"උපත් අනුපාතිකය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

Content deleted Content added
' උපත් අනුපාතිකය ලෝක උපත් අනුපාතිකය 2007 යුරෝප...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
 
No edit summary
1 පේළිය:
 
උපත් අනුපාතිකය
[[ගොනුව:World_net_birth_rate_2007.png |thumb|ලෝක උපත් අනුපාතිකය 2007
]]
 
 
[[ගොනුව:Europe_net_birth_rate_2007.png |thumb|යුරෝපීය දළ උපත් අනුපාතිකය 2007
]]
 
 
[[ගොනුව: Birthratechart.png|thumb|1934 සිට අද දක්වා එක්සත් ජනපදයේ මුළු උපත් සංඛ්යාීවසංඛ්‍යාව
]]
 
 
 
දළ උපත් අනුපාතික ස්රැතතියස්‍රැතිය එසේත් නැත්නම් ළදරු උපත් සංඛ්යාමවසංඛ්‍යාව මිනිසුන් දහස් දෙනෙකුට වසරකදී සිදු වන ප්ර්මාණයප්‍රමාණය ලෙසින් සැලකේ. සාපල්ය‍තාසාපල්‍යතා සීඝ්රදතාවයසීඝ්‍රතාවය හා ආර්ථික භූ විද්යාිවිද්‍යා ශබ්ද කෝෂය වොෂින්ටන් විශ්ව විද්යාණලයේවිද්‍යාලයේ යන පරිශීලනයන් වැඩි විස්තර සඳහා බලන්න.
 
එය දක්වන්නේ CDR = N/P x 1000 යන්නෙනි. මෙහි N එම වර්ෂයේ සිදුවුණු ළමා උපත් සංඛ්යාවවසංඛ්‍යාව පෙන්ණූම් කරයි. P පවතින ජනගහනය දක්වයි. මෙම ලක්ෂණය දළ මරණ අනුපාතිකය සමග සුසංයෝජනය කොට ස්වාභාවික ජනගහන වර්ධන සීඝ්රනතාවයසීඝ්‍රතාවය සෙවීමට යොදා ගනී. මෙහි ස්වභාවික යන්නෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ දළ විගමනය සැලකිල්ලට නොගත් බවයි.
 
2007 දී පරිදි ලෝකය සඳහා සමස්ත මධ්ය්න්ය මධ්‍යන්‍ය උපත් අනුපාතිකය 20.3 ක් දහස් දෙනෙකුගේ සමස්ත ජනගහනයක් සඳහා ලෙසින් විය .එනම් බිලියන 6.6 ක් වූ ලෝක ජනගහනයට වසරක් පාසා ළදරුවන් මිලියන 134 ක් එකතු වේ.
 
සාපල්ය තාවයේසාපල්‍යතාවයේ තවත් දර්ශකයක් ලෙසින් භාවිතයට ගැනෙන්නේ මුළු සපල්යලතාසපල්‍යතා සීඝ්රයතාවයයිසීඝ්‍රතාවයයි. එනම් ගැහැණියකගේ ජීවිතය තුළ ඇයට උපදින මධ්යේන්ය්මධ්‍යන්‍ය දරුවන් සංඛ්යා වයිසංඛ්‍යාවයි. සමස්තයක් වශයෙන් මුළු සාපල්යුතාසාපල්‍යතා සීඝ්රේතාවයසීඝ්‍රතාවය වඩා හොඳ දර්ශකයක් වන්නේ දළ උපත් අනුපාතිකය මෙන් නොව එය ජන ගහනයේ වයස් ව්යායප්තියෙන්ව්‍යාප්තියෙන් බලපෑම් ඇති නොවූවක් බැවිණි.
 
ආර්ථිකව අඩු සංවර්ධනයක් සහිත රටවල්වල සාපල්යලතාසාපල්‍යතා සීඝ්ර තාවයන්සීඝ්‍රතාවයන් ඉහළ නැඹුරුවක් දක්වයි. වඩාත් ආර්ථිකව සංවර්ධනය වූ රටවල්වල එය පහළ අගයක් ගනී.
ලෝක උපත් අනුපාතිකය 2007
 
· මුළු උපත් සංඛ්යා වසංඛ්‍යාව - පොදු සාපල්යයතාසාපල්‍යතා සීඝ්රතතාවසීඝ්‍රතාව GFR මෙය වයස අවුරුදු 15 සිට 44 හෝ 15 සිට 49 දක්වා ගැහැණුන් දහසකට ඇති උපත් සංඛ්යායවසංඛ්‍යාව මැනීමට යොදා ගනී.
· සම්මත උපත් සීඝ්ර4තාවසීඝ්‍රතාව - SBR මෙය උපකල්පිත සම්මත ජනගහනයක් සඳහා වයස් ව්යුසහව්‍යුහ ලිංග ව්යු්හයන්ව්‍යුහයන් සංසන්දනය කරනු ලබයි.
· මුළු සාපල්යසාපල්‍යතා තා සීඝ්ර්තාවසීඝ්‍රතාව - ගැහැණියකගේ දරුවන් ලැබිය හැකි වයස තුළ ඇය අපේක්ෂා කරන දරුවන්ගේ මධ්යලන්යයමධ්‍යන්‍ය මෙහි අදහසයි. මෙය ජනගහනයේ වයස් ලිංග ව්යුයහයෙන්ව්‍යුහයෙන් ස්වායත්ත වේ.
 
උපත් සීඝ්රේතාවයටසීඝ්‍රතාවයට බලපාන කරුණු
 
රජයේ පූර්ව උත්පත්ති ප්ර තිපත්තිප්‍රතිපත්ති සහ ප්‍රතිඋත්පත්ති ප්ර්තිපත්තීන්ප්‍රතිපත්තීන් මෙන්ම ගබ්සා වීමේ සීඝ්රපතාවයයිසීඝ්‍රතාවයයි. පවතින වයස් ලිංග ව්යු.හයයිව්‍යුහයයි. සාමාජීය හා ආගමික විශ්වාසයයි. විශේෂයෙන්ම ගැබ් ගැනීම සම්බන්ධයෙනි. කාන්තා සාක්ෂරතා මට්ටම.ආර්ථික සෞභාග්යිතාසෞභාග්‍යතා (න්යා්යිකවන්‍යායිකව ආර්ථිකය හොඳින් පවතින විට පවුලක් වැඩි ළමයින් සංඛ්යා්වක්සංඛ්‍යාවක් දැරිය හැකි වුවද ප්රා යෝගිකවප්‍රායෝගිකව ඉහළ ආර්ථික සෞභාග්ය ක්සෞභාග්‍යක් ඇති විට උපත් සීඝ්ර්තාවසීඝ්‍රතාව අඩුවේ. දරිද්ර්තාදරිද්‍රතා මට්ටම් සංවර්ධනය වන රටවල්වල ළමුන් ආර්ථික සම්පතක් වශයෙන් යොදා ගනු දැකිය හැකි වන්නේ ඔවුන්ට මුදල් උපයා ගත හැකි නිසාය. ළදරු මරණ අනුපාතිකය රටක ළදරු මරණ අනුපාතිකය ඉහළ නම් පවුලක සිටින ළමයින් සංඛ්යාකවසංඛ්‍යාව ඉහළ වන්නේ ඔවුන් අතරින් කිසියම් පිරිසක් මියයන බැවිනි. නාගරීකරණය, විවාහය සඳහා යෝජිත වයස, විශ්රාරමවිශ්‍රාම වැටුප් පැවතීම, අර්බුදකාරී තත්ත්වයන්.
යුරෝපීය දළ උපත් අනුපාතිකය 2007
 
දළ උපත් අනුපාතික ස්රැතතිය එසේත් නැත්නම් ළදරු උපත් සංඛ්යාමව මිනිසුන් දහස් දෙනෙකුට වසරකදී සිදු වන ප්ර්මාණය ලෙසින් සැලකේ. සාපල්ය‍තා සීඝ්රදතාවය හා ආර්ථික භූ විද්යාි ශබ්ද කෝෂය වොෂින්ටන් විශ්ව විද්යාණලයේ යන පරිශීලනයන් වැඩි විස්තර සඳහා බලන්න.
 
එය දක්වන්නේ CDR = N/P x 1000 යන්නෙනි. මෙහි N එම වර්ෂයේ සිදුවුණු ළමා උපත් සංඛ්යාවව පෙන්ණූම් කරයි. P පවතින ජනගහනය දක්වයි. මෙම ලක්ෂණය දළ මරණ අනුපාතිකය සමග සුසංයෝජනය කොට ස්වාභාවික ජනගහන වර්ධන සීඝ්රනතාවය සෙවීමට යොදා ගනී. මෙහි ස්වභාවික යන්නෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ දළ විගමනය සැලකිල්ලට නොගත් බවයි.
 
2007 දී පරිදි ලෝකය සඳහා සමස්ත මධ්ය්න්ය උපත් අනුපාතිකය 20.3 ක් දහස් දෙනෙකුගේ සමස්ත ජනගහනයක් සඳහා ලෙසින් විය .එනම් බිලියන 6.6 ක් වූ ලෝක ජනගහනයට වසරක් පාසා ළදරුවන් මිලියන 134 ක් එකතු වේ.
 
