ලිබියාවේ නිරුක්තිය
"ලිබියාව" යන නාමයේ මූලාරම්භය ප්‍රථමයෙන් දිස් වූයේ චිත්‍රලිපියෙන් rbw ලෙස ලියා ඇති II වන රැම්සෙස්ගේ සෙල්ලිපියක ය. පුරාණ නැගෙනහිර "ලිබියානු" බර්බර්වරුන්, අප්‍රිකානු ජනතාව(වරුන්) සහ සයිරෙනයිකා සහ මාමරිකා යන සශ්‍රීක ප්‍රදේශ අවට ජීවත් වූ ගෝත්‍රිකයන්ගේ විශාල සම්මේලනයකට ලබා දී ඇති සාමාන්‍යකරණය වූ අනන්‍යතාවයකින් මෙම නම ව්‍යුත්පන්න වී ඇත. ක්‍රි.පූ. 1208 දී පාරාවෝ මර්නෙප්ටාට එරෙහිව යුද්ධයක් කළ මෙරියි රජු විසින් 40,000 කින් යුත් හමුදාවක්[1] සහ "ලිබුහි මහා ප්‍රධානීන්" ලෙස හඳුන්වන ගෝත්‍ර කන්ඩායමක් මෙහෙයවන ලදී. මෙම ගැටුම ඔහුගේ පාලන සමයේ 5 වන සහ 6 වන වසර තුළ බටහිර ඩෙල්ටාවේ මහා කර්නාක් සෙල්ලිපියේ සඳහන් කර ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙරියි පරාජය විය. මහා කර්නක් ශිලා ලේඛනයට අනුව, හමුදා සන්ධානයට මෙෂ්වෙෂ්, ලුක්කා, එක්වේෂ්, ටෙරේෂ්, ෂෙකලේෂ් සහ ෂර්ඩන් යනුවෙන් හැඳින්වෙන "මුහුදු ජනයා" සමන්විත විය.
මහා කර්නක් සෙල්ලිපියේ මෙසේ සඳහන් වේ.
"... තුන්වන වාරය, මෙසේ පවසමින්: 'ලිබියාවේ කාලකණ්ණි, වැටුණු ප්‍රධානියා, ඩෙඩ්ගේ පුත්, මෙරියි, ඔහුගේ දුනු - ෂර්ඩන්, ෂෙකලේෂ්, එක්වේෂ්, ලුක්කා, ටෙරේෂ් සමඟ තෙහෙනු රට මත වැටී ඇත. හොඳම දේ ගනිමින්. ඔහුගේ රටේ සෑම රණශූරයෙක්ම සහ සෑම යුධ පුරුෂයෙක්ම, ඔහු තම භාර්යාව සහ ඔහුගේ දරුවන් - කඳවුරේ නායකයන් ගෙනැවිත්, ඔහු පෙරේරේ කෙත්වල බටහිර මායිමට පැමිණ ඇත."
"ලිබියාව" යන නූතන නාමය "Libu" හෝ "Libúē" නාමයේ පරිණාමයකි (ග්‍රීක භාෂාවෙන් Λιβύη, Libyē), සාමාන්‍යයෙන් සයිරෙනයිකා සහ මාමරිකා හි ජනතාව වට කර ඇත. "Libúē" හෝ "libu" නම සම්භාව්‍ය ලෝකයේ උතුරු අප්‍රිකානු කලාපයේ ස්වදේශිකයන් සඳහා අනන්‍යතාවයක් ලෙස භාවිතා වන්නට ඇති අතර, එය ප්‍රෝටෝ-ඇෆ්‍රොඒෂියාටික් labiʔ- (සිංහයා) වෙතින් ව්‍යුත්පන්න විය හැකිය, සෝමාලි ලිබාක්ස් සංසන්දනය කරන්න. ඉතාලි ලිබියාව සඳහා 1934 දී පැරණි ග්‍රීක Λιβύη (Libúē) සිට නම නැවත පණ ගැන්විණි.[2] එය 1551 සිට 1911 දක්වා ඔටෝමාන් අධිරාජ්‍යය විසින් ට්‍රිපොලිටේනියාවේ අයිලට් ලෙස පාලනය කර ඇති අද ලිබියාවේ වෙරළබඩ ප්‍රදේශය වන ඔටෝමාන් ට්‍රිපොලිටේනියාවට අදාළ නියමයන් ආදේශ කිරීමට අදහස් කරන ලදී. "ලිබියාව" යන නම 1903 දී ඉතාලි භූගෝල විද්‍යාඥ ෆෙඩරිකෝ මිනුටිලි විසින් නැවත භාවිතයට ගෙන එන ලදී.[3]
එහි නම ලිබියාවේ රාජධානිය ලෙස වෙනස් කිරීම (المملكة الليبية al-Mamlakah al-Lībiyyah), 1963 දී වචනාර්ථයෙන් "ලිබියානු රාජධානිය" ලෙසද,[4] 1969 දී මුවම්මර් ගඩාෆි විසින් නායකත්වය දුන් කුමන්ත්‍රණයකින් පසුව, රාජ්‍යයේ නම ලිබියානු අරාබි ජනරජය ලෙස වෙනස් කරන ලදී. (الجمهورية العربية الليبية al-Jumhūriyyah al-'Arabiyah al-Lībiyyah). 1977 සිට 1986 දක්වා නිල නාමය "සමාජවාදී ජනතා ලිබියානු අරාබි ජමහිරියා" විය. (الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الاشتراكية),සහ 1986 සිට 2011 දක්වා "මහා සමාජවාදී ජනතා ලිබියානු අරාබි ජමාහිරියා" විය.[5] (الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الاشتراكية العظمى,[6] al-Jamāhīriyyah al-'Arabiyyah al-Lībiyyah ash-Sha'biyyah-Ush-Sha'biyyah 
listen (උදවු·තොරතුරු))
2011 දී පිහිටුවන ලද ජාතික සංක්‍රාන්ති කවුන්සිලය, රාජ්‍යය හැඳින්වූයේ "ලිබියාව" ලෙසිනි.[7] 2011 අගෝස්තු 3 වැනි දින ලිබියානු අන්තර්වාර ව්‍යවස්ථා ප්‍රකාශනය උපුටා දක්වමින් ලිබියාවේ නිත්‍ය දූත මණ්ඩලයේ ඉල්ලීමක් මත පදනම්ව 2011 සැප්තැම්බර් මාසයේදී UN විසින් රට "ලිබියාව" ලෙස නිල වශයෙන් පිළිගත්තේය. නව රට නම ඉංග්‍රීසියෙන් "ලිබියා", ප්‍රංශ භාෂාවෙන් "ලිබි (ලා)".[8]
2017 දෙසැම්බරයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ ලිබියාවේ නිත්‍ය දූත මණ්ඩලය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට දන්වා සිටියේ රටේ නිල නාමය මෙතැන් සිට "ලිබියාවේ රාජ්‍යය" බවයි; "ලිබියාව" නිල කෙටි ආකෘතිය ලෙස පැවති අතර, රට අකාරාදී ලැයිස්තු වල "L" යටතේ ලැයිස්තුගත කර ඇත.[9]
යොමු කිරීම් සංස්කරණය
- ↑ Roberts, Peter (2006). HSC Ancient History. Pascal Press. ISBN 9781741251784. 31 May 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 May 2020.
- ↑ "Preservation of the Libyan culture". Tafsuit.com. 6 June 2011. 1 May 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 23 December 2012.
- ↑ "Bibliografia della Libia"; Bertarelli, p. 177.
- ↑ Federal Research Division of the Library of Congress (1987), "Independent Libya", U.S. Library of Congress. Retrieved 14 July 2006.
- ↑ "Great Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya: Libya". Geographical Names. 18 January 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 1 November 2011.
- ↑ "الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الاشتراكية: Libya". Geographical Names. 24 July 2014 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 26 February 2014.
- ↑ "United Nations interoffice memorandum dated 16 September 2011 from Desmond Parker, Chief of Protocol, to Shaaban M. Shaaban, Under-Secretary-General for General Assembly and Conference Management, attaching memorandum from Stadler Trengove, Senior Legal Officer". United Nations. 16 September 2011. 22 January 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 5 February 2013.
- ↑ "ISO 3166-1 Newsletter VI-11: Name change for Libya" (PDF). International Organization for Standardization. 8 November 2011. 17 January 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 13 December 2011.
- ↑ ""State of Libya" in UNTERM (United Nations terminology database)". United Nations. 5 January 2018 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 5 January 2018.