ලියනාඩෝ ඩා වින්සි
ලියනාඩෝ ඩා වින්සි පියෙරෝ ඩා වින්සි (1452 අප්‍රේල් 15- 1519 මැයි 2) ඉතාලි ජාතික මහා ප්‍රාඥයකු විය. ඔහු විද්‍යාඥයෙක්, ගණිතඥයෙක්, ඉංජිනේරුවෙක්, නව නිර්මාණකරුවෙක්, විච්ඡේදකයෙක්, සිත්තරෙක්, මූර්ති ශිල්පියෙක්, ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියෙක්, උද්භිද විද්‍යාඥයෙක්, සංගීතඥයෙක් සහ ලේඛකයෙක් විය. පියෙරෝ ඩා වින්සි නම් නොතාරිස්වරයෙකුට සහ කත්රිනා නම් ගැමි තරුණියකට දාව අවජාතක දරුවකු ලෙසින් ෆ්ලෝරන්ස් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නගරයේ වින්සි හිදී උපත ලැබීය. වෙරෝකියෝ නම් සුප‍්‍රකට චිත්ර ශිල්පියාගේ කලාගාරයෙන් ලියානාඩෝ අධ්‍යාපනය ලැබීය. ඔහුගේ මුල් කාලීන නිර්මාණයන්ගෙන් වැඩි කොටසක් මිලාන්හි ලූඩොවිකෝ ඉල් මෝරෝ ගේ සේවයේ සිටියදී කළ ඒවා වෙයි. පසුකාලීනව ඔහු රෝමය, බොලොඥ්ඥ සහ වැනිස් නගරයන්හි සේවය කළ අතර අවසාන භාගයේදී පළමුවන ෆ‍්‍රැන්කොයිස් රජු විසින් ඔහුට ලබාදුන් නිවසේ ගත කළේය.
| ලියනාඩෝ | |
|---|---|
 1512 සිට1515 පමණ, සිලාජතු වලින් ඇඳි ස්ව-ආලේඛ්‍යයක් .
ටියුරින්හි රාජකීය පුස්තකාලය | |
| උපතේදී නම | ලියනාඩෝ ඩා වින්සි පියෙරෝ ඩා වින්සි |
| උපත | අප්‍රේල් 15, 1452 වර්තමාන ඉතාලියේ, ෆ්ලොරන්ස්හි, වින්සි |
| ජාතිකත්වය | ඉතාලියානු |
| ක්ෂේත්‍රය | කලාව හා විද්‍යාවන් බැඳි බොහෝ සහ නන් ක්ෂේත්‍රයන් |
| ව්‍යාපාරය | මහා පුනරුදය |
| කෘතීන් | මොනා ලිසා, අවසන් භෝජන සංග්රහය, විට්‍රෑවියන් මිනිසා |
බොහෝවිට ලියනාඩෝව හඳුන්වනු ලබන්නේ සිය අසීමිත කුහුල නව නිර්මාණයන් කිරීම සඳහා වූ ඔහුගේ හැකියාවට පමණක් සමකළහැකි ‘පුනරුද මිනිසාගේ’ මූලාකෘතිය ලෙසිනි. ඔහු බෙහෙවින් ප‍්‍රසිද්ධියට පත්ව ඇත්තේ සෑමකල්හිම ජීවත්වූ විශිෂ්ඨතම සිත්තරකු ලෙසිනි. එමන්ම එදා මෙදාතුර ජීවත්වූ වඩාත්ම දක්‍ෂතාවයන් සපිරි තැනැත්තා ඔහු ලෙස සැලකෙයි.
