|
==ඉතිහාසය==
පුරා විද්‍යාඥයින් සාමාන්‍යයෙන් පිළිගන්නේ තෙත් ක්ෂේත්‍ර වගා මුලින්ම ඇති වූයේ චීනයේ බවයි. නියෝලිතික් මැජියෑබෑන්ක් සංස්කෘතියේ වැඩ බිමක් වූ කැවෝෂිෂෑන්ග් ප්‍රදේශයේ දී පුරා විද්‍යාඥයන් විසින් කුඹුරක් කැනීමකින් මතු කර ගන්නා ලදී. සමහරක් පුරා විද්‍යාඥයන් ප්‍රකාශ කරන්නේ එම කුඹුරේ ඉතිහාසය 4000-3000 BC තරම් අතීතයකට දිව යන බවයි. නමුත් නියමිත විද්‍යාත්මක දින ගණනය කිරීමේ තාක්ෂණික ක්‍රම මඟින් දින ගණනය සිදු කර ඇති පැරණිතම කැනීමකින් මතු කර ගන්නා ලද සහල් කුඹුර පිහිටා ඇත්තේ කොරියාවේය. යුධමය කටයුතු සඳහා හා චීනයේ නියෝලිතික යුගයේ සිට හැන් රාජ පරම්පරාව දක්වා කාලය තුළ දී රෝගවලින් මිය ගිය අය සමඟ වැළලීම සඳහා වී ගබඩා කර තිබූ බවට පුරා විද්‍යාත්මක සාක්ෂි පවතී.
Archaeologists generally accept that wet-field cultivation originated in China. At Caoxieshan, a site of the Neolithic [[Majiabang culture]], archaeologists excavated paddy fields <ref>Fujiwara, H. (ed.). ''Search for the Origin of Rice Cultivation: The Ancient Rice Cultivation in Paddy Fields at the Cao Xie Shan Site in China''. Miyazaki: Society for Scientific Studies on Cultural Property, 1996. (In Japanese and Chinese)</ref>. Some archaeologists claim that Caoxieshan may date to 4000-3000 B.C.<ref>Fujiwara 1996</ref><ref>Tsude, Hiroshi. Yayoi Farmers Reconsidered: New Perspectives on Agricultural Development in East Asia. ''Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association'' 21(5):53-59, 2001.</ref>, but as of now the oldest excavated rice paddy field dated by absolute scientific dating techniques are from Korea<ref>Crawford, Gary W. and Gyoung-Ah Lee. Agricultural Origins in the Korean Peninsula. ''Antiquity'' 77(295):87-95, 2003.</ref>. There is archaeological evidence that unhusked rice was stored for the military and for burial with the deceased from the [[Neolithic]] period to the [[Han Dynasty]] in China.<ref>{{cite web
|url=http://http-server.carleton.ca/~bgordon/Rice/papers/fumi98.htm
|title=Expansion of Chinese Paddy Rice to the Yunnan-Guizhou Plateau
|publisher=
|accessdate=2007-08-06
}}
</ref>
කොරියානු කුඹුරු ආශ්‍රිත වගා කිරීම් පෞරාණික වේ. ඩැචියන් නී වැඩ බිමෙහි ගබඩා නිවසක තිබී කාබනීකෘත සහල් සමූහ අතර රේඩියෝ කාබන් දින ගණනය කිරීම් මඟින් දැක්වූයේ වියළි බිම්වල සහල් වගා කිරීම, මධ්‍යම ජුල්මුන් කුඹල් යුගය (3500-2000 BC) තරම් ඈත කාලවල දී ආරම්භ වී ඇති බවයි. කොරියාවෙහි පෞරාණික කුඹුරු මසාන්හි කියුග්නම් (Kyungnam) විශ්ව විද්‍යාල කෞතුකාගාරය වැනි (KUM) ආයතන මඟින් පොළොවෙන් මතු කර ගෙන ඇත. ඔවුන් විසින් දකුණු ජියොංග්සෑන්ග් පළාතේ මිරියෑන්ක් ප්‍රදේශය අසල ජියුම්චියොංග් වැඩබිමෙහි කුඹුරු කැනීම සිදු කරන ලදී. එම කුඹුර හමුවූයේ මුල් මුමුන් කුඹල් යුගයේ (1100-850BC) පසු භාගයේ තිබුණි යැයි සැලකෙන ගබඩා කාමරයක් අසලිනි. KUM විසින් වර්තමානයේ දී ඉස්ලාම් ලෙස හඳුන්වන යැවුම්ඩොන් හා ඔකියොන් ප්‍රදේශවල සිදු කළ කැනීම්වලින් ද එතරම් පැරණි කුඹුරු හමු වී ඇත. මුල් කාලීන මමන් අංග සාමාන්‍යයෙන් ස්ථානගත වී තිබුණේ දේශීය ජල පද්ධතිවලින් පෝෂණය වූ පහත් පටු අගිලිවලය. තැනිතලා ප්‍රදේශවල ඇති සමහරක් මමන් කුඹුරු ප්‍රදේශ දළ වශයෙන් 10cm පමණ උසින් යුත් බැමිවලින් වෙන්කොට ඇති සමචතුරස්‍ර හා සෘජුකෝණාස්‍ර විශාල ප්‍රමාණයකින් තනා තිබූ අතර තැනිතලා බිම්වල නොමැති කුඹුරු බිමෙහි ස්වාභාවික හැඩයන් අනුගමනය කළ විවිධ විශාල හැඩයන්ගෙන් සමන්විත විය. මමන් යුගයේ සහල් ගොවිතැන්කරුවන් මට්ටම් කිරීම, නියරවල් සෑදීම, ඇළ මාර්ග හා කුඩා ජලාශ වැනි වර්තමානයේ දී කුඹුරුවල භාවිතා කරන බොහොමයක් අංග භාවිතා කරන ලදී. මධ්‍ය මමන් යුගයේ භාවිතා කළ සමහරක් ගොවිතැන් තාක්ෂණික ක්‍රම මැජියොන් නි වැඩ බිමෙහි සොයා ගත් හොඳින් සුරක්ෂිත ලී මෙවලම්වලින් ග්‍රහණය කර ගැනීමට අපට හැකි වේ. කෙසේ නමුත් කුඹුරු ගොවිතැන්කරණය සඳහා යකඩ මෙවලම් 200BC කාලය දක්වා හඳුන්වා දී නොතිබුණි. කුඹුරුවල අවකාශීය පරිමාණය කොරියාවේ රාජධානී ත්‍රිත්වය යුගයේ දී (AD 300/400-668) මෙවලම්වල භාවිතයත් සමඟ වර්ධනය විය.
