පරිණාමීය චින්තනයේ ඉතිහාසය
පරිණාමීය චින්තනය, කාලයත් සමඟ විශේෂ වෙනස් වන බව හඳුනා ගැනීම සහ එවැනි ක්‍රියාවලීන් ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ අවබෝධය පුරාණ ග්‍රීක, රෝම, චීන, පල්ලියේ පියවරුන්ගේ මෙන්ම මධ්‍යතන යුගයේ ඉස්ලාමීය විද්‍යාවේ ද මුල් බැස ඇත. 17 වන ශතවර්ෂයේ අගභාගයේ නූතන ජීව විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණයේ ආරම්භයත් සමඟ බටහිර ජීව විද්‍යාත්මක චින්තනයට විරුද්ධ අදහස් දෙකක් බලපෑවේය: සාරභූතවාදය, සෑම විශේෂයකටම වෙනස් කළ නොහැකි අත්‍යවශ්‍ය ලක්ෂණ ඇති බවට විශ්වාසය, මධ්‍යතන යුගයේ ඇරිස්ටෝටලියානු පාරභෞතිකයෙන් වර්ධනය වූ සංකල්පයකි. ස්වභාවික දේවධර්මය ; සහ නවීන විද්යාව සඳහා නව ඇරිස්ටෝටලියානු විරෝධී ප්‍රවේශයේ වර්ධනය: බුද්ධත්වය ප්‍රගතියත් සමඟ පරිණාමීය විශ්ව විද්යාව සහ යාන්ත්‍රික දර්ශනය භෞතික විද්‍යාවේ සිට ස්වාභාවික ඉතිහාසය දක්වා ව්‍යාප්ත විය. ස්වභාවිකවාදීන් විශේෂවල විචල්යතාව කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට පටන් ගත්හ; වඳවී යාමේ සංකල්පය සමඟ පාෂාණ විද්‍යාවේ මතුවීම ස්වභාවධර්මය පිළිබඳ ස්ථිතික දසුන් තවදුරටත් යටපත් කළේය. ඩාවින්වාදයට පෙර 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී, ජීන්-බැප්ටිස්ට් ලැමාර්ක් (1744-1829) ඔහුගේ පරිණාමවාදයේ ප්‍රථම සම්පූර්ණ න්‍යාය වූ විශේෂවල පරිවර්තනය පිළිබඳ න්‍යාය ඉදිරිපත් කළේය.
1858 දී චාල්ස් ඩාවින් සහ ඇල්ෆ්‍රඩ් රසල් වොලස් නව පරිණාමීය න්‍යායක් ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර එය ඩාවින්ගේ ඔන් ද ඔරිජින් ඔෆ් ස්පීසීස් (1859) හි විස්තරාත්මකව විස්තර කරන ලදී. ඩාවින්ගේ න්‍යාය, මුලින් හැඳින්වූයේ වෙනස් කිරීම් සහිත සම්භවය ලෙසිනි, සමකාලීනව ඩාවින්වාදය හෝ ඩාවිනියානු න්‍යාය ලෙස හැඳින්වේ. ලැමාර්ක් මෙන් නොව, ඩාවින් පොදු සම්භවයක් සහ ජීවයේ අතු බෙදී යන ගසක් යෝජනා කළේය, එනම් එකිනෙකට වෙනස් විශේෂ දෙකකට පොදු මුතුන් මිත්තෙකු බෙදා ගත හැකි බවයි. ඩාවින් සිය න්‍යාය පදනම් කළේ ස්වභාවික වරණය පිළිබඳ අදහස මතය: එය සත්ව පාලනය, ජීව භූගෝල විද්යාව, භූ විද්යාව, රූප විද්යාව සහ කළල විද්යාව යන කරුණු වලින් පුළුල් පරාසයක සාක්ෂි සංස්ලේෂණය කළේය. ඩාවින්ගේ කෘතිය පිළිබඳ විවාදය පරිණාමය පිළිබඳ සාමාන්‍ය සංකල්පය සීඝ්‍රයෙන් පිළිගැනීමට හේතු වූ නමුත්, ඔහු යෝජනා කළ නිශ්චිත යාන්ත්‍රණය වන ස්වභාවික වරණය, 1920 ගණන්වල සිට 1940 ගණන්වල සිදු වූ ජීව විද්‍යාවේ වර්ධනයන් මගින් එය පුනර්ජීවනය වන තුරු පුළුල් ලෙස පිළිගැනුණේ නැත. ඊට පෙර බොහෝ ජීව විද්‍යාඥයන් පරිණාමයට වගකිව යුතු වෙනත් සාධක ලෙස සැලකූහ. " ඩාවින්වාදයේ සූර්යග්‍රහණය " (c. 1880 සිට 1920 දක්වා) තුළ යෝජනා කරන ලද ස්වභාවික වරණය සඳහා වූ විකල්ප අතරට අත්පත් කරගත් ගතිලක්ෂණවල උරුමය ( නව-ලැමාර්කිස්වාදය ), වෙනස්වීම් සඳහා සහජ තල්ලුවක් ( orthogenesis ) සහ හදිසි විශාල විකෘති කිරීම් ( salationism ) ඇතුළත් විය. මෙන්ඩේලියන් ජාන විද්යාව, 1900 දී නැවත සොයා ගන්නා ලද කඩල ශාක ප්‍රභේද සමඟ 19 වන සියවසේ අත්හදා බැලීම් මාලාවක්, 1910 සිට 1930 දක්වා කාලය තුළ රොනල්ඩ් ෆිෂර්, ජේබීඑස් හැල්ඩේන් සහ සෙවාල් රයිට් විසින් ස්වභාවික වරණයන් සමඟ ඒකාබද්ධ කරන ලද අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස නව ශික්ෂණයේ ආරම්භය ඇති විය. ජාන විද්යාව . 1930 ගණන්වල සහ 1940 ගණන්වල ජනගහන ජාන විද්යාව අනෙකුත් ජීව විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රයන් සමඟ ඒකාබද්ධ වූ අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ජීව විද්‍යාවේ බොහෝමයක් ඇතුළත් වූ පරිණාමවාදය පිළිබඳ පුළුල් න්‍යායක් ඇති විය - නූතන සංස්ලේෂණය .
පරිණාමීය ජීව විද්යාව පිහිටුවීමෙන් පසුව, ජෛව භූගෝල විද්යාව සහ ක්‍රමානුකූලව සමඟ ඒකාබද්ධ වූ ස්වභාවික ජනගහනවල විකෘති හා ජාන විවිධත්වය පිළිබඳ අධ්‍යයනයන් පරිණාමයේ සංකීර්ණ ගණිතමය සහ හේතුවාදී ආකෘති වෙත යොමු විය. පාෂාණ විද්යාව සහ සංසන්දනාත්මක ව්‍යුහ විද්යාව ජීවයේ පරිණාමීය ඉතිහාසය වඩාත් සවිස්තරාත්මකව ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට ඉඩ ලබා දුන්නේය. 1950 ගණන්වල අණුක ජාන විද්‍යාවේ නැගීමෙන් පසු, ප්‍රෝටීන් අනුපිළිවෙල සහ ප්‍රතිශක්තිකරණ පරීක්ෂණ මත පදනම්ව, පසුව RNA සහ DNA අධ්‍යයනයන් ඇතුළත් කරමින් අණුක පරිණාමයේ ක්ෂේත්‍රය වර්ධනය විය. පරිණාමය පිළිබඳ ජාන කේන්ද්‍රීය දෘෂ්ටිය 1960 ගණන්වල ප්‍රමුඛත්වයට පත් වූ අතර, අණුක පරිණාමයේ මධ්‍යස්ථ න්‍යාය අනුගමනය කරමින්, අනුවර්තනවාදය, තේරීමේ ඒකකය සහ පරිණාමයට හේතු ලෙස ජාන ප්ලාවිතය එදිරිව ස්වභාවික වරණය පිළිබඳ සාපේක්ෂ වැදගත්කම පිළිබඳ විවාද ඇති විය. 20 වැනි ශතවර්ෂයේ අගභාගයේදී, ඩීඑන්ඒ අනුක්‍රමණය කාල් වෝස් විසින් අණුක ශාක ජාන විද්‍යාවට සහ ජීවන වෘක්ෂය වසම් තුනේ පද්ධතියට ප්‍රතිසංවිධානය කිරීමට හේතු විය. මීට අමතරව, සහජීවනය සහ තිරස් ජාන හුවමාරුවෙහි අලුතින් හඳුනාගත් සාධක පරිණාමීය න්‍යාය තුළට වඩාත් සංකීර්ණත්වය හඳුන්වා දෙන ලදී. පරිණාමීය ජීව විද්‍යාවේ සොයාගැනීම් ජීව විද්‍යාවේ සාම්ප්‍රදායික ශාඛා තුළ පමණක් නොව අනෙකුත් ශාස්ත්‍රීය විෂයයන් (උදාහරණයක් ලෙස: මානව විද්යාව සහ මනෝවිද්‍යාව ) සහ විශාල වශයෙන් සමාජයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කර ඇත.