දකුණු අප්‍රිකාවේ ආර්ථිකය
දකුණු අප්‍රිකාව මිශ්‍ර ආර්ථිකයක් ඇත. එහි ආර්ථිකය අප්‍රිකාවේ විශාලතම, වඩාත්ම තාක්‍ෂණිකව දියුණු සහ කාර්මිකකරණය වී ඇත. එය 2023 වන විට 95 වැනි ශ්‍රේණිගත කර ඇති පරිදි මිලදී ගැනීමේ බලය සමානාත්මතාවයෙන් උප සහරා අප්‍රිකාවේ අනෙකුත් රටවල් හා සසඳන විට ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (GDP) ඇ.ඩො.16,080 කි. කෙසේ වෙතත්, දකුණු අප්‍රිකාව තවමත් දරිද්‍රතාවයේ සහ විරැකියාවේ සාපේක්ෂ ඉහළ අනුපාතයකින් බර වී ඇති අතර, Gini සංගුණකය මගින් මනිනු ලබන ආදායම් අසමානතාවයෙන්[2][3][4] ලෝකයේ හොඳම රටවල් දහය අතරට ශ්‍රේණිගත කර ඇත.
දකුණු අප්‍රිකාව මුළු ධනයෙන් 40 වන ස්ථානයට පත්ව ඇති අතර එය අප්‍රිකාවේ දෙවන ධනවත්ම රට බවට පත් කරයි, පුද්ගලික ධනය අනුව දකුණු අප්‍රිකාවට ඩොලර් බිලියන 651 ක පුද්ගලික ධනයක් ඇත.[5]
ජනගහනයෙන් ආසන්න වශයෙන් 55.5% (මිලියන 30.3 ක ජනතාවක්) ජාතික ඉහළ දරිද්‍රතා රේඛාවේ දරිද්‍රතාවයේ ජීවත් වන අතර මුළු ජනගහනයෙන් මිලියන 13.8 ක් (ජනගහනයෙන් 25%) ආහාර දරිද්‍රතාවය අත්විඳිති.[6]
2015 දී ශුද්ධ ධනයෙන් 71% ක් ජනගහනයෙන් 10% ක් සතු වන අතර ජනගහනයෙන් 60% ක් ශුද්ධ ධනයෙන් 7% ක් පමණක් තබා ගත් අතර ගිනි සංගුණකය 0.63 ක් වූ අතර 1996 දී එය 0.61 ක් විය.[7]
ලෝකයේ බොහෝ දුප්පත් රටවල් මෙන් නොව, දකුණු අප්‍රිකාවේ දියුණු අවිධිමත් ආර්ථිකයක් නොමැත. බ්‍රසීලයේ සහ ඉන්දියාවේ අඩක් පමණ සහ ඉන්දුනීසියාවේ හතරෙන් තුනකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සමඟ සසඳන විට, දකුණු අප්‍රිකානු රැකියාවලින් 15%ක් පමණක් අවිධිමත් අංශයේ ඇත. ආර්ථික සහයෝගීතාවය සහ සංවර්ධනය සඳහා වූ සංවිධානය (OECD) මෙම වෙනස දකුණු අප්‍රිකාවේ පුලුල්ව පැතිරුනු සුභසාධන පද්ධතියට ආරෝපණය කරයි.[8] ලෝක බැංකු පර්යේෂණ පෙන්නුම් කරන්නේ දකුණු අප්‍රිකාවේ ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අතර මානව සංවර්ධන දර්ශක ශ්‍රේණිගත කිරීම අතර පුළුල්ම පරතරයක් ඇති අතර, බොට්ස්වානා පමණක් විශාල පරතරයක් පෙන්නුම් කරන බවයි.[9]
