විකිපීඩියා

"හුණු ගල්" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්

Browse history interactively
← පැරණි සංස්කරණනව සංස්කරණ →
Content deleted Content added
VisualWikitext
සුළුNo edit summary
No edit summary
9 පේළිය:
'''හුණු ගල්''' යනු [[කැල්සියම් කාබනේට්|කැල්සියම් කාබනේට්හි]] (CaCO<sub>3</sub>) විවිධ ස්ඵටිකරූපී ආකාර වන [[කැල්සයිට්]] සහ [[ඇරගනයිට්]] [[ඛනිජ|ඛනිජයන්ගෙන්]] විශාල වශයෙන් සමන්විත වන [[අවසාදිත පාෂාණ]] විශේෂයකි. බොහෝ හුණු ගල් සෑදී ඇත්තේ [[කොරල්]] හෝ [[ෆොරමිනිෆරා]] වැනි මුහුදු ජීවීන්ගේ අස්ථි කොටස් වලිනි.
 
සමස්ත අවසාදිත පාෂාණ ඝන ප්‍රමාණයෙන් 10% පමණ හුණු ගල් වේ. The [[solubility]] of limestone in water and weak acid solutions leads to [[karst]] landscapes, in which water erodes the limestone over thousands to millions of years. Mostබොහෝ [[caveගුහාව|ගුහා]] systemsසංකීර්ණ areපිහිටා throughඇත්තේ limestoneහුණු bedrockගල්හි පිහිටි පාෂාණ හරහා ය.
 
හුණු ගල්හි බොහෝ භාවිතයන් පවතී: ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍යයක් ලෙස, මාර්ගයන්හි පාදම් සඳහා සමූහනකාරකයක් ලෙස, සුදු වර්ණකයක් ලෙස හෝ දන්තාලේප හෝ තීන්ත වැනි නිෂ්පාදනයන්හි පිරවුම් ද්‍රව්‍යයක් ලෙස සහ as a chemical feedstock.
Limestone has numerous uses: as a building material, as aggregate for the base of roads, as white pigment or filler in products such as toothpaste or paints, and as a chemical feedstock.
 
The1778 firstදී geologistහුණු to distinguish limestone fromගල් වලින්[[dolomiteඩොලමයිට්]] wasප්‍රභේදනය කර හඳුනා ගත් ප්‍රථම භූ විද්‍යාඥයා [[Belsazar Hacquet]] inවේ. 1778.<ref name="Kranjc">{{cite journal |url=http://www.dlib.si/details/URN:NBN:SI:DOC-XBSU59HS/?&language=eng |title=Balthasar Hacquet (1739/40-1815), the Pionneer of Karst Geomorphologists |first=Andrej |last=Kranjc |journal=Acta Carsologica |volume=35 |issue=2 |year=2006 |issn=0583-6050 |publisher=Institute for the Karst Research, Scientific Research Centre, Slovenian Academy of Sciences and Arts}}</ref>
 
== Descriptionවිස්තරය ==
[[File:Limestone Mines at Cedar Creek.jpg|thumb|300px|right|<center>Limestone quarry at [[Cedar Creek (North Fork Shenandoah River)|Cedar Creek, Virginia]], USA]]
[[File:La Zaplaz, Piatra Craiului.jpg|thumb|200px|right|La Zaplaz formations in the [[Piatra Craiului Mountains]], [[Romania]].]]
අනෙකුත් බොහෝ අවසාදිත පාෂාණ මෙන්ම, හුණු ගල් බොහොමයක් කණිකා වලින් සමන්විත වේ. හුණු ගල්හි ඇති බොහෝ කණිකා [[කොරල්]] හෝ [[ෆොරමිනිෆරා]] වැනි මුහුදු ජීවීන්ගේ අස්ථි කොටස් වේ. අනෙකුත් කාබනේට කණිකා අඩංගු වන හුණු ගල් වනුයේ [[ooids]], [[peloids]], [[intraclasts]], සහ [[extraclasts]] වේ. මෙම ජීවීන් ඇරගනයිට් හෝ කැල්සයිට් වලින් සැදුම් ලත් කවච ශ්‍රාවය කරන අතර, එම ජීවීන්ගේ මරණයෙන් පසු මෙම කවච පසෙකලනු ලැබේ.
Like most other sedimentary rocks, most limestone is composed of grains. Most grains in limestone are skeletal fragments of marine organisms such as [[coral]] or [[foraminifera]]. Other carbonate grains comprising limestones are [[ooids]], [[peloids]], [[intraclasts]], and [[extraclasts]]. These organisms secrete shells made of aragonite or calcite, and leave these shells behind after the organisms die.
 
Limestone often contains variable amounts of [[silica]] in the form of [[chert]] ([[chalcedony]], [[flint]], [[jasper]], etc.) or siliceous skeletal fragment (sponge spicules, [[diatoms]], [[radiolarians]]), and varying amounts of [[clay]], [[silt]] and [[sand]] ([[Earth|terrestrial]] [[detritus]]) carried in by rivers.
"https://si.wikipedia.org/wiki/හුණු_ගල්" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි