දළ දේශීය නිෂ්පාදනය
ය නිෂ්පාදිතය (ද.දේ.නි.) යනු නිශ්චිත කාල සීමාවක් තුළ නිපදවන සියලුම අවසන් භාණ්ඩ හා සේවා වල වෙළඳපල වටිනාකම පිළිබඳ මූල්‍යමය මිනුමකි.[1][2] කෙසේවෙතත්, ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (නාමික) ජීවන වියදම සහ රටවල උද්ධමන අනුපාතවල වෙනස්කම් පිළිබිඹු නොකරයි; එබැවින් ජාතීන් අතර ජීවන තත්වයන් සංසන්දනය කිරීමේදී ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ පදනමක් මිල දී ගැනීමේ බලය සමානාත්මතාවයෙන් (පීපීපී) භාවිතා කිරීම වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් වන අතර නාමික දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොලේ ජාතික ආර්ථිකයන් හා සැසඳීමේදී වඩා ප්‍රයෝජනවත් වේ.[3]
OECD දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අර්ථ දක්වන්නේ “නිෂ්පාදන හා සේවාවන්හි නියැලී සිටින සියළුම නේවාසික සහ ආයතනික ඒකකවල එකතු කළ දළ වටිනාකම්වල එකතුවට සමාන සමස්ත නිෂ්පාදනයේ මිනුමකි (ඊට අමතරව ඕනෑම බදු සහ සහනාධාර අවම කිරීම, ඒවායේ වටිනාකමට ඇතුළත් නොවන නිෂ්පාදන සඳහා ප්‍රතිදානයන්).[4] ජාමූඅ (IMF) ප්‍රකාශනයක දැක්වෙන්නේ,“දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය විසින් මනින්නේ යම් කාල සීමාවක් තුළ රටක (කාර්තුවක් හෝ වසරක් ඇතුලත) අවසන් පාරිභෝගිකයා විසින් මිලට ගන්නා භාණ්ඩ හා සේවා වල මූල්‍ය වටිනාකමයි".[5]
සමස්ත දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ආර්ථිකයේ එක් එක් කර්මාන්තයේ හෝ අංශයේ දායකත්වයට බෙදිය හැකිය.[6] කලාපයේ සමස්ත ජනගහනයට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අනුපාතය ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය වන අතර එය සාමාන්‍ය ජීවන තත්ත්වය ලෙස හැඳින්වේ. දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය "ජාතික සංවර්ධනය හා ප්‍රගතිය පිළිබඳ ලෝකයේ බලවත්ම සංඛ්‍යාන දර්ශකය" ලෙස සැලකේ.[7]
දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ගණනය කිරීම
සංස්කරණයදළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ආකාර තුනකින් තීරණය කළ හැකි අතර, ඒ සියල්ල න්‍යායාත්මකව එකම ප්‍රතිඵලය ලබා දිය යුතුය. ඒවා නම් නිෂ්පාදන (හෝ ප්‍රතිදානය හෝ අගය එකතු කළ) ප්‍රවේශය, ආදායම් ප්‍රවේශය හෝ සමපේක්ෂන වියදම් ප්‍රවේශයයි.
මේ තුනෙන් වඩාත්ම ඍජු ක්‍රමය වන්නේ නිෂ්පාදන ප්‍රවේශයයි, එමඟින් සෑම පන්තියකම ව්‍යාපාරවල ප්‍රතිදාන (නිෂ්පාදිතය ) අගය එකතු කෙරේ. වියදම් ප්‍රවේශය ක්‍රියාත්මක වන්නේ සියලු නිෂ්පාදන යමෙකු විසින් මිලදී ගත යුතුය යන මූලධර්මය මතය, එබැවින් සමස්ත නිෂ්පාදනයේ වටිනාකම දේවල් මිලදී ගැනීමේදී මිනිසුන්ගේ මුළු වියදමට සමාන විය යුතුය. ආදායම් ප්‍රවේශය ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඵලදායී සාධකවල ආදායම (“නිෂ්පාදකයින්,” වාචිකව) ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදනයේ වටිනාකමට සමාන විය යුතු අතර සියලු නිෂ්පාදකයින්ගේ ආදායමේ එකතුව සොයා ගැනීමෙන් දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තීරණය කරයි. [8]
- ^ https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/basics/gdp.htm
- ^ https://www.bea.gov/data/gdp/gross-domestic-product
- ^ https://www.investopedia.com/updates/purchasing-power-parity-ppp/
- ^ සංරක්ෂිත පිටපත, https://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=1163, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 2020-05-18
- ^ https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/basics/gdp.htm
- ^ Dawson, Graham (2006). Economics and Economic Change. FT / Prentice Hall. p. 205. ISBN 0-273-69351-4.
- ^ Lepenies, Philipp (2016). The Power of a Single Number: A Political History of GDP. New York: Columbia University
- ^ https://web.archive.org/web/20090302084957/http://www.hm-treasury.gov.uk/data_gdp_backgd.htm https://www.bea.gov/resources/methodologies/measuring-the-economy