1994 න් පසු, රජයේ ප්‍රතිපත්ති උද්ධමනය පහත හෙලීම, රාජ්‍ය මූල්‍ය ස්ථාවර කිරීම සහ යම් විදේශ ප්‍රාග්ධනය ආකර්ෂණය විය; කෙසේ වෙතත්, වර්ධනය තවමත් අඩු මට්ටමක පැවතුනි.[11] 2004 සිට ආර්ථික වර්ධනය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගියේය; රැකියා සහ ප්‍රාග්ධනය යන දෙකම වැඩි විය.[11] ජේකබ් සූමාගේ ජනාධිපති සමයේ රජය රජය සතු ව්‍යවසායක (SOEs) කාර්යභාරය වැඩි කළේය. විශාලතම SOEs සමහරක් වන්නේ එස්කොම්, විදුලි බල ඒකාධිකාරය, දකුණු අප්‍රිකානු එයාර්වේස් (SAA) සහ ට්‍රාන්ස්නෙට්, දුම්රිය සහ වරාය ඒකාධිකාරයයි. 2015 ට පෙර වසර 20 පුරාවට රුපියල් බිලියන 30ක ($සැකිල්ල:ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියනයකට) ඇප මුදල් අවශ්‍ය වූ SAA වැනි මෙම SOEs වලින් සමහරක් ලාභදායී නොවීය.[12] අනෙකුත් අප්‍රිකානු රටවලට අමතරව, දකුණු අප්‍රිකාවේ ප්‍රධාන ජාත්‍යන්තර වෙළඳ හවුල්කරුවන් වන්නේ ජර්මනිය, එක්සත් ජනපදය, චීනය, ජපානය, එක්සත් රාජධානිය සහ ස්පාඤ්ඤය ය.[13] 2020 මූල්‍ය රහස්‍යතා දර්ශක දකුණු අප්‍රිකාව ලොව 58 වැනි ආරක්ෂිත බදු තෝතැන්න ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇත.[14]
දකුණු අප්‍රිකානු කෘෂිකාර්මික කර්මාන්තය විධිමත් රැකියා වලින් 10% ක් පමණ දායක වන අතර අප්‍රිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ හා සසඳන විට සාපේක්ෂව අඩු ප්‍රමාණයක් මෙන්ම අනියම් කම්කරුවන් සඳහා රැකියා සැපයීම සහ ජාතිය සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.6% ක් පමණ දායක වේ.[15] ඉඩමේ ශුෂ්ක බව නිසා භෝග නිෂ්පාදනය සඳහා යොදාගත හැක්කේ 13.5%ක් පමණක් වන අතර ඉහළ විභව ඉඩමක් ලෙස සැලකෙන්නේ 3%ක් පමණි.[16]
2013 අගෝස්තු මාසයේදී, රටේ ආර්ථික විභවය, ශ්‍රම පරිසරය, පිරිවැය-ඵලදායීතාවය, යටිතල පහසුකම්, ව්‍යාපාරික හිතකාමීත්වය සහ විදේශ සෘජු ආයෝජන උපාය මාර්ග මත පදනම්ව fDi බුද්ධි අංශය විසින් දකුණු අප්‍රිකාව අනාගතයේ ඉහළම අප්‍රිකානු රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කරන ලදී.[17]
පතල් කැණීම
සංස්කරණය
පතල් කැණීම දකුණු අප්‍රිකාවේ ඉතිහාසය පුරාම ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත. 2006 වන තෙක් දකුණු අප්‍රිකාව සියවසකට ආසන්න කාලයක් ලෝකයේ විශාලතම රන් නිෂ්පාදකයා වූ අතර, 2009 අවසානය වන විට දකුණු අප්‍රිකාවේ රන් කැණීම 1970 දී නිෂ්පාදනය කරන ලද මෙට්‍රික් ටොන් 1,000 ට සාපේක්ෂව 2008 දී රත්‍රන් මෙට්‍රික් ටොන් 205 (mt) නිෂ්පාදනය කරමින් වේගයෙන් පහත වැටුණි. එකල ලෝකයේ පතල් සැපයුමෙන් 80%).[18] එසේ වුවද, රටෙහි තවමත් රන් සංචිත ටොන් 6,000[19] පවතින අතර තවමත් රන් නිෂ්පාදනයේ අංක 5 වන අතර ඛනිජ සම්පත්වලින් යුත් කෝනිකෝපියාව ලෙස පවතී.[20] දකුණු අප්‍රිකාව ලෝකයේ ගැඹුරුම රන් ආකරය වන ම්පොනෙන්ග් රන් ආකරයේ නිවහන වන අතර එය මීටර් 4000කට ආසන්න ගැඹුරකට ළඟා වේ.[21] එය ක්‍රෝම්, මැංගනීස්, ප්ලැටිනම්, වැනේඩියම් සහ වර්මිකුලයිට් ලොව විශාලතම නිෂ්පාදකයා වේ.[22] එය ඉල්මනයිට්, පැලේඩියම්, රූටයිල් සහ සර්කෝනියම් වල දෙවන විශාලතම නිෂ්පාදකයා වේ.[22] එය ලොව තුන්වන විශාලතම ගල් අඟුරු අපනයනකරු වේ.[23] එය යකඩ යපස් විශාල නිෂ්පාදකයෙකි; 2012 දී, එය ඉන්දියාව අභිබවා යමින් ලොව විශාලතම යකඩ පාරිභෝගිකයා වන චීනයට ලොව තුන්වන විශාලතම යකඩ සැපයුම්කරු බවට පත් විය.[24]
සංචාරක ව්‍යාපාරය
සංස්කරණය
දකුණු අප්‍රිකාව සංචාරක ගමනාන්තයක් වන සංචාරක ගමනාන්තයක් වන අතර එය 2019 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.34%[25] වන අතර පසුව 2020 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.81% දක්වා තියුනු පහත වැටීමක්[26] COVID-19 වසංගතය නිසා ඇති වූ සංචාර නොමැතිකම හේතුවෙන්. දකුණු අප්‍රිකානු සංචාරක ව්‍යාපාරයේ නිල අලෙවි නියෝජිතායතනය දකුණු අප්‍රිකාව ලෝකයට අලෙවි කිරීමේ වගකීම දරයි. ලෝක සංචාරක සහ සංචාරක කවුන්සිලයට අනුව, සංචාරක කර්මාන්තය 2012 දී දකුණු අප්‍රිකානු දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට ZAR බිලියන 102 ක සෘජු දායකත්වයක් ලබා දී ඇති අතර රටේ රැකියාවලින් 10.3% කට සහාය දක්වයි.[27] දකුණු අප්‍රිකානු රජයේ නිල ජාතික අලෙවි නියෝජිතායතනය, දේශීය වශයෙන් සහ ගෝලීය වශයෙන් දකුණු අප්‍රිකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ අරමුණින් දකුණු අප්‍රිකානු සංචාරක ව්‍යාපාරය ලෙස හැඳින්වේ.[28]
දකුණු අප්‍රිකාව දේශීය සහ ජාත්‍යන්තර සංචාරකයින්ට විවිධ විකල්ප ලබා දෙයි, අනෙක් ඒවා අතර මනරම් ස්වාභාවික භූ දර්ශනය සහ ක්‍රීඩා සංචිත, විවිධ සංස්කෘතික උරුමයන් සහ ඉහළ පිළිගැනීමක් ඇත. වඩාත් ජනප්‍රිය ගමනාන්ත අතරට රටේ උතුරේ ඇති පුළුල් කෘගර් ජාතික උද්‍යානය, ක්වාසුලු-නටාල් සහ බටහිර කේප් පළාත්වල වෙරළ තීරයන් සහ වෙරළ තීරයන් සහ කේප් ටවුන්, ජොහැන්නස්බර්ග් සහ ඩර්බන් වැනි ප්‍රධාන නගර වැනි ජාතික වනෝද්‍යාන කිහිපයක් ඇතුළත් වේ. .
