"ඉස්ලාම්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

Content deleted Content added
51 පේළිය:
ආගමික හා දේශපාලනික නායකත්වය නිසා පැවති විවිධ ආරවුල් හේතුවෙන් මුස්ලිම් ප්‍රජාව අතර ආගමික නිකාය භේදයක් ඇති විය. බහුතරයක් අලි තුමාට පෙර පැවත ආ කලිෆාවරුන්ගේ නායකත්වය පිළි ගත්හ. ඔවුන් සුන්නිවරුන් ලෙස හැඳින්විණි. සුඛි පිරිසක් නියමාකාර නායකයා අලි පමණක් ම යැයි පිළිගත්හ. ඔවුන්ව හැඳින්වූයේ ෂියාවරු යනුවෙනි. ක්‍රි. ව. 680 දී මු: අවියාහ් ගේ වියෝවෙන් පසු නැවතත් නායකත්වය පිළිබඳ ගැටුම් ඇති වී දෙවෙනි සිවිල් යුද්ධය ඇති විය. උමයියාද් රාජවංශය වසර හැත්තෑවක් පුරාවටම පැවතුණි. මග්රිබ්, අල් - අන්දලුස් (අයිබීරියානු පෙනින්සුලා, හිටපු විසිගෝතික් හිස්පානියා), නාර්බොනෙස්සි ගුවාල් මෙන්ම සින්දු නදිය හා මධ්‍යම ආසියාවේ යම් ප්‍රදේශ පවා ඔවුන් යටතට පත් කරගැනීමට සමත් විය. මුස්ලිම් අරාබි ප්‍රධානීන් යුද්ධ කර යටත් විජිත අත්පත් කරගනිමින් සිටියදී, ඇතැම් සැදැවත් මුස්ලිම්වරු ලෞකික ජීවිතයකට ඉඩදීම කෙතරම් ධර්මිෂ්ට ද යන්න විමසමින් සිටියහ. මෙසේ අදහස් දැරූ හසන් අල් බස්රි ආදී අය සුෆි වාදයේ ප්‍රමුඛයෝ වූහ.
 
කිතුනුවන්, යුදෙව්වන්, සොරොස්ට්‍රියානුවන් සහ මිථ්‍යාදෘෂ්ටික බර්බර්වරුන් ඇතුළු උමායියාද් කාලිෆේට් හි මුස්ලිම් නොවන කණ්ඩායම් ධම්මිස්ධම්මිවරුන් ලෙස හැඳින්වේ. පාලක මුස්ලිම්වරුන්ගේ දේශපාලන ආධිපත්‍යය පිළිගෙන පිළිගත් තාක් කල් ඔවුන්ට දෙවන පන්තියේ පුරවැසියන් ලෙස නීත්‍යානුකූලව ආරක්ෂිත තත්වයක් ලබා දෙන ලදි, එනම් මුස්ලිම්වරුන්ට ගෙවිය යුතු නැති ජිජියාජිස්යා නමින් බද්දක් ගෙවන ලදී. සකාත් බද්ද. ඔවුන් ඉස්ලාම් ආගමට හැරුණහොත් ඔවුන් ජිස්යා ගෙවීම නවත්වන අතර ඒ වෙනුවට සකාත් ගෙවනු ඇත. අධිරාජ්‍යයේ ඉහළම රාජ්‍ය නිලතල දැරීමට ඔවුන්ට නොහැකි වුවද, රජය තුළ ඔවුන්ට නිලධාරිවාදී තනතුරු රාශියක් තිබුණි. කිතුනුවන් හා යුදෙව්වන් තවමත් ඔවුන්ගේ ප්‍රජාවන් තුළ ශ්‍රේෂ්ඨ දේවධර්මවාදී චින්තකයින් බිහි කළ නමුත් කාලය ගෙවී යත්ම බොහෝ බුද්ධිමතුන් ඉස්ලාම් ආගමට හැරුණු අතර මුස්ලිම් නොවන ප්‍රජාවන්හි ශ්‍රේෂ්ඨ චින්තකයින්ගේ හිඟයක් ඇති විය.[https://en.wikipedia.org/wiki/Umayyad_Caliphate#Non-Muslims][https://en.wikipedia.org/wiki/Umayyad_Caliphate#cite_note-68] මුහම්මද් නබිතුමාගේ පරම්පරාවෙන් පැවතගෙන එන අය උමයියාද්වරු බලයෙන් පහකර ක්‍රි. ව. 750 දී අබ්බාසිද් රාජවංශය ආරම්භ කළහ. අබ්බාසිද්වරු යටතේ ඉස්ලාමීය ශිෂ්ටාචාරය එහි අගනුවර විශ්වදේශී නගරයක් වු බැග්ඩෑඩයේ පිහිටුවා ඉස්ලාමයේ ස්වර්ණමය යුගය කරා එළඹිණි.
 
== ඉස්ලාම් ඉතිහාසය - ස්වර්ණමය යුගය (750 -1258) ==
"https://si.wikipedia.org/wiki/ඉස්ලාම්" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි