"කලාව" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

’කලාව‘ යන වචනයේ දෙවන සහ වඩාත් මෑතකාලීන අර්ථය දැක්වෙන්නේ නිර්මාණාත්මක කලාව සහ ලලිත කලාව යන දෙකෙහි සංක්‍ෂිප්තකරණයක් ලෙසිනි. කලාකරුවගේ නිර්මාණශීලීත්වය ප්‍රකාශකිරීම සඳහා හැකියාව යොදාගැනීම හෝ රසවිඳින්නන්ගේ සෞන්දර්යාත්මක සංවේදනාවන් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම හෝ ලාලිත්‍යමය දේ අවධානයට ලක්කිරීම සඳහා රසවිඳින්නන් පෙළඹවීම හෝ ලලිත කලාව යනුවෙන් හැඳින්වේ. බොහෝවිට හැකියාවන් සාමාන්‍ය හෝ ප්‍රායෝගික ආකාරයෙන් යොදාගනු ලබන්නේ නම් ජනතාව එවැනි නිර්මාණයන් කලාව ලෙස නොව ශිල්පයක් ලෙස සලකනු ලබයි. එමෙන්ම හැකියාව වානිජමය හෝ කාර්මික ස්වරූපයකින් යොදාගනු ලබන්නේ නම් එය කලාව ලෙස නොව වානිජ කලාව ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. අනෙක් අතට සමහර අවස්ථාවන්හිදී ශිල්පීය නිර්මාණයන් සහ සැලසුම් ව්‍යවහාරික කලාව ලෙසින්ද සලකනු ලබයි. සමහර කලා අනුගාමිකයින් කියා සිටින්නේ ලලිත කලාව සහ ව්‍යවහාරික කලාව අතර වෙනස තීරණය කළයුත්තේ කලාව පිළිබඳව වටිනාකම පදනම් කොටගෙන මිස පැහැදිලි අර්ථ නිරූපනමය වෙනස්කමක් පදනම් කරගෙන නොවන බවය. කෙසේ නමුත් හුදු ශුද්ධ නිර්මාණාත්මක බව සහ ස්වයං ප්‍රකාශනය අභිබවාගිය අරමුණු ලලිත කලාවට පවා ඇත. කලාකෘතීන්හි අරමුණ දේශපාලනික ආධ්‍යාත්මික හෝ දාර්ශනික අදහස් සන්නිවේදනය සුන්දරත්වය පිළිබඳ සංවේදනයක් නිර්මාණය කිරීම සන්තෘෂ්ඨිය සඳහා හෝ ප්‍රබල භාවයන් ජනනය කිරීම වියහැකිය. එමෙන්ම සමහර විටෙක එහි අරමුණ බැලූබැල්මට විද්‍යමාන නොවන්නක්ද වියහැකිය.

ලලිත කලාවේ ලලිත යන යෙදුමේ නිරුක්තිය ආරම්භ වන්නේ යමක් පැහැදිලි කිරීමට හේතූන් හතරක් යෝජනා කරසිටි ඇරිස්ටෝටල්ගේ දර්ශනයෙනි. ඊට අනුව ඕනෑම යමක් පිළිබඳව වන අවසාන හේතුව වන්නේ එහි පැවැත්මේ අරමුණයි. ලලිත කලාව යන යෙදුම නිරුක්තිය ලබන්නේ මෙම සංකල්පයෙනි. කලා කෘතියක අවසාන අරමුණ එම කලා කෘතියම නම්, වෙනත් කිසිදු අරමුණක් වෙනුවෙන් නොවේනම් එනම් ‘කලාව කලාව උදෙසාම’ නම්, එකී කලාකෘතිය වඩාත් නිවැරදි ලෙස ලලිත කලාවක් ලෙසින් හැඳින්විය හැකිය. මීට සමීප සම්බන්ධයක් ඇති සුන්දරත්වය පිළිබඳ සංකල්පය ශාස්ත්‍රීයව ‘එය කවර කල්හි දුටුවද සන්තෘෂ්ඨිය ඇතිකරන්නක්’ ලෙසින් අර්ථ නිරූපනය කරනු ලබයි. සුන්දරත්වයේ අවසාන නිෂ්ටාව සන්තෘෂ්ඨිය ඇතිකිරීම වන අතර ඒ අනුව එහි වෙනත් කිසිදු අරමුණක් නොමැති අතර එහි අරමුණ වන්නේ එයමය.