"ඒක දේවවාදය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

ප්‍රෝටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය ආගම

ප්‍රෝටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය ආගමේ උත්තරීතර දෙවියා වූයේ * ඩියුස් පේතර් ය. මෙම උත්තරීතර දේවතාවියගේ නාමයෙන් උපුටා ගත් වචන ගණනාවක් ඒක දේවවාදී දෙවියෙකු දැක්වීමට විවිධ ඉන්දු-යුරෝපීය භාෂාවල භාවිතා වේ. එසේ වුවද, ප්‍රෝටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය ආගම ඒක දේවවාදයක් නොවීය.

බටහිර යුරේසියාවේ, ස්ලාවික් ආගමේ පුරාණ සම්ප්‍රදායන් තුළ ඒක දේවවාදයේ අංග අඩංගු විය. ක්‍රි.ව. හයවන සියවසේදී, බයිසැන්තියානු වංශකතාකරුවෙකු වන ප්‍රොකොපියස් වාර්තා කළේ ස්ලාව් ජාතිකයන් “අකුණු නිර්මාණය කළ එකම දෙවියෙකු සියල්ලන්ගේ එකම අධිපතියා බව පිළිගනියි. ඔහුට ගොනෙකුගොන්නු සහ සියලු පූජා සතුන් පූජා කරන” බවයි. දේවතාවිය. ප්‍රොකොපියස් සඳහන් කරන්නේ පෙරෝන් නම් කුණාටු දෙවියාය. ඔහුගේ නම ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ * අකුණු සැර වැදීමේ ප්‍රෝටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය දෙවියා වන පර්ක්වුනොස් විසිනිවෙතිනි . පුරාණ ස්ලාව් ජාතිකයන් ඔහුව ජර්මානු දෙවියා වූ තෝර් සහ බයිබලීය අනාගතවක්තෘ එලියා සමඟ සමමුහුර්ත කළේය.

හින්දු ධර්මය සංස්කරණය කරන්න

පැරණි ආගමක් ලෙස හින්දු ආගමට ඒක දේවවාදය, බහු දේවවාදය, පංචේන්ද්‍රවාදය, පංචේවාදය, ඒකවාදය සහ අදේවවාදය වැනි ආගමික සංකල්ප උරුම වේ; [106] [107] [108] [109] සහ දෙවියන් පිළිබඳ එහි සංකල්පය සංකීර්ණ වන අතර එය එක් එක් පුද්ගලයා මත රඳා පවතී.එහිදී සම්ප්‍රදාය හා දර්ශනය අනුගමනය කරන ලදී.

හින්දු අදහස් පුළුල් වන අතර ඒක දේවවාදයේ සිට පැන්ටේවාදය හා පැනෙන්ටිස්වාදය (විකල්ප වශයෙන් සමහර විද්වතුන් විසින් මොනිස්ටික් දේවවාදය ලෙස හැඳින්වේ) ඒක දේවවාදය හා අදේවවාදය දක්වා විහිදේ. හින්දු ධර්මය තනිකරම බහු දේවවාදී යැයි කිව නොහැකිය. හින්දු ආගමික නායකයින් පුන පුනා අවධාරණය කර ඇත්තේ දෙවියන්ගේ ස්වරූපයන් බොහෝමයක් වන අතර ඔහු සමඟ සන්නිවේදනය කිරීමේ ක්‍රම බොහෝය, දෙවියන් වහන්සේ එකකි. මූර්තිගේමූර්ති පූජාව යනු මැවීම නිර්මාණය කරන, පවත්වා ගෙන යන සහ විසුරුවා හරින වියුක්ත එක් දෙවියෙකු (බ්‍රාහ්මණ) සමඟ සන්නිවේදනය කිරීමේ ක්‍රමයකි.

“ඔවුන් ඔහුව හඳුන්වන්නේ ඉන්ද්‍රා, මිත්‍රා, වරුණ, අග්නි යනුවෙනි. ඔහු ස්වර්ගීය වංශවත් පියාපත් ඇති ගරුදාගරුඩා ය.

