|
[[ගොනුව:Devils_Punchbowl_Waterfall,_New_Zealand.jpg |thumb|]]
[[Image:Hopetoun_falls.jpg|thumb|ඕස්ට්‍රේලියාවේ පිහිටි දියඇල්ල]]
ස්වභාවික පරිසරය පොදු ව්යwවහාරයේදීව්‍යවහාරයේදී ඉතා සරලව පරිසරය ලෙස හැඳින්වෙන අතරහැඳින්වෙයි. එම පදය සියලු සජීවී හා අජීවී පාථිවිය මත හෝ ඉන් ඔබ්බෙහි යම් ප්ර දේශයකප්‍රදේශයක ස්වභාවිකව ඇති වන දේවල්වලට ව්යපවහාරව්‍යවහාර කෙරේ. ඊට එය ප්රලධානප්‍රධාන සංඝටක කිහිපයක් අන්තර්ගත කරගනීකර ගනී. ▼
දියඇල්ල නවසීලන්තය
1. විශාල මිනිස් මැදිහත් වීමකින් තොරව ක්රි්යාකරනක්‍රියාකරන සම්පූර්ණ පාරිසරික ඒකක මේවා ශාක වැස්ම, සතුන්, ක්ෂුද්රතක්ෂුද්‍ර ජීවීන්, පාෂාණ, වායු ගෝලය හා ඒවායේ සීමාවන් තුළ ඇතිවන ස්වභාවික ප්රසපන්චයන්ප්‍රපංචයන් අන්තර්ගත කර ගනී. ▼▲ස්වභාවික පරිසරය පොදු ව්යwවහාරයේදී සරලව පරිසරය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එම පදය සියලු සජීවී හා අජීවී පාථිවිය මත හෝ ඉන් ඔබ්බෙහි යම් ප්ර දේශයක ස්වභාවිකව ඇති වන දේවල්වලට ව්යපවහාර කෙරේ. එය ප්රලධාන සංඝටක කිහිපයක් අන්තර්ගත කරගනී.
2. විශ්වීය ස්වාභාවික සම්පත් සහ භෞතික ප්ර්පන්චයන්ප්‍රපංචයන්, පැහැදිලි සීමා නොදරයි නම් එවාදඒවාද අයත් වේ. උදා - වාතය, ජලය, දේශගුණය, ශක්තිය විකිරණය, විද්යු ත්විද්යුත් ආරෝපණය චුම්භකත්වය. මේවා මිනිස් ක්රිභයාකාරකම්ක්‍රියාකාරකම් තුළින් ඇති නොවේ. ▼▲1. විශාල මිනිස් මැදිහත් වීමකින් තොරව ක්රි්යාකරන සම්පූර්ණ පාරිසරික ඒකක මේවා ශාක වැස්ම, සතුන්, ක්ෂුද්රත ජීවීන්, පාෂාණ, වායු ගෝලය හා ඒවායේ සීමාවන් තුළ ඇතිවන ස්වභාවික ප්රසපන්චයන් අන්තර්ගත කර ගනී.
ස්වභාවික පරිසරය නිර්මිත පරිසරය සමග පරස් පරපරස්පර වේ. නිර්මිත පරිසරයේදී ප්රවදේශප්‍රදේශ හා සංඝටක දැඩි මිනිස් බලපෑමට ලක්වී ඇත. මානව බලපෑම එක්තරා සීමිත මට්ටමකට පහතින් පවතී නම් භූ ගෝලීය ප්රසදේශයක්ප්‍රදේශයක් ස්වභාවික පරිසරයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙම සීමාව රඳා පවතින්නේ විශේෂිත සන්දර්භයන් හා වෙනස් ප්රිදේශවලප්‍රදේශවල හා සන්දර්භයන්ගේ වෙනස්වීම මතයි. වල්බිහිවීම නැමති පදය භාවිතා වන්නේ මානව භාවිතා වීමක් නොමැති වූ විටයි. ▼▲2. විශ්වීය ස්වාභාවික සම්පත් සහ භෞතික ප්ර්පන්චයන්, පැහැදිලි සීමා නොදරයි නම් එවාද අයත් වේ. උදා - වාතය, ජලය, දේශගුණය, ශක්තිය විකිරණය, විද්යු ත් ආරෝපණය චුම්භකත්වය. මේවා මිනිස් ක්රිභයාකාරකම් තුළින් ඇති නොවේ.