ලියනාඩෝ වඩාත්ම ලෝකප‍්‍රකට වී ඇත්තේ ඔහුගේ සිතුවම් නිසාවෙනි. ඔහුගේ කෘතීන් දෙකක් වන මොනාලිසා සහ අවසන් රාත්‍රිභෝජන සංග්රහය වඩාත්ම ජනප්‍රිය, වඩාත්ම ප්‍රතිනිෂ්පාදනයට ලක්වූ, කතාබහට ලක්වූ ආලේඛ චිත්රය හා ආගමික සිතුවම වෙයි. ඒවයේ කීර්තිය හා සම තත්වයට පත්විය හැකි එකම නිර්මාණය වූයේ මයිකල් ආන්ජලෝගේ ආදම්ගේ නිර්මාණය පමණකි. ඔහුගේ සිතුවම්, ඔහු විසින් අඳින ලද විද්‍යාත්මක රූ සටහන් සිතුවම් කිරීම පිලිබඳ ඔහුගේ අදහස් ඇතුලත් සටහන්පොත් පසු පරම්පරාවන් වෙත ඔහු ලබාදුන් මාහැඟි දායාදයකි.
ඉංජිනේරුවකු ලෙස ලියනාඩෝ හෙලිකොප්ටරය, සූර්ය බලශක්තිය, ගණක යන්ත්රය පිලිබඳ සංකල්පගත කිරීම් සහ භූ තලයන්ගේ චලන පිලිබඳ ඔහුගේ න්‍යායන් ඉදිරිපත් කළ අතර ඒවා බොහොමයක් ඔහුගේ කාලයට වඩා බෙහෙවින් ඉදිරියෙන් වූ ඒවා විය. ඔහුගේ කාළයේ නිර්මාණය කිරීමේ ශක්‍යතාවය පැවතියේ ඔහුගේ සැලසුම් වලින් ඉතා සුළු ප‍්‍රමාණයක් පමණකි. නමුත් කම්බිවල ආතන්‍ය බලය මැනීම සඳහා ඔහු සැලසුම් කළ යන්ත්රය සහ ස්වංක්‍රීය බීරළු ගොතනය වැනි ඔහුගේ කුඩා නිර්මාණයන් කිහිපයක්ම ලෝකයට ඉදිරිපත් වූ අතර ඒවා නිෂ්පාදන ලෝකයට ඇතුල්විය. විද්‍යාඥයකු ලෙස ඔහු කාය විච්ඡේද විද්‍යාව, සිවිල් ඉංජිනේරු විදයාව, ප්‍රකාශ විද්‍යාව සහ ද්‍රවගති විද්‍යාව යන ක්ෂේත‍්‍රයන්හි දැනුම් මට්ටම වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ඉමහත් සේවයක් කළේය.
ලියනාඩෝ බොහෝ විට සලකනු ලබන්නේ පුනරුද මිනිසෙකුගේ මූලාකෘතියක් ලෙසය. ඔහුගේ අපරිමිත කුතුහලය සමාන කළ හැක්කේ ඔහුගේ නව නිපැයුම් කිරීමේ බලයට පමණි.ඔහු සියළු කල්හි සිටි ශ්‍රේෂ්ඨතම සිත්තරෙකු ලෙස සලකනු ලැබූ අතර සමහරක් විට දැනට ජීවත් වූ වැඩිම විවිධ දක්ෂතාවලින් යුත් පුද්ගලයා ද විය හැකිය.
මූලිකවම ලියනාඩෝ ප්‍රසිද්ධ වූයේ චිත්ර ශිල්පියෙකු ලෙසය. ඔහුගේ චිත්ර 2ක් වන මොනාලිසා හා අවසාන රාත්‍රී භෝජන සංග්රහය වඩාත් ජනප්‍රිය, වැඩිම වරක් නැවත නැවත නිෂ්පාදනය කරන ලද හා වඩාත් සරල චිත්රය හා ආගමික සිතුවම ලෙස අනන්‍ය ස්ථානයක් හිමි කර ගනී. ඒවායේ කීර්තියට ළඟා වීමට හැකි වුයේ මයිකල් ඇන්ජෙලෝගේ ආදම්ගේ නිර්මාණය යන සිතුවමට පමණි. ලියනාඩෝගේ Vitruvian man යන චිත්රය ප්‍රතිමූර්තියක් ද වේ. එම චිත්‍රවලින් ඉතිරිව ඇත්තේ 15ක් පමණ වන අතර එය එතරම් කුඩා ගණනක් වීමට හේතුව ඔහුගේ නියත හා නිතර ව්‍යසනවලට හේතුවන නව තාක්ෂණික ක්‍රම සමඟ සිදුවන පර්යේෂණ හා බොහෝ කාලයක් තිස්සේ පැවතෙන ඔහුගේ අතපසු වීම්ය. කෙසේ නමුත් මෙම චිත්ර කිහිපය, ඇඳීම් හා විද්‍යාත්මක රූප සටහන් ඇතුළත් ඔහුගේ සටහන් පොත් හා චිත්ර ශිල්පයේ පසුබිම පිළිබඳ ඔහුගේ සිතුවිලි එක්ව ගත් කළ පසු පරම්පරාවල කලාකරුවන්ට සුවිශාල දායකත්වයක් ලබා දුන් අතර ඔහුට සිටි එකම ප්‍රතිවාදියා වූයේ ඔහුගේ සමකාලීනයෙකු වූ මයිකල් ඇන්ජෙලෝ පමණි.
ඉංජිනේරුවෙකු ලෙස ලියනාඩෝ විසින් ඔහුගේ කාලයට වඩා ඉතා ඉදිරියෙන් වූ දේවල් ගැන සිතූ අතර ඔහු විසින් හෙලිකොප්ටරයක්, යුධ ටැංකියක් සාන්ද්‍රගත සූර්ය බලය, ගණක යන්ත්‍රයක් හා ද්විත්ව නැව් කඳක් සංකල්පනය කළ අතර භූ තල භූ චලන පිළිබඳ ප්‍රාථමික සිද්ධාන්තය එළි දක්වන ලදී. සාපේක්ෂව ඔහුගේ ජීවිත කාලය තුළ දී ඔහුගේ සැලසුම්වලින් නිර්මාණය කිරීමට හෝ යන්තමින් ප්‍රවේශ වීමට හැකි වූයේ ඉතා සුළු ගණනකට පමණි. නමුත් ස්වයංක්‍රීයා බොබින් ඔතනය හා තන්තුවක ආතන්‍ය ශක්තිය පරීක්ෂා කිරීමේ උපකරණය වැනි ඔහුගේ සමහරක් කුඩා නව නිර්මාණ දැනුම් දීමකින් තොරවම නිෂ්පාදන ලෝකයට එකතු විය. විද්‍යාඥයෙකු ලෙස ඔහු ව්‍යුහ විද්‍යාව, සිවිල් ඉංජිනේරු විද්‍යාව, දෘශ්‍ය විද්‍යාව හා තරල ගතිකය යන ක්ෂේත්‍රවල ඉතා උසස් දැනුම් සම්භාරයක් හිමි කරගෙන සිටියේය.
ලියනාඩෝ ඩාවින්චිගේ ජීවිතය පිළිබද [Davinci's Deamons] රූපවාහිනී කතාමාලාවේ අඩංගු වේ.තවද [Assassin's Creed 2],[Assassin's Creed Brotherhood] යන පරිගනක ක්‍රීඩා වලද ලියනාඩෝගේ චරිතය අඩංගුවේ..
සටහන්
සංස්කරණයGeneral
Dates of works
මූලාශ්‍ර
සංස්කරණයඋපහරණ
සංස්කරණයEarly
Modern
භාහිර සබැඳි
සංස්කරණයGeneral
- Universal Leonardo, a database of Leonardo's life and works maintained by Martin Kemp and Marina Wallace
- Leonardo da Vinci on the National Gallery website
Works
- Biblioteca Leonardiana, online bibliography (in Italian)
- e-Leo: Archivio digitale di storia della tecnica e della scienza, archive of drawings, notes and manuscripts
- ඩා වින්සි ගේ කෘති (ගුටෙන්බර්ග් ව්‍යාපෘතිය)
- Works by ලියනාඩෝ ඩා වින්සි at LibriVox (public domain audiobooks)
- Complete text and images of Richter's translation of the Notebooks
- The Notebooks of Leonardo da Vinci
