විකිපීඩියා

මලාවි හි ආර්ථිකය

මලාවි යනු ලෝකයේ අඩුම සංවර්ධිත රටවල් අතර වේ. ජනගහනයෙන් 85% ක් පමණ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ජීවත් වෙති. ආර්ථිකය පදනම් වී ඇත්තේ කෘෂිකර්මාන්තය මත වන අතර දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් තුනෙන් එකකට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් සහ අපනයන ආදායමෙන් 90% ක් පැමිණේ. අතීතයේ දී, ආර්ථිකය ලෝක බැංකුව, ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල (IMF) සහ වෙනත් රටවලින් ලැබෙන සැලකිය යුතු ආර්ථික ආධාර මත රඳා පැවතුනි.[1] 2011 මාර්තු යුරෝමනි කන්ට්‍රි අවදානම් ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල දී මලාවි ලෝකයේ 119 වැනි ආරක්ෂිතම ආයෝජන ගමනාන්තය ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇත.[2]

ලිලොන්ග්වේ හි අත්කම් වෙළඳපල

2000 දෙසැම්බරයේදී, දූෂණ ගැටළු හේතුවෙන් IMF ආධාර බෙදාහැරීම නැවැත්වූ අතර, බොහෝ පුද්ගල පරිත්‍යාගශීලීන් අනුගමනය කළ අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මලාවි හි සංවර්ධන අයවැයෙන් 80%ක පමණ පහත වැටීමක් සිදු විය.[3] කෙසේ වෙතත්, 2005 දී, මලාවි ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 575 කට අධික ආධාර ලබා ගත්තේය. වෙළඳපල ආර්ථිකයක් සංවර්ධනය කිරීම, පාරිසරික ආරක්ෂාව වැඩිදියුණු කිරීම, ශීඝ්‍රයෙන් වර්ධනය වන HIV/AIDS ගැටලුව සමඟ කටයුතු කිරීම, අධ්‍යාපන ක්‍රමය වැඩිදියුණු කිරීම සහ මූල්‍යමය වශයෙන් ස්වාධීන වීමට කටයුතු කරන බවට එහි විදේශ පරිත්‍යාගශීලීන් තෘප්තිමත් කිරීම වැනි අභියෝගවලට මලාවියානු රජය මුහුණ දෙයි. ජනාධිපති මුතාරිකා සහ මුදල් අමාත්‍ය ගොන්ඩ්වේගේ නායකත්වය යටතේ 2005 වසරේ සිට වැඩිදියුණු කළ මූල්‍ය විනයක් දක්නට ලැබිණි. 2009 දී පුද්ගලික ජනාධිපති ජෙට් යානයක් මිලදී ගැනීමෙන් පෙන්නුම් කරන පරිදි මෙම විනය වාෂ්ප වී ඇති අතර එය වහාම පාහේ රටපුරා ඉන්ධන හිඟයක් ඇති වූ අතර එය සැපයුම් ගැටළු සඳහා නිල වශයෙන් දෝෂාරෝපණය කරන ලද නමුත් ජෙට් මිලදී ගැනීම නිසා ඇති වූ දැඩි මුදල් හිඟය නිසා විය හැකිය.[4][5][6] ආර්ථිකය (සහ සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය) සඳහා වන සමස්ත පිරිවැය නොදනී.

මීට අමතරව, සමහර පසුබෑම් අත්විඳ ඇති අතර, 2009 දී ආයෝජන 23% කින් පහත වැටුණු බැවින්, සාමාන්‍ය විදේශ විනිමය හිඟයක් හේතුවෙන් ආනයන සඳහා ගෙවීමට ඇති හැකියාව මලාවිට අහිමි වී ඇත. මලාවි හි බොහෝ ආයෝජන බාධක තිබේ, රජයට තිබේ. විදුලිය, ජලය සහ විදුලි සංදේශ සඳහා ඉහළ සේවා පිරිවැය සහ දුර්වල යටිතල පහසුකම් ඇතුළුව විසඳීමට අපොහොසත් විය. 2017 වන විට, මලාවිට ඩොලර් බිලියන 22.42 ක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයක් (මිලදී ගැනීමේ බලය සමානාත්මතාවය) ඇති බව ඇස්තමේන්තු කරන ලදී, ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් 1200 ක් වන අතර උද්ධමනය 2017 දී 12.2% ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.[1]