▲ස්වභාවික පරිසරය නිර්මිත පරිසරය සමග පරස් පර වේ. නිර්මිත පරිසරයේදී ප්රවදේශ හා සංඝටක දැඩි මිනිස් බලපෑමට ලක්වී ඇත. මානව බලපෑම එක්තරා සීමිත මට්ටමකට පහතින් පවතී නම් භූ ගෝලීය ප්රසදේශයක් ස්වභාවික පරිසරයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙම සීමාව රඳා පවතින්නේ විශේෂිත සන්දර්භයන් හා වෙනස් ප්රිදේශවල හා සන්දර්භයන්ගේ වෙනස්වීම මතයි. වල්බිහිවීම නැමති පදය භාවිතා වන්නේ මානව භාවිතා වීමක් නොමැති වූ විටයි.
'''ස්වාභාවික පරිසරය ආර්ක්ෂාකිරීමේ අභියෝගයන්'''
ස්වභාවික පරිසරයේදී පරිසරයේ ඉතුරුවී ඇති දේවල් ආරක්ෂා කිරීමේ ආශාවෙන් විවිධාකාර ක්රිායාදාමයන්ක්‍රියාදාමයන් හා ප්රුතිපත්තීන්ප්‍රතිපත්තීන් ඇති කෙරේ.පුළුල් දේශපාලනික සාමාජීය හා දාර්ශනික ගමන් මගක් ඔස්සේ පාරිසරික වාදය ස්වභාවික පරිසරයපරිසරයට අන්තර්ගත කොට ගෙන ඇතිබව පොදු වටහා ගැනීමකි. පරිසරයේදී ස්වභාවිකත්වයේ රාමුව යලි ඇති කිරීම හා පුළුල් කිරීමද ඊට විෂය වී ඇත. සැබෑ වල්බිහි වූ තත්ත්වයන්වලතත්ත්වයන්හිදී දුර්ලභ බව වැඩිවන අතර ස්වාභාවික කැලෑ (උදා - කළමනාකරණය නොකරන ලද කැළෑ, වගා නොකරන ලද තනතණ බිම්, වන ගත ජීවිතය, වනගත මල්) විවිධ ස්ථානවලදී පෙර ජනාවාසව පැවතියද අද ද හමුවේ.
පාරිසරික විද්යාරඥයන්විද්‍යාඥයින් විසින් පොදුවේ විස්තර කරන ලද අරමුණුවලට අන්තර්ගත වන්නේ,
• *දුෂණය අවම කිරීම සහ පිරිසිදු කිරීමකිරීමයි. අනාගත අරමුණ වන්නේ ශූන්යයශුන්‍යය දුෂණයකි.
• ප්රණතිචක්රීිකරණය* ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ නොහැකි ද්රනව්යනද්‍රව්‍යයන් සෘජු දහනයෙන් හෝ ද්වීතික ඉන්ධන බවට පත් කිරීමෙන් ශක්තිය බවටත් පත්කිරීම.
• ප්ර්තිචක්රී්කරණය*ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ නොහැකි ඉන්ධන පිළිබඳව සාමාජිය භාවිතය අඩු කිරීම.
• * විකල්ප හරිත අඩු කාබන් හෝ පුණර්ජනනයපුනර්ජනනය කළ හැකි ශක්ති ප්රශභවයප්‍රභවය සංවර්ධනය කිරීම.
• * ජලය භෞමීය හා වාතය වැනි දුර්ලභ සම්පත් සංරක්ෂණය හා තිරසාර භාවිතය.
• * සුවිශේෂී හෝ පුරාතන පරිසර පද්ධතිවල හෝ දර්ශීය පාරසරික පද්ධතිවල ආරක්ෂාව, වඳවී යාමේවඳවීයාමේ තර්ජනයට මුහුණ පා සිටින හා තර්ජනයට ලක්වූ විශේෂ ආරක්ෂා කිරීම.
• * ස්වාභාවික හා ජෛව ගෝලීය සංචිත විවිධ ආරක්ෂණ ක්ර ම වේදයන්ක්‍රමවේදයන් යටතේ ඇති කිරීම. පෘථිවිය මත මිනිසා සහ සියලු ජීවීන්ගේ පැවැත්ම රඳා පවතින ජෛව විවිධත්වය සහ පරිසර පද්ධති පොදුවේ ආරක්ෂා කිරීම.
මෙගා ව්යාදපෘතිව්‍යාපෘති නම් වූ අති විශාල සංවර්ධන ව්යාජපෘතිව්‍යාපෘති වලින් ස්වභාවික පරිසරයට විශේෂ අභියෝග හා අවධානම්අවධානමක් එල්ල කරයි. ප්රවධානප්‍රධාන වේලිවේලි හා විදුලි බලාගාර සැලකිල්ලට ගත යුතු වේ. සංවර්ධිත හා සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ජාතින්වලරටවල ක්රවමයෙන්ක්‍රමයෙන් විශාල වන මෙගා ව්යාාපෘතිව්‍යාපෘති ඇති වන බැවින් ඒවායින් පරිසරයට එල්ල වන තර්ජනයද වැඩි වී ඇත.
මෑත කාලීනවමෑතකාලීනව ගෝලීය උණුසුම් වීම වැනිමත මිනිසා විසින් නිකුත් කෙරෙන හරිතාගාර වායු නිසා ඇති වන දේශ ගුණික වෙනස්වීම් පිළිබඳව ප්රනබලප්‍රබල සැලකිල්ලක් ඇති විය. විශේෂයෙන්ම CO2CO<sub>2</sub> හා මානව‍යාමානවයා හා ස්වභාවික පරිසරය සමග එහි අන්තර් ක්රිැයාඅන්තර්ක්‍රියා වඩාත් කැපී පෙනේ. දේශගුණික වෙනස්වීම් ඇති කරවන හරිතාගාර වාය‍ුවායු අඩු කිරීම පිළිබඳව උත්සාහයන් නාභිගත වී ඇත. ( දේශ ගුණිකදේශගුණික වෙනස්වීම් සමුළුව හා කියතෝ සන්දානයසන්ධානය හරහා) එමෙන්ම විශේෂ පරිසර පද්ධතිපද්ධතිවලින් මිනිසා,සමන්විත ප්රවදේශප්‍රදේශවලට හා ජාතීන් ගෝලීය උණුසුම්වීමේ ආචරණයනට උචිත අයුරින් හැඩ ගැසීම සඳහා මිනිසාට උපකාරී වීමට අනුවර්තිත උපස්තම්භනයන්ද වැඩි වෙමින් පවතී. ▼
වඩාත් විචක්ෂණ අභියෝගයක් වන්නේ ස්වභාවික විචලනයන්ගෙන් ඔබ්බෙහි ස්වාභාවික පාරිසරික ගතිකයන් පාරිසරික වෙනස්වීම්වල‍ට පරස්පරව හඳුනා ගැනීමයි. ඉතිරිව පවතින පාරිසරික විචලනයන් නොසලකා හරිමින් සංඛ්යාලනසංඛයාලන දැක්මකට අනුවර්තනය වීම පොදු විසඳුමකි. ක්රිම විද්යාලනුකූලවවිද්‍යානුකූලව මෙම දැක්ම කෙටි කාල පරාසයන් තුළ හා සෙමෙන් වෙනස් වන ක්රිසයාදාමයන්ක්‍රියාදාමයන් දෙස බැලීමේදී ප්රවතන්ත්රලවඩා විය හැකියපැහැදිලිවේ. අධ්ය යන අරමුණුවලදී සීඝ්ර කියාදාමයන් අත්යසවශ්යා වන විට ගැටළුව පැමිණේ. ▼
== සටහන් ==
▲මෑත කාලීනව ගෝලීය උණුසුම් වීම වැනි මිනිසා විසින් නිකුත් කෙරෙන හරිතාගාර වායු නිසා ඇති වන දේශ ගුණික වෙනස්වීම් පිළිබඳව ප්රනබල සැලකිල්ලක් ඇති විය. විශේෂයෙන්ම CO2 හා මානව‍යා හා ස්වභාවික පරිසරය සමග එහි අන්තර් ක්රිැයා වඩාත් කැපී පෙනේ. දේශගුණික වෙනස්වීම් ඇති කරවන හරිතාගාර වායු අඩු කිරීම පිළිබඳව උත්සාහයන් නාභිගත වී ඇත. (දේශ ගුණික වෙනස්වීම් සමුළුව හා කියතෝ සන්දානය හරහා) එමෙන්ම විශේෂ පරිසර පද්ධති මිනිසා, ප්රවදේශ හා ජාතීන් ගෝලීය උණුසුම්වීමේ ආචරණයනට හැඩ ගැසීම සඳහා උපකාරී වීමට අනුවර්තිත උපස්තම්භනයන්ද වැඩි වෙමින් පවතී.
▲වඩාත් විචක්ෂණ අභියෝගයක් වන්නේ ස්වභාවික විචලනයන්ගෙන් ඔබ්බෙහි ස්වාභාවික පාරිසරික ගතිකයන් පාරිසරික වෙනස්වීම්වල‍ට පරස්පරව හඳුනා ගැනීමයි. ඉතිරිව පවතින පාරිසරික විචලනයන් නොසලකා හරිමින් සංඛ්යාලන දැක්මකට අනුවර්තනය වීම පොදු විසඳුමකි. ක්රිම විද්යාලනුකූලව මෙම දැක්ම කෙටි කාල පරාසයන් තුළ හා සෙමෙන් වෙනස් වන ක්රිසයාදාමයන් දෙස බැලීමේදී ප්රවතන්ත්රල විය හැකිය. අධ්ය යන අරමුණුවලදී සීඝ්ර කියාදාමයන් අත්යසවශ්යා වන විට ගැටළුව පැමිණේ.
== References ==
| 