Korean paddy-field farming is ancient. A pit-house at the Daecheon-ni site yielded carbonized rice grains and radiocarbon dates indicating that rice cultivation in dry-fields may have begun as early as the Middle [[Jeulmun Pottery Period]] (c. 3500-2000 B.C.) in the [[Korean Peninsula]]<ref>Crawford and Lee 2003</ref>. Ancient paddy fields have been carefully unearthed in Korea by institutes such as [[Kyungnam University]] Museum (KUM) of [[Masan]]. They excavated paddy field features at the Geumcheon-ni Site near [[Miryang]], [[South Gyeongsang Province]]. The paddy field feature was found next to a [[pit-house]] that is dated to the latter part of the Early [[Mumun Pottery Period]] (c. 1100-850 B.C.). KUM has conducted excavations that have revealed similarly dated paddy field features at Yaeum-dong and Okhyeon in modern-day [[Ulsan]]<ref>Bale, Martin T. Archaeology of Early Agriculture in Korea: An Update on Recent Developments. ''Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association'' 21(5):77-84, 2001.</ref>.
ජපානයේ ප්‍රථම කුඹුරු මුල් යැයොයි යුගය දක්වා දිව යයි. මුල් කාලීන් යැයොයි නැවත දිනගත කිරීම සිදු කර ඇති අතර එම නිසා එමඟින් දර්ශනය වන්නේ ජපානයෙහි තෙත් බිම් කෘෂිකර්මාන්තය ආරම්භ වී ඇත්තේ‍කොරියානු රාජ්‍යයෙහි එය ආරම්භ වූ කාලයේ දීම බවයි.
The earliest Mumun features were usually located in low-lying narrow gullies that were naturally swampy and fed by the local stream system. Some Mumun paddy fields in flat areas were made of a series of squares and rectangles separated by bunds approximately 10 cm in height, while terraced paddy fields consisted of long irregular shapes that followed natural contours of the land at various levels<ref>Bale 2001</ref><ref>Kwak, Jong-chul. Urinara-eui Seonsa – Godae Non Bat Yugu [Dry- and Wet-field Agricultural Features of the Korean Prehistoric].In ''Hanguk Nonggyeong Munhwa-eui Hyeongseong'' [The Formation of Agrarian Societies in Korea]: 21-73. Papers of the 25th National Meetings of the [[Korean Archaeological Society]], Busan, 2001</ref>.
පිලිපීනයේ දී සහල් කුඹුරු භාවිතා කිරීම ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගය දක්වා දිව යයි. එය පිල, ලැගුනා වැනි නම්වලින් පැහැදිලි වේ. ඒවායේ නම් කෙලින්ම කුඹුරුවල සීමා ලකුණු කරන කසල ගොඩවල්වලට සම්බන්ධ වේ.
Mumun Period rice farmers used all of the elements that are present in today's paddy fields such terracing, bunds, canals, and small reservoirs. We can grasp some paddy-field farming techniques of the Middle Mumun (c. 850-550 B.C.) from the well-preserved wooden tools excavated from archaeological rice fields at the Majeon-ni Site. However, [[iron]] tools for paddy-field farming were not introduced until sometime after 200 B.C. The spatial scale of paddy-fields increased with the regular use of [[Iron Age|iron]] tools in the [[Three Kingdoms of Korea]] Period (c. A.D. 300/400-668).
වියට්නාමයේ තෙත සහල් වගා කිරීම නියෝලිතික හොවා බිම් සංස්කෘතිය දක්වා හා බැක් සොන් සංස්කෘතිය දක්වා දිව යයි.
The first paddy fields in Japan date to the Early [[Yayoi period]]<ref>Barnes, Gina L. Paddy Soils Now and Then. ''World Archaeology'' 22(1):1-17, 1990.</ref>. The Early Yayoi has been re-dated and thus it appears that wet-field agriculture developed at approximately the same time as in the Korean peninsula.
In the Philippines, the use of rice paddies can be traced to prehistoric times, as evidenced in the names of towns such as [[Pila, Laguna]], whose name can be traced to the straight mounds of dirt that form the boundaries of the rice paddy, or "Pilapil." <ref name=Valdes>Ongpin Valdes, Cynthia, "Pila in Ancient Times", Treasures of Pila, Pila Historical Society Foundation Inc..</ref>
Wet rice cultivation in Vietnam dates back to the [[Neolithic]] Hoa Binh culture and Bac Son culture <ref>Vietnam Embassy in USA information page http://www.vietnamembassy-usa.org/learn_about_vietnam/history/</ref>
== වී වගා කරන රටවල්==
| 