ගෞඩියා වෛශ්නවස්වෛශ්නව, නිම්බාර්ක සම්ප්‍රදායේ සම්ප්‍රදායන් සහ ස්වාමිනාරායන සහ වල්ලභගේ අනුගාමිකයන් ක්‍රිෂ්ණා සියලු අවතාරවල උල්පත ලෙස සලකති,

ක්‍රිෂ්ණා ස්වයාම් භගවාන් ලෙස පිළිගත් විට, මෙය ගෞඩිය වෛශ්නවාදයේ, වල්ලභා සම්ප්‍රදායේ, සහ අනෙකුත් සියලු අවතාරවල ප්‍රභවය ලෙස ක්‍රිෂ්ණා පිළිගත් නිම්බාර්ක සම්ප්‍රදායේ විශ්වාසය බව තේරුම් ගත හැකිය. විෂ්ණුගේ මූලාශ්‍රය. මෙම විශ්වාසය මූලික වශයෙන් "භගවතම්ගේ සුප්‍රසිද්ධ ප්‍රකාශයෙන්" (1.3.28) ලබාගෙන ඇත. මෙම දේවධර්මීය සංකල්පයට වඩා වෙනස් මතයක් වන්නේ ක්‍රිෂ්ණා නාරායන හෝ විෂ්ණුගේ අවතාරයක් ලෙස සංකල්පයයි. කෙසේ වෙතත්, අවතාරවල ප්‍රභවය ලෙස විෂ්ණු ගැන කථා කිරීම සාමාන්‍ය දෙයක් වුවද, මෙය වෛශ්‍යවාදයේ දෙවියන්ගේ නම් වලින් එකක් පමණක් වන අතර, ඔහු නාරායන, වාසුදේව සහ ක්‍රිෂ්ණා ලෙසද හැඳින්වේ. වෛශ්නවාදයේ ආධිපත්‍යය සහිත දිව්‍යමය චරිතයක් ඇත.

“එකම සත්‍යය, ges ාතීන් බොහෝ නම් වලින් දනී” (රිග් වෙද 1.164.46)

"උන් වහන්සේ හා සැසඳීමට කිසිවෙක් නැත. උන් වහන්සේට සමාන්තරව කිසිවෙක් නැත. ඔහුගේ මහිමය සැබවින්ම ශ්‍රේෂ් is යශ්‍රේෂ්ටය." (යජුර් වෙද 32.3)

කළ නොහැකි දේ කිරීමට ඇති හැකියාව වන ශක්තිය (ශක්තිය) නොහොත්, බලය

ෂයිවයිට්ශිව සම්ප්‍රදායට අනුව, චාමකම් (चमकम्) ශුද්ධ ලියවිලිමය සම්ප්‍රදායට එකතු කරන ශ්‍රී රුද්‍රම් (සංස්කෘත श्रि रुद्रम्) යනු යජුර්වේදය (ටීඑස් 4.5, 4.7) වෙතින් ලබාගත් රුද්‍රා (ශිවගේ සාරාංශයක්) සඳහා කැප කරන ලද හින්දු ස්තෝත්‍රයකි. ). [124] [125] ශ්‍රී රුද්‍රම් ශ්‍රී රුද්‍රප්‍රස්නා, සතරුද්‍රයා සහ රුද්‍රධ්‍යා යන අය ලෙසද හැඳින්වේ. ශිව විශ්වීය උත්තරීතර දෙවියන් හා සමාන වන වේදන්තයේ මෙම පා important ය වැදගත් ය. මෙම ගීතය දෙවියෙකුගේ නම් ගණනය කිරීමේ මුල් උදාහරණයකි, හින්දු ආගමේ සහස්රානාම සාහිත්‍යයෙහි පුළුල් ලෙස වර්ධනය වූ සම්ප්‍රදායකි.

හින්දු ආගමේ නයියා පාසලනයායවාදය ඒක දේවවාදී මතයක් සම්බන්ධයෙන් තර්ක කිහිපයක් ඉදිරිපත් කර තිබේ. එවැනි දෙවියෙකු එක් අයෙකු පමණක් විය හැකි බවට නයනිකාවරු තර්කයක් ලබා දී ඇත. නයියා කුසුමන්ජලී හි දී, මීමම්සා පාසලේ යෝජනාවට එරෙහිව මෙය සාකච්ඡා කරනු ලැබේ, ආරම්භයේ දී බොහෝ දේවදූතයන් (දේවාස්) සහ gesරිශියන් ාතීන් (රිෂි) සිටි බව උපකල්පනය කරමු. නයියා මෙසේ පවසයි:

