"ඇරිස්ටෝටල්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

භොතික විද්‍යා ක්ෂේත්‍ර පිළිබද ඇරිස්ටෝටල් පළ කළ මතවාද මධ්‍යතන යුගයේ අධ්‍යාපනික ක්‍රමවේදයන් හැඩගස්වන ලද අතර ඒවායේ බලපෑම් විද්‍යාත්මක පුනරුදය දක්වා පැතිර ගොස් අවසානයේ දී නිව්ටන්ගේ භෞතික විද්‍යා ඉදිරිපත් කිරීම් වලින් නිශ්ප්‍රභා විය. ඇරිස්ටෝටල් විසින් සත්ව විද්‍යාව පිළිබඳ පළ කළ සමහර අදහස් සත්‍ය බව ඔප්පු කිරීම සිදුවූයේ 19 වැනි සියවසේ දී ය. දැනට හඳුනාගෙන ඇති ලොව ප්‍රථම ක්‍රමානුකූල තර්ක ශාස්ත්‍ර අධ්‍යයනයන් ඇරිස්ටෝටල් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද අතර ඔහුගේ එම අධ්‍යයනයන් මගින් හෙළි වූ කරුණු 19 වැනි සියවස අගභාගයේ දී නූතන ක්‍රමානුකූල තර්ක ශාස්ත්‍රය හා මුහුකර ගන්නා ලදී. යුදෙව් හා ඉස්ලාමීය දේවධර්ම සම්ප්‍රදායන් හි ආගමික හා දාර්ශනික චින්තනයට ඇරිස්ටෝටලියානුවාදය සහ පාරභෞතික විද්‍යාව බෙහෙවින් බලපාන ලදි. වර්තමානයේ පවා ක්‍රිස්තියානු දේවධර්මයට ඇරිස්ටෝටල්ගේ මතවාද බලපෑම් කරනු දැකිය හැකිය. ඇරිස්ටෝටල් චින්තනයේ සියලු පැතිකඩවල් වර්තමානයේ දී ක්‍රියාකාරී ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යයනයන්ට භාජනය වෙති. ශාස්ත්‍රීය ග්‍රන්ථ හා සම්භාෂණ රාශියක් පළ කළ ද වර්තමානයේ ඇරිස්ටෝටල්ගේ ග්‍රන්ථවලින් ඉතිරිව ඇත්තේ තුනෙන් එකක ප්‍රමාණයක් පමණක් බව විශ්වාස කෙරේ. වරක් සිසෙරෝ විසින් ඇරිස්ටෝටල්ගේ ග්‍රන්ථයන් හා සාහිත්‍ය ක්‍රමය "රත්තරන් ගංඟාවකට" උපමා කරන ලදී.

 

 

ඇරිස්ටෝටල් උපදින්නේ ග්‍රීසියේ එවක ස්ටැජියිරා නමින් වූ නගරයේ ය. ඔහුගේ පියා වූ නිකොමාකස් මැසඩොන් හි ඇමින්ටාස් රජුගේ පුද්ගලික වෛද්‍යවරයා විය. රදළ පංතියට දායාද වූ අධ්‍යාපනයක් හා පුහුණුවක් ඇරිස්ටෝටල්ට ලැබුණි. වයස අවුරුදු දහඅටේ දී පමණ ඔහු ඇතැන්ස් හි පැවති ප්ලෝටෝගේ ඇකඩමියේ ඉගෙනුම පටන් ගනියි. ඔහු වසර විස්සක් පමණ එහි ගෙවා දැමූ බව සටහන් වෙයි. ප්ලේටෝගේ අභාවයෙන් පසු ඔහු ඇකඩමිය හැර ගියේ එහි නව පාලනය ලැබි ප්ලේටෝගේ ඥාති පුත් ස්පියුසිප්පස් සමඟ ඇතිකරගත් අමනාපයක් බැවින් යැයි කියැවේ. එහෙත් තවත් අර්ථ කතනයක් වන්නේ ඇරිස්ටෝටල් ප්ලේටෝගේ අභාවයට පෙර, මැසිඩෝනියානුවන්ට එරෙහි වූ හැඟීම් බහුල වෙද්දී ඇකඩමිය හැර දා ගිය බවයි. තියෝෆ්‍රැස්ටස් සමඟ ලෙස්බොස් නම් වූ දූපත කරා යන ඇරිස්ටෝටල් එහි දී ඔහු සමඟ එක් වී දුපතේ පැලෑටි විද්‍යාව හා සත්ව විද්‍යාව පිළිබඳ පර්යේෂණ පවත්වති. පිතියාස් නම් වූ ඇටැර්නියුස් හි හර්මියාස් නම් වූවාගේ සුළු දියණිය (ඥාති දුවක් ද වන්නට පිළිවන) හා ඇරිස්ටෝටල් විවාහ වෙයි. ඔවුනට ලැබෙන දියණිය ඔවුන් පිතියාස් යැයි නම් කරති.

 

* බට්‍රන්ඩ් රසල්, බටහිර දර්ශන ඉතිහාසය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, 1970

 

[[ප්‍රවර්ගය:ක්ෂේත්‍රය අනුව සංකල්පයන්]]