සංඛ්‍යාලේඛන දකුණු අප්‍රිකාවේ නවතම සංචාරක හා සංක්‍රමණ සමීක්ෂණයට අනුව, 2017 අගෝස්තු මාසයේදී සංචාරකයින් මිලියන 3,5 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් රට තුළට ඇතුළුවීමේ වරායන් හරහා ගමන් කළහ.[29] දකුණු අප්‍රිකාවට වැඩිම සංචාරකයින් සංඛ්‍යාවක් පැමිණ ඇති මුල්ම විදේශ රටවල් පහ වූයේ එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය, ජර්මනිය, නෙදර්ලන්තය සහ ප්‍රංශයයි. අප්‍රිකාවේ වෙනත් ප්‍රදේශවලින් දකුණු අප්‍රිකාවට පැමිණෙන බොහෝ සංචාරකයින් පැමිණියේ SADC රටවලින්. සිම්බාබ්වේ 31% ක් ලෙසින් ලැයිස්තුවේ ඉහළින්ම සිටින අතර, ලෙසතෝ, මොසැම්බික්, එස්වාටිනි සහ බොට්ස්වානා යන ස්ථාන තුනට පැමිණ ඇත. මීට අමතරව, දකුණු අප්‍රිකාවට පැමිණෙන සංචාරකයින්ගෙන් 30%කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් නයිජීරියාවේ උපන් රට විය.[30]
පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය
සංස්කරණය
පාරිසරික සංචාරක ව්‍යාපාරය යනු වගකීම් සහිත චාරිකා සහ ආරක්ෂිත සහ විශේෂයෙන් බිඳෙනසුලු ප්‍රදේශ වෙත ගමන් කිරීමේ සංකල්පයයි. හැකිතාක් පරිසරයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කිරීම අරමුණයි. දකුණු අප්‍රිකාව එහි දැවැන්ත ජෛව විවිධත්වය පවත්වා ගැනීමට සහ වැඩිදියුණු කිරීමට මෙන්ම එහි ආර්ථිකය ප්‍රබෝධමත් කිරීමට පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය භාවිතා කර ඇත. සංචාරක ව්‍යාපාරය දකුණු අප්‍රිකාවේ විදේශ විනිමය උත්පාදනය කරන සිව්වන විශාලතම ආයතනය වන අතර,[31] පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය යනු රටක ජෛව විවිධත්වය ප්‍රවර්ධනය කරන අතරම අමුත්තන් දිරිමත් කිරීමේ අදහසයි. දකුණු අප්‍රිකාවේ ජෛව විවිධත්වය විශාල ප්‍රමාණයක් අඩංගු වන අතර, එබැවින් පරිසර සංචාරක ව්‍යාපාරය යනු ජාත්‍යන්තර වනජීවී වෙළඳාම සඳහා දඩයම් කිරීම සහ ජාවාරම් කිරීම වැනි නීති විරෝධී ක්‍රියාකාරකම්වලට එරෙහිව පරිභෝජන නොවන සහ නීත්‍යානුකූල ආකාරයකින් වන සතුන්ගෙන් ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීමට මාර්ගයකි.
ජෛව විවිධත්වය
සංස්කරණය
දකුණු අප්‍රිකාව ලෝකයේ මහා විවිධත්වයෙන් යුත් රටවල් විස්සක් අතුරින් දහනවවැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත.[32] දකුණු අප්‍රිකාව විවිධ සත්ව ජීවීන්ගේ නිවහන වේ. උතුරු බුෂ්වෙල්ඩ් වල දක්නට ලැබෙන විශාල ක්ෂීරපායින් අතර සිංහයන්, දිවියන්, චීටාවන්, සුදු රයිනෝසිරස්, නිල් වල් බීස්ට්, කුඩු, ඉම්පලාස්, හයිනා, හිපපොටේමස් සහ ජිරාෆ් ඇතුළත් වේ. අප්‍රිකාවේ විශාලතම ක්‍රීඩා සංචිතවලින් එකක් වන කෘගර් ජාතික වනෝද්‍යානය සහ සබි වැලි ගේම් රක්ෂිතය ඇතුළුව බුෂ්වෙල්ඩ්හි සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් ඊසාන දෙසින් පවතී. 1926 දී පිහිටුවන ලද කෘගර් ජාතික වනෝද්‍යානය, 2014/15 කාලපරිච්ඡේදය තුළ 1,659,793 නරඹන්නන් සමඟ, රටේ වැඩිපුරම නරඹන ලද ජාතික වනෝද්‍යානවලින් එකකි.[33] ලෝකයේ රයිනෝ ගහනයෙන් සියයට 80කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ජීවත් වන්නේ ද කලාපයයි. COVID-19 සීමා කිරීම් හේතුවෙන් සංචාරක ව්‍යාපාරයට සහ කලාපයේ සංචලනයට බාධා එල්ල වීම හේතුවෙන්, දකුණු අප්‍රිකාවේ රයිනෝ විශේෂ 2020 දී මරා දැමීම සියයට 53 කින් පහත වැටී ඇත.[34]