[ඔවුන් උපකල්පනය කරන්නේ නම්] සර්ව is යන්, අසීමිත ප්‍රමාණය උපකල්පනය කිරීමේ විවිධ අධිමානුෂික හැකියාවන් ඇති, සහ යනාදී සියල්ල නිර්මාණය කිරීමට හැකියාව ඇති අය නම්, අපි පිළිතුරු දෙමු, පාර්සිමොනි නියමය අපට එවැනි එකක් පමණක් උපකල්පනය කරයි, එනම් ඔහු ආදරණීය ස්වාමීනි. සදාකාලික නොවන හා සර්ව is යෙකුසර්වයෙකු නොවන බවට විශ්වාසයක් තිබිය නොහැකි අතර, එබැවින් දෙවියන් වහන්සේව ප්‍රතික්ෂේප කරන ක්‍රමයට අනුව, වේදයේ සම්ප්‍රදාය එකවරම පෙරලා දමනු ලැබේ. වෙනත් මාර්ගයක් විවෘත නැත.

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, නයියා පවසන්නේ බහු දේවවාදියාට ඔහුගේ ආකාශ වස්තු කිහිපයක පැවැත්ම හා සම්භවය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක සාක්ෂි ලබා දිය යුතු බවත්, ඒ කිසිවක් තාර්කික නොවන බවත්, එක් සදාකාලික සර්ව isබලදාරී ාන දෙවියෙකු උපකල්පනය කිරීම වඩා තර්කානුකූල බවත් ය.

ප්‍රධාන ලිපිය: සොරොස්ට්‍රියානුවාදය

සොරොස්ට්‍රියානුවාදය යනු ඒක දේවවාදී ආගමකි, සොරෝස්ට්‍රියානුවාදය බොහෝ විට ද්විත්ව, ද්විවාදී හෝ ද්වේෂවාදී ලෙස සලකනු ලැබේ, අවසානයේ හොඳ අහුරා මැස්ඩා (නිර්මාණාත්මක ආත්මය) සහ අවසානයේ නපුරු ඇන්ග්‍රා මයිනූ (විනාශකාරී ආත්මය) හි උපකල්පිතයන් කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය නිසා. . පර්සියානු අධිරාජ්‍යයේ නිල ආගම ලෙස සොරොස්ට්‍රියානුවාදය කලක් පෘථිවියේ විශාලතම ආගම් වලින් එකකි. සමහර විද්වතුන් විසින්, [කවුද?] සොරොස්ට්‍රියානුවන්සොරොස්ට්‍රියානුවන්ට ("පාර්සිස්" හෝ "සර්ටොෂ්ටිස්") පළමු ඒක දේවවාදීන් ලෙසවීම සැලකීම සහ වෙනත් ලෝක ආගම් කෙරෙහි බලපෑම් ඇති කිරීම යන ගෞරවය හිමි වේ. එක්රැස් කරන ලද සංඛ්‍යාලේඛන අනුව අනුගාමිකයින්ගේ සංඛ්‍යාව මිලියන 3.5 ක් ය .

සික් ආගම සංස්කරණය

සිකිසික් යනු ඒක දේවවාදී [132] [133] සහ හෙළි කළ ආගමකි. [134] සීකිහිසීක් දෙවියන් වහන්සේ රාම්, අල්ලාහ් සහ වහීගුරා වැනි බොහෝ නම් වලින් හැඳින්වුවද එකම දෙවියෙකු ලෙස හඳුන්වන අතර හැඩයෙන් තොර, කාලානුරූපී සහ නොපෙනෙන අයෙකි: නිරාකාර්, අකාල් සහ අලක්. සියලු මැවිල්ලෙහි දෙවියන් සිටී (සරව් වීපක්). දෙවියන් වහන්සේ "අභ්‍යන්තර ඇසෙන්" හෝ "හදවතෙන්" දැකිය යුතුය. දෙවියන් සහ මනුෂ්‍යයන් අතර සන්නිවේදනයේ පැවැත්මට එහි දැඩි යෙදුම ඉඩ දී ඇති හෙයින්, සිකි බැතිමතුන් භාවනා කළ යුතුය.

සික් දහම යනු 16 වන සහ 17 වන සියවස් වලදී උතුරු ඉන්දියාවේ පැනනැඟුණු ඒක දේවවාදී ඇදහිල්ලකි [136] [137]. සීක්වරු එක්, කාලානුරූපී, සර්වබලධාරී, උත්තරීතර මැවුම්කරුවෙකු විශ්වාස කරති. මුල් මන්ත්‍රය ලෙස හැඳින්වෙන ගුරු ග්‍රාන්ත් සාහිබ්හි ආරම්භක පදය මෙය සංකේතවත් කරයි:

"ඔබට නෙළුම් පාද දහස් ගණනක් ඇත. එහෙත් ඔබට එක අඩියක්වත් නැත. ඔබට නාසයක් නැත, නමුත් ඔබට නාසය දහස් ගණනක් ඇත. මෙම නාට්‍යය මට ඇතුල් වේ."

දෙවියන් වහන්සේට බොහෝ නම් ලබා දී ඇති බව සීක්වරු විශ්වාස කරති, නමුත් ඔවුන් සියල්ලෝම යොමු දක්වන්නේ එකම දෙවියන් වන වාහිගුරේ යනුවෙනි. ඉස්ලාම්, හින්දු හා ක්‍රිස්තියානි ධර්මය වැනි වෙනත් ආගම්වල සාමාජිකයන් එකම දෙවියන්ට නමස්කාර කරන බව සීක්වරු විශ්වාස කරන අතර අල්ලාහ්, රහීම්, කරීම්, හරී, රාම් සහ පර්බ්‍රාම් යන නම් සීක් ශුද්ධ ලියවිලිවල නිතර සඳහන් වේ. සීක් ආගමේ දෙවියන් ගැන නිශ්චිත සඳහනක් නොතිබුණද, දෙවියන් පිළිබඳව බහුලව භාවිතා වන සීක් යොමුව වන්නේ අකාල් පුරක් (එහි අර්ථය “සැබෑ අමරණීය” යන්නයි) හෝ ප්‍රාථමික ජීවියා වන වහේගුරු ය.

නිර්ර්නිකදාර්ශනික ඒක දේවවාදයේ වර්ධනය දිවංගතග්‍රීක පෞරාණිකත්වයේදර්ශනයේ productප්‍රතිඵලය ලයකිකි. 2 සිට 3 වන සියවස් වලදී, මුල් ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ඒක දේවවාදය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි තරඟකාරී ආගමික ව්‍යාපාර කිහිපයකින් එකක් පමණි.

ඔනිස්ට්වාදීන්, විශේෂයෙන් දාර්ශනික ප්ලොටිනස්ගේ. [142] ප්ලොටිනස්ගේ ලේඛනවල, "ද වන්" විස්තර කර ඇත්තේ සිතාගත නොහැකි, ඉක්මවා ගිය, සියලු මූර්තිමත් කරන, ස්ථිර, සදාකාලික, හේතුකාරක වස්තුවක් ලෙස ය. එය මුළු පැවැත්ම පුරාම විහිදේ යයි සදහන් ය. [143]

පො.යු. . [144] ක්‍රි.ව. 4 වන සියවසේ සයිප්‍රසයට ක්‍රිස්තියානි ධර්මයටට අමතරව ඩයොනිසස්ගේ ඒක දේවවාදී සංස්කෘතියක්ද තිබී ඇත. [145]

හයිප්සිස්ටේරියන් යනු ග්‍රීක ලේඛනවලට අනුව ඉතා උසස් දෙවියෙකු විශ්වාස කළ ආගමික කණ්ඩායමකි. පසුකාලීනව මෙම හෙලනික් ආගමේ සංශෝධන ඒක දේවවාදයට ගැලපෙන පරිදි පුළුල් ජනතාවක් අතර අවධානයට ලක් විය. සියුස් ප්‍රධාන දෙවියා ලෙස වන්දනාමාන කිරීම ඒක දේවවාදයේ දිශාවට ප්‍රවණතාවක් පෙන්නුම් කළ අතර අඩුසුලු දෙවිවරුන්ගේ බිඳී ගිය බලයන්ට අඩු ගෞරවයක් දැක්වීය.