සාපල්ය තාවයේ තවත් දර්ශකයක් ලෙසින් භාවිතයට ගැනෙන්නේ මුළු සපල්යලතා සීඝ්රයතාවයයි. එනම් ගැහැණියකගේ ජීවිතය තුළ ඇයට උපදින මධ්යේන්ය් දරුවන් සංඛ්යා වයි. සමස්තයක් වශයෙන් මුළු සාපල්යුතා සීඝ්රේතාවය වඩා හොඳ දර්ශකයක් වන්නේ දළ උපත් අනුපාතිකය මෙන් නොව එය ජන ගහනයේ වයස් ව්යායප්තියෙන් බලපෑම් ඇති නොවූවක් බැවිණි.
 
ආර්ථිකව අඩු සංවර්ධනයක් සහිත රටවල්වල සාපල්යලතා සීඝ්ර තාවයන් ඉහළ නැඹුරුවක් දක්වයි. වඩාත් ආර්ථිකව සංවර්ධනය වූ රටවල්වල එය පහළ අගයක් ගනී.
 
== References ==
උපත් අනුපාතික මැනීමේ වෙනත් ක්ර්ම
 
 
----
"This article has been translated from the English wikipedia by felidae, http://www.felidae.lk. The translated article has been reviewed by a panel of experts to ensure accuracy and quality. This initiative is sponsored by the Information and Communication Technology Agency of Sri Lanka (ICTA), http://www.icta.lk. Support and access to rural communities provided by Practical Action (formerly ITDG), http://practicalaction.org/?id=region_south_asia."
1934 සිට අද දක්වා එක්සත් ජනපදයේ මුළු උපත් සංඛ්යාීව
 
• මුළු උපත් සංඛ්යා ව - පොදු සාපල්යයතා සීඝ්රතතාව GFR මෙය වයස අවුරුදු 15 සිට 44 හෝ 15 සිට 49 දක්වා ගැහැණුන් දහසකට ඇති උපත් සංඛ්යායව මැනීමට යොදා ගනී.
• සම්මත උපත් සීඝ්ර4තාව - SBR මෙය උපකල්පිත සම්මත ජනගහනයක් සඳහා වයස් ව්යුසහ ලිංග ව්යු්හයන් සංසන්දනය කරනු ලබයි.
• මුළු සාපල්ය තා සීඝ්ර්තාව - ගැහැණියකගේ දරුවන් ලැබිය හැකි වයස තුළ ඇය අපේක්ෂා කරන දරුවන්ගේ මධ්යලන්යය මෙහි අදහසයි. මෙය ජනගහනයේ වයස් ලිංග ව්යුයහයෙන් ස්වායත්ත වේ.
 
උපත් සීඝ්රේතාවයට බලපාන කරුණු
 
රජයේ පූර්ව උත්පත්ති ප්ර තිපත්ති සහ ප්‍රතිඋත්පත්ති ප්ර්තිපත්තීන් මෙන්ම ගබ්සා වීමේ සීඝ්රපතාවයයි. පවතින වයස් ලිංග ව්යු.හයයි. සාමාජීය හා ආගමික විශ්වාසයයි. විශේෂයෙන්ම ගැබ් ගැනීම සම්බන්ධයෙනි. කාන්තා සාක්ෂරතා මට්ටම.ආර්ථික සෞභාග්යිතා (න්යා්යිකව ආර්ථිකය හොඳින් පවතින විට පවුලක් වැඩි ළමයින් සංඛ්යා්වක් දැරිය හැකි වුවද ප්රා යෝගිකව ඉහළ ආර්ථික සෞභාග්ය ක් ඇති විට උපත් සීඝ්ර්තාව අඩුවේ. දරිද්ර්තා මට්ටම් සංවර්ධනය වන රටවල්වල ළමුන් ආර්ථික සම්පතක් වශයෙන් යොදා ගනු දැකිය හැකි වන්නේ ඔවුන්ට මුදල් උපයා ගත හැකි නිසාය. ළදරු මරණ අනුපාතිකය රටක ළදරු මරණ අනුපාතිකය ඉහළ නම් පවුලක සිටින ළමයින් සංඛ්යාකව ඉහළ වන්නේ ඔවුන් අතරින් කිසියම් පිරිසක් මියයන බැවිනි. නාගරීකරණය, විවාහය සඳහා යෝජිත වයස, විශ්රාරම වැටුප් පැවතීම, අර්බුදකාරී තත්ත්වයන්.
 
 
"https://si.wikipedia.org/wiki/උපත්_අනුපාතිකය" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි