර ගැනීමට රජයට සිදු වනු ඇත.ු නමුත් පසු ගිය වසර කීපය තුල ශ්රීය ලංකාවේ රාජ්යි ආදායම දෙස බැලීමේදී එය අපේක්ෂාන මට්ටමට ළගාවු බවක් පෙනෙන්නට නැත. පසුගිය වසරේ රාජ්යය ආදායම රුපියල් බිළියන 750 ක් පමණ වෙතැයිඅපේක්ෂාට කළත් වසර අවසාන විට රජයට ලැබුනේ රුපියල් බිලියන 655 ක් පමණි. එසේම මෙම වසරේ රජ්යද ආදායම රුපියල් බිලියන 854 ක් වෙතැයි ඇස්තමේන්තු කර තිබුනත් වසරේ මුල් මාස 04 දී රජයට ලබා ගත හැකිවී තිඛෙන්නේ රුපියල් බිලියන 190 ක ආදියමක් පමණි. ඒ අනුව පෙනීයන්නේ මේ වසරේදීද රජය අපේක්ෂාක කරන ආදියම් ලබාගැනීමට අසීරු කරුනක් වී ඇති බවයි. අපනයනය වැඩිවී ආනයනය ඉහල යන තත්වයක් පෙනෙන්නට නැති අතර එයට සාපේක්ෂකව ආනයනයේ වියදම් ඉහල ගොස් ඇති ස්වරූපයක් පෙනෙන්නට තිබේ. ආදායම වැඩි කරගැනීමේ අරමුණු ඉටු කරගැනීම සඳහා රජයට බදු ගෙවන මාර්ග වලින් ආදායම වැඩිකර ගන්නා බවට එකතුවී ඇති අතර එයට රාජ්යන ව්ය වසායන්ගේ ලාභ ලබා ගැනීමත් ගාස්තු හා අයකිරීම් වැඩි කිරීමටත් තීරනය කර ඇත. මෙම අරමුන ඉටුකර ගැනීමටණය මුදලේ කොන්දේසියක් වී තිඛෙන්නේ දැනට පාඩු ලබන ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව හා විදුලි බල මණ්ඩලය පාඩු නොලබන තත්වයට පත් කරලීමයි. එය පාඩු නොලබන තත්වයට පත් කිරීමට අපේක්ෂාද කරයි. එය ප්රාතයෝගිකව අත් කරගැනීම අසීරුය. ▼
▲මූල්යරමූල්‍ය අරමුදලෙන් ලැබුණාවූ ණය සාමාන්යෙන් සිදුවන්නේ විදේශ සංචිත වැඩි වීමයි. විදේශ සංචිත යන්නු රජය මහ බැංකුව හා වාණිජ බැංකු මාර්ගයෙන් භාණ්ඩ හා සේවා අපනයන ඉපයීමයි. විදේශ ආයෝජන ගලා ඒම් විදේශ ණය ආධාර හා විදේශ ප්රාදානප්‍රදාන වශයෙන් රටට ගලා ආ විදේශ විනිමය ප්ර මාණයේප්‍රමාණයේ විදේශ වත්කම් ලෙස හැදින්වෙ. විදේශ සංචිත ශක්තිමත් වන විට පිරිහෙමින් පැවැති විදේශ විනිමය අනුපාතිකය ශක්තිමත්වේ. එහිදී රුපියලේ බාහිර අගය ශක්තිමත් කර ගැනීමට හැකිවේ. රුපියලේ බාහිර අගය ශක්තිමත් වීම යනු මුදල් ඒකකයකින් මිලට ගත ගැකි විදේශිය මුදල් ඒකක ප්රකමාණයප්‍රමාණය අනුව මෙරටමුදල් ඒකකයකට ඇතිවන අගය ඉහල යාමයි. මේ සමගම රුපියල ජාත්යකන්තරජාත්‍යන්තරය පිළිගැනීමට ලක්වේ. මෙමගින් ආනයන ශක්යනතාවශක්‍යනතාව ඉහල යන අතර ආර්ථීකයේ විදේශ ගේවීම් ශක්තිය වැඩිවේ. මෙම බලපෑම මත ස්වෛර්ත‍ව ණයේ ශේණි ගත කිරීම යහපත් තත්වයකට පත්වේ. මෙමගින් ඍජු විදේශ ආයෝජන මෙන්ම කොටස් වෙළඳ පලට එන ආයෝජනය ආකර්ශනීය විය හැකිය.
▲මෙම ණය මුදල ලබාගැනීමේදී රජයේ ප්ර ධානප්‍රධාන කොන් දේසියක් වුයේ අයවැය හිගය 07% දක්වා අඩුකිරීමයි. (ද.දේ.නි ප්රදතිශතයක්ප්‍රතිශතයක් වශයෙන්) එම අරමුණ ඉටු කර ගැනීමට නම් රජයට විශාල වශයෙන් තම වියදම් කලමණා කරණයට යාමට සිදුවණු ඇත. නැතිනම් වර්තන වියදම් සැලකිය යුතු ආකාරයකින් කපා හැරීමට රජයට සිදුවන බව පැහැදිලිය. එසේත් නැතිනම් ආයෝජක වියදම් කපා හැරීම සිදු කළ හැකිය. මෙම පියවර අනුගමනය නොකරන්නේ නම් රජ්යඇරජ්‍ය ආදායම සැලකිය යුතු ලෙෂ වැඩි කර ගැනීමට රජයට සිදු වනු ඇත. ු නමුත් පසු ගිය වසර කීපය තුල ශ්රීයශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්යි ආදායම දෙස බැලීමේදී එය අපේක්ෂාන මට්ටමට ළගාවු බවක් පෙනෙන්නට නැත. පසුගිය වසරේ රාජ්යය ආදායම රුපියල් බිළියන 750 ක් පමණ වෙතැයිඅපේක්ෂාට කළත් වසර අවසාන විට රජයට ලැබුනේ රුපියල් බිලියන 655 ක් පමණි. එසේම මෙම වසරේ රජ්යද ආදායම රුපියල් බිලියන 854 ක් වෙතැයි ඇස්තමේන්තු කර තිබුනත් වසරේ මුල් මාස 04 දී රජයට ලබා ගත හැකිවී තිඛෙන්නේ රුපියල් බිලියන 190 ක ආදියමක් පමණි. ඒ අනුව පෙනීයන්නේ මේ වසරේදීද රජය අපේක්ෂාක කරන ආදියම් ලබාගැනීමට අසීරු කරුනක් වී ඇති බවයි. අපනයනය වැඩිවී ආනයනය ඉහල යන තත්වයක් පෙනෙන්නට නැති අතර එයට සාපේක්ෂකව ආනයනයේ වියදම් ඉහල ගොස් ඇති ස්වරූපයක් පෙනෙන්නට තිබේ. ආදායම වැඩි කරගැනීමේ අරමුණු ඉටු කරගැනීම සඳහා රජයට බදු ගෙවන මාර්ග වලින් ආදායම වැඩිකර ගන්නා බවට එකතුවී ඇති අතර එයට රාජ්යන ව්ය වසායන්ගේ ලාභ ලබා ගැනීමත් ගාස්තු හා අයකිරීම් වැඩි කිරීමටත් තීරනය කර ඇත. මෙම අරමුන ඉටුකර ගැනීමටණය මුදලේ කොන්දේසියක් වී තිඛෙන්නේ දැනට පාඩු ලබන ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව හා විදුලි බල මණ්ඩලය පාඩු නොලබන තත්වයට පත් කරලීමයි. එය පාඩු නොලබන තත්වයට පත් කිරීමට අපේක්ෂාද කරයි. එය ප්රාතයෝගිකවප්‍රයෝගිකව අත් කරගැනීම අසීරුය.
ආදායම වැඩි කරගැනීමට නොහැකි නම් ගතහැකි අනෙක් කි්ර්යාක්‍රියා මාර්ගය වියදම් සීමා කිරීමයි. නැතිනම් වියදම් කපා හැරීමයි. එහෙත් රජයේ වියදම් කපා හැරීමද මේ වනවිට යම් ගැටලූ සහගත තත්වයකට පත්ව ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. විශේෂයෙන් යුද්ධයෙන් අවැතැන් ජනතාවගේ ගැටලූව නිසා මේ වනවිට රජයට විශාල වියදම් දැරීමට සිදුවී ඇත. රජය කිසිදු වියදමක් කපා හැරීමට අපේක්ෂාේ නොකරයි. නමුත් 2010 අයවැය සකස් කිරීමේ දී ප්රාසග්ධනප්‍රග්ධන වියදම් කපා හැරීමට රජය තීරණය කර තිබේ. ඒ අනුව එමගින් රජයේ ආයෝජන පහල යෑමේ ප්රදවනතාවක්ප්‍රවනතාවක් ඉදිරි කාලයේදී ඇති විය හැක. ආර්ථීකයේ ආයෝජන අඩු කිරීම තුලින් සමහර ඉල්ලූමේ අඩු වීමක් සිදුවිය හැකි අතර දිගු කාලයේදී එය ආර්ථීකයේ නිමවුම් මට්ටම අඩුවීමකට බලපා එය ආර්ථීක වර්ධන අරමුණට ලගාවීම වලක්වයි.
මෙම ණය මුදලෙන් 70%-80% අතර ප්ර මාණයක්ප්‍රමාණයක් උතුරු නැගෙනහිර අවැතැන්වූවන් සඳහා යොදවන බවට රජය එකග වී ඇත. මෙහිදී මතුවන ගැටලූව වන්නේ සමස්ත ජනගහනයෙන් ඉතා සුළු ප්රනථීසතයක් වෙනුවෙන් සමස්ත ණය මුදලෙන් මෙතරම් විශාල ප්රැමාණයක්ප්‍රමාණයක් වැය කිරීමෙන් අතිමහත් බහුතර ජනතාවගේ සුභ සාධන අවශ්යමතා වෙනුවෙන් යෙද වීමට තිඛෙන මුදල් සීමා වීමක් වේ.
මෙය සමානාත්මතා අරමුණ විවාධයට ලක් කරයි. මෙසේ යොදවනු ලබන ලද මුදල් ප්ර ධානප්‍රධාන වශයෙන් ඛෙදී යන්නේ එම අවතැන් වූ ජනතාව නැවත පදිංචි කරවීමේ හා යළි ගොඩනැංවීමේ කටයුතු සඳහාය. මෙහිදී මෙම මුදල සීමිත වශයෙන් ආයෝජන වෙත යොමු කරන අතර වැඩි වශයෙන් ආර්ථීක වර්ධනයක් සිදුවේ යයි අපේක්ෂා කිරීම අපපහසු වේ.
ශ්රී ලංකා බලධාරීන් අනුගමනය කල ප්ර තිපත්තිප්‍රතිපත්ති, ජාත්යින්තරජාත්‍යන්තර මූල්යනමූල්‍ය අරමුදල සහතික කිරීමත් සමග ශ්රීබශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසය වැඩිවන අතර දේශීය හා විදේශීය ආයෝජකයන් ආකර්ශනය කර ගැනීම සඳහා මෙන්ම ද්වි පාර්ශ්වීය හා බහු පාර්ශ්වීය ආයතන මගින් ණය මුදල් ආකර්ශනය කර ගැනීමට රටට හැකිවනු ඇත. මෙසේ ලබාගන්නා ආයෝජන යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා මෙන්ම ගැටුම් පැවති පූදේශවල ප්රකතිසංස්කරණ කටයුතු සහ සහන සැලසීම සඳහා යොදාගත හැකිවන අතර එමගින් දිගුකාලීනව රටෙහි නිශ්පාදනය සහ රැකියා අවස්ථා වැඩිකර ගැනීම මගින් අනාගත ආර්ථීක වර්ධනය සහ සාර්ව ආර්ථීක සමතුලිතතාව අත්කරගත හැකිවනු ඇත.
| 