දඩාභායි නඔරෝජි
විකිපීඩියාවේ මකාදැමීමේ ප්රතිපත්තියට අනුගතව මෙම ලිපිය මකාදැමීම සඳහා සලකාබැලෙමින් පවතී. ඒ පිළිබඳව ඔබට පැවසීමට යමක් ඇත්නම්, කරුණාකර මකා දැමීම සඳහා නම්කොට ඇති ලිපි ලැයිස්තුවේ මෙම ලිපිය සඳහා වන සටහන වෙත යොමුවන්න. |
ඉන්දියාවේ මහා නාකි මිනිසා ලෙස හැඳින්වෙන දඩාබායි නවරෝජි (4 සැප්තැම්බර් 1825 - 30 ජූනි 1917) (හින්දි: दादाभाई नौरोजी) , පාර්සි බුද්ධිමතෙක්, අධ්‍යාපනඥයෙක්, කපු වෙළෙන්දෙක් සහ මුල් ඉන්දියානු දේශපාලන නායකයෙක් විය . ඔහුගේ Poverty and Un-British Rule in India නම් කෘතිය ඉන්දියාවේ ධනය බ්‍රිතාන්‍යයට ගලා යාම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළේය . ඔහු 1892 සහ 1895 අතර බ්‍රිතාන්‍ය මහජන මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වූ අතර බ්‍රිතාන්‍ය මන්ත්‍රීවරයෙකු වූ පළමු ආසියාතිකයා ද විය . AO හියුම් සහ සමග ඉන්දියානු ජාතික කොංග්‍රසය ආරම්භ කිරීම සම්බන්ධයෙන් ද ඔහුට ගෞරවය හිමි වේDinshaw Edulji Wacha. 1825 දී බොම්බායේ උපත ලැබූ මෙතුමා අධ්‍යාපන කටයුතු වලින් පසුව බොම්බායේ එල්පින්ස්ටන් ආයතනයේ ගණිතය පිලිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු ලෙස කටයුතු කලේ ය. පසුව ලන්ඩන් නගරය බලා ගිය හෙතෙම ඉන්දියාවේ දේශපාලන හා ආර්ථික තත්වය ආදිය ගැන එංගලන්ත ජනතාව දැනුම්වත් කිරීමට කැප වී ක්‍රියා කලේ ය. ඉන්දියානු ජාතික සංගමය පිහිටුවීමේ පුරෝගාමියෙකු වශයෙන් කටයුතු කල නඹරෝජි අවස්ථා කිහිපයක දීම එහි සභාපති තනතුරටද පත් විය.මධ්‍යස්ථ මතධාරියෙකු වූ ඔහු ඉන්දියාවේ ආර්ථික නිදහස ගැන විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වීය.ඉංග්‍රීසීන්ගේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති නිසා ඉන්දියාව දිනෙන් දින දුප්පත් රටක් බවට පත් වන ආකාරය මුලින් ම පැහැදිලි කල නායකයෙකු හැටියට ද නඹරෝජි ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි.ඉන්දියානු නිදහස් ව්‍යාපාරය තුළ සිටි වඩාත් පැරණි නායකයෙකු මෙන් ම බුද්ධිමතෙකු වන ඔහු 'ඉන්දියාවේ සම්භාවනීය මහල්ලා' යන අන්වර්ථ නාමයෙන් ද ප්‍රකටය.
කරුණාකර මෙම ලිපිය සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කිරීමෙන් දායකවන්න.
Early years
සංස්කරණයනබරෝජි යනු දකුණු ගුජරාටයේ නවසාරි හි පාර්සි-සොරොස්ට්‍රියානු පූජකයන්ගේ දුප්පත් පවුලක උපත ලද මනෙඛ්බායි සහ ම්ගරෝජි පාලානි ඩෝඩි පුත්‍රයාය. ඔහුගේ පියා ඔහුට වයස අවුරුදු හතරේදී මිය ගිය අතර, ඔහුගේ නූගත් මව ඔහුව ඇති දැඩි කිරීමට හැර ගියේය. නවරෝජි අධ්‍යාපනය ලැබුවේ බොම්බායේ එල්ෆින්ස්ටන් විද්‍යාලයේ ය. වයස අවුරුදු 25 දී, ඔහු 1850 දී එල්ෆින්ස්ටන් ආයතනයේ ප්‍රමුඛ මහාචාර්යවරයෙකු ලෙස පත් කරන ලද අතර, එවැනි ශාස්ත්‍රීය තනතුරක් දැරූ පළමු ඉන්දියානුවා බවට පත්විය. අතෝර්නන් (පැවිදි වූ පූජකයෙකු) වූ නවරෝජි 1851 අගෝස්තු 1 වන දින සොරොස්ට්‍රියානු ආගම එහි මුල් සංශුද්ධතාවයට සහ සරලත්වයට ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීම සඳහා රහ්නුමේ මස්දයාස්නේ සභාව (මස්දයාස්නේ මාවතේ මාර්ගෝපදේශකයින්) ආරම්භ කළේය. 1854 දී, ඔහු Zoroastrian සංකල්ප පැහැදිලි කිරීම සඳහා Rast Goftar (හෝ The Truth Teller) නම් දෙසතියකට වරක් ප්‍රකාශනයක් ද ආරම්භ කළේය. 1855 වන විට ඔහු බොම්බායේ ගණිතය සහ ස්වභාවික දර්ශනය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයා විය. ඔහු බ්‍රිතාන්‍යයේ ස්ථාපිත කරන ලද පළමු ඉන්දියානු සමාගම සඳහා ලිවර්පූල් ස්ථානයක් විවෘත කරමින් Cama & Co හි හවුල්කරුවෙකු වීමට 1855 දී ලන්ඩනයට ගියේය. වසර තුනක් ඇතුළත ඔහු සදාචාරාත්මක පදනමක් මත ඉල්ලා අස්විය. 1859 දී ඔහු තමාගේම කපු වෙළඳ සමාගමක් වන Naoroji & Co පිහිටුවන ලදී.[3] පසුව ඔහු ලන්ඩනයේ යුනිවර්සිටි කොලේජ් හි ගුජරාටි භාෂාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයා විය.
1867 දී ඉන්දීය ජාතික කොංග්‍රසයේ පූර්වගාමී සංවිධානයක් වූ නැගෙනහිර ඉන්දීය සංගමය පිහිටුවීමට නවරෝජි උදව් කළේය. 1874 දී ඔහු බරෝඩාවේ අගමැති බවට පත් වූ අතර බොම්බායේ ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ (1885-88) සාමාජිකයෙකු විය. ඔහු බොම්බායේ ඉන්දීය ජාතික කොංග්‍රසය පිහිටුවීමට වසර කිහිපයකට පෙර ශ්‍රීමත් සුරේන්ද්‍රනාත් බැනර්ජියා විසින් කල්කටාවේ සිට ආරම්භ කරන ලද ඉන්දීය ජාතික සංගමයේ සාමාජිකයෙකු ද වූයේ එම අරමුණු සහ භාවිතයන් සමඟ ය. මෙම කණ්ඩායම් දෙක පසුව INC වෙත ඒකාබද්ධ වූ අතර, Naoroji 1886 දී කොන්ග්‍රසයේ සභාපති ලෙස තේරී පත් විය.
නවරෝජි නැවත වරක් බ්‍රිතාන්‍යයට ගොස් ඔහුගේ දේශපාලන මැදිහත්වීම දිගටම කරගෙන ගියේය. 1892 මහ මැතිවරණයේදී ෆින්ස්බරි සෙන්ට්‍රල් හි ලිබරල් පක්ෂයට තේරී පත් වූ ඔහු පළමු බ්‍රිතාන්‍ය ඉන්දීය මන්ත්‍රීවරයා විය. ඔහු කිතුනුවකු නොවන බැවින් බයිබලය මත දිවුරුම් දීම ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත් ඔහුගේ කොර්ඩේ ඇවෙස්ටා පිටපතෙහි දෙවියන්ගේ නාමයෙන් දිවුරුම් දීමට ඔහුට අවසර ලැබුණි. පාර්ලිමේන්තුවේදී ඔහු අයර්ලන්ත ස්වදේශ පාලනය සහ ඉන්දීය ජනතාවගේ තත්ත්වය පිළිබඳව කතා කළේය. ඔහුගේ දේශපාලන ව්‍යාපාරයේ දී සහ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස රාජකාරි කටයුතුවලදී ඔහුට අනාගත මුස්ලිම් ජාතිකවාදී සහ පකිස්තානයේ නිර්මාතෘ වන මුහම්මද් අලි ජින්නාගේ සහාය ලැබිණි. 1906 දී නවරෝජි නැවතත් ඉන්දීය ජාතික කොංග්‍රසයේ සභාපති ලෙස තේරී පත් විය. පක්ෂයේ මතය මධ්‍යස්ථ මතධාරීන් සහ අන්තවාදීන් අතර බෙදී ගිය අවධියේදී නවරෝජි කොන්ග්‍රසය තුළ දැඩි මධ්‍යස්ථ මතධාරියෙකි.
Naoroji Gopal Krishna Gokhale සහ Mohandas Karamchand Gandhi යන දෙදෙනාටම උපදේශකයෙක් විය. Naoroji සුප්‍රසිද්ධ කර්මාන්තකරු J. R. D. Tata ගේ පියාගේ මාමා විය.[තහවුරු කර නොමැත] ඔහු වයස අවුරුදු එකොළහ සිට ගුල්බායි සමඟ විවාහ විය. ඔහු 1917 ජූනි 30 වන දින වයස අවුරුදු 92 දී බොම්බායේ දී මිය ගියේය.
works
සංස්කරණය- The manners and customs of the Parsees (Bombay, 1864)
- The European and Asiatic races (London, 1866)
- Admission of educated natives into the Indian Civil Service (London, 1868)
- The wants and means of India (London, 1870)
- Condition of India (Bombay, 1881)
- Poverty of India: A Paper Read Before the Bombay Branche of the East India Association, Bombay, Ranima Union Press, (1876)
- C. L. Parekh, ed., Essays, Speeches, Addresses and Writings of the Honourable Dadabhai Naoroji, Bombay, Caxton Printing Works (1887). An excerpt, "The Benefits of British Rule", in a modernized text by J. S. Arkenberg, ed., on line at Paul Halsall, ed., Internet Modern History Sourcebook සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2010-08-22 at the Wayback Machine.
- Lord Salisbury’s Blackman (Lucknow, 1889)
- Dadabhai Naoroji (1901). Poverty and Un-British Rule in India. Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India.; Commonwealth Publishers, 1988. ISBN 8190006622
See also
සංස්කරණයReferences
සංස්කරණය- සැකිල්ල:Rayment-hc
- This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed (1911). එන්සයික්ලොපීඩියා බ්‍රිටැනිකා (11th ed.). Cambridge University Press.
Further reading
සංස්කරණය- Rustom P. Masani, Dadabhai Naoroji (1939).
- Munni Rawal, Dadabhai Naoroji, Prophet of Indian Nationalism, 1855-1900, New Delhi, Anmol Publications (1989).
- S. R. Bakshi, Dadabhai Naoroji: The Grand Old Man, Anmol Publications (1991). ISBN 8170414261
- Verinder Grover, ‘'Dadabhai Naoroji: A Biography of His Vision and Ideas’’ New Delhi, Deep & Deep Publishers (1998) ISBN 8176290114
- Debendra Kumar Das, ed., ‘'Great Indian Economists : Their Creative Vision for Socio-Economic Development.’’ Vol. I: ‘Dadabhai Naoroji (1825-1917) : Life Sketch and Contribution to Indian Economy.’’ New Delhi, Deep and Deep (2004). ISBN 8176293156
- P. D. Hajela, ‘'Economic Thoughts of Dadabhai Naoroji,’’ New Delhi, Deep & Deep (2001). ISBN 8176293377
- Pash Nandhra, entry Dadabhai Naoroji in Brack et al. (eds).Dictionary of Liberal History; Politico's, 1998
- Zerbanoo Gifford, Dadabhai Naoroji: Britain's First Asian MP; Mantra Books, 1992
External links
සංස්කරණය- "Dr. Dadabhai Naoroji, 'The Grand Old Man of India'", Vohuman.org - Presents a complete chronology of Naoroji's life.
- B. Shantanu, "Drain of Wealth during British Raj", iVarta.com, February 06, 2006 (on line).
| Parliament of the United Kingdom | ||
|---|---|---|
| පූර්වප්‍රාප්තිකයා Frederick Thomas Penton |
Member of Parliament for Finsbury Central 1892–1895 |
අනුප්‍රාප්තික William Frederick Barton Massey-Mainwaring |