කෘෂිකර්මාන්තය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 35%, කර්මාන්ත 19% සහ ඉතිරි 46% සඳහා සේවා සපයයි.[7] 2008 වසරේ ආර්ථික වර්ධනය 9.7%ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර තිබුණද, 2009 සඳහා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් ශක්තිමත් වර්ධනයක් අපේක්ෂා කළද [8] මලාවි ලෝකයේ අඩුම ඒක පුද්ගල ආදායමක් ඇත. මලාවි හි දරිද්‍රතා අනුපාතිකය රජයේ සහ සහාය දක්වන සංවිධානවල ක්‍රියාකාරකම් හරහා අඩුවෙමින් පවතින අතර, දරිද්‍රතා රේඛාව යටතේ ජීවත් වන මිනිසුන් 1990 දී 54% සිට 2006 දී 40% දක්වා අඩු වී ඇති අතර "අති-දුප්පත්" ප්‍රතිශතය 24% සිට පහත වැටේ. 1990 සිට 2007 දක්වා 15%.[9]

බොහෝ විශ්ලේෂකයින් විශ්වාස කරන්නේ මලාවිහි ආර්ථික ප්‍රගතිය ජනගහන වර්ධනය පාලනය කිරීමට ඇති හැකියාව මත රඳා පවතින බවයි.[10]

2015 ජනවාරි මාසයේදී දකුණු මලාවි ජීවත්වන මතකයේ ඇති දරුණුතම ගංවතුරෙන් විනාශයට පත් වූ අතර අවම වශයෙන් පුද්ගලයින් 20,000 ක් අතරමං විය. මෙම ගංවතුර හේතුවෙන් රට පුරා මිලියනයකට අධික ජනතාවක් පීඩාවට පත් වූ අතර, අවතැන් වූ 336,000 ක් ද ඇතුළුව, යුනිසෙෆ් සංවිධානය පවසයි. මිනිසුන් 100 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගිය අතර ඇස්තමේන්තුගත වගා බිම් හෙක්ටයාර 64,000 ක් ගසාගෙන ගොස් ඇත.[11]

කෘෂිකර්මය සහ කර්මාන්ත

සංස්කරණය
මලාවි හි කෘෂිකාර්මික පර්යේෂණ ස්ථානයක රටකජු අස්වැන්න

මලාවි ආර්ථිකය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික වේ. 2013 දී කෘෂිකර්මාන්තය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 27%කට පමණක් දායක වුවද, ජනගහනයෙන් 80%කට වැඩි පිරිසක් යැපුම් ගොවිතැනෙහි නියැලී සිටිති. නිෂ්පාදන අංශය සඳහා 11% සහ 8% ට සාපේක්ෂව සේවා අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් අඩකට වඩා (54%) දායක වේ. ස්වභාවික යුරේනියම් කැණීම් ඇතුළු අනෙකුත් කර්මාන්ත. වෙනත් අප්‍රිකානු රටකට වඩා මලාවි කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා (දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ කොටසක් ලෙස) ආයෝජනය කරයි: දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 28%.[12][13][14]

මලාවි හි ප්‍රධාන කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන අතර දුම්කොළ, උක්, කපු, තේ, බඩ ඉරිඟු, අර්තාපල්, බඩ ඉරිඟු, ගවයින් සහ එළුවන් ඇතුළත් වේ. ප්‍රධාන කර්මාන්ත වන්නේ දුම්කොළ, තේ සහ සීනි සැකසීම, ලී මෝල් නිෂ්පාදන, සිමෙන්ති සහ පාරිභෝගික භාණ්ඩ ය. කාර්මික නිෂ්පාදන වර්ධන වේගය 10% (2009) ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත. රට ස්වභාවික ගෑස් සැලකිය යුතු ලෙස භාවිතා නොකරයි. 2008 වන විට, මලාවි කිසිදු විදුලියක් ආනයනය හෝ අපනයනය නොකරයි, නමුත් රට තුළ නිෂ්පාදනයක් නොමැතිව එහි සියලුම ඛනිජ තෙල් ආනයනය කරයි.[1] 2006 වසරේ සිට, ආනයනික ඉන්ධන මත යැපීම අවම කිරීම සඳහා රට තුළ කර්මාන්තශාලා දෙකක නිෂ්පාදනය කරන ලද 10% එතනෝල් සමඟ ඊයම් නොකළ පෙට්‍රල් මිශ්‍ර කිරීම ආරම්භ කළේය. 2008 දී, මලාවි තනිකරම එතනෝල් මත ධාවනය වූ මෝටර් රථ පරීක්ෂා කිරීම ආරම්භ කළ අතර, මූලික ප්‍රතිඵල යහපත් වන අතර, රට එතනෝල් භාවිතය අඛණ්ඩව වැඩි කරයි.[15]

මුලන්ජේ, නලිෆු ගම්මානයේ ගොවි රැස්වීමකට සහභාගී වූ දරුවන්

2009 වන විට, මලාවි වසරකට ඩොලර් මිලියන 945 ක භාණ්ඩ අපනයනය කරයි. දුම්කොළ නිෂ්පාදනය සීමා කිරීමට ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව විසින් ලෝක ප්‍රජාව විසින් පීඩනය වැඩි කරන විට ලෝක මිල පහත වැටීමත් සමඟ රට දුම්කොළ මත දැඩි ලෙස රඳා පැවතීම ආර්ථිකයට විශාල බරක් පටවයි. 2007 සහ 2008 අතර නිෂ්පාදන අපනයන ආදායමෙන් 53% සිට 70% දක්වා ඉහළ යාමත් සමඟ මලාවි දුම්කොළ මත යැපීම වර්ධනය වෙමින් පවතී. රට තේ, සීනි සහ කෝපි මත ද දැඩි ලෙස රඳා පවතින අතර, මලාවි අපනයන ආදායම මෙම තුන සහ දුම්කොළවලින් 90% කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් සෑදී ඇත.[1][3] පිරිවැය ඉහළ යාම සහ විකුණුම් මිල පහත වැටීම නිසා, මලාවි දුම්කොළවලින් ඉවත් වී පැපිකා වැනි කුළුබඩු ඇතුළු වඩාත් ලාභදායී බෝග සඳහා ගොවීන් දිරිමත් කරයි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මලාවි නිෂ්පාදනය කරන බර්ලි කොළ වර්ගයට එරෙහිව ක්‍රියා කිරීම නිසා දුම්කොළවලින් ඈත්වීම තවදුරටත් උත්තේජනය වේ. අනෙකුත් දුම්කොළ නිෂ්පාදනවලට වඩා එය මිනිස් සෞඛ්‍යයට අහිතකර බව පෙනේ. ඉන්දියානු කංසා තවත් විකල්පයක් විය හැකි නමුත්, එය විනෝදාත්මක ඖෂධයක් ලෙස භාවිතා කරන ගංජා ප්‍රභේදවලට සමාන වීම සහ එම වර්ග දෙක අතර වෙනස හඳුනාගැනීමේ අපහසුව හරහා එය රටට තවත් අපරාධ ගෙන එනු ඇති බවට තර්ක ඉදිරිපත් වී ඇත.[16] මෙම සැලකිල්ල විශේෂයෙන් වැදගත් වන්නේ මලාවි ගෝල්ඩ් ලෙස හඳුන්වන මලාවි ගංජා මත්ද්‍රව්‍යයක් ලෙස වගා කිරීම සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති බැවිනි.[17] මෑත කාලීන ලෝක බැංකු වාර්තාවකට අනුව විනෝදාත්මක මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සඳහා ලෝකයේ "හොඳම" ගංජා වගා කිරීම සඳහා මලාවි ප්‍රසිද්ධය, සහ එම භෝගය වගා කිරීම සහ විකිණීම පොලිස් බලකාය තුළ දූෂණයට දායක විය හැකිය.[18]

ආර්ථික අංශය, 2013 හෝ ආසන්නතම වසර අනුව දකුණු අප්‍රිකානු සංවර්ධන ප්‍රජා රටවල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය[19]

අනෙකුත් අපනයන භාණ්ඩ වන්නේ කපු, රටකජු, ලී නිෂ්පාදන සහ ඇඟලුම් ය. රටේ අපනයන සඳහා ප්‍රධාන ගමනාන්ත ස්ථාන වන්නේ දකුණු අප්‍රිකාව, ජර්මනිය, ඊජිප්තුව, සිම්බාබ්වේ, එක්සත් ජනපදය, රුසියාව සහ නෙදර්ලන්තයයි. ආහාර, ඛනිජ තෙල් නිෂ්පාදන, පාරිභෝගික භාණ්ඩ සහ ප්‍රවාහන උපකරණ වන ප්‍රධාන භාණ්ඩ සමඟින් මලාවි දැනට වසරකට ඩොලර් බිලියන 1.625 ක භාණ්ඩ ආනයනය කරයි. දකුණු අප්‍රිකාව, ඉන්දියාව, සැම්බියාව, ටැන්සානියාව, එක්සත් ජනපදය සහ චීනයෙන් මලාවි ආනයනය කරන ප්‍රධාන රටවල් වේ.[1]

2006 දී, විනාශකාරී ලෙස අඩු කෘෂිකාර්මික අස්වනුවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, මලාවි, පොහොර සහනාධාර වැඩසටහනක්, පොහොර යෙදවුම් සහනාධාර වැඩසටහන (FISP) ආරම්භ කරන ලද අතර එය භූමිය නැවත පණගැන්වීම සහ බෝග නිෂ්පාදනය ඉහළ නැංවීම සඳහා නිර්මාණය කරන ලදී. රටේ ජනාධිපතිවරයා විසින් මෙහෙයවන ලද මෙම වැඩසටහන, මලාවිහි කෘෂිකර්මාන්තය රැඩිකල් ලෙස වැඩිදියුණු කරන අතර, මලාවි අවට රටවලට ශුද්ධ ආහාර අපනයනකරුවෙකු බවට පත් කිරීමට හේතු වන බව වාර්තා වේ.[20] FISP පොහොර සහනාධාර වැඩසටහන් ජනාධිපති මුතාරිකාගේ මරණයෙන් අවසන් විය; රට ඉක්මනින් ආහාර හිඟයකට මුහුණ දුන් අතර ගොවීන් පොහොර සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික යෙදවුම් ඉතිරිව ඇති විවෘත වෙළඳපොලෙන් මිලදී ගැනීමට අකමැත්තක් ඇති කළේය.[21]

2016 දී මලාවි නියඟයකට ගොදුරු වූ අතර 2017 ජනවාරි මාසයේදී සොම්බා අවට පණුවන් පැතිර ගිය බව රට වාර්තා කළේය. දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළෙන වැසියන්ගේ ප්‍රධාන ධාන්‍යය වන බඩ ඉරිඟු සම්පූර්ණයෙන් අතුගා දැමීමට සලබයාට හැකියාව ඇත.[22] 2017 ජනවාරි 14 වන දින කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය ජෝර්ජ් චපොන්ඩා වාර්තා කළේ දිස්ත්‍රික්ක විසි අටෙන් නවයකට පැතිරී ඇති හෙක්ටයාර 2,000 ක භෝග විනාශ වී ඇති බවයි.[23]

යටිතල පහසුකම්

සංස්කරණය
බ්ලැන්ටයර් සහ ලිලොන්ග්වේ අතර M1 මාර්ගය

2012 වන විට, මලාවි ගුවන් තොටුපල 31 ක්, හොදින් සකස් කල ධාවන පථ සහිත හතක් (ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපල දෙකක්) සහ 24 ක් සකස් නොකළ ධාවන පථ ඇත. 2008 වන විට, රටෙහි දුම්රිය මාර්ග කිලෝ මීටර 797 ක් (සැතපුම් 495) ඇත. 2003 වන විට සියලු පටු මිනුම් සහ විවිධ තත්වයන් යටතේ මාර්ග කිලෝ මීටර 24,866 ක් (සැතපුම් 15,451) ඇත.මලාවි විල මත සහ ෂයර් ගඟ දිගේ කිලෝ මීටර 700 (සැතපුම් 430) ජල මාර්ග ද ඇත.[1]

2022 වන විට, මලාවි හි ජංගම දුරකථන සම්බන්ධතා මිලියන 10.23 ක් විය. 2022 දී අන්තර්ජාල භාවිතා කරන්නන් මිලියන 4.03 ක් විය (Datareportal). එසේම, 2022 වන විට රජය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ගුවන්විදුලි මධ්‍යස්ථානයක් (මලාවි විකාශන සංස්ථාව) සහ තවත් දුසිමක් පමණ පුද්ගලික ව්‍යවසායන් සතු විය.

මලාවි හි ගුවන්විදුලි, රූපවාහිනී සහ තැපැල් සේවා නියාමනය කරනු ලබන්නේ මලාවි සන්නිවේදන නියාමන අධිකාරිය (MACRA) විසිනි.[24][25] මලාවි රූපවාහිනිය දියුණු වෙමින් පවතී. 2016 වන විට රටෙහි රූපවාහිනී මධ්‍යස්ථාන 20ක් ඇති අතර එය රටේ ඩිජිටල් ජාලය වන MDBNL ඔස්සේ විකාශනය කරයි. මෙයට Times Group, Timveni, Adventist, සහ Beta, Zodiak සහ CFC ඇතුළත් වේ.[1] අතීතයේ දී, මලාවි හි විදුලි සංදේශ පද්ධතිය අප්‍රිකාවේ දුප්පත්ම ඒවා ලෙස නම් කර ඇත, නමුත් තත්වයන් වැඩිදියුණු වෙමින් පවතී, 2000 සහ 2007 අතර 130,000 ස්ථාවර දුරකථන සම්බන්ධ කර ඇත. දුරකථන නාගරික ප්‍රදේශවලට ප්‍රවේශ විය හැකි අතර, හතරෙන් එකකට වඩා අඩුය. ගොඩබිම් මාර්ග ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල පවතී.[26]

