"කරාටේ" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
Content deleted Content added
No edit summary |
සුළු robot Adding: als, an, ar, ast, az, bat-smg, be, bg, br, bs, ca, ckb, cs, cy, da, de, el, eo, es, et, eu, fa, fi, fr, fur, gl, he, hi, hr, ht, hu, ia, id, is, it, ja, kn, ko, ku, la, lt, lv, mg, mk, ml, mn, ms, nl, nn, no, oc, pl, pnb, pt, rm, ro, ru |
||
6 පේළිය:
| imagecaption = Hanashiro Chōmo
| imagesize =
| name = කරාටේ<br />Karate<br />(空手)
| aka = ''Karate-dō'' (空手道)
| focus = [[Strike (attack)|Striking]]
18 පේළිය:
==කරාටේ ක්රීඩාවේ විකාශය==
ජපානයේ නිරිතදිග දෙස"රියුකියු"දූපත් නම් මාලයක් වැනි දූපත් පෙළ සටන් කලාවන්හි පුදබිමකි.මෙහි පිහිටි ඔකිනාවා නම් දූපත කරාතේ ශිල්පයේ මුල්බිම විය. ඔකිනාවා දුරාතීතයේදී චීනයට අයත්ව තිබූ දුපතෙහි චීන වෙළඳුන් සංක්රමණිකයන් නාව්කයන්වෙතින් එම චීන කලා ආභාෂය නිරතුරු ඹකිනාවා වැසියන්ට ලැබුණි.මේ අතර එකළ ඔකිනාවා වැසියන් අතර තිබුණු"තේ"සහ"ජූත්සු" සටන් ක්රම මෙම චීන සටන් කලාවත් සමඟ මිශ්රවී විශිෂ්ඨ ශිල්පයකට පදනම දැමීය.එය"චීන අත"යන අරුත ඇතිව "තෝ දේ" ලෙස හැඳින්විණි.1733 වසරේ ඔකිනාවා හි ෂූරි ප්රදේශයෙහි
කරාතේ හෙවත් හිස්අත් සටන්ක්රමයේ පියා ලෙස තෝ දේ සකුගාවා විරුදාවලි ලබයි.මෙතුමාගේ ප්රධාන සිසුවා වන සොකොන් මන්සුමුරා නම් විශිෂ්ඨ ශිල්පියා සකුගාවාතුමාගේ සටන් සම්ප්රදාය තවදුරටත් ශක්තිමත්කර ෂූරි සම්ප්රදාය ශක්තිමත් කළේය.
1851උපත ලද කන්රියෝ හිගෂි ඔන්කා නම් ශිල්පියා චීන සටන් ක්රමවල ආභාෂය මත මෟදු චලන සහ ශ්වසන අභ්යාස සහිතව නහාප්රාදේශිකයආශ්රිතව"නහා"සම්ප්රදාය ගොඩනැගුවේය.1888උපතලද චෝජුන් මියාගි මෙතුමාගේ ප්රධාන සිසුවා විය.මියාගිතුමා"රළුහාමෳදුබවේමග"ලෙසහඳුන්වන"ගෝජුරියු"ශෛලියෙහි නිර්මාතෳවරයායි.කොකසු වත්සුමුරා නම් ශිල්පියා තොමරිප්රදේශය ආශ්රිතව බිහි වූ"තොමරි තේ" සම්ප්රදායේ ආරම්භකයා විය.මෙකළ තෝ දේහෙවත් කරාතේ සටන් කලාව ෂූරි හා තොමරි ප්රදේශයන්ට අනුව බෙදීතිබුණි.ෂූරිතේ සහ තොමරිතේ සම්ප්රදායන් එක්වී සොකොන් මන්සුමුරාදැමූ පදනම මත ෂෝරින් රියු ශෛලිය බිහිවුණි."පයින්වනාන්තර ශෛලිය"යන අරුත දෙන ෂෝරින් රියු ලොව පුරාම කරාතේ ශෛලිය විය.ඒ අනුව ලොව ප්රථම කරාතේ ශෛලිය ලෙස ෂෝරින් රියු ශෛලිය වඩා වැදගත්කමක් උසුලයි.
[[
==ෂෝරින් රියු සම්ප්රදාය==
29 පේළිය:
ලොව මුල්ම කරාතේ ශෛලිය ලෙස ෂෝරින් රියු ව්යාප්තියට ඉමහත් සේවයක්කළ ෂෝකොන් මත්සුමුරාගේ ශිෂ්ය ඉතෝෂුඅන්කෝතුමා යි.කරාතේ ඔකිනාවා උසස් පාසල්පද්දතියට ඇතුලත්කිරීමට මෙතුමා මහත් වෙහෙසක්දැරුවේය.මෙය මෙතෙක් කල් රහසිගත ශිල්පයක් ලෙස තිබූ කරාතේ කලාවේ ව්යාප්තිය සඳහා දැමූ පළමු පදනම විය.මේ සඳහා එතුමා වයස 77දී පිනෑත් හෙවත් සන්සුන් මනස නම් ක්රම 05 කින් යුත් "තාහා කාතා" අභ්යාස නිර්මාණය කළේය. චොසින් විධානා(තොබයාෂි රියු) ත්යාන් චොතොකු(ෂොබයාෂි රියු) යබු තෙන්සු ,මොරතාබු චොසි, ගිචින් ෆනාතොෂි, මාබුනි තෙන්ඩෝ, චෝමෝ හනෂිරෝ,මෝදෙන් යබිකු, ශින්පන් ගුසු ආදී විශිෂ්ඨතම ශිල්පීන් ගණනාවකගේ ගුරුවරයා වීමට මෙතුමා කරාකතේ ශිල්පයට කළ සේවය කියාපායි. ෂෝරින් රියු සම්ප්රදාය ෂොබයාෂි,ෂොබයාෂි,මන්සුබයාෂි,මත්සුමරා සෙයිකෝ ලෙස ප්රධාන කොටස් හතරකට බෙදුණි.මෙයින් තොබයාෂි ෂෝරින් රියු සම්ප්රදාය"තරුණ පයින් වනාන්තර ශෛලිය" චොසින් විධානා අතිනුත්,ෂොබයාෂි සම්ප්රදාය "කුඩා පයින් වනාන්තර ශෛලිය වශයෙන් කයාන් චොතෙකු අතිනුත් බිහිවිය.
චිබනාගේ සිසුවකු වූ අන්හිචි අරතකිගෙන් ද මොහොබුචොකි හා ක්යාන්චොතකුගෙන් ද
==ගෝජුරියුසම්ප්රදාය==
[[
ෂෝරින් රියු සම්ප්රදාය තුළ රළුබව,ශක්තිය,වේගය,ඉණ උස්පහත්කර ගමන්කිරීම,කෙටි ඉරියව්, පහරදීම් ලක්ෂණ වැඩිවීම සහ ස්වභාවික ශ්වසනය යන මූලධර්ම ගැබ්වී තිබුණි. නහාතේ සම්ප්රදායේ රළු හා මෟදුබව පහත්වූ ඉරියව් තුළ තිබේ.ලක්ෂණ සහ ආයාසකර ශ්වසන අභ්යාස කුළුගැන්වී තිබේ.හිගා ඔන්කා
==ජපානය තුළ ව්යාප්තිය==
ඔකිනාවා ජපන් පාලනයට නතු වූ පසු කරාතේ ජපන් මධ්ය දේශයට ගෙනයාමට ප්රබල උත්සාහයක් දැරීමට සිදුවිය. මෙයට හේතුව ජපන් වැසියන් ඔකිනාවා තම දේශයේ කොටසක් ලෙස නොසැලකීමයි. ඔවුහු කරාතේ ක්රෑර ශිල්පයක් ලෙස හැඳින්වීමට පටන් ගත්තේය. මෙහිදී තෝකියෝවට ගොස් කරාතේ ව්යාප්තියට මහත්සේ වෙහෙසවූවන් අතර ගිචින් ෆුනා තොෂි ගුරුතුමා හැඳින්විය හැකිය. මෙතුමා මෙතෙක්කල් කරාතේ ශිල්පය හැඳින්වීමට යෙදූ චීන අත යන
මේඅනුව කරාතේ ක්රීඩාවක් වශයෙන් අද ලෝකයේ බෙහෙවින් ජනප්රියවී ඇත.කවර
ශෛලියකට,සම්ප්රදායකට අයත්වුවද මෙහි මූලය එකම මූලයකී. එය දිවයන්නේ අරමුණක් ඔස්සේය. එය ලෞකික නොවූ අධ්යාත්මික වූවකි.
47 පේළිය:
[http://www.inch.com/~sritter/ Okinawan Shorin-ryu Karate]
[[
[[als:Karate]]
[[an:Karate]]
[[ar:كاراتيه]]
[[ast:Kárate]]
[[az:Karate]]
[[bat-smg:Karate]]
[[be:Каратэ]]
[[bg:Карате]]
[[br:Karate]]
[[bs:Karate]]
[[ca:Karate]]
[[ckb:کاراتێ]]
[[cs:Karate]]
[[cy:Karate]]
[[da:Karate]]
[[de:Karate]]
[[el:Καράτε]]
[[en:Karate]]
[[eo:Karateo]]
[[es:Karate]]
[[et:Karate]]
[[eu:Karate]]
[[fa:کاراته]]
[[fi:Karate]]
[[fr:Karaté]]
[[fur:Karate]]
[[gl:Karate]]
[[he:קראטה]]
[[hi:कराटे]]
[[hr:Karate]]
[[ht:Karate]]
[[hu:Karate]]
[[ia:Karate]]
[[id:Karate]]
[[is:Karate]]
[[it:Karate]]
[[ja:空手道]]
[[kn:ಕರಾಟೆ]]
[[ko:공수도]]
[[ku:Karate]]
[[la:Carate]]
[[lt:Karatė]]
[[lv:Karatē]]
[[mg:Karate]]
[[mk:Карате]]
[[ml:കരാട്ടെ]]
[[mn:Каратэ]]
[[ms:Karate]]
[[nl:Karate]]
[[nn:Karate]]
[[no:Karate]]
[[oc:Karate]]
[[pl:Karate]]
[[pnb:کراٹے]]
[[pt:Caratê]]
[[rm:Karate]]
[[ro:Karate-dō]]
[[ru:Карате]]
[[scn:Karate]]
[[sh:Karate]]
[[simple:Karate]]
[[sk:Karate]]
[[sl:Karate]]
[[sq:Karate]]
[[sr:Карате]]
[[sv:Karate]]
[[ta:கராத்தே]]
[[th:คาราเต้]]
[[tl:Karate]]
[[tr:Karate]]
[[uk:Карате]]
[[uz:Karate]]
[[vec:Karate]]
[[vi:Karate]]
[[war:Karate]]
[[xh:I-Karate]]
[[yi:קאראטע]]
[[zh:空手道]]
[[zh-yue:空手道]]
|