"එච්.ආර්. ජෝතිපාල" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
1 පේළිය:
{{Infobox person
| name = එච්.ආර්. ජෝතිපාල <br> H. R. Jothipala
| other_names = හදවත රත්තරං ජෝති
| image
|
| birthname = හෙට්ටිආරච්චිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල▼
|
|
| birth_date = {{birth date|df=yes|1936|2|12}}
| birth_place = [[දෙමටගොඩ]], [[බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාව]]
| death_date = {{death date and age|df=yes|1987|7|7|1936|2|12}}
|
| resting_place = බොරැල්ල කනත්ත
| resting_place_coordinates = <!-- {{coord|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
| nationality = ශ්‍රී ලාංකික
| education = මරදාන ශාන්ත ලෝරන්ස් විද්‍යාලය <br> දෙමටගොඩ ශාන්ත ජෝන් විද්‍යාලය
| father = හෙට්ටිආරච්චිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජේම්ස්
| mother = ඇහැලියගොඩ එච්.කේ. පොඩිනෝනා පෙරේරා
▲| awards =
| spouse = බ්ලොසම් වින්ටර්
| children = 4
| awards =
| signature = Signature of H. R. Jothipala.svg
| website =
| occupation = නළුවා, පසුබිම් ගායකයා
}}
'''හෙට්ටිආරච්චිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල ''' (1936 පෙබරවාරි 12 - 1987 ජූලි 7), හෙවත් '''එච්.ආර්. ජෝතිපාල''', යනු ශ්‍රී ලංකා සිනමාවේ නළුවෙක් මෙන්ම ගායකයකුද විය. ශ්‍රී ලාංකේය චිත්‍රපට ඉතිහාසයේ හොඳම පසුබිම් ගායකයා ලෙස සැලකෙන ජෝතිපාල [[එඩී ජයමාන්න]] සිට [[රන්ජන් රාමනායක]] දක්වා සියලුම තරාතිරමේ නළු නිළියන්ට සිය හඬ ලබා දුන්නේය.<ref>{{cite web |url=http://www.sarasaviya.lk/story/2020/07/02/17870/සිරියා-මෙ-සාරා-සිට-රමණීය-කමණීය-අපේ-ආදරේ-දක්වා |title=සිරියා මෙ සාරා සිට රමණීය කමණීය අපේ ආදරේ දක්වා |publisher=Sarasaviya |access-date=3 July 2020}}</ref><ref>[http://www.dailynews.lk/?q=features/tribute-jothi-singer-and-his-song A TRIBUTE TO JOTHI: THE SINGER AND HIS SONG]</ref> ඔහු 1987 ජූලි මාසයේදී වයස අවුරුදු 51 දී හෘදයාබාධයකින් මිය ගියේය.<ref>{{Cite web |title=Wonderful information about the life of HR Jothipala who would have turned 84 if he had been alive |url=https://www.lifie.lk/2020/02/11/lesser-known-jothipala-facts/ |archive-date=2021-06-05 |access-date=2021-06-05 |website=lifie}}</ref>
ජෝතිපාල මධ්‍යම පාන්තික පවුලක, පළමු දරුවා ලෙස
▲===පෙර ජීවිතය===
ජෝතිපාල තම පවුලට ගුවන් විදුලියක් නොතිබූ නිසා සංගීතය ඇසීමට තේ කඩවලට ගියේය.<ref>Uvais, Ramesh. {{cite web |url=http://www.dailymirror.lk/inside/entert/030702.html |title="Jothi, always alive in our hearts" |access-date=2013-09-28 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20050317172035/http://www.dailymirror.lk/inside/entert/030702.html |archive-date=17 March 2005 |df=dmy-all }}. ''Daily Mirror''. Retrieved 20 November 2006.</ref> ඔහු කොළඹ ආමර් වීදියේ සුලෙයිමාන් රෝහලේ බෙහෙත් බෝතල් පිරිසිදු කළේය. පසුව ඔහු [[එම්. ඩී. ගුණසේන]] සහ සමාගමේ පියන් ලෙස සේවය කළේය.
▲ජෝතිපාල මධ්‍යම පාන්තික පවුලක, පළමු දරුවා ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ දකුණු දිග ප්‍රදේශයේ උපත ලැබීය. ඔහු අධ්‍යාපනය ලැබුවේ මරදානේ ශාන්ත ලෝවුරන්ස් විද්‍යාලයෙන් සහ දෙමටගොඩ සා.ජෝන්ස් විද්‍යාලයෙනි. නිවසේ ගුවන්විදුලි යන්ත්‍රයක් නොතිබුණු නිසා මේ කාලයේදී ඔහු ගීත ඇසීම සඳහා අසල තේ කඩයකට යාමට පුරුදුව සිටියේය.
ඔහු බ්ලොසම් වින්ටර් සමඟ විවාහ වූ අතර ඔවුන්ට දියණියන් හතර දෙනෙක් සිටියහ. ඔහු "H. R" යන මුලකුරු වලින් ප්‍රසිද්ධියට පත් විය. සහ "හදවත රත්තරං ජෝතිපාල" ලෙස ආදරය කරන ලදී, ඔහුගේ සියලු වයස්වල, ප්‍රජාවන්ට සහ පවුල්වලට දක්වන කරුණාව නිසා ය.<ref>{{Cite web |title=The undisputed superstar of Sinhala popular music: HR Jothipala |url=https://fmderana.lk/blog/සිංහල-ජනප්%E2%80%8Dරිය-සංගීතයේ-බ/ |archive-date=2021-06-05 |access-date=2021-06-05 |website=fmderana}}</ref>
==වෘත්තීය ජීවිතය==
===මුල් කාලය===
එකල මෙරට සිටි හොඳම ගුවන් විදුලි තබ්ලා වාදකයකු වූ නඩරාජා පදිංචිව සිටියේ කොළඹ ග්‍රෑන්ඩ්පාස් කොස්ගස් හන්දියේ ය. දිනක් ඔහු ජෝතිපාලගේ ගායනය අසා කොළඹ ප්‍රභූවරුන්ගේ මඟුල් ගෙවල්වල හින්දි ගීත ගායනා කිරීමට තෝරා ගත්තේය.<ref name="fan" /> ජෝතිපාලගේ දක්ෂතා මුලින්ම හඳුනාගත්තේ ගුවන් විදුලි වාද්‍ය වෘන්දයේ ප්‍රධානියා වූ ප්‍රසිද්ධ චිත්‍රපට සංගීත අධ්‍යක්ෂක හා නළු [[බී.එස්. පෙරේරා]] විසිනි. 1952 දී ක්වීන් ස්වීට්ස් සමාගමේ අනුග්‍රහයෙන් ආධුනික ගායක ගායිකාවන්ගේ දක්ෂතා එළිදැක්වූ ‘ආධුනික පැය’ නමින් වැඩසටහනක් ගුවන් විදුලියේ පැවැත්විනි. ඔහු මෙම තරඟයට ඉදිරිපත් වී ජයග්‍රාහකයා බවට පත්විය. එතැනින් ගුවන් විදුලියේ "ජයග්‍රාහී පෙලපාලිය" වැඩසටහනට ගිහින් ප්‍රථම ස්ථානය ලබා ගත්තා.<ref name="Immortal">{{Cite web |title=Immortal Jothi in the world of singing |url=http://www.silumina.lk/2021/03/06/තරංග/ගායන-ලොවේ-අම%C2%ADර%C2%ADණීය-ජෝති |archive-date=2021-06-05 |access-date=2021-06-05 |website=Silumina}}</ref>
1955 දී ඔහුට පසුබිම් ගායකයෙකු වීමට ස්වර්ණමය අවස්ථා තුනක් අහිමි විය. මුලින්ම ඔහු ගියේ ‘‘පොඩි පුතා’’ චිත්‍රපටයේ සංගීත නිර්මාණය කළ විමලවීර මාස්ටර් හමුවීමට. විගණනය අතරතුර විමලවීර ජෝතිපාලට දන්වා සිටියේ ඔහුගේ කටහඬ හරි නැති බවත් මිහිරි නොවන බවත්ය. පෙබරවාරි මාසයේදී ජෝතිපාල සහ චන්ද්‍රසේන මීගමුවට ගොස් බී.ඒ.ඩබ්ලිව්.ජයමාන්න සහ රුක්මණී දේවි හමුවිය. ඔහුගේ කටහඬ ගැන ඔවුන් සෑහීමකට පත් වුවද විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් නොතිබූ නිසා ජෝතිපාලට වාදනය සඳහා ඉන්දියාවට යාමට නොහැකි විය. තුන්වැනි වතාවේදී ඔහුට “පෙරකදෝරු බෑනා” චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂක ඒ.බී.රාජ් හමුවිය. රළු කටහඬ නිසා ජෝතිපාල ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="Immortal" />
ජෝතිපාල 1956 දී සිරිල් පී. අබේරත්නගේ "සුරතලී" නාට්‍යයේ "සිරියමේ සාර" ගායනයෙන් පසුපෙළ ගායකයෙකු ලෙස ප්‍රථම වරට රංගනයට පිවිසියේය.<ref>Sinhala Jukebox. [http://www.sinhalajukebox.org/feature/JothipalaHR.php "Tribute to H R Jothipala!!"]. ''Sinhala Jukebox''. Retrieved 20 November 2006.</ref> ජෝතිපාල පවසා ඇත්තේ තම මිතුරන් සමඟ “පොඩි පුතා” නැරඹීමට ගිය විට තමාගේ ගීතය ඇතුළත් නොවන බව දැනගත් විට ජීවිතය නැති කර ගැනීමට කල්පනා කළ බවයි. පසුව ''සුරතලී'' නිෂ්පාදක ජබීර් ඒ කාදර්ට ඔහුගේ ගීතයක් ඇසීමට අවශ්‍ය වූ විට, ඔහු චිත්‍රපටය සඳහා සලකා බැලීමට ජෝතිපාල, වාර්තාවක් නිර්මාණය කිරීමට ප්‍රමාණවත් මුදලක් ඔහු සතුව නොතිබූ නිසා එම යෝජනාව බොහෝ දුරට සමත් විය.<ref name="fan" /> ඔහුට උදව් කළේ ප්‍රවීණ සංගීතවේදී ස්ටැන්ලි ඕමාර් විසින් ඔහුට රුපියල් 35 ක මුදලකට මුදල් යෙදවූ අතර එය එවකට විශාල මුදලක් විය. ජෝතිපාලගේ "සිරියමේ සාර" චිත්‍රපටයේ ගීතය තවමත් ශ්‍රී ලංකාව තුළ ජනප්‍රියව පවතී, ටී.ආර්. පාපාගේ අධ්‍යක්ෂණය යටතේ ඉන්දියාවේ වාහිනී චිත්‍රාගාරයේ දී පටිගත කර ඇත.<ref name="Immortal" />
ජෝතිපාල ශ්‍රී ලංකාවේ කීර්තිමත් අධ්‍යක්ෂවරුන් රැසක් සමඟ කටයුතු කර ඇත. ජෝතිපාලට ඔහුගේ සෞභාග්‍යමත් වෘත්තීය ජීවිතයේ මුල් අවධියේදී, ප්‍රවීණ සිනමාකරු [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]] සමඟ "සංදේශය" චිත්‍රපටයේ වැඩ කිරීමට අවස්ථාව ලැබුණි. ප්‍රවීණ ගීත රචක [[අරිසෙන් අහුබුදු]] විසින් රචනා කරන ලද ජනප්‍රිය [[සුනිල් සාන්ත]] විසින් රචනා කරන ලද "පුරුතුගීසි කාරයා" ගීතය ජෝතිපාල විසින් මෙම චිත්‍රපටිය සඳහා ගායනා කරන ලදී.<ref>Uvais, Ramesh. {{cite web |url=http://www.dailymirror.lk/inside/entert/030702.html |title="Deathless Jothi, always alive in our hearts" |access-date=2013-09-28 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20050317172035/http://www.dailymirror.lk/inside/entert/030702.html |archive-date=17 March 2005 |df=dmy-all }}. ''Daily Mirror''. Retrieved 20 November 2006.</ref>
===Success===
ජෝතිපාල හැටේ දශකයේ අග භාගයේ සහ හැත්තෑව දශකයේ ඔහු රඟපාන්නට පටන් ගත් යුගයේ නිර්මාණය වූ චිත්‍රපටවල අවිවාදිත තේරීම විය. ජනප්‍රිය හින්දි ගීතවල, විශේෂයෙන්ම [[මොහොමඩ් රාෆි]] තනුවලට ගායනා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ජෝති විවේචනයට ලක් වුවද, ඔහු ගායනා කළේ පී.වී.නන්දසිරි, [[ප්‍රේමසිරි කේමදාස]], [[සරත් දසනායක]] සහ [[මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි]] යටතේය. ජෝතිපාල ශ්‍රී ලාංකේය පසුබිම් ගායනයේ කොඳු නාරටිය ලෙස සැලකේ. ඔහු ඔහුගේ යුගයේ දශක ගණනාවක් පුරා පුළුල් පරාසයක නළු නිළියන් සඳහා හඬ නැඟුවේය. ගායනයට අමතරව ඔහු චිත්‍රපට 33කද රඟපා ඇත.<ref>{{cite web |url=http://www.films.lk/sinhala-cinema-artist-hr-jothipala-37.html |title=H.R. Jothipala - එච් ආර් ජෝතිපාල ( 1936 - 07 ) filmography |publisher=Sinhala Cinema Database |access-date=12 December 2019}}</ref>
''කස්තුරි සුවඳ'', ''තුෂාරා'', ''ස්වීප් ටිකට්'', ''හිත හොඳ මිණිහෙක්'', ''කවුද රජා'', ''හොඳට හොඳයි'', ''වාසනා'', ''සංගීතා'' වැනි ජනප්‍රිය ජනප්‍රිය චිත්‍රපට ඇතුළුව ඔහු චිත්‍රපට සිය ගණනක ගායනා කළේය.<ref name="fan" /> සම්මානලාභී ගායකයාකු ලෙස මෙන්ම නළුවෙකු ලෙස ''ඇතුල්වීම තහනම්'', ''සුලලිත සෝබනි'', ''සුජීවා'', ''සුකිරි කෙල්ල'', ''අභිරහස'', ''බෝනික්කා'', ''ශාන්ති'' සහ ඔහුගේම නිෂ්පාදනයක් වන ''සුමිතුරෝ'' සහ ''ඔබයි මමයි'' ඇතුළු චිත්‍රපටවල අමතක නොවන චරිත කිහිපයක් ද කළේය.<ref>{{cite web |url=http://www.sarasaviya.lk/2011/07/07/_art.asp?fn=sa11070720&pn=*14,15|title=Sara Sande Sina Sele|publisher=Sarasaviya |access-date=17 November 2017}}</ref> 1963 වසරේ ‘‘සුදු සඳේ කළු වළ’’ චිත්‍රපටයේ කොර චරිතයකින් නළුවකු ලෙස සිනමාවට පිවිසි ඔහු පසුව බොහෝ දුරට දුෂ්ට චරිත නිරූපණය කළේය.<ref name="Immortal" />
ජෝතිපාල ඔහුගේම ගෞරවයෙන් ඉතා දක්ෂ වුවද, ජනප්‍රිය හින්දි ගීත, විශේෂයෙන් [[මොහොමඩ් රාෆි]] ගේ තනුවලට ගායනා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහු විවේචනයට ලක් විය.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/playlist?list=PLud_NKUDqN4gljNFp_Z4fPn17oH-f7Hx2|title=Hindi Songs Turned Sinhala - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2016-06-24}}</ref> ජෝතිපාල [[සුජාතා අත්තනායක]], [[ඇන්ජලීන් ගුණතිලක]] සහ [[ලතා වල්පොල]] සමඟ බොහෝ යුගල ගීත ගායනා කළේය.<ref>{{Cite web |title=Jothi who combined song and good heart |url=https://www.divaina.com/2012/07/06/cineart01.html |archive-date=2021-06-05 |access-date=2021-06-05 |website=Divaina}}</ref> ජෝතිපාලගේ හොඳම මිතුරා වූයේ එවකට ජනප්‍රිය ගායකයා [[ජේ. ඒ මිල්ටන් පෙරේරා]]ය. 1950 දශකයේ අගභාගයේදී ගුවන්විදුලි වාණිජ සේවයේ ඔවුන් දෙදෙනාගේ ගීත තරගය "අනංගයා" ගැන ගීත විවාද කළහ. ජෝතිපාල 1974 වසරේ තිරගත වූ ''ඔන්න බබෝ බිල්ලෝ එනවා'' චිත්‍රපටයේ "මේ ජීවනයේ" ගීතය වෙනුවෙන් හොඳම ගායකයාට හිමි සම්මානය දිනා ගත්තේය. 1983 සරසවිය සම්මාන උලෙළේදී ජෝතිපාල හොඳම ගායකයා ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වූයේ “මීදුම් සිහින” චිත්‍රපටයේ “සරා සඳේ” ගීතය වෙනුවෙන් සහ 1986 වසරේ “ඔබට දිවන කියන්නම්” චිත්‍රපටයේ “පාළු සුසානේ” ගීතය වෙනුවෙන්ය.<ref name="Immortal" />
===Death===
ඔහුගේ මරණයට දින දෙකකට පෙර, 1987 ජූලි 5 වන දින, දිවංගත ජනාධිපති [[රණසිංහ ප්‍රේමදාස]] විසින් දේශප්‍රේමී ව්‍යාපෘතියක් වන "ගම් උදාව" සඳහා සහභාගී වූ ඔහු සිය අවසන් විවෘත වේදිකාවේ ගායනා කළේය. නමුත් ගායනයේදී ඔහුට වේදනාවක් දැනුණත් ගායනය සාර්ථකව අවසන් කළේය. ඊළඟ දවසේ ඔහු රෝහලට ඇතුළත් කළ අතර 1987 ජූලි 7 වැනිදා රත්නම් පෞද්ගලික රෝහලේදී මිය ගියේය.<ref>Sinhala Jukebox. [http://www.sinhalajukebox.org/feature/JothipalaHR.php "Tribute to H R Jothipala!!"]. ''Sinhala Jukebox''. Retrieved 20 November 2006.</ref> ඔහුගේ මරණයට හේතුව අක්මාව අක්‍රිය වීම බව පැවසේ. සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්ට අනුව ජෝතිපාලගේ මරණය ආරංචි වීමත් සමඟම මිනිස්සු රත්නම් පෞද්ගලික රෝහල සහ යුනියන් චතුරශ්‍රය වට කළහ. යුනියන් චතුරශ්‍රය රසික රසිකාවියන්ගෙන් පිරී ගිය අතර සමහරු ජෝතිපාල අවසන් වතාවට බලා ගැනීමට රෝහල් ගේට්ටුවෙන් පවා පැන්නා. එතුමාගේ ගුණානුස්මරණය වෙනුවෙන් රටපුරා නොයෙකුත් කටයුතු තවමත් ක්‍රියාත්මකයි.
===ගීතාවලිය===
| |||