රට පුරා විවිධ ජෛව විවිධත්වයන් සහිත ශාක විවිධත්වයෙන් ද රට විශේෂයෙන් පොහොසත් ය. මේවාට හයිවෙල්ඩ් හි තණබිම්, මධ්‍යම දකුණු අප්‍රිකාවේ සාරවත් කරෝ සහ බටහිර කේප් හි කේප් ෆ්ලෝරිස්ටික් ප්‍රදේශයේ ප්‍රදේශයේ සහ ශාක ජීවීන්ගෙන් බහුතරයක් සමන්විත වන ආවේණික ෆයින්බෝස් බයෝමි ඇතුළත් වේ. මෙම දුර්ලභ වෘක්ෂලතාදිය 2014/15 දී දකුණු අප්‍රිකාවේ වැඩිපුරම නරඹන ලද ජාතික වනෝද්‍යානය වූ, මුළු නරඹන්නන් 2,677,767 ක් සමඟින්, ටේබල් මවුන්ටේන් ජාතික වනෝද්‍යානයේ කොටසක් ලෙස ආරක්ෂා කර ඇත (ඉහළ පැතලි මුදුන් සහිතටේබල් මවුන්ටේන් ද ඇතුළත් වේ).[33]
සංස්කෘතික ආකර්ෂණ ස්ථාන
සංස්කරණයඑහි නොයෙකුත් ස්වභාවික ආකර්ෂණ ස්ථාන වලට අමතරව, දකුණු අප්‍රිකාව සංස්කෘතික වැදගත්කමකින් යුත් ආකර්ෂණීය ස්ථාන රාශියක් ද ඇත. මේවාට ගවුටෙන්ග් හි මානව වර්ගයාගේ තොටිල්ලේ කොටසක් වන පොසිල සහිත ගුහා, උතුරු ලිම්පෝපෝ හි මාපුන්ගුබ්වේ රාජධානියේ නටබුන්, බටහිර කේප් හි වයින් මාර්ග සහ කේප් ටවුන් සහ ජොහැන්නස්බර්ග් නගරවල විවිධ ඓතිහාසික ස්ථාන ඇතුළත් වේ. (රොබන් දූපත, ද කාසල් ඔෆ් ගුඩ් හෝප් සහ සොවෙටෝ නගරය ලෙස)
යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවි
සංස්කරණයදකුණු අප්‍රිකානු ස්ථාන දහයක් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර ඇති අතර, අයිසිමංගලිසෝ තෙත්බිම් උද්‍යානය සහ ක්වාසුලු-නටාල් හි යුකලම්බා ඩ්‍රැකන්ස්බර්ග් උද්‍යානය ද ඇතුළුව. සංස්කෘතික ලෝක උරුම අඩවි පහක්, ස්වාභාවික ලෝක උරුම අඩවි හතරක් සහ මිශ්‍ර ලෝක උරුම අඩවි 1ක් ඇත.
වීසා ප්‍රතිපත්තිය
සංස්කරණය
දකුණු අප්‍රිකාවට පැමිණෙන අමුත්තන් වීසා බලපත්‍ර රහිත රටකින් පැමිණෙන්නේ නම් මිස දකුණු අප්‍රිකානු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික දූත මණ්ඩලවලින් වීසා බලපත්‍රයක් ලබා ගත යුතුය. වීසා අවශ්‍ය නරඹන්නන් පෞද්ගලිකව අයදුම් කළ යුතු අතර ජෛවමිතික දත්ත සැපයිය යුතුය.[36] දකුණු අප්‍රිකාවේ වීසා ප්‍රතිපත්තියද බලන්න.
යොමු කිරීම්
සංස්කරණය- ^ "JSE Trading Hours & Market Holidays [2023]". www.tradinghours.com. 26 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-03-26.
- ^ "Inequality in income or expenditure / Gini index, Human Development Report 2007/08". Hdrstats.undp.org. 4 November 2010. 16 January 2013 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 June 2013.
- ^ "Distribution of family income – Gini index". Cia.gov. 13 June 2007 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 26 June 2013.
- ^ "South Africa has highest gap between rich and poor". Business Report. 28 September 2009. 23 October 2011 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 7 November 2010.
- ^ "South Africa, Egypt, and Nigeria account for 56% of Africa's wealth". Quartz (ඉංග්‍රීසි බසින්). 2022-09-15. 4 February 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-02-04.
- ^ ""World Bank" : South Africa" (PDF). 20 April 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 7 April 2023.
- ^ "The World Bank In South Africa". 28 May 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 May 2020.
- ^ "South Africa's economy: How it could do even better". The Economist. 22 July 2010. 12 March 2012 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 October 2011.
- ^ "DEPWeb: Beyond Economic Growth". The World Bank Group. 6 November 2011 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 17 October 2011.
- ^ Oluwole, Victor (2022-04-14). "Top 10 wealthiest cities in Africa". Business Insider Africa (ඉංග්‍රීසි බසින්). 28 May 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-04-23.
- ^ a b "Economic Assessment of South Africa 2008: Achieving Accelerated and Shared Growth for South Africa". OECD. 9 August 2009 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී.
- ^ "Commanding Plights." The Economist 29 August 2015: 37–38. Print.
- ^ "South Africa". The World Factbook. CIA. 10 January 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 23 January 2021.
- ^ "Financial Secrecy Index 2020: Narrative Report on South Africa" (PDF). Financial Secrecy Index. 17 April 2021 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත (PDF). සම්ප්‍රවේශය 28 February 2021.
- ^ Unequal protection the state response to violent crime on South African farms. Human Rights Watch. 2001. ISBN 978-1-56432-263-0. 1 February 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 December 2016.
- ^ Mohamed, Najma (2000). "Greening Land and Agrarian Reform: A Case for Sustainable Agriculture". In Ben Cousins (ed.). At the Crossroads: Land and Agrarian Reform in South Africa Into the 21st Century. Programme for Land and Agrarian Studies (PLAAS). ISBN 978-1-86808-467-8.
- ^ "African Countries of the Future 2013/14". fDiIntelligence.com. 11 December 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 December 2013.
- ^ "The Decline of South African Gold Mining | E & MJ". www.e-mj.com. 11 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-03-11.
- ^ "South African production: important but no longer globally significant". World Gold Council (ඉංග්‍රීසි බසින්). 18 June 2019. 28 March 2020 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-03-11.
- ^ "Gold Statistics and Information | U.S. Geological Survey". www.usgs.gov. 14 March 2023 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2023-03-11.
- ^ "Mponeng mine". www.harmony.co.za. 12 March 2024 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 2024-03-10.
- ^ a b "USGS Minerals Information: Mineral Commodity Summaries". minerals.USGS.gov. 7 December 2017 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 January 2018.
- ^ "South Africa's coal future looks bright". Platts.com. 29 March 2013 දින පැවති මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂිත පිටපත. සම්ප්‍රවේශය 4 January 2018.
- ^ SA replaces India as China's No 3 iron-ore supplier, International: Mining Weekly, 2013, http://www.miningweekly.com/article/sa-replaces-india-as-chinas-no-3-iron-ore-supplier-2013-01-21, ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 31 May 2021
- ^ "South Africa - International Tourism Revenue (% of GDP) 1995 - Present". Maxinomics. සම්ප්‍රවේශය 2022-10-18.
- ^ "South Africa - International Tourism Revenue (% of GDP) 1995 - Present". Maxinomics. සම්ප්‍රවේශය 2022-10-18.
- ^ "Travel & Tourism Economic Impact 2013 South Africa" (PDF). WTTC. March 2013. 9 March 2014 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 20 November 2013.
- ^ "Cabinet appoints new SA Tourism Board". Daily Southern & East African Tourism Update. සම්ප්‍රවේශය 10 December 2018.
- ^ "Tourism and Migration, August 2017". Statistics South Africa. 25 October 2017. සම්ප්‍රවේශය 24 November 2017.
- ^ "3,5 million travellers to South Africa". Statistics South Africa. 25 October 2017. සම්ප්‍රවේශය 24 November 2017.
- ^ Diamantis, Dimitrios (16 March 2004). Ecotourism: Management and Assessment (1st ed.). Engage Learning EMEA. ISBN 1844800474.
- ^ "Biodiversity of the world by countries". Institutoaqualung.com.br. 2010-11-01 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 30 May 2010.
- ^ a b "SANParks Annual Report - 2014/15" (PDF).
- ^ Locatelli, Angela (2020-09-22). "The startling impact of coronavirus on rhino conservation across Africa". National Geographic (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2020-10-23.
- ^ "South Africa - Properties inscribed on the World Heritage List". UNESCO. සම්ප්‍රවේශය 2 June 2011.
- ^ New visa rules will hurt tourism: DA