"භූවේදය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
සුළු r2.7.2) (රොබෝ ඉවත් කරමින්: dv, gv, nds, nds-nl, rm, sah, sc වෙනස් කරමින්: co, ms |
No edit summary |
||
1 පේළිය:
ආක්රාෂන්තික සම්බන්ධතා සිද්ධාන්තයේ දී
▲භූවේදයහි වැදගත් සිද්ධානත රාශියකි. ඒ අතරින් බොහොමයකම භූ ස්ථරවල සාපේකෂ වයස් පැවසීමේ හෝ ඒවා සකස් වූ ආකාරය පැවසීමේ හැකියාව අන්තර්ගත වේ.
විශාල ආක්රාන්තිකයන්, නිතල ආක්රාන්තිකයන්, ආස්තරයන්, වේලි ඇතුළුව ආක්රාන්තිකයන් රාශියකි.
▲ආක්රාෂන්තික සම්බන්ධතා සිද්ධාන්තයේ දී ආක්රාාන්තික හරස් කැපුම් සැලකිල්ලට ගැනේ. භූ විද්යා වේ දී අවසාදිත පාෂාණයක් සකස් වීම ඔ‍ස්සේ ආග්නේය ආක්රාලන්තිකයක් විච්ඡේදනය වූ විට අවසාදිත පාෂාණයක් ආග්නේය ආක්රාඅන්තිකයට වඩා වයසින් අඩු බව නිගමනය කළ හැක.
හරස් විච්ඡේදන සම්බන්ධතා පිළිබඳ සිද්ධාන්තය, විභේදිතයන් සකස් වීම හා ඒවා විච්ඡේදනය කළ
අන්තර්ගයන් හා සංඝටකයක් පිළිබඳ සිද්ධාන්තයේ දී කියැවෙන්නේ අවසාදිත පාෂාණයන්ට
▲හරස් විච්ඡේදන සම්බන්ධතා පිළිබඳ සිද්ධාන්තය විභේදිතයන් සකස් වීම හා ඒවා විච්ඡේදනය කළ අනුක්රඡමික වයස් වකවානු සමඟ අදාල වේ. විභේදනයන් ඒවා විච්ඡේදිත පාෂාණවලට වඩා වයසින් අඩුය. විභේදිතයන් මුදුනේ හැර ඇතැම් සකස් වීම් අදාල වන්නේ නම් විච්ඡේදිත සකස් වීම් විභේදිතයට වඩා වයස්ගතය. විච්ඡේදනය නොවූ ඒවා විභේදනයට වඩා වයසින් අඩු විය යුතුය. විභේදිතයන් සාමාන්ය විභේදිතයක් ද විය යුතුය. විභේදතයන් සාමාන්යය විභේදිතයක් ද තෙරපුම් විභේදිකයක් ද යන්න අපෝහනය කිරීමේ දී මෙම අවස්ථාවල යාන්ත්රවණය හඳුනා ගැනීම වැදගත් වේ.
ඒක
▲අන්තර්ගයන් හා සංඝටකයක් පිළිබඳ සිද්ධාන්තයේ දී කියැවෙන්නේ අවසාදිත පාෂාණයන්ට අදාලව සකස්වීමක දී අන්තර්ගතයන් හමුවේ නම් අඩංගු වන සකස් වීමට වඩා අන්තර්ගතයන් වයස්ගත විය යුතුය. උදාහරණයක් වශයෙන් පැරණි සකස්වීමක බොරළු පැලීගොස් නව ස්ථරයක අඩංගු වීම පොදු දෙයකි. ආග්නේය පාෂාණ සමඟ සමාන තතවයක් ඇති වන්නේ අගම් සලයන් හමු වු විට දීය. මෙම ආග්නතුක දේහ මැග්මා හා ලාවා ධාරා තුළ හමුවේ. එහි ප්ර්තිඵලයක් ලෙස අගම් සල ඇති වේ. ඒවා අඩංගු වන පාෂාණවලට වඩා වයස්ගතය.
ප්‍රභවය තිරස්තාව පිළිබඳ සිද්ධාන්තයේ දී විස්තර කෙරෙනුයේ අවසාදිත තැන්පත් වීම තිරස් පලස් ලෙස සිදු වන බවයි. නූතන ජලීය හා නිර්ජලීය අවසාදිතයන්ගේ විවිධ පාරිසරික නිරීක්ෂණයන් මෙම
▲ඒක අවයවීකරණයේ සිද්ධාන්තයේ දී විස්තර කෙරෙනුයේ පෘථිවි කබල විකරණය කෙරෙන නූතන ක්රිරයාදාමයේ දී නිරීක්ෂිත භූ විද්යානත්මක ක්රිරයාවන් මින් පෙර භූ වකවානුවල දී ද එලෙසට ක්රි යා කාරී වී ඇති බවයි. ස්කොට් ජාතික භෞතික හා භු විද්යා ඥයකු වූ ජේම්ස් හටන් විස්තර කරන්නේ “වර්තමානය අතීතයේ යතුරයි” 18 වන ශත වර්ෂයේ දී උසස් කෙරුණු සිද්ධාන්තයයි. හටන්ගේ වචනවලට අනුව “අපගේ ගෝලයේ අතීතය අද සිදු වන ලෙස පෙනෙන දෙයින් විස්තර කළ යුතුය”
▲ප්‍රභවය තිරස්තාව පිළිබඳ සිද්ධාන්තයේ දී විස්තර කෙරෙනුයේ අවසාදිත තැන්පත් වීම තිරස් පලස් ලෙස සිදු වන බවයි. නූතන ජලීය හා නිර්ජලීය අවසාදිතයන්ගේ විවිධ පාරිසරික නිරීක්ෂණයන් මෙම සාමාන්යාකරණය ඇති කරයි. (හරස් පලස් අවනතීන් වුව ද හරස් පලස්මය ඒකකයනගේ සමස්ත දිශානතිය තිරස්ය)
▲අධි ස්ථාපනයේ සිද්ධාන්තය මඟින් විස්තර කෙරෙනුයේ භෞමිකව හායනය නොවූ අනුක්රථමණයක අවසාදිත පාෂාණ ස්ථරයක් ඊට පහල ස්ථරයට වඩා වයසින් අඩු අතර ඉහල ස්ථරයට වඩා වයස්ගතය. තාර්කකිව වයසින් අඩු ස්ථරයක් පෙර තැන්පන් වූ ස්ථරයකට යමින් රූටා වැටිය නොහැක. මෙම සිද්ධාන්තයට අනුව අවසාදිත ස්ථර සිරස් කාල රේඛාවකට අනුව දැක ගැනීමට ඉඩ සලසයි. ඊට අඩංගු වන්නේ පහලම ස්ථරයේ සිට ඉහලට ස්ථරය තැන්පත් වීම දක්වා අර්ධ හෝ සම්පූර්ණ කල් ගතවීමේ වාර්තාවකි.
සත්ව
== සටහන් ==
{|
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Geology#Important_principles_of_geology Important_principles_of_geology]
|}
{|
[[Category:භූගෝල විද්‍යාව]]
| |||