යොමු කිරීම්

සංස්කරණය
  1. ^ a b c d e f g "Malawi". The World Factbook. CIA. සම්ප්‍රවේශය 2 September 2019.
  2. ^ "Euromoney Country Risk". Euromoney Institutional Investor PLC. සම්ප්‍රවේශය 15 August 2011.
  3. ^ a b Dickovick, Africa 2008, p. 278
  4. ^ "Britain reduces aid to Malawi over presidential jet". Reuters. 10 March 2010. 10 May 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  5. ^ "Malawi: Fuel shortage deepens". Africa News. 11 November 2009. 24 July 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  6. ^ "Forex shortage crimps Malawi ministers' foreign trips". Nyasa Times. 19 November 2009. 22 November 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
  7. ^ "Country Brief – Malawi". The World Bank. September 2008. සම්ප්‍රවේශය 3 January 2009.
  8. ^ Banda, Mabvuto (1 April 2009). "Malawi economy grew by around 9.7 pct in 2008: IMF". Reuters Africa. 30 May 2010 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 April 2009.
  9. ^ "Malawi releases the 2008 MDGs Report". United Nations Development Programme Malawi. 23 December 2008. 11 May 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 3 January 2009.
  10. ^ "Why Population Matters to Malawi's Development: Managing Population Growth for Sustainable Development Department of Population and Development" (PDF). Department of Population and Development. Ministry of Economic Planning and Development. Government of Malawi. 2012. සම්ප්‍රවේශය 8 October 2014.
  11. ^ "Devastation and disease after deadly Malawi floods". Al Jazeera English. 25 February 2015. සම්ප්‍රවේශය 9 February 2016.
  12. ^ Kraemer-Mbula, Erika; Scerri, Mario (2015). Southern Africa. In: UNESCO Science Report: towards 2030 (PDF). Paris: UNESCO. pp. 535–555. ISBN 978-92-3-100129-1.
  13. ^ Lemarchand, Guillermo A.; Schneegans, Susan (2014). Mapping Research and Innovation in the Republic of Malawi. Paris: UNESCO. ISBN 978-92-3-100032-4. සම්ප්‍රවේශය 22 April 2022.
  14. ^ The Maputo Commitments and the 2014 African Year of Agriculture (PDF). ONE.org. 2013.
  15. ^ Chimwala, Marcel (10 October 2008). "Malawi's ethanol-fuel tests show promise". Engineering News. සම්ප්‍රවේශය 3 January 2009.
  16. ^ Tenthani, Raphael (24 April 2000). "Legal Hemp for Malawi?". BBC News. සම්ප්‍රවේශය 21 December 2011.
  17. ^ "Marijuana Cultivation Increases in Malawi". The New York Times. 17 December 1998. සම්ප්‍රවේශය 21 December 2011.
  18. ^ Mpaka, Charles (11 December 2011). "Malawi's Chamba valued at K1. 4 billion". Sunday Times. Blantyre Newspapers, Ltd. 12 January 2012 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 21 December 2011.
  19. ^ UNESCO Science Report: towards 2030. 2015.
  20. ^ Dugger, Celia W. (2 December 2007). "Ending Famine, Simply by Ignoring the Experts". The New York Times. සම්ප්‍රවේශය 5 August 2008.
  21. ^ Dorward, Andrew; Chirwa, Ephraim (June 2013). "Targeting in the Farm Input Subsidy Programme in Malawi: Issues and Options". www.future-agricultures.org (ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 29 May 2020.[permanent dead link]
  22. ^ "Malawi hit by armyworm outbreak, threatens maize crop". Reuters. 12 January 2017. සම්ප්‍රවේශය 12 January 2017.
  23. ^ "Malawi's armyworm outbreak destroys 2,000 hectares: minister". Reuters. 14 January 2017. සම්ප්‍රවේශය 14 January 2017.
  24. ^ "Welcome to Malawi Communications Regulatory Authority (MACRA)". www.macra.org.mw. MACRA. 18 February 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 March 2017.
  25. ^ "Act No. 41 of 1998" (PDF). Malawi Government Gazette. 30 December 1998. 25 March 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 24 March 2017.
  26. ^ "Malawi". NICI in Africa. Economic Commission for Africa. 10 April 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 6 November 2008.
"https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මලාවි_හි_ආර්ථිකය&oldid=679187" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි