|
මෙම ලිපිය ඛනිජ පිලිබඳවයි. මැණික් ගල් සඳහා [[දියමන්ති(මැණික් ගල්)]] බලන්න. අනෙකුත් භාවිතයන් සඳහා, හැඩයත් ඇතුලුව <big>[[◊]]</big> [[දියමන්ති(disambiguation)]] බලන්න.
{{pp-semi|small=yes}}{{pp-move-indef}}
{{Featured article}}
{{Infobox mineral
|name = Diamond
|category = Native Minerals
|boxwidth =
|boxbgcolor = #7da7d9
|image = Rough diamond.jpg
|alt = A clear octahedral stone protrudes from a black rock.
|caption = The slightly misshapen octahedral shape of this rough diamond crystal in matrix is typical of the mineral. Its lustrous faces also indicate that this crystal is from a primary deposit.
|formula = [[Carbon|C]]
|strunz = 01.CB.10a
|molweight = {{val|12.01|ul=g/mol}}
|color = Typically yellow, brown or gray to colorless. Less often blue, green, black, translucent white, pink, violet, orange, purple and red.
|habit = [[Octahedral]]
|system = Isometric-Hexoctahedral ([[Cubic crystal system|Cubic]])
|twinning =
|cleavage = 111 (perfect in four directions)
|fracture = [[Conchoidal fracture|Conchoidal]] (shell-like)
|mohs = 10
|luster = [[Lustre (mineralogy)#Adamantine lustre|Adamantine]]
|polish = Adamantine
|refractive = 2.418 (at 500 nm)
|opticalprop = Isotropic
|birefringence = None
|dispersion = 0.044
|pleochroism = None
|streak = Colorless
|melt = [[Carbon#Characteristics|Pressure dependent]]
|gravity = {{val|3.52|0.01}}
|density = 3.5–{{val|3.53|ul=g/cm3}}
|diaphaneity = [[Transparency (optics)|Transparent]] to subtransparent to translucent
|references =<ref name=mindat/><ref name=webmin>{{cite web|publisher=WebMineral|title=Diamond|url=http://webmineral.com/data/Diamond.shtml|accessdate=2009-07-07}}</ref>}}
ඛනිජ විද්යාවේදී දියමන්ති (Diamond - පුරාණ ග්රීක භාෂාවේ αδάμας – adámas "unbreakable" "නොකැඩෙන" අර්ථයෙනි) යනු කාබන් මූලද්රව්යයේ බහුරූපතාවයක් වන අතර, එහි කාබන් පරමාණු තල කේන්ද්ර ස්ඵටික ව්යූහයක් ගන්නා බැවින් දියමන්ති දැලිසක් ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. දියමන්ති මිනිරන් (Graphite) වලට වඩා අඩු ස්ථායීථාවයක් දක්වන නමුත්, දියමන්ති මිනිරන් බවට පරිවර්තනය කිරීමේ අනුපාතිකය පරිමණ්ඩිත තත්වයන් යටතේ සැලකිය යුතු තරම් නොවේ. ඉතා උසස් භෞතික ගුණාංග සහිත ඝන ද්රව්යයක් ලෙස දියමන්ති ප්රසිද්ධියක් උසුලන අතර එය පරමාණු අතර ඇති ශක්තිමත් බන්ධනයක් මඟින් හටගනී. විශේෂයෙන්ම අනෙකුත් ඝන සම්භාරයන් අතරින් දියමන්ති දෘඩ බවින් සහ තාප සන්නායකතාවයෙන් ඉහළ අගයක් ගනී. එමෙන්ම ප්රධාන කාර්මික භාවිතයක් වන දියමන්ති කැපීමේ සහ ඔප දැමීමේ උපකරණ මගින් එම ගුණාංග නිවැරදිව හඳුනා ගත හැකිය.
|pages=3764–3767
}}</ref>
{{val|1700|ul=degC}} ({{val|1973|ul=K}} / {{val|3583|ul=degF}}) ට වඩා ඉහළ [[රික්තයේ]]දී හෝ ඔක්සිජන් රහිත වායුගෝලයේදී, දියමන්ති ග්‍රැෆයිට් (graphite) බවට පරිවර්තනය වේ; සාමාන්‍ය වාතයේදී මෙම පරිවර්තනය {{val|700|u=degC}} දී පමණ ආරම්භ වේ.in [[vacuum]]දියමන්තිවල orජ්වලන oxygen-freeඅංකය atmosphere,ඔක්සිජන් diamond converts to graphite; in air, transformation starts at ~{{val|700|u=degC}}.<ref>{{cite journal| doi =10.1016/S0925-9635(01)00673-2| title =The oxidation of (100) textured diamond| year =2002| author =John, P| journal =Diamond and Related Materials| volume =11| page=861| issue =3–6}}</ref> Diamond's ignition point isවලදී 720 - {{val|800|u=degC}} in oxygenසහ andවාතයේදී 850 - {{val|1000|u=degC}} in airවේ.<ref name=DBS>{{cite web|publisher=DiamondBladeSelect.com|title=Basic Properties of Diamond|url=http://www.diamondbladeselect.com/knowledge/basic-properties-of-diamond/}}</ref> Naturallyස්වභාවික occurringදියමන්තිවල diamonds have a density ranging fromඝනත්වය 3.15–{{val|3.53|u=g/cm3}}, withපරාසයක pureපවතින diamondඅතර closeඑය toශුද්ධ දියමන්තිවල {{val|3.52|u=g/cm3}} වේ.<ref name=mindat>{{cite web|publisher=Mindat|title=Diamond|url=http://www.mindat.org/min-1282.html|accessdate=2009-07-07}}</ref> Theදියමන්තිවල chemicalකාබන් bondsපරමාණු thatඅතර holdපවතින theරසායනික carbonබන්ධන, atomsග්‍රැෆයිට්වල inබන්ධන diamondsවලට togetherවඩා areදුර්වල weaker than those in graphiteවේ. Inදියමන්තිවල diamonds,මෙම theබැඳීම් bondsස්ථිර formත්‍රිමාන anදැලිස් inflexibleආකාරයක් three-dimensionalගන්නා lattice,අතර whereasග්‍රැෆයිට්වල inපරමානු graphite,ඉතා theදැඩිව atomsතලයක් areමත tightly bonded into sheets, which can slide easily over one another, making the overall structure weakerපවතී.<ref name=Pop>{{cite journal
|last=Gray |first=Theodore
|title=Gone in a Flash
|journal=Popular Science
|page=70
|month=September
|year=2009
}}</ref>
<!--Research results published in an article in the scientific journal ''[[Nature (journal)|Nature]]'' in 2010 suggest that at ultrahigh pressures and temperatures (about 10&nbsp;million atmospheres or 1&nbsp;TPa and 50,000&nbsp;°C) diamond behaves as a metallic fluid. The extreme conditions required for this to occur are present in the [[gas giant]]s of [[Neptune]] and [[Uranus]]. Both planets are made up of approximately 10 percent carbon and could hypothetically contain oceans of liquid carbon. Since large quantities of metallic fluid can affect the magnetic field, this could serve as an explanation as to why the geographic and magnetic poles of the two planets are unaligned.<ref>{{cite news |title=Diamond oceans possible on Uranus, Neptune|author=Eric Bland |newspaper=Discovery News |date=Fri Jan 15, 2010 |url=http://news.discovery.com/space/diamond-oceans-jupiter-uranus.html |accessdate=Sat January 16, 2010}}</ref><ref>{{cite journal|doi=10.1038/nphys1491|title=Diamond: Molten under pressure|author=Silvera, Isaac|journal=Nature Physics |volume=6|page=9|year=2010|issue=1}}</ref>-->
===Hardness===
Diamond is the hardest known natural material on the [[Mohs scale of mineral hardness]], where hardness is defined as resistance to scratching and is graded between 1 (softest) and 10 (hardest). Diamond has a hardness of 10 (hardest) on this scale.<ref name=read>{{cite book|url=http://books.google.com/?id=t-OQO3Wk-JsC&pg=PA49|pages=49–50|title=Gemmology|author=Read, P. G.|publisher=Butterworth-Heinemann|year= 2005|isbn=0-7506-6449-5}}</ref> Diamond's hardness has been known since antiquity, and is the source of its name.
| 